1989 Devrimleri

[bullvar_katip]

1989 Devrimleri, Soğuk Savaş'ı fiilen bitiren, Doğu Avrupa ve Orta Avrupa ülkelerini etkileyen devrim dalgasıdır. Birkaç ay içinde, Sovyet tarzı komünist rejimler iktidardan düşürülmüştür. Politik başkaldırılar ilk olarak Polonya'da başlamış, barışçıl denebilecek Doğu Almanya, Çekoslovakya, Macaristan ve Bulgaristan devrimleriyle devam etmiştir. Romanya, kanlı bir şekilde liderini indiren ve idam eden tek ülkedir. 1989 Devrimleri, Dünya'daki güç dengesini değiştirmiş, Sovyetler Birliği'nin dağılması ile birlikte Soğuk Savaş'ın bitişini belirtmiştir. Arka planı Sosyalist rejimlerde yaşam Batı etkisi Dayanışma Pekin KGB Gorbaçov Polonya etkisi Tiananmen Meydanı 1989 Devrimleri Polonya 1989 Devrimlerinin ilki Polonya'da gerçekleşmiştir. Macaristan [[Dosya:BerlinWall-BrandenburgGate.jpg|küçükresim|sol|upright=0.7|Berlin Duvarı ve Brandenburg Kapısı'nda gösteriler. (10 Kasım 1989)]] Doğu Almanya Çekoslovakya [[Dosya:Color Revolutions Map.png|sol|küçükresim|upright=0.79|Renkli Devrimler'in haritası.]] Benzer bağlamda olmamasına rağmen Renkli devrim kapsamında görülen devrimlerin öncülerinden biri de Çekoslovakya olarak gösterilir ve Kadife Devrim olarak anılır. Bulgaristan Moğolistan 1990 yılında ülkede demokratik barışçıl bir devrim gerçekleşti. Devrim, sosyalist hükûmete karşı açlık grevleri ve protesto gösterileri ile başladı. Başkent Ulanbatur'un Cengiz Han (Sühbatur) Meydanı'nda çoğunlukla gençlerin öncülük ettiği protestolar kansız bir şekilde otoriter yönetimin istifasıyla sona erdi ve yeni bir anayasa oluşturuldu. Ardından çok partili demokratik düzene geçildi. Devrim, Moğolistan'da 70 yıllık sosyalizmin sonunun başlangıcı oldu. Ama çok partili sistem kurulmuş olsa da, Moğolistan Halk Devrimci Partisi 1996 yılına kadar iktidarda kaldı. Bununla birlikte, reformlar ve piyasa ekonomisine geçiş başladı. Devrim, 1989 yılının sonlarında Sovyetler Birliği'ndeki reformlar ile Doğu Avrupa'daki benzer devrimlerden esinlenmiştir. [[Dosya:Empty Romanian Flags.jpg|küçükresim|sol|upright=0.76|Romanya Devrimi'nin bayrağı sayılan sosyalist dönemin armasının çıkarıldığı “delikli” Romanya bayrağı. (Askeri Müze, Bükreş)]] Romanya Arnavutluk ve Yugoslavya Sovyetler Birliği'nin dağılması [[Dosya:USSR Map timeline.gif|küçükresim|upright=1|sağ|Doğu Avrupa'da Komünist rejimlerin çöküşünü ve Sovyetler Birliği'nin dağılması sonrasında çatışmalara yol açan animasyonlu haritalar.]] [[Dosya:Image0 ST.jpg|küçükresim|upright=0.98|sağ|SSCB tamamen dağılmadan 4 ay önceki Sovyet darbe girişiminde Kızıl Meydan'daki tanklar. (Ağustos 1991)]] Estonya, Litvanya, Letonya Belarus, Ukrayna ve Moldova Gürcistan Ermenistan ve Azerbaycan Çeçenistan Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan Dağılmadan sonraki dönemdeki çatışmalar Diğer olaylar Sosyalist ülkeler Diğer ülkeler Siyasi reformlar Ekonomik reformlar Kaynakça Ayrıca bakınız Arap Baharı Yugoslavya'nın dağılması Sivil direniş Renkli devrim Bağımsız Devletler Topluluğu NATO'nun genişlemesi Yugoslav Savaşları Gül Devrimi 1917-23 Devrimleri 1848 Devrimleri 1820 Devrimleri Reagan Doktrini Yevromaydan Ján Čarnogurský Avrupa Birliği'nin genişlemesi Ocak Olayları Turuncu Devrim Buldozer Devrimi Halkın Gücü Devrimi Dış bağlantılar . . . + Ergänzender Anhang A – F.