15 Ekim

[bullvar_katip]

Olaylar 1582 - Avrupa'da Gregoryen takviminin kabulü 1878 - Edison, Edison Electric Light Co adlı şirketi kurdu. 1917 - Fransızlarca tutuklanan ve Alman gizli servisine bazı bilgiler verdiğini kabul eden Hollandalı dansçı Mata Hari (Margaretha Geertruida), askeri mahkemece yargılandıktan sonra, kurşuna dizildi. 1927 - Gazi Mustafa Kemal Paşa CHP kurultayında "Büyük Nutuk"u okumaya başladı. Nutuk'un okunuşu 6 gün sürdü. 1928 - Yusuf Ziya Ortaç, Meş’ale dergisini kapattı. Böylece, birkaç ay önce bu dergide başlayan ve yedi genç şairin ortak kitabı Yedi Meşale ile süren "Yedi Meşaleciler" akımı da sona ermiş oldu. 1928 - Almanya'dan hareket eden dünyanın en büyük hava gemisi Graf Zeppelin Amerika'da New Jersey'e ulaştı. Uçuş 111 saat sürdü. 1934 - Mao Zedung'a bağlı 100 bin kişilik birlik, Çin'in güneydoğusundan başlayıp kuzeydoğusuna kadar sürecek 10 bin kilometrelik Büyük Yürüyüş'e başladı. 1937 - Yeni harflerle basılan ilk kâğıt paralar tedavüle çıktı. Üzerinde Atatürk'ün resmi bulunan 100 liralık banknotlar 1942'de tedavülden kaldırıldı. 1944 - II. Dünya Savaşı: Kraliyet Hava Kuvvetleri, Almanya'nın Braunschweig şehrine bombardıman başlattı. 1945 - Geçici Fransız hükûmeti başbakanı Pierre Laval kurşuna dizildi. 1946 - Nazi savaş suçlusu Hermann Göring idam edilmesine saatler kala zehir içerek intihar etti. 1961 - Uluslararası Af Örgütü Londra'da kuruldu. 1961 - Kısıtlı seçim kampanyasının ardından genel seçimler yapıldı. Seçime dört parti katıldı. CHP 173, Adalet Partisi 158, Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi 54, Yeni Türkiye Partisi 65 Milletvekilliği kazandı. 1970 - Enver Sedat, Mısır devlet başkanı oldu. 1970 - İstanbul'da kolera salgını olduğu açıklandı. 1978 - Çuval Cinayeti: Ankara'da sağ görüşlü militanlar Fikri Arkan ve Kemal Özdemir, sol görüşlü Veli Güneş ve Halim Kaplan'ı öldürdü. 1990 - Sovyetler Birliği başkanı Mihail Gorbaçov, Nobel Barış Ödülü'nü aldı. 1993 - Nobel Barış Ödülü, Güney Afrika devlet başkanı De Klerk ile Afrika Ulusal Kongresi başkanı Nelson Mandela'ya verildi. 1999 - Sınır Tanımayan Doktorlar örgütü, Nobel Barış Ödülü'nü aldı. 2003 - İlham Aliyev babası Haydar Aliyev'in yerine geçerek Azerbaycan devlet başkanı oldu. 2013 - Filipinler'de 7,2 şiddetinde deprem. 2022 - Bartın'da maden faciası 41 işçi hayatını kaybetti 7 işçi yaralandı Doğumlar MÖ 95 - Titus Lucretius Carus, Romalı şair ve filozof (ö. MÖ 55) MÖ 70 - Publius Vergilius Maro, Romalı şair (ö. MÖ 19) 1265 - Temür Olcaytu Han, 1294-1307 arasında Çin imparatoru ve Moğol İmparatorluğu'nun büyük hanı (ö. 1307) 1542 - Celaleddin Muhammed Ekber (Ekber Şah), Moğol İmparatoru (ö. 1605) 1608 - Evangelista Torricelli, İtalyan fizikçi (ö. 1647) 1784 - Thomas Robert Bugeaud, Fransa Mareşali ve Cezayir Genel Valisi (ö. 1849) 