12 hayvanlı takvim

[bullvar_katip]

küçükresim|12 Hayvanlı Takvim'de hayvanlara göre yıllar.|upright=0.91|alt=12 Hayvanlı Takvim, Asya'da, özellikle Çinliler ve Türk halkları tarafından yaygın olarak kullanılmış bir takvim. Ayrıca Japonlar, Koreliler, Vietnamlılar, Moğollar ve Mançular da değişik hallerini kullanmışlardır. Çin Takvimi Çince'de 地支 (Dìzhī) olarak bilinir. 12 hayvan ile sembolize edilir. 12 hayvanın her birine bir "Dünyevi dallar" numarası atanır, böylece dünyevi dallar Çin burçlarına karşılık gelir. Çinli gök bilimciler "Suìxīng" (歲星 - Jüpiter) gezegeninin yörüngesini takip etmek için göksel daireyi 12 bölüme ayırdılar. Daha sonra Suixing'in yörüngesi 12 yıla yuvarlandı (11.86'dan). Dünyevi Dallar günümüzde geleneksel Çin takviminin güncel versiyonunda ve Taoizm'de "Göksel kökler" ile birlikte kullanılmaktadır. Yönler Avrupa kültürünün aksine 4'e değil 12'ye ayrılmıştır. Çinli denizciler ve gök bilimciler tarafından bu sistem kullanılmıştır. Zhèng Hé gibi deneyimli denizciler 48 bölümlü bir pusula tercih ettiler. Aynı zamanda bir kardinal puan sistemi olarak da kullanılmıştır. Çin mitolojisine göre hangi hayvanın adının hangi sıraya koyulacağını göklerde yaşayan imparator Yu-Di hayvanlar arasında bir yarışma yaparak belirlemiştir. Türk Hayvanlı Takvimi Özellikleri Bu takvimde her hayvan bir yılı gösterir. Örneğin; “Pars Yılı” gibi. Her yılın o hayvanın özelliklerine göre şekillendiğine inanılır. Örneğin Maymun yılında eğlence ve hilenin artacağı inanışı vardır. Çağ adı verilen (ÇAĞ: 12x5=60 yıl) şeklindeki dönemler halinde ilerler ve bu rakam ortalama insan ömrüdür. 12 Hayvanlı Türk Takvimi Mete Han’ın tahta çıkış tarihi olan MÖ 209’da başlar. Yıllar Bazı Türk boylarındaki ve bu boylara yakın olan farklı milletlerdeki kullanımları şu biçimdedir. Kazaklar bu takvim sistemine "Müşel" (Kazakça: Мүшел) adı verirler. Yakutlar (Sahalar) ise 12'li düzene dayalı yıl takvimi kullanmakla birlikte, hayvanların yerine tanrıların adlarını kullanmışlardır. 1. Cöhögöy, 2. Ayısıt, 3. İyehsit, 4. Ayığ 5. Buğor, 6. Cahın 7. Suğorun, 8. Hotoy, 9. Bayanay, 10. Sehen, 11. Tanha 12. Otun Eski Türklerde Aylar alt=|küçükresim|Sivas Gökmedrese, Taş oyma (12 hayvanlı takvim ile ilişkilendirilen ama aslında 9 hayvan başından oluşan figür.) Oşlak Ay Oşlak Ay (veya Aşlak Ay) - Özellikle Avrasya göçebe halklarının ve Türklerin şaman takviminde birinci aydır. Uluğ Kün (Ulu Gün) yani Nevruz kutlamalarıyla birlikte yani 21 Mart'ta başlar. Bu bahar şenliği kurban ayinleri, kutlamalar ve geleneksel eğlenceler ile gerçekleştirilir ve günümüzde de varlığını sürdürmektedir. Son Ay Son Ay (Azerice "") - Türk halk kültüründe yılın ilk yarısıdır. Özellikle Azerbaycan folklorunda güz mevsiminin son aylı gecelerine denir. Azerbaycan "ayın düşüncesi"nde (mitolojik anlayışında) Ay ve Güneş sevgilidirler. Onların sevgisi sonsuzdur. Ama onlar hiçbir zaman birbirine kavuşamazlar. Ancak gece ve gündüzün eşitlendiği bu günde bu sonsuz sevdalılar birbirlerinin yüzlerini görebilirler. Ama sonra kavuşamadan yine kaybederler. Azerbaycan köylerinde bu gecede çeşitli oyunlar oynarlar. Eski Türklerde Mevsimler Yılların karşılıkları Kaynakça Eski Türk Dünyasında Kronoloji Yöntemleri, Louis Bazin, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ocak 2011, ISBN 9789751624260 Başkurtlarda Eski Türk Takvimi ve Nevruz Bayramının Kutlanması, Ahat Salihov, Bilig Dergisi, 2019, Sayı: 88, Sayfa: 189-203 Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, "Hüseyin Ayan" özel sayısı, Erzurum, 2009, s. 671–683, 12 Hayvanlı Türk Takvimi, Yrd.Doç Nergis BİRAY Akademia Disiplinlerarası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, Türklerin Kültür Mirası Olarak, 12 Hayvanlı Türk Takvimi, Recep KÜLCÜ, 2015 Gregoryen Kıpçaklar ve Oniki Hayvanlı Türk Takvimi Üzerine, Dr. Gülnisa AYNAKULOVA, Millî Folklor, 2007, Yıl: 19, Sayı: 74 Tuncer Baykara, “Türk Takvimi, Oniki Hayvanlı Türk Takvimi ve Yılın Başlangıcı”, Türk Dünyasında Nevruz, IV. Uluslararası Bilgi Şöleni, 21–23 Mart, Sivas, 2001 Zeyneş İsmail, “Kazak Türklerinde 12 Hayvanlı Takvim”, Tüksoy Dergisi, Mayıs 2003 İsmail bin Abdullah’ın Oniki Hayvanlı Türk Takvimi, Prof.Dr. İdris Güven KAYA, Turkish Studies - Volume 7/2 Spring 2012, p.15-34 Çağdaş Türklük Araştırmaları - 2013" Sempozyumu Bildirisi, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, 19-22 Kasım 2013 Dipnotlar Notlar Dış bağlantılar 12 Hayvanlı Takvim çevirici 12 Hayvanlı Takvim Türk icadı mı? Çin Burçlarındaki 12 Hayvanın Efsanesi Kategori:Takvim Kategori:Çin takvimleri