20 Mayıs

[bullvar_katip]

Olaylar 325 - Roma İmparatoru II. Konstantin, ilk Ekümenik Konsil'in İznik'te düzenlenmesini sağladı. 1481 - II. Beyazıt, Osmanlı Padişahı oldu. 1622 - Osmanlı İmparatorluğu'nda isyancılar, ordu ve yönetimde yenilik taraftarı olan Padişah II. Osman'ı tahttan indirip öldürdü. Öldürülen ilk padişah olan Genç Osman'ın yerine, I. Mustafa ikinci kez tahta çıkarıldı. 1795 - Fransa'da kadın kulüpleri kurulması yasaklandı. 1861 - Amerikan İç Savaşı: Kentucky eyaleti iç savaşta tarafsız olduğunu ilan etti. Bu tarafsızlığı 3 Eylül'de Güney Orduları eyalete girince sona erecektir ve Kentucky, Kuzey'e katılacaktır. 1873 - ABD'de Levi Strauss ve Jacob Davis, bakır perçinlerin kullanıldığı ilk blue jean'in patentini aldılar. 1878 - II. Abdülhamit'i devirmek ve Çırağan Sarayı'nda tutulan V. Murat'ı tahta çıkarmak amacıyla, Çırağan Baskını'nı düzenleyen gazeteci Ali Suavi öldürüldü. 1883 - Endonezya'daki Krakatoa yanardağı faaliyete geçti. Volkanın son ve en büyük püskürmesi 26 Ağustos'ta gerçekleşecektir. 1891 - Sinema tarihi: Thomas Edison'un "kinetoscope" adlı film gösterme cihazının bir prototipinin tanıtımı yapıldı. 1896 - Paris Operası'nın (Palais Garnier) 6 ton ağırlığındaki avizesi, seyirci kalabalığının üzerinde düştü ve bir kişi öldü. Yazar Gaston Leroux, gotik romanı Operadaki Hayaleti 1909 yılında bu olaydan esinlenerek yazdı. 1902 - Küba, ABD'den bağımsızlığını kazandı, Tomás Estrada Palma ülkenin ilk Başkanı oldu. 1919 - İngiliz Muhipleri Cemiyeti kuruldu. 1920 - İlk hemşire okulu, Amiral Bristol Hemşire Mektebi hizmete girdi. 1928 - Türkiye'de uluslararası rakamlar kabul edildi. 1928 - Afganistan Kralı Emanullah Han ve Kraliçe Süreyya Türkiye'ye geldi. Bu ziyaret, bir hükümdarın ilk resmî Türkiye ziyaretiydi ve benzeri görülmeyen törenlerle karşılama yapıldı. 1932 - Amelia Earhart, Atlantik Okyanusu'nu uçakla tek başına ve hiç durmadan geçeceği yolculuğuna Newfoundland'dan başladı. Ertesi gün İrlanda'ya iniş yaptığında bunu başaran ilk kadın pilot unvanını almış oldu. 1932 - Avusturya Şansölyeliği'ne Hristiyan Sosyalist lider Engelbert Dollfuß seçildi. 1933 - Türk Hava Yolları kuruldu. 1939 - Hatay Meclisi, Türk ordusunun Hatay'a girdiği 5 Temmuz'u Kurtuluş ve Meclis'in açıldığı 2 Eylül'ü Kurtuluş Bayramı olarak kabul etti. 1941 - II. Dünya Savaşı: Alman paraşütçüleri Girit adasını işgal etti. 1946 - Türkiye, UNESCO Antlaşması'nı onayladı. 1948 - Cumhuriyet Halk Partisi Meclis Grubu, Millî Eğitim Bakanlığı denetiminde imam hatip kursları açılmasına karar verdi. 1953 - Amerikalı Jacqueline Cochran, North American F-86 Sabre ile uçarak dünyada süpersonik hızla uçan ilk kadın oldu. 1955 - Karadeniz Teknik Üniversitesi, 6594 sayılı kanunla Trabzon'da kuruldu. KTÜ, Türkiye'nin İstanbul ve Ankara illeri dışında kurulan ilk üniversitesidir. 