1785 - José Miguel Carrera, Güney Amerikalı milli kahraman ve Şilili politikacı (ö. 1821) 1795 - IV. Friedrich Wilhelm, Prusya Kralı (ö. 1861) 1814 - Mihail Yuryeviç Lermontov, Rus yazar ve şair (ö. 1841) 1829 - Asaph Hall, Amerikalı astronom (ö. 1907) 1836 - James Tissot, Kariyerinin çoğunu İngiltere'de geçiren Fransız ressam (ö. 1902) 1844 - Friedrich Nietzsche, Alman filozof (ö. 1900) 1872 - Wilhelm Miklas, 1928-1938 yılları arasında Anschluss'a kadar Avusturya Cumhurbaşkanı olarak görev yapan Avusturyalı siyasetçi (ö. 1956) 1878 - Paul Reynaud, Fransız siyasetçi ve eski başbakan (1940) (ö. 1966) 1879 - Jane Darwell, Amerikalı tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 1967) 1880 - Marie Stopes, İngiliz doğum kontrolü savunucusu (ö. 1958) 1887 - Frederick Fleet, İngiliz denizci (ö. 1965) 1893 - II. Carol, Romanya Kralı (d. 1953) 1894 - Moşe Şaret, İsrail'in ikinci başbakanı (1954-1955) (ö. 1965) 1900 - Mervyn LeRoy, Amerikalı film yönetmeni, film yapımcısı, yazar ve oyuncu (ö. 1987) 1901 - Hermann Josef Abs, Alman bankacı ve maliye uzmanı (ö. 1994) 1901 - Enrique Jardiel Poncela, İspanyol yazar ve tiyatro yazarı (ö. 1952) 1905 - Charles Percy Snow, Britanyalı bilim insanı ve yazar (ö. 1980) 1908 - John Kenneth Galbraith, Kanada kökenli Amerikalı ekonomist (ö. 2006) 1913 - Wolfgang Lüth, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası'nın en başarılı ikinci U-Boot kaptanı (ö. 1945) 1914 - Zahir Şah, Afganistan Şahı (ö. 2007) 1915 - İzak Şamir, İsrailli politikacı (ö. 2012) 1917 - Zoltán Fábri, Macar film yönetmeni ve senarist (ö. 1994) 1917 - Arthur M. Schlesinger, Jr., Amerikalı tarihçi (ö. 2007) 1920 - Mario Puzo, Amerikalı yazar ve En İyi Uyarlama Senaryo Akademi Ödülü sahibi (ö. 1999) 1920 - Henri Verneuil, Fransız film senaristi ve yönetmen (ö. 2002) 1923 - Italo Calvino, İtalyan yazar (ö. 1985) 1924 - Lee Iacocca, Amerikalı sanayici 1926 - Michel Foucault, Fransız düşünür (ö. 1984) 1931 - Abdül kalam, 2002-2007 yılları arası Hindistan'ın 11. Başkanı olarak görev yapan Uzay Bilimi ve Hindistan Teknoloji Enstitüsü Profesörü (ö. 2015) 1932 - Muammer Sun, Türk besteci ve müzik eğitimcisi 1935 - Bobby Morrow, Amerikalı eski atlet (ö. 2020) 1937 - Linda Lavin, Amerikalı aktris ve şarkıcı 1938 - Fela Kuti, Nijeryalı müzisyen, albüm yapımcısı ve insan hakları savunucusu (ö. 1997) 1938 - Cemal Safi, Türk şair (ö. 2018) 1941 - Faruk Loğoğlu, Türk bürokrat ve siyasetçi 1943 - Penny Marshall, Amerikalı komedyen, seslendirme sanatçısı, yapımcı, yönetmen ve oyuncu (ö. 2018) 1944 - Sali Berisha, Arnavut politikacı ve eski başbakan 1944 - Haim Saban, Amerikalı medya sahibi 1944 - David Trimble, Kuzey İrlandalı politikacı ve Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 2022) 1946 - Stewart Stevenson, İskoç siyasetçi 1947 - Hümeyra, Türk besteci, söz yazarı, müzisyen ve oyuncu 1948 - Chris de Burgh, İrlandalı şarkıcı 1948 - Renato Corona, Filipinli yüksek mahkeme başkanlığı yapmış üst düzey hukukçu (ö. 2016) 1949 - Thomas Bopp, Amerikalı astronom, bilim insanı ve kaşif (ö. 2018) 1950 - Candida Royalle, Amerikalı pornografik film oyuncusu, yapımcı ve yönetmeni (ö. 2015) 1953 - Tito Jackson, Amerikalı müzisyen, şarkıcı ve gitarist 1954 - Steve Bracks, Avustralyalı eski siyasetçi 1955 - Tanya Roberts, Amerikalı oyuncu, yapımcı ve komedyen (ö. 2021) 1957 - Mira Nair, Hint film yönetmeni 1959 - Müslüm Doğan, Türk siyasetçi 1959 - Sarah, York Dükü Prens Andrew'in boşandığı eşi 1962 - Isabelle Doval, Fransız oyuncu, senarist ve yönetmen 1965 - Zafer Koç, Türk futbolcu (ö. 2016) 1965 - Nasser El Sonbaty, IFBB profesyonel vücut geliştirmeci (ö. 2013) 1966 - Jorge Campos, Meksikalı futbolcu 1968 - Didier Deschamps, Fransız eski futbolcu ve teknik direktör 1969 - Vítor Baía, Portekizli eski millî kaleci 1970 - Ginuwine, Amerikalı R&B şarkıcısı ve aktör 1971 - Andrew Cole, İngiliz eski millî futbolcu 1973 - Güllü, Türk arabesk fantezi müzik şarkıcısı 1974 - Ömer Çatkıç, Türk futbolcu 1977 - David Trézéguet, Arjantin asıllı eski Fransız futbolcu 1977 - Patricio Urrutia, Ekvadorlu millî futbolcu 1979 - Paul Robinson, İngiliz millî futbolcu 1979 - Maris Verpakovskis, Leton eski futbolcu 1980 - Tom Boonen, Belçikalı eski yol bisikleti yarışçısı 1981 - Keyshia Cole, Amerikalı R&B şarkıcısı 1981 - Elena Dementieva, Rus Tenisçi 1983 - Bruno Senna, Brezilyalı Formula 1 pilotu 1984 - Jessie Ware, İngiliz şarkıcı, söz yazarı 1985 - Arron Afflalo, Amerikalı profesyonel basketbolcu 1986 - Lee Donghae, Güney Koreli şarkıcı, söz yazarı, besteci ve oyuncu 1986 - Nolito, İspanyol millî futbolcu 1987 - Ott Tänak, Estonyalı ralli sürücüsü 1988 - Mesut Özil, Türk asıllı Alman millî futbolcu 1989 - Anthony Joshua, Nijerya asıllı İngiliz profesyonel boksör 1990 - Jeon Ji-yoon, Güney Koreli şarkıcı ve oyuncu 1996 - Zelo, Güney Koreli şarkıcı 1999 - Bailee Madison, Amerikalı yakın dönem oyuncu Ölümler 892 - Mutemid, 870-892 döneminde hükümdarlık yapan 15. Abbasi halifesi (d. 844) 925 - Râzî, Fars simyacı, kimyager, hekim ve filozof (d. 865) 961 - III. Abdurrahman, 912-929 yılları arasında Kurtuba Emiri 929-961 doneminde Kurtuba halifesi olarak Endülüs Emevi Devleti hükümdar (d. 891) 1240 - Raziye Begüm, Delhi Türk Sultanlığı hükümdarı (d. ?) 1389 - VI. Urbanus, 8 Nisan 1378 tarihinden ölümüne kadar Roma Katolik Kilisesi'nde papalık yapmıştır (d. 1318) 1564 - Andreas Vesalius, Romalı hekim (d. 1514) 1810 - Alfred Moore, ABD Yüksek Mahkeme Yargıcı olarak görev almış olan Kuzey Carolina yargıçı (d. 1755) 1817 - Tadeusz Kościuszko, Polonyalı asker ve Kościuszko Ayaklanması'nın lideri (d. 1746) 1820 - Karl Philipp, Avusturyalı prens ve mareşal (d. 1771) 1872 - Handrij Zejler, Alman yazar (d. 1804) 1917 - Mata Hari, Hollandalı dansçı ve sözde casus (d. 1876) 1929 - Léon Delacroix, Belçikalı devlet adamı (d. 1867) 1933 - Nitobe Inazō, Japon tarım ekonomisti, yazar, eğitimci, diplomat ve siyasetçi (d. 1862) 1934 - Raymond Poincaré, Fransız devlet adamı (d. 1860) 1945 - Pierre Laval, Fransız siyasetçi (d. 1883) 1946 - Hermann Göring, Alman mareşal ve NSDAP siyasetçisi (İntihar) (d. 1893) 1953 - Helene Mayer, Alman eskrimci (d. 1910) 1958 - Elizabeth Alexander, İngiliz jeolog, akademisyen ve fizikçi (d. 1908) 1958 - Asaf Halet Çelebi, Türk şair (d. 1907) 1959 - Stepan Bandera, Ukraynalı siyasetçi ve Ukrayna milliyetçi ve bağımsızlık hareketi lideri (d. 1909) 1959 - Lipót Fejér, Macar matematikçi (d. 1880) 1960 - Henny Porten, Alman aktris (d. 1890) 1963 - Horton Smith, Amerikalı golfçü (d. 1908) 1964 - Cole Porter, Amerikalı besteci (d. 1891) 1964 - Nguyễn Văn Trỗi, Vietnamlı bir elektrik işçisi ve Viet Cong şehir gerillası (d. 1947) 1976 - Carlo Gambino, Amerikalı mafya lideri (d. 1902) 1987 - Thomas Sankara, Burkina Fasolu asker ve siyasetçi (d. 1949) 1989 - Danilo Kiš, Sırp yazar ve şair (d. 1935) 1993 - Aydın Sayılı, Türk bilim insanı (d. 1913) 1994 - Sarah Kofman, Fransız filozof (d. 1935) 1998 - Faruk Erem, Türk hukukçu ve yazar (d. 1913) 2000 - Konrad Emil Bloch, Amerikalı biyokimyacı ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1912) 2005 - Bilal İnci, Türk oyuncu (d. 1936) 2005 - Sıtkı Davut Koçman, Türk iş insanı, sanayici ve hayırsever (d. 1912) 2008 - Edie Adams, Amerikalı iş insanı, şarkıcı, oyuncu ve komedyen (d. 1927) 2008 - İrfan Ülkü, Türk gazeteci, araştırmacı ve yazar (d. 1952) 2008 - Fazıl Hüsnü Dağlarca, Türk şair (d. 1914) 2012 - Claude Cheysson, Fransız diplomat ve siyasetçi (d. 1920) 2012 - Erol Günaydın, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu (d. 1933) 2012 - Norodom Sihanuk, 1941-1955 ve 1993-2004 yılları arasında iki defa tahtta kalmış olan Kamboçya Kralı (d. 1922) 2013 - Bruno Metsu, Fransız eski futbolcu, teknik direktör (d. 1954) 2013 - Hans Riegel, Alman iş insanı (d. 1923) 2013 - Oktay Ekinci, Türk mimar, gazeteci (d. 1952) 2018 - Paul Gardner Allen, Amerikalı iş insanı ve Microsoft'un kurucusu (d. 1953) 2018 - Arto Paasilinna, Fin romancı (d. 1942) 2019 - Tamara Buciuceanu, Rumen tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, televizyon sanatçısı (d. 1929) 2020 - Antonio Ángel Algora Hernando, İspanyol Katolik piskoposu (d. 1940) 2020 - Bhanu Athaiya, Hint kadın moda tasarımcısı (d. 1929) 2020 - P. Vetrivel, Hint siyasetçi (d. ?) 2022 - Billur Kalkavan, Türk oyuncu ve sunucu (d. 1962) Tatiller ve özel günler Dünya Çiftçi Kadınlar Günü Dünya El yıkama Günü Ávila'lı Teresa'nın yortusu Kaynakça 1015 15