14 Temmuz

[bullvar_katip]

Olaylar 1223 - II. Filip'in ölümüyle, VIII. Louis Fransa Kralı oldu. 1683 - Merzifonlu Kara Mustafa Paşa komutasındaki Osmanlı orduları, II. Viyana Kuşatması'nı başlattılar. 1700 - Osmanlı Devleti, Rusya Çarlığı ile İstanbul Antlaşması'nı imzaladı. 1789 - Bastille Baskını gerçekleşti, Fransız Devrimi'nin başlangıcı kabul edilir. Fransa'da ulusal bayram olarak kutlanmaktadır. 1884 - Kamerun, Almanya'nın sömürgesi oldu. 1926 - Mustafa Kemal Paşa'ya yönelik İzmir Suikastı girişimi sebebiyle Ziya Hurşit ve arkadaşları idam edildi. 1933 - Almanya'da Naziler, muhalefet hareketlerini yasakladı. 1936 - Türkiye, olimpiyatlarda ilk altın madalyayı aldı. Yaşar Erkan, Berlin Olimpiyatları'nda, güreşte 61 kiloda birinci geldi. 1938 - İtalya, Yahudi karşıtı Nazi modelini kabul etti. 1942 - Atılay faciası: "Atılay" denizaltısı eğitim dalışı yaptı, bir daha su yüzüne çıkamadı. 37 subay ve er öldü. 1948 - Kapatılan Türkiye Emekçi ve Köylü Partisi lideri Dr. Şefik Hüsnü Deymer, 5 yıl hapse mahkûm edildi. 1948 - Yerli Film Yapanlar Cemiyeti'nce düzenlenen ilk film festivali: Şakir Sırmalı'nın yönettiği "Unutulan Sır" en iyi film, Turgut Demirağ'ın yönettiği "Bir Dağ Masalı" en iyi ikinci film seçildi. Nevin Aypar en iyi kadın, Kadir Eroğan en iyi erkek oyuncu, Cahide Sonku ve Talat Artemel ise en iyi karakter oyuncusu dallarında ödüllendirildi. 1950 - Türkiye'de Genel Af çıktı. 1958 - Irak'ta 14 Temmuz Devrimi gerçekleştirildi. Kral II. Faysal ve Abdülillah aynı gün, Başbakan Nuri Said Paşa ise bir gün sonra öldürüldü. 1959 - Kerkükte, üç gün üç gece sürecek, Türkmen katliamı başladı. 1960 - Eski Konya Valisi Cemil Keleşoğlu, Yassıada'da intihar etti. 1968 - Tuluat sanatçısı İsmail Dümbüllü, bir jübile gecesiyle sahnelerden ayrıldı. 1969 - ABD'de, $500, $1.000, $5.000 ve $10.000 değerindeki kâğıt paralar resmen tedavülden çekildi. 1970 - Askerlik 20, yedek subaylık 18 aya indirildi. 1971 - Kültür Bakanlığı kuruldu; ilk Bakan Talat Halman. 1982 - Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Turgut Özal, Maliye Bakanı Kaya Erdem ve İmar ve İskan Bakanı Şerif Tüten istifa etti. Özal'ın yerine Sermet Refik Pasin, Erdem'in yerine Adnan Başer Kafaoğlu ve Tüten'in yerine de Ahmet Samsunlu atandı. 1983 - Türkiye'nin Brüksel Büyükelçiliği'nde görevli Dursun Aksoy, silahlı saldırıda öldürüldü. Olayı, üç ayrı Ermeni örgütü üstlendi. 1987 - Olağanüstü Hal Bölge Valiliği kuruldu. 1993 - Anayasa Mahkemesi, Halkın Emek Partisi'nin (HEP) faaliyetlerinin Anayasa ile Siyasi Partiler Yasası'na aykırı olduğu gerekçesiyle kapatılmasına karar verdi. 1994 - ANAP'ın, Başbakan Tansu Çiller hakkında mal varlığını araştırma önergesi Meclis'te reddedildi. Buna karşılık, 1983'ten o güne dek Meclis'te yer alan partilerin lider ve yakınlarının mal varlıklarının araştırılmasıyla ilgili önerge kabul edildi. 2003 - ABD Hükûmeti, üzerinde UFO teorileri de üretilmiş olan "51. Bölge"nin varlığını kabul etti. 2015 - New Horizons (Yeni Ufuklar) adlı uzay aracı Plüton'a vardı. 