1-Bromopropan

[bullvar_katip]

1-Bromopropan veya n-propil bromür, CHCHCHBr formülüne sahip bir organik brom bileşiğidir. Çözücü olarak kullanılan renksiz bir sıvıdır. Kullanım alanları arasında asfalt ve lif üretimi de yer almaktadır. Diğer birçok sıvı halokarbon gibi, 1-bromopropan da sıvı veya gaz hâlinde bir çözücü olarak kullanım alanı bulur. Asfalt üretiminde, havacılık endüstrisinde bakım için ve sentetik elyaf üretiminde çözücü olarak kullanılır. Elektronik devre kartlarından lehim kalıntılarını çıkarmak için plastik, optik ve metal yüzeylerde yağ giderme için iyi bir çözücüdür. 21. yüzyılın başlarında kuru temizlemede perkloroetilene alternatif olarak sunulmuş olsa da maruz kalınmasının sinir sistemini etkilediği ve kafa karışıklığı, geveleyerek konuşma, baş dönmesi, paresteziler ve yürüme güçlüğü, olağandışı yorgunluk ve baş ağrıları, artralji gelişimi, görme bozuklukları (odaklanma güçlüğü) ve kas seğirmesi gibi bir yıl kadar devam edebilen ağır yan etkileri nedeniyle kullanımı kısa sürede terk edilmiştir. 1-Bromopropanın hayvan çalışmaları, kanserojen olduğunu göstermiştir. 1-Bromopropana maruz kalan kemirgenlerde daha yüksek oranlarda akciğer, kolon ve cilt kanseri gelişti. Kısıtlamalar AB'de 1-bromopropan, Kimyasalların Kaydı, Değerlendirmesi, İzni ve Kısıtlaması uyarınca üreme için toksik madde olarak sınıflandırılmıştır, bu da onu "çok yüksek önem arz eden riskli bir madde" yapar. 5 Ocak 2022 itibariyle, Amerika Birleşik Devletleri Temiz Hava Yasası – Tehlikeli Hava Kirleticileri (HAP) listesine 1-bromopropan eklendi. Üretimi 1-bromopropana giden endüstriyel yollar, karşılık gelen alkenlere serbest radikal eklemeleri içerir. Bir laboratuvar sentezi, propanolün bir hidrobromik ve sülfürik asit karışımı ile işlenmesini içerir: CHCHCHOH + HBr → CHCHCHBr + HO Alternatif sentetik yollar, 1-propanolün fosfor tribromür ile işlenmesini içerir. Kaynakça Kategori:Bromoalkanlar Kategori:Endüstriyel hijyen Kategori:IARC 2B grubu kanserojenler Kategori:Halojenli çözücüler Kategori:Kuru temizleme