19 Mart

[bullvar_katip]

Olaylar [[Dosya:Sydney Harbour Bridge from Circular Quay.jpg|küçükresim|upright=0.91|Sydney Harbour Bridge]] [[Dosya:Bundesarchiv B 145 Bild-F031406-0017, Erfurt, Treffen Willy Brandt mit Willi Stoph.jpg|küçükresim|upright=0.91|Willy Brandt ile Willi Stoph (1970)]] 1279 - Yamen Muharebesi'nde 20 bin kişilik kuvveti bulunan Moğol Yuan Hanedanı, 200 binlik Çinli Güney Song Hanedanı'nı mağlup ederek tüm Çin'de hakimiyet sağladı. 1452 - III. Frederik, Papa tarafından taç takılan son Kutsal Roma imparatoru oldu. 1839 - Louis-Jacques-Mandé Daguerre, dagerreyotipi icat etti. 1866 - Osmanlı Hükûmeti, Süveyş Kanalı'nın açılması konusunda izin verdi. 1877 - Ayan Meclisi görevine başladı. 1883 - Amerikalı ayakkabıcı ustası Jan Ernst Matzeliger, bir ayakkabıyı bir seferde bütünüyle imal eden ilk makineyi icat ederek ayakkabı sanayisinde bir devrim yarattı. 1899 - Otomobil yağı üreten Castrol şirketi kuruldu. 1915 - Güneş Sistemi gezegenlerinden Plüton'un ilk fotoğrafı çekildi. Ancak Plüton'un yeni bir gezegen olduğu o tarihte anlaşılamadı. 1920 - ABD Senatosu, Versay Antlaşması'nı onaylamayı reddetti. 1932 - Sydney Harbour Bridge açıldı. 1945 - ABD Deniz Kuvvetleri'ne ait USS Franklin uçak gemisi, Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri'ne ait bombardıman uçağı "Ginga" tarafından bombalandı. 1945 - SSCB, bir nota ile 1925 tarihli Türk-Sovyet Dostluk ve Tarafsızlık Antlaşması'nı yenilemeyeceğini bildirdi. 1955 - Agence France-Presse'in (AFP) Ankara temsilcisi Erol Güney, Türkiye yurttaşlığından çıkarıldı. 1965 - Merzifon'un Çeltek Linyit İşletmesi'ndeki grizu patlamasında; 69 işçi öldü, 58 işçi de yaralandı. 1970 - Batı Almanya'nın Başbakanı Willy Brandt ile Doğu Almanya'nın Başbakanı Willi Stoph ilk defa görüştü. 1982 - Devlet Başkanı Orgeneral Kenan Evren, Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) Bakanlar Konseyi Dönem Başkanı ve Belçika Dışişleri Bakanı Leo Tindemans'la görüştü. 1998 - Gazeteci Metin Göktepe'nin öldürülmesi davasında; beş polis, kastı aşan zor kullanarak ölüme sebebiyet verme suçundan 7 yıl altışar ay hapis cezasına çarptırıldı, altı polis ise beraat etti. 2003 - ABD askerleri, Irak-Kuveyt sınırındaki askerden arındırılmış bölgeye girdi. ABD uçakları da Irak'ın batısını bombalamaya başladı. 2006 - Azerbaycan Millî Direniş Teşkilatı kuruldu. 2007 - New York'ta "United for Peace and Justice" örgütünün düzenlediği, "Savaşa Hayır" yürüyüşüne on binlerce kişi katıldı. 2007 - Rusya'nın Kemerovo Oblastındaki Novokuznetsk şehrinde bulunan Ulyanovskaya maden işletmesinde, yerin 270 m altında meydana gelen patlamada 108 madenci öldü. 2011 - 2011 Libya ayaklanması'na müdahale etmek için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1973 sayılı kararı doğrultusunda Koalisyon Kuvvetleri, 2011 Libya bombardımanını başlattı. 2016 - İstanbul Taksim'de bombalı patlama meydana geldi. 4 ölü ve 36 yaralı bulundu. 2016 - Dubai şehrinden gelen ve Rusya'nın Rostov-na-Donu şehrindeki havalimanına inişe geçen, Flydubai şirketine ait yolcu uçağı iniş esnasında düştü. Uçaktaki 55 yolcu ile 7 mürettebat öldü. 2023 - Ekvador'da 6,8 şiddetinde deprem meydana geldi. 