13 Ekim

[bullvar_katip]

Olaylar 54 - Neron, Roma tahtına oturdu. 1492 - Kristof Kolomb, Bahamalar'da Yerlilerce Guanahani olarak adlandırılan, San Salvador ismini verdiği adaya ayak bastı. 1773 - Fransız astronom Charles Messier, Girdap gökadası'nı keşfetti. 1775 - ABD Deniz Kuvvetleri kuruldu. 1792 - Amerika Birleşik Devletleri'nde Beyaz Saray olarak bilinen binanın temeli atıldı. 1827 - 658 yılından beri Müslüman egemenliğinde olan Erivan, Ruslar tarafından ele geçirildi. 1843 - Bilinen en eski Yahudi yardımlaşma örgütü B'nai B'rith (İttifak Evlatları) New York'ta kuruldu. 1845 - Teksas'ta yapılan referandumda ABD'ye katılma kararı alındı. 1884 - Greenwich Gözlemevi'nden geçen meridyen, 0 derece ve uluslararası zaman kuşakları için başlangıç noktası olarak kabul edildi. 1886 - Amerikalı eczacı Pemberton, Coca Cola'nın formülünü buldu. 1900 - Avusturyalı nörolog Sigmund Freud, ünlü kitabı Düşlerin Yorumunu yayınladı. 1911 - İtalya Krallığı, Derne'yi işgal etti. 1914 - Garrett Morgan, gaz maskesini icat etti ve patentini aldı. 1918 - Talat Paşa liderliğindeki İttihat ve Terakki Hükûmeti istifa etti. 1921 - TBMM Hükûmeti, Azerbaycan, Ermenistan ve Gürcistan ile Kars Antlaşması'nı imzaladı ve Doğu Cephesi'nde Türk Kurtuluş Savaşı sona erdi. 1923 - TBMM'de, Ankara'nın Hükûmet merkezi ve başkent olması kararlaştırıldı. 1935 - Türkiye'de faaliyet gösteren Mason Locaları Atatürk tarafından kapatıldı. 1943 - II. Dünya Savaşı: İtalya'da Mussolini'yi devirip başa geçen yeni Hükûmet taraf değiştirdi ve Müttefik Devletler'le ittifak oluşturarak Almanya'ya savaş ilan etti. 1944 - Letonya'nın günümüzdeki başkenti Riga, Sovyetler Birliği kontrolüne geçti. 1946 - Fransa'da Dördüncü Cumhuriyet'in Anayasası kabul edildi. 1951 - Cumhuriyet gazetesinin düzenlediği güzellik yarışmasında, Günseli Başar Türkiye Güzellik Kraliçesi seçildi. 1955 - Suna Kan, "Viotti Keman Yarışması"nda birinci oldu. Yarışma, ünlü İtalyan kemancı Giovanni Battista Viotti adına düzenlenmişti. 1968 - Avustralya'ya ilk Türk işçi kafilesi hareket etti. 1970 - Fiji Birleşmiş Milletler'e üye oldu. 1972 - Bir Uruguay askeri uçağı And dağlarında (Arjantin ve Şili sınırında) düştü. Sağ kalan 16 kişiye 23 Aralık'ta ulaşılarak kurtarıldı. Bkn: Uruguay Hava Kuvvetleri Uçuş 571 1972 - Sovyetler Birliği Hava Yolları Aeroflot'a ait İlyuşin Il-62 tipi bir yolcu uçağı, Moskova yakınlarında Şeremetyevo Uluslararası Havalimanı'na yaklaşırken düştü; 164 yolcu ve 10 kişilik mürettebatın tümü öldü. 1976 - Bolivya Hava Yolları'na ait bir kargo uçağı, Santa Cruz'da (Bolivya) düştü; 97'si yerde ve çoğunluğu çocuk olmak üzere 100 kişi öldü. 1977 - Dört Filistinli, bir yolcu uçağını Somali'ye kaçırdı ve Kızıl Ordu Fraksiyonu mensubu 11 tutuklunun salıverilmesini istedi. 1980 - 16 Nisan 1980'de İstanbul'da Amerikalı bir astsubay ile bir Türk arkadaşını öldüren sol görüşlü militanlar Ahmet Saner ve Kadir Tandoğan, ölüm cezasına çarptırıldı. 1986 - Büyük Vatan Partisi kendini feshetti. 1990 - 1975'ten beri devam etmekte olan Lübnan İç Savaşı sona erdi. 1991 - Bulgaristan'da reel sosyalizm sonrası ilk parlamento seçimleri yapıldı. 