1956 - ABD, uçaktan atılarak yapılan ilk hidrojen bombası denemesini, Pasifik Okyanusu'nda bulunan Bikini Atolü'ünde yaptı. 1963 - 20 Mayıs 1963 ayaklanması: Bazı ordu birlikleri, Ankara'da Talat Aydemir'in yönetiminde yeniden ayaklandı. Olayların ardından üç büyük ilde sıkıyönetim ilan edildi. 1971 - Anayasa Mahkemesi, Millî Nizam Partisi'nin kapatılmasına karar verdi. 1971 - Kısa adı TÜSİAD olan Türk Sanayicileri ve İş Adamları Derneği kuruldu. 1980 - Québec'te yapılan halk oylamasında halkın %60'ı, eyaletin Kanada'dan ayrılması ve bağımsız kalması yönünde Meclis'e verilen teklifi reddetti. 1983 - AIDS'e yol açan HIV virüsünün keşfedilmesiyle ilgili ilk makaleler, Science dergisinde Luc Montagnier ve Robert Gallo tarafından ayrı ayrı yayımlandı. 1983 - Anavatan Partisi (ANAP), Turgut Özal başkanlığında kuruldu. 1989 - Aleksandr Zuyev, Soğuk Savaş'tan kaçmak için Bakü Hava Savunma Ordusu'na ait Mikoyan MiG-29 uçağını ile sınır ihlali yaparak, Sovyetler Birliği'nden kaçıp Trabzon Havalimanı'na iniş yaptı. Türkiye hükûmeti uçağı Sovyetlere geri versede, Aleksandr Zuyev ABD'ye kaçmayı başardı. 1990 - Romanya'da, Ion Iliescu Cumhurbaşkanı seçildi. 2000 - Trabzon'un Beşikdüzü ilçesinde geleneksel Mayıs şenlikleri dolayısıyla denize açılan iki teknenin alabora olması sonucu 38 kişi boğuldu, 15 kişi de yaralandı. 2003 - Yazar Orhan Pamuk, “Benim Adım Kırmızı” adlı romanıyla dünyanın en büyük edebiyat ödüllerinden biri olan Uluslararası IMPAC Dublin Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü. Doğumlar 1315 - Bonne de Bohemia, Normandiya Düşesi (ö. 1349) 1470 - Pietro Bembo, İtalyan kardinal ve şair(ö. 1547) 1664 - Andreas Schlüter, Alman mimar ve heykeltıraş (ö. 1714) 1743 - François-Dominique Toussaint L'Ouverture, Haiti Devriminde yer almış Haitili devrimci önder ve yönetici (ö. 1803) 1759 - William Thornton, Amerikalı fizikçi, mucit, ressam ve mimar (ö. 1828) 1765 - Andreas Miaoulis, Yunan amiral ve politikacıydı (ö. 1835) 1799 - Honore de Balzac, Fransız romancı (ö. 1850) 1806 - John Stuart Mill, İngiliz düşünür, filozof ve politik ekonomist (ö. 1873) 1822 - Frédéric Passy, Fransız ekonomist ve Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 1912) 1838 - Jules Méline, 1896'dan 1898'e kadar başbakanlık yapan bir Fransız devlet adamıydı (ö. 1925) 1851 - Emile Berliner, Alman asıllı Amerikalı mucit (ö. 1929) 1856 - Henri-Edmond Cross, Fransız ressam (ö. 1910) 1860 - Eduard Buchner, Alman kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1917) 1882 - Sigrid Undset, Norveçli romancı ve 1928 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1949) 1883 - I. Faysal, Irak Kralı (ö. 1933) 1884 - Leon Schlesinger, Amerikalı film yapımcısı (ö. 1949) 1886 - Ali