15 Aralık

[bullvar_katip]

Olaylar 1256 - İran'da bulunan haşhaşîlerin Alamut Kalesi, Hülagû Han Ordusu tarafından yok edildi. 1574 - III. Murad, 12. Osmanlı padişahı olarak tahta çıktı. 1840 - Napolyon Bonapart'ın naaşı (külleri), Saint Helena Adası'ndan Paris'e getirilerek Les Invalides'e gömüldü. [[Dosya:Tatanka Lyotake.jpg|küçükresim|upright=0.91|Oturan Boğa (Tatanka İyotake)]] 1890 - Amerikan yerli kabilelerinden Hunkpapa Lakotaları'nın şefi Oturan Boğa (Tatanka Iyotake), ABD'nin harekete geçirdiği yerli polis tarafından öldürüldü. 1893 - Wilhelm Ludwig Thomsen, Danimarka Kraliyet İlimler Akademisinde sunduğu bildiriyle Orhun alfabesini çözdüğünü ve Orhun Kitabeleri'ni okuduğunu bilim dünyasına açıkladı. 1923 - Türkiye-Macaristan dostluk antlaşması İstanbul’da imzalandı. 1925 - Rıza Pehlevi, krallık yeminini etti ve Kaçar Hanedanı'nı sonlandırarak, Pehlevi Hanedanı'nı kurdu. 1934 - Bingöl'de, 4.9 büyüklüğündeki depremde 12 kişi öldü. 1939 - Rüzgâr Gibi Geçti filmi, Atlanta'da (ABD) gösterime girdi. 1941 - 769 Rumen Yahudisi yolcusuyla Filistin'e giden Struma gemisi, İstanbul'a geldi. Geminin yolcu indirmesi yasaklandı. 1948 - TBMM'de Sivas Kongresi'ne seçilen Temsil Heyeti üyeleriyle, TBMM'nin birinci döneminde bulunan üyelere, vatan-ı hizmet tertibinden aylık bağlanması hakkında kanun kabul edildi. 1948 - Fransa, ilk nükleer reaktörün kuruluş çalışmalarına başladı. 1949 - Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO)'nun İstanbul Bürosu açıldı. 1953 - Eleştirmen Fethi Naci, bu adını ilk kez Kaynak dergisinde Orhan Kemal'in bir öyküsünü eleştiren Kurtuluş Yolu adlı bir yazıda kullandı. 1954 - Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) kuruldu. 1957 - Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, Yunanistan'ın Kıbrıs tezini reddetti. 1958 - Adalet Bakanı Esat Budakoğlu, 4 yıl içinde basın suçundan 238 gazetecinin mahkûm olduğunu açıkladı. 1960 - Erzurum'da radyo istasyonu açıldı. 1960 - I. Baudouin, Kraliçe Fabiola adını alan Fabiola de Mora y Aragón ile evlendi. Evlilik töreni Brüksel'deki Saint-Michel-et-Gudule katedralinde yapıldı ve Belçika'da ilk kez olmak üzere televizyonda yayınlandı. 1970 - Sovyet uzay sondası Venera 7, Venüs gezegenine ulaştı ve etrafında 23 dakika dolanarak Dünya'ya bilgi gönderdi. 1970 - Polonya'da işçiler ayaklandı. 1972 - Yaşar Kemal, pasaport verilmediği için uluslararası bir toplantıya gidemedi. Tepkiler üzerine, yazara 15 gün sonra pasaport verildi. 1986 - Olimpiyat şampiyonu halterci Naim Süleymanoğlu, Türk vatandaşı oldu. 1987 - Cumhuriyet tarihinde dolar, resmen ilk kez dört haneli rakama ulaştı. Merkez Bankası Amerikan Dolarının satış kurunu 1.300 liraya yükseltti. 1989 - Romanya'da, Devlet Başkanı Nicolay Çavuşesku'nun devrilmesine kadar gidecek olan halk ayaklanması başladı. 1990 - Kırgızistan bağımsızlığını ilan etti. 1995 - Avrupa Adalet Divanı, Jean-Marc Bosman'ın başvurusu üzerine futbolcuların sözleşmeleri ile ilgili Bosman kuralları olarak anılan kararını açıkladı. 1996 - Türkiye tarihinin o güne kadarki en büyük ikramiyesi bir Sayısal Loto talihlisine çıktı: 211 milyar lira. 1997 - Türkiye ile Rusya arasında Mavi Akım projesini içeren anlaşma imzalandı. 2000 - Bitlis'in Tatvan ilçesi yakınında 6. Zırhlı Tugay Komutanlığına ait askeri helikopter düştü. Kazada 2 asker öldü, 5 asker yaralandı. 