15 kişi öldü, 400'den fazla kişi yaralandı. Doğumlar [[Dosya:VamberyArmin.jpg|küçükresim|upright=0.91|Ármin Vámbéry]] 1206 - Güyük Han, Cengiz Han'ın torunu (ö. 1248) 1434 - Ashikaga Yoshikatsu, Ashikaga şogunluğunun yedinci şogunu (ö. 1443) 1496 - Mary Tudor, Fransa Kraliçesi (ö. 1533) 1534 - José de Anchieta, İspanyol Cizvit misyoner (ö. 1597) 1604 - IV. João, Braganza Dükü (ö. 1656) 1641 - Abdülgani Nablus, Şam'lı alim ve Sufi (ö. 1731) 1661 - Francesco Gasparini, İtalyan barok bestecisi (ö. 1727) 1750 - Andre Joseph Abrial, Fransız siyasetçi (ö. 1828) 1792 - José María Carreño, Venezuela devlet başkanı (ö. 1849) 1801 - Salvadore Cammarano, İtalyan librettist ve oyun yazarı (ö. 1852) 1807 - Johann Nepomuk Hiedler, Adolf Hitler'in baba tarafından büyükbabası (ö. 1888) 1813 - David Livingstone, İskoç misyoner ve kâşif (ö. 1873) 1816 - Ekaterine Dadiani, Megrelya Prensliği'nin son prensesi (ö. 1882) 1821 - Richard Francis Burton, İngiliz kâşif (ö. 1890) 1832 - Arminius Vambery, Macar oryantalist (ö. 1913) 1848 - Wyatt Earp, Amerikalı kanun adamı (ö. 1929) 1849 - Alfred von Tirpitz, Alman amiral (ö. 1930) 1855 - David Peck Todd, Amerikalı gök bilimci (ö. 1939) 1866 - Emilio De Bono, İtalyan Mareşal (ö. 1944) 1873 - Max Reger, Alman besteci, piyanist, orgcu, orkestra şefi ve öğretmen (ö. 1916) 1882 - Gaston Lachaise, Amerikalı figüratif heykelci (ö. 1935) 1883 - Norman Haworth, İngiliz kimyager (ö. 1950) 1883 - Joseph Stilwell, Amerikalı general (ö. 1946) 1888 - Josef Albers, Amerikalı ressam (ö. 1976) 1891 - Earl Warren, Amerikalı avukat, politikacı ve hukukçuydu (ö. 1974) 1892 - Meksikalı Joe Rivers, Amerikalı hafif sıklet boksör (ö. 1957) 1894 - Sabiha Sultan, Sultan Vahdettin’in kızı (ö. 1971) 1897 - Joseph Darnand, Fransız asker (ö. 1945) 1900 - Carmen Carbonell, İspanyol tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 1988) 1900 - Frédéric Joliot-Curie, Fransız fizikçi ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (1958) 1905 - Albert Speer, Alman siyasetçi (ö. 1981) 1906 - Adolf Eichmann, Alman Schutzstaffel subayı (ö. 1962) 1912 - Adolf Galland, Nazi Almanyası'nın Luftwaffe as pilotu (ö. 1996) 1914 - Leonidas Alaoğlu, Yunan asıllı Kanadalı bir matematikçi (ö. 1981) 1914 - Jiang Qing, Çinli siyasetçi ve Mao Zedong'un 3. karısı (ö. 1991) 1915 - Patricia Morison, Amerikalı oyuncu ve şarkıcıdır (ö. 2018) 1917 - László Szabó, Macar satranç ustası (ö. 1998) 1919 - Larned B. Asprey, Amerikalı kim yager (ö. 2005) 1922 - Hirō Onoda, Japon İmparatorluk Kara Kuvvetleri teğmeni Japon asker (ö. 2014) 1923 - Pamela Britton, Amerikalı oyuncu (ö. 1974) 1924 - Joe Gaetjens, Haitili futbolcudur (ö. 1964) 1924 - Abdullah Gegiç, Yugoslav asıllı Türk futbolcu ve teknik direktör (ö. 2008) 1925 - Julio Canessa, Şilili asker ve siyasetçi (ö. 2015) 1925 - Brent Scowcroft, ABD'li asker ve siyasetçi (ö. 2020) 1928 - Hans Küng, İsviçreli Roma Katolik ilahiyatçı din adamı (ö. 2021) 1931 - Emma Andijewska, Ukrayna doğumlu Amerikalı şair, yazar ve ressam 1932 - Gay Brewer, Amerikalı golfçü (ö. 2007) 1932 - Gail Kobe, Amerikalı oyuncu ve yönetmen (ö. 2013) 1933 - Phyllis Newman, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (ö. 2019) 1933 - Philip Roth, Amerikalı yazar (ö. 2018) 1936 - Güner Sümer, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 1977) 1936 - Ursula Andress, İsviçre doğumlu Amerikalı