Sami Yen, Türk spor adamı (ö. 1951) 1887 - Sermet Muhtar Alus, Türk gazeteci ve yazar (ö. 1952) 1890 - Catharine Cox Miles, zeka ve deha üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan Amerikalı psikolog (ö. 1984) 1894 - Sri Chandrasekharendra Saraswathi, Hint dini lider ve aziz (ö. 1994) 1899 - Aleksandr Deyneka, Rus modernist ressam (ö. 1969) 1901 - Max Euwe, Hollandalı Dünya satranç şampiyonu (ö. 1981) 1908 - James Stewart, Amerikalı aktör (ö. 1997) 1913 - Mualla Gökçay, Türk ses sanatçısı ve Klasik Türk Müziği yorumcusu (ö. 1991) 1913 - Bill Hewlett, Amerikalı mühendis, Hewlett-Packard şirketinin kurucu ortağı (ö. 2001) 1915 - Moşe Dayan, İsrailli general ve siyasetçi (ö. 1981) 1916 - Aleksey Maresyev, Sovyet as pilot, Sovyetler birliği kahramanı (ö. 2001) 1917 - Tony Cliff, Yahudi asıllı Sosyalist aktivist (ö. 2000) 1918 - Edward B. Lewis, Amerikalı genetikçi (ö. 2004) 1921 - Wolfgang Borchert, Alman yazar (ö. 1947) 1924 - Cavid Erginsoy, Türk fizikçi ve bilim insanı (ö. 1967) 1927 - David Hedison, Amerikalı oyuncu (ö. 2019) 1929 - James Douglas, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 2016) 1933 - Constance Towers, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı 1935 - José Mujica, Uruguaylı siyasetçi ve 40. Uruguay devlet başkanı 1936 - Anthony Zerbe, Amerikalı oyuncu 1938 - Sabih Kanadoğlu, Türk hukukçu (ö. 2023) 1940 - Rasim Özdenören, Türk öykü ve deneme yazarı (ö. 2022) 1940 - Stan Mikita, Slovak-Kanadalı buz hokeyi oyuncusu (ö. 2018) 1941 - Goh Chok Tong, Singapurlu siyasetçi ve eski Singapur başbakanı 1943 - Albano Carrisi, İtalyan şarkıcı, söz yazarı ve oyuncu 1944 - Dietrich Mateschitz, Avusturyalı milyarder iş insanı (ö. 2022) 1944 - Joe Cocker, İngiliz rock ve blues sanatçısı (ö. 2014) 1945 - Anton Zeilinger, Avusturyalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi 1945 - İnci Gürbüzatik, Türk yazar ve yapımcı 1946 - Cher, Amerikalı şarkıcı 1948- Jaakko Laakso, Fin siyasetçi 1951 - Christie Blatchford, Kanadalı gazeteci ve köşe yazarı (ö. 2020) 1951 - Thomas Akers, Amerikalı astronot 1952 - Roger Milla, Kamerunlu futbolcu 1955 - Zbigniew Preisner, Polonyalı besteci 1956 - Douglas Preston, Amerikalı yazar 1956 - Ingvar Ambjørnsen, Norveçli yazar 1956 - Gerry Peyton, İrlandalı futbolcu ve teknik direktör 1957 - Yoşihiko Noda, Japon siyasetçi 1960 - Tony Goldwyn, Amerikalı oyuncu ve yönetmen 1961 - Tilbe Saran, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu ve seslendirme sanatçısı 1966 - Mirkelam, Türk şarkıcı 1966 - Ahmet Ak, Türk güreşçi 1968 - Timothy Olyphant, Amerikalı oyuncu 1969 - Road Dogg, Amerikalı profesyonel güreşçi 1970 - Sabahat Aslan, Türk halk müziği sanatçısı 1971 - Šárka Kašpárková, Çek atletizm sporcusu 1972 - Busta Rhymes, Amerikalı rapçi 