2016 - Nice Saldırısı: Fransa'nın Nice kentindeki Bastille Günü kutlamalarının yapıldığı sırada bir saldırgan tarafından kalabalığın içine kamyon sürülerek terör saldırısı gerçekleştirildi. Saldırıyı, Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD) üstlendi. 2021 - Almanya'nın Rhineland-Palatinate eyaletinde sel felaketi yaşandı, 134 kişi öldü. Doğumlar 926 - Murakami, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 62. imparatorudur (ö. 967) 1454 - Angelo Poliziano, İtalyan hümanist (ö. 1494) 1602 - Jules Mazarin, Kardinal, İtalyan siyasetçi (ö. 1661) 1675 - Humbaracı Ahmed Paşa, Osmanlı Ordusu'nun ıslahı için çalışmalar yapan Fransız subay (ö. 1747) 1743 - Gavrila Derjavin, Rus şair ve devlet adamı (ö. 1816) 1801 - Johannes Peter Müller, Alman fizyolog, karşılaştırmalı anatomist ve ihtiyolog (ö. 1858) 1816 - Arthur de Gobineau, Fransız diplomat, yazar ve filozof (ö. 1882) 1858 - Emmeline Pankhurst, İngiliz kadın hakları savunucusu (ö. 1928) 1862 - Gustav Klimt, Avusturyalı sembolist ressam (ö. 1918) 1868 - Gertrude Bell, İngiliz seyyah ve casus (ö. 1926) 1874 - Abbas Hilmi Paşa, Osmanlı dönemindeki son Mısır Hidivi (ö. 1944) 1889 - Ante Pavelić, Hırvat faşist siyasetçi (ö. 1959) 1890 - Ossip Zadkine, Rus heykeltıraş ve ressam (ö. 1967) 1895 - Richard Walther Darré, Alman Gıda ve Tarım Bakanı (ö. 1953) 1896 - Buenaventura Durruti, İspanyol anarşist, devrimci ve sendikalist (ö. 1936) 1897 - Plaek Phibunsongkhram, Taylandlı bir askeri subay ve politikacıydı (ö. 1964) 1903 - Irving Stone, Amerikalı yazar (ö. 1989) 1904 - Isaac Bashevis Singer, Polonya asıllı Amerikalı yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1991) 1906 - Olive Borden, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 1947) 1907 - Safiye Ayla, Türk ses sanatçısı (ö. 1998) 1910 - Nail Çakırhan, Türk gazeteci, şair ve mimar (ö. 2008) 1910 - William Hanna, Amerikalı animatör, yönetmen, yapımcı, ses aktörü ve karikatür sanatçısı (ö. 2001) 1911 - Terry-Thomas, İngiliz oyuncu ve komedyen (ö. 1990) 1912 - Woody Guthrie, Amerikalı folk müzik şarkıcısı (ö. 1967) 1913 - Gerald Ford, ABD'nin 38. Başkanı (ö. 2006) 1918 - Ingmar Bergman, İsveçli oyun yazarı ve film yönetmeni (ö. 2007) 1919 - Lino Ventura, Fransız sinemasının İtalyan asıllı aktörü (ö. 1987) 1921 - Leon Garfield, İngiliz kurgu yazarıdır (ö. 1996) 1921 - Geoffrey Wilkinson, İngiliz kimyager - Ernst Otto Fischer ile birlikte 1973 Nobel kimya ödülü sahibi akademisyen (ö. 1996) 1923 - Dale Robertson, Amerikalı western film oyuncusudur (ö. 2013) 1926 - Harry Dean Stanton, Amerikalı oyuncu ve müzisyen (ö. 2017) 1928 - Louis Calaferte, Fransız yazar (ö. 1994) 1928 - Nancy Olson, Amerikalı aktris 1930 - Polly Bergen, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (ö. 2014) 1930 - Yılmaz Gruda, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, şair ve oyun yazarı (ö. 2023) 1933 - Robert Bourassa, Kanadalı avukat ve siyasetçi (ö. 1996) 1934 - Gotlib, Fransız çizer ve animatör (ö. 2016) 1935 - Ei-ichi Negishi, Japon kimyager (ö. 2021) 1937 - Yoshirō Mori, Japon siyasetçi 1939 - Karel Gott, Çek Caz şarkıcı ve oyuncu (ö. 