sinema oyuncusu 1937 - Egon Krenz, Doğu Alman politikacı 1938 - Dinçer Sümer, Türk tiyatro yazarı, yönetmen, oyuncu ve seslendirme sanatçısı (ö. 2019) 1943 - Mario Molina, Meksikalı kimyager (ö. 2020) 1943 - Mario Monti, İtalyan ekonomist ve siyasetçi 1944 - Said Musa, Belizeli hukukçu ve siyasetçi 1947 - Glenn Close, Amerikalı sinema ve tiyatro sanatçısı 1952 - Harvey Weinstein, Amerikalı eski film yapımcısı 1954 - Cho Kwang-rae, Güney Koreli millî futbolcu ve teknik direktördür 1955 - Bruce Willis, Amerikalı oyuncu 1955 - Pino Daniele, İtalyan şarkıcı, gitarist ve söz yazarı (ö. 2015) 1956 - Yegor Gaydar, Rus siyasetçi ve iş adamıdı (ö. 2009) 1957 - Abdülkadir Mesduva, Cezayirli bürokrat 1959 - Ralph David Abernathy III, Amerikalı siyasetçi ve iş insanı (ö. 2016) 1963 - Neil LaBute, Amerikalı oyun yazarı ve bağımsız film yönetmeni 1963 - Mary Scheer, Amerikalı oyuncu 1964 - Mesut Bakkal, Türk teknik direktör 1971 - Faruk Beşok, Türk basketbolcu 1973 - Tolga Tekin, Türk oyuncu 1976 - Derek Chauvin, Amerikalı eski polis memuru 1976 - Andre Miller, Amerikalı profesyonel basketbolcu 1976 - Alessandro Nesta, İtalyan futbolcu 1978 - Lenka, Avustralyalı şarkıcı 1979 - Hidayet Türkoğlu, Türk basketbolcu 1979 - Lara, Türk şarkıcı 1979 - Hristos Paçacoglu, Yunan millî futbolcudur 1979 - Rıza Kocaoğlu, Türk sinema ve dizi oyuncusu 1981 - Burcu Çetinkaya, Türk ralli pilotu 1981 - Kolo Touré, Fildişi Sahilli futbolcu 1982 - Brad Jones, Avustralyalı Futbolcu 1982 - Eduardo Saverin, Brezilya asıllı Amerikalı girişimci 1983 - Evan Bourne, Amerikalı profesyonel güreşçi 1985 - Christine Guldbrandsen, Norveçli müzisyen 1985 - Yolanthe Cabau, İspanyol-Hollandalı oyuncu ve televizyon sunucusu 1987 - Miloš Teodosić, Sırp millî profesyonel basketbolcu 1990 - Jonathan Urretaviscaya, Uruguaylı futbolcu 1991 - Aleksandr Kokorin, Rus millî futbolcudur 1993 - Hakim Ziyech, Hollandalı futbolcu Ölümler 953 - Mansur, 18 Mayıs 946 – 19 Mart 953 arasında Fatımi Devleti halifesi (d. 915) 1238 - I. Henryk, Polonya Yüksek Dükü (1232–1238) (d. 1165) 1279 - Bing, Çin'in Song Hanedanı'nın 18. ve son imparatorudur (d. 1272) 1406 - İbn-i Haldun, Tunuslu düşünür ve tarihçi (d. 1332) 1534 - Ayşe Hafsa Sultan, Osmanlı'nın ilk Valide Sultanı (d. 1479) 1698 - Władysław Konstanty, Lehistan kralı IV. Władysław Waza'nın gayrimeşru oğlu (d. 1635) 1721 - XI. Clemens, Papa (d. 1649) 1790 - Cezayirli Hasan Paşa, Osmanlı devlet adamı ve Sadrazamı (d. 1713) 1800 - Joseph de Guignes, Fransız doğubilimci, sinolog ve Türkolog (d. 1721) 1865 - Joseph Lebeau, Belçika Başbakanı (d. 1794) 1884 - Elias Lönnrot, Fin fizikçi, filolog ve şair (d. 1802) 1897 - Antoine Thomson d'Abbadie, Fransız seyyah (d. 1810) 1897 - Andrey Dostoyevski, Rus bir mimar, mühendis, memo, bina tamircisi (d. 1825) 1916 - Vasili Surikov, Rus ressamı (d. 1848) 1928 - Emil Wiechert, Alman jeofizikçi (d. 1861) 1930 - Arthur Balfour, İngiliz politikacı (d. 1848) 1940 - Besim Ömer Akalın, Türk tıp profesörü, bilim insanı, sivil toplum örgütçüsü ve milletvekili (d. 1862) 1943 - Frank Nitti, İtalyan mafya lideri (d. 1886) 1950 - Edgar Rice Burroughs, Amerikalı yazar ("Tarzan"ı kaleme alan) (d. 1875) 1950 - Norman Haworth, İngiliz kimyager (d. 1883) 1955 - Leonid Govorov, Yüksek Sovyet üyesi