2000 - Afyonkarahisar ve çevresinde büyüklüğü 5,8 olan depremde 6 kişi öldü, 42 kişi yaralandı. 2000 - Çernobil reaktör kazasının ardından, Nükleer Santralin çalışması durduruldu. 2017 - Türkiye'nin ilk sürücüsüz metro hattı olan İstanbul'daki M5 (Üsküdar - Çekmeköy) Metro Hattının ilk etabı olan Üsküdar - Yamanevler etabı hizmete açıldı. Doğumlar 37 - Neron, Roma imparatoru (ö. 68) 130 - Lucius Verus, Roma imparatoru (ö. 169) 1242 - Prens Munetaka, Kamakura şogunluğunun altıncı şogunu (ö. 1274) 1533 - XIV. Eric, İsveç kralı (ö. 1577) 1789 - Carlos Soublette, Venezuela Devlet Başkanı (ö. 1870) 1824 - Juliusz Kossak, Leh tarihi ressam ve çizim ustası (ö. 1899) 1832 - Alexandre Gustave Eiffel, Fransız inşaat mühendisi ve mimar (Eiffel Kulesi'nin yaratıcısı) (ö. 1923) sağ|küçükresim|upright=0.68|Alexandre Gustave Eiffel 1852 - Henri Becquerel, Fransız fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1908) 1859 - Ludwik Lejzer Zamenhof, Polonyalı göz doktoru, filolog ve dünyada en çok kullanılan yapay dil olan Esperanto'nun yaratıcısı (ö. 1917) 1861 - Pehr Evind Svinhufvud, Finlandiya Devlet Başkanı (ö. 1944) 1882 - Fernando Tambroni, İtalyan politikacı ve İtalya başbakanı (ö. 1963) 1907 - Oscar Niemeyer, Brezilyalı mimar (ö. 2012) 1909 - Settar Behlulzade, Azeri ressam (ö. 1974) 1912 - Raşid Necmettinov, Sovyet satranç oyuncusu (ö. 1974) 1913 - Roger Gaudry, Kanadalı bilim insanı (ö. 2001) 1915 - Isabel Crook, Kanadalı-İngiliz antropolog ve akademisyen (ö. 2023) 1916 - Maurice Wilkins, Yeni Zelandalı fizikçi ve moleküler biyolog (DNA'nın yapısını bulan bilim adamlarından ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi) (ö. 2004) 1916 - Orhon Murat Arıburnu, Türk şair, sinema ve tiyatro yönetmeni, yapımcı ve oyuncu (ö. 1989) 1920 - Ahmet Tarık Tekçe, Türk sinema oyuncusu (ö. 1964) 1924 - Ruhi Sarıalp, Türk atlet (ö. 2001) 1934 - Abdullahi Yusuf Ahmed, Somalili siyasetçi ve 6. Devlet Başkanı (ö. 2012) 1942 - Uğur Kıvılcım, Türk oyuncu (ö. 2018) 1943 - Lucien den Arend, Hollandalı heykeltıraş 1949 - Don Johnson, Amerikalı oyuncu, yönetmen ve müzisyen 1958 - Ronald Gamarra, Perulu avukat 1971 - Necati Şaşmaz, Türk sinema ve dizi oyuncusu 1976 - Tuğba Altıntop, Türk model, oyuncu ve şarkıcı 1977 - Mehmet Aurelio, Brezilya asıllı Türk futbolcu 1979 - Adam Brody, Amerikalı oyuncu 1980 - Alexandra Stevenson, Amerikalı tenisçi 1981 - Najoua Belyzel, Fransız şarkıcı 1982 - Matias Emilio Delgado, Arjantinli futbolcu 1984 - Lukáš Bajer, Çek futbolcu 1984 - Véronique Mang, Fransız atlet 1985 - Aynur Aydın, Türk şarkıcı 1985 - Emre Kaya, Türk şarkıcı, söz yazarı ve besteci 1986 - Kim Junsu, Güney Koreli şarkıcı, söz yazarı ve sahne aktörü 1986 - Keylor Navas, Kosta Rikalı kaleci 1988 - Steven Nzonzi, Kongo asıllı Fransız millî futbolcu 1989 - Nichole Bloom, Amerikalı oyuncu 1992 - Jesse Lingard, İngiliz millî futbolcu 1992 - Alex Telles, Brezilyalı futbolcu 1995 - Jahlil Okafor, Amerikalı profesyonel basketbolcu 1996 - Jenifer Brening, Alman şarkıcı 1996 - Oleksandr Zinchenko, Ukraynalı futbolcu 1997 - Mizgin Morkoyun, Türk bocce oyuncusu 1997 - Stefania LaVie Owen, Yeni Zelandalı-Amerikalı aktris Ölümler 1025 - II. Basileios, 960'tan 15 Aralık 1025'e kadar Bizans imparatoru (d. 958) 1574 - II. Selim, Osmanlı İmparatorluğu'nun 11. padişahı ve 90. İslâm halîfesi (d. 1524) 1675 - Johannes Vermeer (ya da Jan