1972 - Erkan Aydoğan Oflu, Türk oyuncu (ö. 2011) 1977 - Leo Franco, Arjantinli futbolcu 1977 - Matt Czuchry, Amerikalı oyuncu 1979 - Aysun Kayacı, Türk model ve oyuncu 1979 - Andrew Scheer, Kanadalı siyasetçi 1979 - Yoshinari Takagi, Japon futbolcu 1980 - Juliana Pasha, Arnavut şarkıcı 1981 - Iker Casillas, İspanyol futbolcu 1981 - Silvino João de Carvalho, Brezilyalı futbolcu 1981 - Omar Anguiano, Amerikalı oyuncu 1981 - Rachel Platten, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı 1981 - Klæmint Matras, Faroeli eski millî futbolcu 1982 - Ásmundur Sveinsson, İzlandalı heykeltıraş 1982 - Petr Čech, Çek futbolcu 1982 - Wes Hoolahan, İrlandalı futbolcu 1982 - Natalya Podolskaya, Beyaz Rus şarkıcı 1983 - Óscar Cardozo, Paraguaylı futbolcu 1983 - Mehdi Taouil, Faslı eski futbolcu 1984 - Kim Dong-Hyun, Eski Güney Koreli futbolcu 1984 - Dilara Kazımova, Azerbaycanlı şarkıcı ve oyuncu 1984 - Ricardo Lobo, Brezilyalı futbolcu 1984 - Naturi Naughton, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı-söz yazarı 1985 - Raúl Enríquez, Meksikalı futbolcu 1985 - Christ Froome, İngiliz yol bisikleti yarışçısı 1986 - Ahmed Samir Ferec, Mısırlı millî futbolcu 1986 - Stéphane Mbia, Kamerunlu futbolcu 1987 - Desirée van den Berg, Hollandalı manken 1987 - Marcelo Guedes, Brezilyalı futbolcu 1987 - Mike Havenaar, Japon millî futbolcu 1987 - Luboš Kalouda, Çek eski futbolcu 1988 - Magno Cruz, Brezilyalı futbolcu 1988 - Kim Lamarre, Kanadalı serbest stil kayakçı 1988 - Lana Obad, Hırvat manken 1989 - Aldo Corzo, Perulu millî futbolcu 1989 - Ahmed es-Salih, Suriyeli millî futbolcu 1990 - Alex, Brezilyalı futbolcu 1990 - Rafael Cabral, Brezilyalı futbolcu 1990 - Anderson Carvalho, Brezilyalı futbolcu 1990 - Miloš Kosanović, Sırp millî futbolcu 1990 - Bernardo Vieira de Souza, Brezilyalı futbolcu 1990 - Lucas Gomes da Silva, Brezilyalı eski futbolcu (ö. 2016) 1990 - Josh O'Connor, İngiliz oyuncu 1990 - İzzet Türkyılmaz, Türk basketbolcu 1991 - Emre Çolak, Türk futbolcu 1991 - Vitor Hugo, Brezilyalı futbolcu 1991 - Mehmet Taş, Türk futbolcu 1992 - Damir Džumhur, Bosnalı profesyonel tenis oyuncusu 1992 - Jack Gleeson, İrlandalı televizyon ve sinema oyuncusu 1992 - Daniel Haber, Kanadalı futbolcu 1992 - Enes Kanter, Türk basketbolcu 1992 - Gerónimo Rulli, Arjantinli futbolcu 1993 - Sunny Dhinsa, Kanadalı profesyonel güreşçi ve eski amatör güreşçi 1993 - Juanmi, İspanyol millî futbolcu 1993 - Václav Kadlec, Çek futbolcu 1993 - Caroline Zhang, Amerikalı buz patenci 1994 - Alex Høgh Andersen, Danimarkalı aktör 1994 - Okan Deniz, Türk futbolcu 1994 - Piotr Zieliński, Polonyalı millî futbolcu 1995 - Damien Inglis, Fransız profesyonel basketbolcu 1996 - Michael Brown, Amerikalı genç (ö. 2014) 1997 - Marlon, Brezilyalı futbolcu Ölümler 794 - