15 Haziran

[bullvar_katip]

Olaylar MÖ 763 - Asurlular bir Güneş tutulmasını kayıtlarına geçirdiler. Bu özel gün, daha sonra Mezopotamya tarihinin zaman dizininin oluşturulmasında bir referans noktası olarak kullanıldı. 1215 - İngiltere Kralı John, Magna Carta sözleşmesini mühürledi. 1381 - İngiliz tarihinin ilk büyük köylü ayaklanması, lideri Wat Tyler'in ölümüyle son buldu. 1667 - Kayıtlara geçmiş ilk kan nakli Fransa Kralı XIV. Louis'nin de özel doktoru olan Jean-Baptiste Denys tarafından gerçekleştirildi. Dr. Denys, bir koyunun kanını 15 yaşında bir çocuğa nakletmiş ve çocuk yaşamıştı. 1752 - Benjamin Franklin, uçurtma deneyi ile yıldırımın elektrik akımı olduğunu ispatladı. 1808 - Joseph Bonaparte, İspanya Kralı oldu. 1826 - Sultan II. Mahmud, Yeniçeri Ocağı'nı kaldırdı. Yerine "Asakir-i Mansure-i Muhammediye" adıyla yeni bir askeri teşkilat kuruldu. Bu olay, Osmanlı tarihinde "Vaka-i Hayriye" (Hayırlı Olay) olarak anıldı. 1836 - Arkansas, 25. eyalet olarak ABD'ye katıldı. 1844 - Charles Goodyear, kauçuğun güçlendirilmesi işleminde kullanılan ve vulkanizasyon adı verilen bir yöntemin patentini aldı. 1865 - Yoksullar ve yetimlerin yatılı eğitimi için Darüşşafaka kuruldu. 1888 - II. Wilhelm, Almanya İmparatoru oldu. 1896 - Japonya'da meydana gelen bir tsunami, 22.000'den fazla kişinin ölümüne yol açarak Japon tarihine en ölümcül tsunami olarak geçti. 1903 - 11 dakikalık ilk Western filmi olan Great Train Robbery gösterime girdi. 1911 - Sonradan IBM adını alacak olan "Computing Tabulating Recording Corporation" adlı şirket kuruldu. 1920 - Almanya ile Danimarka arasında yapılan yeni bir sınır anlaşmasıyla kuzey Schleswig Danimarka'ya verildi. 1920 - Yozgat'ta Çapanoğu Ayaklanması başladı. 1920 - 15. Kolordu Komutanlığı, "Doğu Cephesi Komutanlığı" olarak adlandırıldı. Cephenin komutanlığına Kazım Karabekir Paşa getirildi. 1923 - Nezihe Muhiddin'in öncülüğünde Darülfünun Konferans Salonu'nda gerçekleşen toplantı sonucu Kadınlar Halk Fırkası'nın kurulması kararlaştırıldı. Fırka, yeni Türkiye'deki ilk siyasal parti girişimidir. Fakat parti kuruluşu için izin verilmediğinden, Türk Kadınlar Birliği adında bir derneğe dönüşmüştür. 1926 - İzmir Suikastı: Atatürk'e karşı yapılacak olan suikast, "Giritli" motorcu Şevki tarafından Vali Kazım Dirik'e bildirildi. 1927 - Türkiye'nin ilk modern akıl ve ruh hastalıkları hastanesi olan Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi açıldı. 1930 - Türkiye'nin ilk dış kredisi olan 10 milyon dolar, Amerikan Yardım Bankası'ndan alındı. 1936 - 1931'den beri Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreterliği'ni yapmakta olan Recep Peker, Mustafa Kemal Atatürk tarafından görevinden alındı. Genel Sekreterlik görevi, Başvekil İsmet İnönü'ye verildi. 1938 - Medeni Kanun'daki evlenme yaşı; kadınlar için 15, erkekler için 17 olarak düzenlendi. 1941 - II. Dünya Savaşı: Savaş Baltası Harekâtı başladı. 