2019) 1940 - Halil Jaçellari, Arnavut yazar ve çevirmen 1941 - Ron Everett, Amerikalı yazar, politik aktivist 1942 - Javier Solana, İspanyol fizikçi ve siyasetçi 1943 - Rohana Wijeweera, Sri Lankalı siyasetçi (ö. 1989) 1947 - Salih Neftçi, Türk ekonomist ve yazar (ö. 2009) 1947 - Navinchandra Ramgoolam, Mauritius siyasetçi 1948 - Oruç Aruoba, Türk yazar ve felsefeci (ö. 2020) 1949 - Tommy Mottola, Amerikalı müzik yapımcısı 1952 - Eric Laneuville, Amerikalı yönetmen ve oyuncu 1958 - Mircea Geoană, Rumen siyasetçi 1958 - Luan Jujie, Çin asıllı Kanadalı eskrimci 1960 - Ulus Baker, Türk sosyolog, yazar ve çevirmen (ö. 2007) 1960 - Angélique Kidjo, Beninli şarkıcı-şarkıcı yazarı, oyuncu ve aktivist 1960 - Jane Lynch, Amerikalı komedyen, oyuncu ve şarkıcı 1961 - Jackie Earle Haley, Amerikalı oyuncu 1966 - Matthew Fox, Amerikalı oyuncu 1967 - Jeff Jarrett, Amerikalı profesyonel güreşçi, güreş eğlence organizatörü 1969 - Tan Sağtürk, Türk balet ve dizi oyuncusu 1971 - Bubba Ray Dudley, Amerikalı profesyonel güreşçi 1973 - Halil Mutlu, Türk halterci ve Dünya ve Olimpiyat şampiyonu 1974 - Martina Hill, Alman aktris, komedyen ve seslendirme sanatçısı 1975 - Taboo, Meksika asıllı ABD doğumlu şarkıcı, oyuncu ve rap müzik sanatçısı 1976 - Zeynep Dizdar, Türk şarkıcı 1977 - Victoria, Kral XVI. Carl Gustaf'ın en büyük çocuğu olarak İsveç tahtının varisi 1984 İsmail Şenol, Televizyon sunucusu ve spor gazeteci Samir Handanović, Sloven futbolcu Mounir El Hamdaoui, Faslı milli futbolcu Nilmar, Brezilyalı futbolcu 1985 Ezequiel Scarione, Arjantinli futbolcu Terukazu Tanaka, Japon futbolcu Phoebe Waller-Bridge, İngiliz oyuncu 1987 - Sara Canning, Kanadalı oyuncu 1987 - Adam Johnson, İngiliz futbolcu 1987 - Dan Reynolds, Amerikalı müzisyen ve söz yazarı 1988 - Elise Gatien, Kanadalı aktris 1988 - Conor McGregor, İrlandalı karma dövüş sanatçısı ve boksör 1989 - Sean Flynn, Amerikalı aktör ve şarkıcı 1990 - James Nunnally, Amerikalı basketbolcu 1992 - Jonas Hofmann, Alman futbolcu 1994 Aydın Monguş, Rus güreşçi Mahmut Akan, Türk futbolcu 1995 - Serge Gnabry, Fildişi Sahili asıllı Alman millî futbolcu 1997 - Cengiz Ünder, Türk futbolcu Ölümler 1223 - II. Philippe, 1180 yılından ölümüne kadar Fransa Kralı (d. 1165) 1742 - Richard Bentley, İngiliz ilahiyatçı ve eleştirmen (d. 1662) 1790 - Ernst Gideon von Laudon, Avusturyalı rahip (d. 1717) 1791 - Joseph Gaertner, Alman botanikçi (d. 1732) 1793 - Jacques Cathelineau, Fransız çerçi ve Vendée isyanı lideri (d. 1759) 1808 - Kabakçı Mustafa, Osmanlı asker ve kendi adıyla anılan isyanın lideri (d. 1770) 1816 - Francisco de Miranda, Venezuelalı bir politikacı, askeri adam, diplomat, yazar, hümanist ve ideologdu (d. 1750) 1817 - Anne Louise Germaine de Staël, İsviçreli yazar (d. 1766) 1827 - Augustin-Jean Fresnel, Fransız fizikçi (d. 1788) 1834 - Edmond-Charles Genêt, Fransız diplomat (d. 1763) 1881 - Billy the Kid, Amerikalı kanun kaçağı (d. 1859) 1904 - Paul Kruger, Transvaal Cumhuriyeti Devlet Başkanı ve Boer direniş lideri (d. 1824) 1907 - William Henry Perkin, İngiliz kimyager ve mucit (d. 1838) 1910 - Marius Petipa, Fransız balet, eğitimci ve koreograf (d. 1818) 1926 - Ziya Hurşit, Türk siyasetçi (d. 1892) 1933 - Raymond Roussel, Fransız şair, romancı, oyun yazarı, müzisyen (d. 1877) 1939 - Alphonse Mucha, Çek ressam ve grafik sanatçısı (d. 1860) 1943 - Luz Long, Nazi-Alman sporcu (d. 1913) 1946 - Arthur Greiser, Nazi Alman politikacı (d. 1897) 1946 - Jorge Ubico, Guatemala eski devlet başkanı (d. 1878) 1948 - Harry Brearley, İngiliz metalürji uzmanı (d. 1871) 1954 - Jacinto Benavente, İspanyol yazardır (d. 1866) 1958 - Abdülillah, Irak Kralı Gazi bin Faysal'ın kuzeni ve Kayınbiraderi (d. 1913) 1958 - II. Faysal, Irak Kralı (d. 1935) 1960 - Cemil Keleşoğlu, Türk bürokrat (d. ?) 1965 - Adlai Stevenson, Amerikalı siyaset adamı ve diplomat (d. 1900) 1966 - Julie Manet, Fransız ressam (d. 1878) 1967 - Tudor Arghezi, Rumen yazar (d. 1880) 1969 - Eero Berg, Finlandiyalı atlet (d. 1898) 1971 - Ali Kılıç, Türk asker ve siyasetçi (Atatürk'ün yakın arkadaşı) (d. 1889) 1974 - Carl Spaatz, Amerikalı havacı general ve ABD Hava Kuvvetleri'nin ilk Kurmay Başkanı (d. 1891) 1979 - Santos Urdinarán, Uruguaylı futbolcu (d. 1900) 1986 - Raymond Loewy, Fransız asıllı Amerikalı endüstriyel tasarımcı (d. 1893) 1993 - Léo Ferré, Fransız şair ve müzisyen (d. 1916) 1998 - Nguyễn Ngọc Loan, Güney Vietnam Cumhuriyeti Ulusal Polis Şefi (d. 1930) 1998 - Richard McDonald, McDonald's'ın kurucusu (d. 1909) 2001 - Eleni Küreman, Türk ilk kadın foto muhabiri (d. 1921) 2004 - İsmail Hakkı Sunat, Türk tiyatro sanatçısı (d. 1966) 2013 - Dennis Burkley, Amerikalı oyuncu (d. 1945) 2014 - Nadine Gordimer, Güney Afrikalı yazar (d. 1923) 2016 - Helena Benitez, Filipinli siyasetçi ve bürokrat (d. 1914) 2016 - Péter Esterházy, Macar yazar ve edebiyatçı (d. 1950) 2017 - Julia Hartwig, Polonyalı yazar, şair ve çevirmen (d. 1921) 2017 - Meryem Mirzahani, İranlı matematikçi (d. 1977) 2018 - Mario Casalinuovo, İtalyan siyasetçi ve eski bakan (d. 1922) 2018 - Theo-Ben Gurirab, Namibyalı siyasetçi (d. 1938) 2018 - Hans Kronberger, Alman-Avusturyalı siyasetçi (d. 1951) 2018 - Masa Saito, Japon profesyonel güreşçi (d. 1942) 2019 - Pernell Whitaker, Amerikalı profesyonel boksör (d. 1964) 2020 - Adalet Ağaoğlu, Türk Roman ve oyun yazarı (d. 1929) 2020 - Jyotsna Das, Hint aktris (d. 1927) 2020 - Galyn Görg, Amerikalı oyuncu ve dansçı (d. 1964) 2020 - Polat Haşimov, Azerbaycanlı asker (d. 1975) 2020 - Muhammad Mohaiminul Islam, Bangladeş Donanması genelkurmay başkanı (d. 1941) 2020 - Caesar Korolenko, Polonya doğumlu Rus psikiyatrist (d. 1933) 2020 - María Lugones, Arjantinli aktivist, yazar ve filozof (d. 1944) 2020 - Maurice Roëves, İngiliz-İskoç aktör (d. 1937) 2020 - Stephen Susman, Amerikalı avukat (d. 1941) 2021 - Memnun Hüseyin, Pakistanlı iş insanı ve siyasetçi (d. 1940) 2021 - Kurt Westergaard, Danimarkalı karikatürist (d. 1935) 2022 - Francisco Morales Bermúdez, Perulu asker ve siyasetçi (d. 1921) 2022 - Ivana Trump, Çek-Amerikalı iş insanı, model ve yazar (d. 1949) Tatiller ve özel günler Bastille Günü (Fransa ve bağımlı toprakları) 0714 14