Vermeer), Hollandalı ressam (d. 1632) 1857 - George Cayley, İngiliz mühendis, mucit ve havacı (d. 1773) 1890 - Oturan Boğa (Yerli dilinde: Tatanka Iyotake), ABD ordularına karşı savaşan son Yerli kabile şefi (d. 1831) 1909 - Francisco Tarréga, İspanyol gitarist ve besteci (d. 1852) 1925 - Süleyman Sırrı Aral, Türk siyasetçi ve Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk iki ve 4. Hükûmetlerinde Nafia Vekili (Bayındırlık Bakanı) (d. 1874) 1938 - George R. Lawrence, Amerikalı fotoğrafçı (d. 1868) 1941 - Leon Sperling, Polonyalı sporcu (d. 1900) 1942 - Faik Bey Konitza, Arnavut yazar, devlet adamı (d. 1875) 1943 - Fats Waller, Amerikalı caz piyanisti, orgcu, besteci, şarkıcı ve komedi şovmeni (d. 1904) 1944 - Glenn Miller, Amerikalı caz müzisyeni (d. 1904) 1947 - Arthur Machen, Galli yazar (d. 1863) 1958 - Wolfgang Pauli, Avusturyalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1900) 1961 - Yusuf Memmedaliyev, Sovyet-Azeri kimyacı (d. 1905) 1962 - Charles Laughton, İngiliz oyuncu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (d. 1899) 1965 - Sinan Tekelioğlu, Türk asker ve Türk Kurtuluş Savaşı komutanlarından (d. 1889) 1966 - Walt Disney, Amerikalı çizgi film animatörü ve film yapımcısı (d. 1901) 1974 - Anatole Litvak, Yahudi asıllı Ukraynalı film yönetmeni ve yapımcısı (d. 1902) 1984 - Jan Peerce, Amerikalı tenor (d. 1904) 1985 - Seewoosagur Ramgoolam, Mauritiuslu siyasetçi (d. 1900) 1988 - Hüseyin Kutman, Türk sinema ve tiyatro sanatçısı (d. 1930) 1989 - Ali Şen, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu (d. 1918), 1991 - Vasili Zaytsev, Sovyet keskin nişancı (d. 1915) 1992 - Adnan Öztrak, Türk bürokrat (TRT'nin kurucularından ve ilk Genel Müdürü (d. 1915) 2004 - Şükran Kurdakul, Türk şair ve yazar (d. 1927) 2006 - Clay Regazzoni, İsviçreli otomobil yarışı pilotu (d. 1939) 2007 - Feridun Akozan, Türk mimar, akademisyen ve yazar (d. 1914) 2010 - Blake Edwards, Amerikalı yönetmen (d. 1922) 2010 - Nijat Özön, Türk dil bilimci, sinema tarihçisi ve çevirmen (d. 1927) 2011 - Sönmez Atasoy, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu (d. 1944) 2011 - Christopher Hitchens, İngiliz yazar, gazeteci, köşe yazarı ve aktivist (d. 1949) 2012 - Olga Zubarry, Arjantinli aktris (d. 1929) 2013 - Joan Fontaine, İngiliz sinema oyuncusu (d. 1917) 2015 - Licio Gelli, İtalyan finansçı, mason ve suç örgütü lideri (d. 1919) 2016 - Beki İkela Erikli, Yahudi asıllı Türk yazar ve biyo enerji uzmanı (d. 1968) 2016 - Craig Sager, Amerikalı spor yayıncısı (d. 1951) 2016 - Muhammed Zevvari, Tunuslu uçak mühendisi (d. 1967) 2017 - A. B. M. Mohiuddin Chowdhury, Bangladeşli siyasetçi (d. 1944) 2017 - Darlanne Fluegel, Amerikalı oyuncu ve manken (d. 1953) 2017 - Michiru Shimada, Japon senarist (d. 1959) 2017 - Ali Tekintüre, Türk müzisyen, söz yazarı ve şair (d. 1953) 2018 - Philippe Moureaux, Belçikalı siyasetçi ve eğitimci (d. 1939) 2018 - Guy Rétoré, Fransız tiyatro ve film yönetmeni (d. 1924) 2018 - Girma Wolde-Giorgis, Etiyopyalı siyasetçi (d. 1924) 2019 - Nicky Henson, İngiliz oyuncu ve dublaj sanatçısı (d. 1945) 2020 - Caroline Cellier, Fransız oyuncu (d. 1945) 2020 - Jorge García, Eski İspanyol profesyonel futbolcu (d. 1957) 2020 - Zoltan Sabo, Eski Macar futbolcu (d. 1972) Tatiller ve özel günler 15 Aralık UNESCO Uluslararası Türk Dili Günü olarak ilan edilmiştir. Kaynakça 1215 15