1942 - Atatürk'ün Şişli'de oturduğu ev müze oldu. 1950 - Batı Almanya, Avrupa Konseyi'ne katılma kararı aldı. 1954 - UEFA (Union des Associations Européennes de Football) kuruldu. 1956 - Akis dergisi toplatıldı. 1969 - Georges Pompidou, Fransa Cumhurbaşkanı seçildi. 1970 - İşçiler, İzmit Gebze'den İstanbul'a doğru yürüyüşe geçtiler. Yürüyüş sırasında geçilen yerlerdeki işçiler de yürüyüşe katıldı. 15-16 Haziran işçi direnişi olarak adlandırılan bu olaylar, 16 Haziran'da 5 kişinin ölmesi ve İstanbul ve Kocaeli'de sıkıyönetim ilan edilmesi ile sona erdi. 1973 - Yünsa Yünlü Sanayi Anonim Şirketi kuruldu. 1975 - Soyuz 19, Baykonur Uzay Üssü'nden havalandı. 1977 - İspanya'da 41 yıl sonra ilk seçimler yapıldı. 1978 - İstanbul Tarabya'da bir belediye otobüsü denize uçtu; 35 yolcudan 4'ü kurtulabildi. 1978 - Ürdün Kralı Hüseyin, Amerikalı Lisa Halaby ile evlendi. Lisa Halaby, adını Nur olarak değiştirdi. 1981 - Mehmet Ali Ağca'yı hapisten kaçıran Bünyamin Yılmaz, 18 yıl hapse mahkûm oldu. 1985 - Hollandalı ressam Rembrandt'ın Danaë adlı tablosu, daha sonra akli dengesinin bozuk olduğuna hükmedilen bir adam tarafından saldırıya uğradı. Tuvalin üzerine sülfürik asit döken saldırgan, ayrıca tabloyu iki yerinden bıçakladı. 1990 - İstanbul'un ilk tüp bebeği doğdu. 1994 - İsrail ve Vatikan tam diplomatik ilişki anlaşmasına vardı. 1994 - İş insanı Vehbi Koç'a İsviçre'de, Birleşmiş Milletler Nüfus Faaliyetleri Ödülü verildi. 2002 - "2002 MN" adı verilen bir asteroid, Dünya'nın 121.000km yakınından geçti. Bu uzaklık, Dünya ile Ay arasındaki mesafenin üçte biri kadardır. 2017 - Cumhuriyet Halk Partisi İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu'na yirmi beş yıl hapis cezası ve tutuklama kararı verilmesiyle, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun Ankara'dan İstanbul'a kadar sürecek olan "Adalet Yürüyüşü" başladı. Doğumlar 1479 - Lisa del Giocondo, Floransalı Gherardini ailesinin üyesi (Leonardo da Vinci tarafından Mona Lisa adıyla tablosu yapılan) (ö. 1542) 1594 - Nicolas Poussin, Fransız ressam (ö. 1665) 1763 - Kobayashi Iss, bir Japon şair (ö. 1828) 1767 - Rachel Jackson, Amerika Birleşik Devletleri'nin 7. Başkanı Andrew Jackson'ın eşidir (ö. 1828) 1769 - Adam Eckfeldt, Birleşik Devletler Darphanesinde işçi ve memur (ö. 1852) 1843 - Edvard Grieg, Norveçli besteci (ö. 1907) 1881 - Paul Cornu, Fransız mühendis ve mucit (ö. 1944) 1894 - Robert Russell Bennett, Amerikalı besteci ve aranjördü (ö. 1981) 1902 - Erik Erikson, Danimarka ve Alman kökenli Amerikalı psikolog (ö. 1994) 1906 - Léon Degrelle, Reksizm'i kuran ve sonra Waffen-SS'e katılan Belçikalı SS-Standartenführer ve politikacı (ö. 1994) 1907 - James Robertson Justice, İngiliz karakter oyuncusu (ö. 1975) 1914 - Yuri Andropov, Sovyet devlet adamı (ö. 1984) 1914 - Saul Steinberg, Amerikalı karikatürist (ö. 1999) 1915 - Thomas Huckle Weller, Amerikalı bakteriyolog, virolog ve parazitolog - Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 2008) 1916 - Herbert Simon, ABD'li iktisatçı - 1978'de