ve Savunma Bakanı yardımcısı (d. 1897) 1955 - Mihály Károlyi, Macaristan'ın ilk devlet başkanı (d. 1875) 1965 - Gheorghe Gheorghiu-Dej, Rumen siyasetçi (d. 1901) 1968 - Celil Kiyekbayev, Sovyet Başkurt bilim insanı, Türkolog ve filolog (d. 1911) 1980 - Bedrettin Tuncel, Türk akademisyen, çevirmen, edebiyatçı ve siyasetçi (d. 1910) 1982 - Randy Rhoads, Amerikalı müzisyen (d. 1956) 1987 - Louis de Broglie, Fransız fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1892) 1996 - Virginia Henderson, Amerikalı hemşire (d. 1897) 1997 - Eugène Guillevic, Fransız şair (d. 1907) 1997 - Willem de Kooning, Hollanda'nın Rotterdam şehrinde dünyaya gelmiş soyut dışavurumcu ressam (d. 1904) 1998 - Hanzade Sultan, Osmanlı'nın son Padişahı Sultan Vahdettin ve son Halife Abdülmecit Efendi’nin torunu (d. 1923) 1999 - Tofilau Eti Alesana, Samoalı siyasetçi (d. 1924) 2003 - Suna Korad, Türk opera sanatçısı (d. 1935) 2004 - Haldun Derin, Türk bürokrat (Atatürk, İsmet İnönü ve Celal Bayar'ın özel kalem müdürlüğünü yapan) (d. 1912) 2005 - John DeLorean, Amerikalı mühendis ve DeLorean Motor Company'nin kurucusu (d. 1925) 2008 - Hugo Claus, Flaman romancı, şair, oyun yazarı, ressam ve film yönetmeni (d. 1929) 2008 - Sir Arthur C. Clarke, İngiliz bilimkurgu yazarı ve mucit (d. 1917) 2008 - Paul Scofield, İngiliz oyuncu (d. 1922) 2010 - Bülent Düzgit, Türk karikatürist (d. 1947) 2015 - Margarete Bagshaw, Amerikalı bir sanatçıdır (d. 1964) 2016 - Roger Agnelli, Brezilyalı bankacı, şirket yöneticisi ve iş insanı (d. 1959) 2016 - José Artetxe, İspanyol eski millî futbolcudur (d. 1930) 2016 - Jack Mansell, İngiliz futbolcu ve teknik direktör (d. 1927) 2017 - Jimmy Breslin, Amerikalı gazeteci ve yazardır (d. 1928) 2017 - Li Li-Hua, Çinli-Hong-Kong bir oyuncu (d. 1924) 2018 - Linda Bement, Amerikalı manken (d. 1941) 2018 - Hasan Celal Güzel, Türk siyasetçi ve bürokrat (d. 1945) 2018 - Luo Fu (yazar), Tayvanlı yazar ve romancı (d. 1928) 2019 - Boris Dubrovin, Rus matematikçi (d. 1950) 2019 - Chuck Harmon, Amerikalı eski profesyonel beyzbol oyuncusu (d. 1924) 2019 - Marlen Hutsiyev, Gürcistan doğumlu Rus film yönetmeni ve senarist (d. 1925) 2019 - Ümit Yesin, Türk oyuncu (d. 1954) 2020 - Innocenzo Donina, eski İtalyan futbolcudur (d. 1950) 2020 - Hamid Kahram, İranlı siyasetçi ve veteriner (d. 1958) 2020 - Hans Knudsen, Danimarkalı sprint kanocu (d. 1944) 2020 - Aurlus Mabélé, Kongolu şarkıcı ve besteci (d. 1953) 2020 - Antonio Michele Stanca, İtalyan genetikçi (d. 1942) 2021 - Jordi Cornet, İspanyol siyasetçi ve iş insanı (d. 1965) 2021 - Cristian Cuturrufo, Şilili caz trompetçisi (d. 1972) 2021 - Irmão Lázaro, Brezilyalı gospel şarkıcısı ve siyasetçi (d. 1966) 2022 - Lyell Cresswell, Yeni Zelandalı besteci (d. 1944) 2022 - Joel Hasse Ferreira, Portekizli siyasetçi (d. 1944) 2022 - Alan Hopwood, Avustralyalı aktör, yapımcı, senarist, yayıncı, oyun yazarı ve eğitimci (d. 1934) 2022 - Marian Zembala, Polonyalı bir kalp cerrahı, tıp profesörü (d. 1950) 2023 - Walter Gassire, Uruguaylı futbolcudur (d. 1946) 2023 - Marisol Malaret Contreras, Porto Rikolu manken (d. 1949) 2023 - Petar Nadoveza, Eski Hırvat profesyonel futbolcu ve teknik adam (d. 1942) 2023 - Pohiva Tuʻiʻonetoa, Tongalı siyasetçi (d. 1951) Tatiller ve özel günler 0319 19