1991 - Eski Millî İstihbarat Teşkilatı Müsteşarı Emekli Orgeneral Adnan Ersöz öldürüldü. Ersöz'ü Dev-Sol örgütü militanlarının öldürdüğü açıklandı. 1994 - Mali polis, Halil Bezmen'e ait trilyonlarca lira değerindeki antika, tarihî eser ve tabloyu, Amerika Birleşik Devletleri'ne kaçırılmak üzereyken ele geçirdi. 1995 - İngiliz fizikçi Joseph Rotblat ve içinde bulunduğu antinükleer grup, Nobel Barış Ödülü'nü aldı. 1995 - Prag'daki Dünya Güreş Şampiyonası'nda, 82 kiloda Hamza Yerlikaya Dünya şampiyonu oldu. 1996 - Radikal gazetesi yayın hayatına başladı. 1997 - Altın Koza Film Festivali sonuçlandı. Zeki Demirkubuz'un yönettiği Masumiyet filmi birinciliği aldı. 2002 - Sırbistan'da, Slobodan Milošević'in devrilmesinden sonra düzenlenen ilk Devlet Başkanlığı seçimi katılımın düşük olması nedeniyle geçersiz sayıldı. 2002 - Yeniçağ gazetesi yayın hayatına başladı. 2006 - Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, Güney Kore Dış İşleri Bakanı Ban Ki-moon'u yeni BM Genel Sekreteri olarak resmen atadı. Moon görevi Kofi Annan'dan 1 Ocak 2007'de devraldı. 2006 - Nobel Barış Ödülü, Bangladeşli Muhammed Yunus ve Grameen Bank arasında paylaştırıldı. 2010 - Şili'deki maden kazasında yer altında mahsur kalan 33 madenci 69 gün sonra sağ olarak kurtarıldı. 2020 - Microsoft Office 2010 için genişletilmiş desteğe son verildi. Doğumlar 467 - Xiaowen, Çin'de Kuzey Vey Hanedanı'nın altıncı imparatorudur (ö. 499) 1474 - Mariotto Albertinelli, İtalyan ressam (ö. 1515) 1820 - John William Dawson, Kanadalı jeolog ve üniversite yöneticisi (ö. 1899) 1853 - Lillie Langtry, Amerikalı (İngiliz) sosyetik, oyuncu ve yapımcı (ö. 1929) 1887 - Jozef Tiso, Slovak Katolik rahip ve Slovakya Halk Partisi'nin önde gelen siyasetçilerinden biri (ö. 1947) 1890 - Conrad Richter, Amerikalı romancı (ö. 1968) 1903 - Takiji Kobayashi, Japon proleter edebiyatı yazarı (ö. 1933) 1909 - Art Tatum, Amerikalı caz piyanisti (ö. 1956) 1920 - Laraine Day, Amerikalı oyuncu (ö. 2007) 1921 - Yves Montand, Fransız şarkıcı ve sinema oyuncusu (ö. 1991) 1923 - Süha Özgermi, Türk iş insanı ve organizatör (ö. 2013) 1924 - Roberto Eduardo Viola, Arjantinli asker ve diktatör (ö. 1994) 1925 - Lenny Bruce, Amerikalı komedyen (ö. 1966) 1925 - Margaret Hilda Thatcher, Britanyalı kimyager, siyasetçi ve Birleşik Krallık Başbakanı (ö. 2013) 1925 - Gustav Winckler, Danimarkalı şarkıcı (ö. 1979) 1927 - Lee Konitz, Amerikalı caz müziği sanatçısı, besteci ve alto saksofoncu (ö. 2020) 1927 - Nur Ali Tabende, İranlı insan hakları aktivisti (ö. 2019) 1927 - Turgut Özal, Türk elektrik mühendisi, siyasetçi ve Türkiye Cumhuriyeti'nin 8. Cumhurbaşkanı (ö. 1993) 1931 - Raymond Kopa, Fransız eski futbolcu (ö. 2017) 1932 - Liliane Montevecchi, Fransız-İtalyan şarkıcı, dansçı ve oyuncu (ö. 2018) 1934 - Nana Mouskouri, Yunan şarkıcı 1936 - Christine Nöstlinger, Avusturyalı yazar (ö. 2018) 1936 - Shirley Bunnie Foy, Amerikalı şarkıcı (ö. 2016) 1937 - Aytaç Yürükaslan Türk Tiyatro ve Sinema Oyuncusu, Mimar 1939 - Melinda Dillon, Amerikalı aktris 1941 - Neil Aspinall, İngiliz müzik şirketi yöneticisi (ö. 2008) 1941 - Emre Kongar, Türk toplum bilimci ve akademisyen 1941 - Paul Simon, Amerikalı müzisyen 1942 - Rutanya Alda, Leton asıllı Amerikalı oyuncudur 1942 - Aykut Oray, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (ö. 2009) 1945 - Dési Bouterse, Surinamlı siyasetçi ve asker 1948 - Nusrat Fateh Ali Khan, Pakistanlı müzisyen (ö. 1997) 1949 - Tarık Akan, Türk sinema sanatçısı (ö. 2016) 1950 - Tamer Levent, Türk oyuncu, yönetmen ve yazar 1956 - Sinan Sakić, Sırp pop-halk müziği şarkıcısı (ö. 2018) 1958 - Cemal Kaşıkçı, Suudi gazeteci ve yazar (ö. 2018) 1959 - Melek Gençoğlu, Türk senarist 1961 - Doc Rivers, Eski NBA oyuncusu 1961 - Abderrahmane Sissako, Moritanyalı yönetmen ve yapımcı 1962 - Kelly Preston, Amerikalı oyuncu, manken ve şarkıcı (ö. 2020) 1964 - Allen Covert, Amerikalı sinema oyuncusu ve komedyen 1966 - Baja Mali Knindža, Sırp halk şarkıcısı ve söz yazarı 1967 - Aleksander Čeferin, Sloven futbol yöneticisi 1967 - Javier Sotomayor, Kübalı eski yüksek atlayıcı 1967 - Kate Walsh, Amerikalı aktris ve iş insanı 1969 - Lev Mayorov, Azeri futbolcu ve teknik direktör (ö. 2020) 1970 - Paul Potts, İngiliz tenor 1971 - Sacha Baron Cohen, İngiliz oyuncu 1977 - Antonio Di Natale, Eski İtalya millî futbol takımı futbolcusu 1977 - Paul Pierce, Amerikalı profesyonel basketbolcu 1978 - Jermaine O'Neal, Amerikalı profesyonel eski basketbolcu 1979 - Wes Brown, İngiliz futbolcu 1979 - Mamadou Niang, Eski Senegalli futbolcu 1980 - Ashanti, Amerikalı albüm yapımcısı, oyuncu, dansçı ve manken 1980 - David Haye, İngiliz boksör 1980 - Scott Parker, İngiliz eski millî futbolcu 1982 - Hans Cornelis, Belçikalı futbolcu 1982 - Ian Thorpe, Avustralyalı yüzücü 1984 - Leonel Núñez, Arjantinli futbolcu 1986 - Gabby Agbonlahor, İngiliz eski futbolcu 1986 - Sergio Pérez, Meksikalı futbolcu 1987 - Tochinoshin Tsuyoshi, Gürcistan asıllı profesyonel sumo güreşçisi 1989 - Enrique Pérez, Meksikalı futbolcu 1989 - Breno Borges, Brezilyalı futbolcu 1989 - Alexandria Ocasio-Cortez, Amerikalı politikacı, aktivist ve eğitimci 1992 - Arthur Maia, Brezilyalı eski futbolcu (ö. 2016) 1994 - Kübra Akman, Türk voleybolcu 1995 - Park Jimin, Güney Koreli şarkıcı, söz yazarı ve dansçı 1996 - Joshua Wong, Hong Konglu aktivist ve politikacı 2001 - Caleb McLaughlin, Amerikalı televizyon ve sinema oyuncusu Ölümler 54 - Claudius, Roma İmparatoru (d. MÖ 10) 1282 - Niçiren, Japon Budist keşiş ve Niçiren Budizmi'nin kurucusu (d. 1222) 1605 - Théodore de Bèze, Fransız Kalvinist Protestan ilahiyatçı, reformcu ve bilgin (d. 1519) 1687 - Geminiano Montanari, İtalyan gök bilimci (d. 1633) 1715 - Nicholas Malebranche, Fransız filozof ve Katolik teolog (d. 1638) 1815 - Joachim Murat, Fransız mareşal, Grandük ve Napoli Kralı (kurşuna dizilerek idam) (d. 1767) 1822 - Antonio Canova, İtalyan heykeltıraş (d. 1757) 1825 - I. Maximilian Joseph, Bavyera Krallığı'nın ilk Hükümdarı (d. 1756) 1863 - Philippe Antoine d'Ornano, Fransız asker ve politikacı (d. 1784) 1882 - Arthur de Gobineau, Fransız diplomat, yazar ve filozof (d. 1816) 1890 - Samuel Freeman Miller, Amerikalı tıp doktoru ve avukat (d. 1816) 1905 - Henry Irving, İngiliz oyuncu (d. 1838) 1919 - Karl Adolph Gjellerup, Danimarkalı şair ve yazar (d. 1857) 1928 - Maria Fyodorovna, Rusya İmparatoriçesi (d. 1847) 1937 - Kazimierz Nowak, Polonyalı seyyah, muhabir ve fotoğrafçı (d. 1897) 1938 - E. C. Segar, Amerikalı karikatürist ve Temel Reis'in (Popeye) yaratıcısı (d. 1894) 1945 - Milton S. Hershey, Amerikalı çikolata imalatçısı (d. 1857) 1946 - Helen Bannerman, İskoç yazar (d. 1862) 1955 - Manuel Ávila Camacho, Meksika Cumhurbaşkanı olarak görev yapmış siyasetçi ve askeri lider (d. 1897) 1961 - Augustus John, İngiliz ressam ve grafik sanatçısı (d. 1876) 1968 - Bea Benaderet, Amerikalı oyuncu ve komedyen (d. 1906) 1971 - Ömer Nasuhi Bilmen, Türk din âlimi ve 5. Diyanet İşleri Başkanı (d. 1882) 1973 - Cevat Şakir Kabaağaçlı (Halikarnas Balıkçısı), Türk yazar (d. 1890) 1974 - Ed Sullivan, Amerikalı eğlence programı sunucusu (d. 1901) 1978 - Ferih Egemen, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu, yönetmen, yazar ve seslendirme sanatçısı (d. 1917) 1981 - Antonio Berni, Arjantinli ressam (d. 1905) 1986 - Kâmuran Yüce, Türk tiyatro sanatçısı (trafik kazası) (d. 1926) 1987 - Nilgün Marmara, Türk şair (d. 1958) 1987 - Walter Houser Brattain, Amerikalı fizikçi (d. 1902) 1990 - Le Duc Tho, Vietnamlı devrimci, diplomat ve Vietnam Komünist Partisi kurucusu (d. 1911) 1991 - Adnan Ersöz, Türk asker (d. 1917) 1994 - Selim Turan, Türk ressam ve heykeltıraş (d. 1915) 1999 - Mahmut Tali Öngören, Türk sinema ve tiyatro yazarı (d. 1931) 2003 - Bertram Brockhouse, Kanadalı fizikçi (d. 1918) 2008 - Guillaume Depardieu, Fransız oyuncu (d. 1971) 2010 - Gérard Berliner, Fransız şarkıcı, söz yazarı, besteci ve oyuncu (d. 1958) 2011 - Hasan Güngör, Türk güreşçi (d. 1934) 2013 - Dottie Berger MacKinnon, Amerikalı hayırsever (d. 1942) 2013 - Lou Scheimer, Amerikalı dünyaca ünlü yapım şirketi Filmation Studiosun kurucusu, yapımcı ve animatör (d. 1928) 2014 - Elizabeth Norment, Amerikalı oyuncu (d. 1952) 2016 - Bhumibol Adulyadej, Tayland Kralı (d. 1927) 2016 - Dario Fo, İtalyan oyun yazarı, tiyatro yönetmeni, oyuncu ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1926) 2016 - Andrzej Kopiczyński, Polonyalı oyuncu (d. 1934) 2017 - Pierre Hanon, Belçikalı eski millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1936) 2017 - Albert Zafy, Madagaskarlı siyasetçi ve Madakaskar'ın 6. Devlet Başkanı (d. 1927) 2018 - William Coors, Amerikalı iş insanı (d. 1916) 2018 - Patricia Lesley Hollis, İngiliz kadın siyasetçi ve eğitimci (d. 1941) 2018 - Nikolay Pankin, Rus yüzücü ve yüzme antrenörü (d. 1949) 2020 - Jean Cardot, Fransız heykeltıraş (d. 1930) 2020 - Marisa de Leza, İspanyol aktris (d. 1933) 2021 - Dale Kildee, Amerikalı siyasetçi ve eğitimci (d. 1929) 2021 - Conrado Miranda, El Salvadorlu futbolcu ve teknik direktördür (d. 1928) 2021 - Gary Paulsen, ABD'li bir yazar (d. 1939) 2021 - Agnes Jebet Tirop, Kenyalı uzun mesafe koşucusu (d. 1995) 2022 - James McDivitt,' Amerikalı eski bir test pilotu ve NASA Astronotuydu (d. 1929) 2022 - Jan Rabson, Amerikalı aktör ve seslendirme sanatçısı (d. 1954) 2022 - Stavros Sarafis, eski Yunan millî futbolcu ve antrenör (d. 1950) 2022 - Joyce Sims, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı (d. 1959) 2023 - Louise Glück, Amerikalı şair, yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1943) Tatiller ve özel günler Ankara'nın başkent oluşu 1013 13