Nobel İktisat Ödülü kazanmıştır (ö. 2001) 1917 - John Fenn, analitik kimya profesörüdür - 2002 yılında kimya dalında Nobel Ödülünü aldı (ö. 2010) 1917 - Mihalis Yeniçaris, Yunan şarkıcı, söz yazarı ve bestecidir (d. 2005) 1918 - François Tombalbaye, Çad'ın ilk devlet başkanı olarak görev yapmış olan bir öğretmen ve sendika aktivisti (ö. 1975) 1919 - Muzaffer Tema, Türk sinema sanatçısı (ö. 2011) 1920 - Alberto Sordi, İtalyan oyuncu ve yönetmen (ö. 2003) 1923 - Erland Josephson, İsveçli aktör (ö. 2012) 1923 - Ninian Stephen, Avustralyalı hukukçu, devlet memuru ve siyasetçi (ö. 2017) 1924 - Ezer Weizman, İsrail'in 7. Cumhurbaşkanı (ö. 2005) 1925 - Attilâ İlhan, Türk şair ve yazar (ö. 2005) 1927 - Hugo Pratt, İtalyan çizer (ö. 1995) 1929 - Fakir Baykurt, Türk yazar (ö. 1999) 1932 - Hüseyin Baradan, Türk sinema oyuncusu (ö. 2004) 1932 - Mario Cuomo, Amerikalı politikacı ve yazar (ö. 2015) 1932 - Saltuk Kaplangı, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 2010) 1933 - Muhammed Ali Recai, İran'ın eski cumhurbaşkanı ve başbakanı (ö. 1981) 1933 - Sergio Endrigo, İtalyan şarkıcı (ö. 2005) 1936 - Claude Brasseur, Fransız oyuncu (ö. 2020) 1937 - Herbert Feuerstein, Alman gazeteci, komedyen ve aktör (ö. 2020) 1937 - Anna Hazare, Hint sosyal aktivist 1937 - Waylon Jennings, Amerikalı country müzik şarkıcısı, söz yazarı ve müzisyen (ö. 2002) 1940 - Zübeyde Servet, Mısırlı oyuncu (ö. 2016) 1941 - Neal Adams, Amerikalı çizgi roman sanatçısı (ö. 2022) 1941 - Harry Nilsson, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı (ö. 1994) 1942 - Peter Norman, Avustralyalı atlet (ö. 2006) 1943 - Johnny Hallyday, Fransız rock müzik bestecisi, söz yazarı ve oyuncu (ö. 2017) 1943 - Poul Nyrup Rasmussen, Danimarkalı siyasetçi 1946 - Brigitte Fossey, Fransız oyuncu 1946 - Demis Roussos, Yunan şarkıcı (ö. 2015) 1947 - Alain Aspect, Fransız fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi 1949 - Jim Varney, Amerikalı komedyen, oyuncu, müzisyen, yazar ve seslendirme sanatçısı (ö. 2000) 1950 - Uğur Erdener, Türk tıp profesörü 1950 - Lakshmi Mittal, Hindistan'lı iş adamı 1953 - Xi Jinping, Çinli siyasetçi 1954 - James Belushi, Amerikalı oyuncu 1954 - Paul Rusesabagina, Ruanda'lı siyasetçi 1955 - Polly Draper, Amerikalı oyuncudur 1958 - Ege Aydan, Türk yönetmen, tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu 1958 - Riccardo Paletti, eski İtalyan motor sporları yarışçısı (ö. 1982) 1959 - Eileen Davidson, Amerikalı oyuncudur 1959 - Tor Endresen, Norveçli şarkıcı ve besteci 1960 - Michèle Laroque, Fransız oyuncu, komedyen, yapımcı ve senarist 1961 - Laurent Cantet, Fransız yönetmen 1961 - Forest Whitaker, Amerikalı oyuncu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi 1963 - Helen Hunt, Amerikalı oyuncu 1964 - Courteney Cox Arquette, Amerikalı oyuncu 1964 - Michael Laudrup, Danimarkalı eski millî futbolcu ve teknik direktör 1965 - Kerim Mesimov, eski Kazakistan Başbakanı ve eski Kazakistan Ulusal Güvenlik Kurulu Başkanı 1966 - Raimonds Vējonis, Letonyalı bir siyasetçi 1969 - Ice Cube, Amerikalı şarkıcı ve oyuncu 1969 - Oliver Kahn, Alman kaleci 1970 - Žan Tabak, Hırvat basketbolcu ve spor adamı 1973 - Tore André Flo, Norveçli eski futbolcudur 1973 - Neil Patrick Harris, Amerikalı oyuncu 1974 - Tevhidi Taberi, İranlı sanatçı ve ressam 1975 - Elizabeth Reaser, Amerikalı sinema oyuncusu 1978 - Wilfred Bouma, Hollandalı eski millî futbolcudur 1978 - Ahmet Çağıran, Türk futbolcu 1979 - Yulia Nestsiarenka, Belaruslu sprinter 1981 - Alou Diarra, Fransız futbolcu 1981 - John Paintsil, Ganalı eski profesyonel futbolcu 1983 - Julia Fischer, Alman keman virtüözü ve piyanist 1984 - Buray, Türk pop müzik şarkıcısı 1986 - Stoya, Sırp-İskoç orijinli Amerikalı porno yıldızı ve model 1988 - Ezgi Eyüboğlu, Türk oyuncu 1989 - Bayley, Amerikalı profesyonel güreşçi 1989 - Bryan Clauson, Amerikalı otomobil yarışçısı 1991 - Zlatan Alomerović, Alman futbolcu 1992 - Muhammed Salah, Mısırlı millî futbolcu 1992 - Dafne Schippers, Hollandalı atlet 1993 - Irfan Hadžić, Bosnalı futbolcudur 1994 Nevena Božović, Sırp şarkıcı Iñaki Williams, İspanya doğumlu Ganalı millî futbolcu Erdi Güncan, Türk futbolcu Vincent Janssen, Hollandalı futbolcu Ryo Matsumura, Japon futbolcu Yussuf Poulsen, Danimarkalı oyuncu Yevgeni Jerbayev, Rus güreşçi Alfonso González, Meksikalı futbolcu 1996 - Aurora Aksnes, Norveçli şarkıcı söz yazarı ve yapımcı 1998 - Hachim Mastour, İtalya doğumlu Fas asıllı futbolcu 2002 - Enis Destan, Türk futbolcu Ölümler 707 - Mommu, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 42. imparatoru (d. 683) 923 - Fransa Kralı I. Robert, 922'den 923'e kadar seçilmiş Batı Frank Kralı (d. 866) 948 - I. Romanos, 920-944 arasında tahtı damadı VII. Konstantinos'la paylaşan ve gerçek iktidarı elinde tutan Bizans imparatoru (d. 870) 1073 - İmparator Go-Sanjō, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 71. imparatoru (d. 1034) 1189 - Minamoto no Yoshitsune, Japon samuray ve komutan (d. 1159) 1341 - III. Andronikos, Bizans İmparatoru (d. 1296) 1381 - Wat Tyler, İngiliz devrimci lider (d.1341) 1383 - VI. İoannis, Bizans İmparatoru (d. 1292) 1785 - Jean-François Pilâtre de Rozier, ilk defa Manş denizini geçmeyi başaran havacı (d. 1754) 1849 - James Knox Polk, Amerikalı siyasetçi ve ABD'nin 11. Başkanı (d. 1795) 1876 - Hüseyin Avni Paşa, Osmanlı Sadrazamı ve devlet adamı (d. 1819) 1885 - Friedrich Karl, Prusya prensi (d. 1828) 1888 - III. Friedrich, Veliaht Prens Friedrich Wilhelm, 1888'de 99 gün süreyle Prusya kralı ve Alman imparatoru (d. 1831) 1889 - Mihai Eminescu, Rumen şair, romancı ve gazeteci (d. 1850) 1929 - Charles Francis Brush, Amerikalı buluşçu, girişimci ve iş insanı (d. 1849) 1934 - Alfred Bruneau, Fransız opera ve diğer müzik bestecisi ve müzik eleştirmeni (d. 1857) 1938 - Ernst Ludwig Kirchner, Alman dışavurumcu ressam ve grafiker (d. 1880) 1945 - Aris Velouchiotis, Yunan gazeteci, politikacı (d. 1905) 1961 - Peyami Safa, Türk yazar ve gazeteci (d. 1899) 1962 - Alfred Denis Cortot, Fransız-İsviçreli piyanist ve orkestra şefi (d. 1877) 1966 - İzzet Melih Devrim, Türk şair, romancı ve oyun yazarı (d. 1887) 1971 - Wendell Meredith Stanley, Amerikalı biyokimyager, virolog ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1904) 1981 - Cihat Bilgehan, Türk siyasetçi ve hukukçu (d. 1923) 1989 - Ray McAnally, İrlandalı aktör (d. 1926) 1991 - William Arthur Lewis, Karayipler doğumlu iktisatçı (d. 1915) 1992 - Charles David Menville, Amerikalı animatör ve televizyon yazarı (d. 1940) 1993 - James Hunt, İngiliz F1 pilotu (d. 1947) 1994 - Manos Hacidakis, Yunan besteci (d. 1925) 1995 - John Vincent Atanasoff, bilgisayar devrini başlatan kişi (d. 1903) 1996 - Ella Fitzgerald, Amerikalı şarkıcı (d. 1917) 1996 - Hoyt Richard "Dick" Murdoch, Amerikalı profesyonel güreşçi (d. 1946) 1999 - Tahir Kutsi Makal, Türk gazeteci ve yazar (d. 1937) 2000 - Mina Urgan, Türk edebiyat kuramcısı (d. 1915) 2001 - Henri Alekan, Fransız görüntü yönetmeni (d. 1909) 2003 - Hume Cronyn, Kanadalı aktör (d. 1911) 2003 - Volker Kriegel, Alman caz müzisyeni (d. 1943) 2004 - Ahmet Piriştina, Türk siyasetçi (d. 1952) 2005 - Suzanne Flon, Fransız oyuncu (d. 1918) 2013 - Peride Celal, Türk yazar (d. 1916) 2013 - Heinz Flohe, Alman eski millî futbolcu (d. 1948) 2013 - Kenneth Geddes Wilson, Amerikalı teorik fizikçi (d. 1936) 2014 - Kemal Amin "Casey" Kasem, Amerikalı aktör (d. 1932) 2015 - Janna Friske, Rus şarkıcı, model ve aktris (d. 1974) 2015 - Kerkor Kirk Kerkorian, Amerikalı iş insanı, yatırımcı ve hayırsever (d. 1917) 2016 - Hakkı Devrim, Türk gazeteci ve yayımcı (d. 1929) 2017 Aleksey Batalov, Sovyet-Rus film yönetmeni ve oyuncu (d. 1928) P. N. Bhagwati, Hint bürokrat ve hakim (ö. 1921) Wilma de Faria, Brezilyalı siyasetçi (d. 1945) İbrahim Ebuleyş, Mısırlı iş insanı (d. 1937) 2018 - Enoch zu Guttenberg, Alman orkestra şefi (d. 1946) 2019 - Wilhelm Holzbauer, Avusturyalı mimar ve akademisyen (d. 1930) 2019 - Franco Zeffirelli, İtalyan yönetmen ve opera, film ve televizyon yapımcısı (d. 1923) 2020 - Mário Calixto Filho, Brezilyalı politikacı, gazeteci ve iş insanı (d. 1946) 2020 - Lilia Dizon, Filipinli aktris (d. 1928) 2020 - José Gentil Rosa, Brezilyalı politikacı ve iş insanı (d. 1940) 2020 - Giulio Giorello, İtalyan filozof, matematikçi ve epistemolog (d. 1945) 2020 - Renato de Jesus, Brezilyalı politikacı (d. 1963) 2020 - Badar Uddin Ahmed Kamran, Bangladeşli politikacı ve belediye başkanı (d. 1951) 2021 - Sanchari Vijay, Hint aktör (d. 1983) 2021 - Lily Weiding, Danimarkalı aktris (d. 1924) 2022 - Maureen Arthur, Amerikalı aktris ve şarkıcı (d. 1934) 2022 - Cho Min-ho, Güney Koreli profesyonel buz hokeyi oyuncusu (d. 1987) 2023 - Glenda Jackson, İngiliz politikacı, oyuncu ve En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (d. 1936) Tatiller ve özel günler Küresel Rüzgâr Günü Millî Kurtuluş Günü (Azerbaycan) 0615 15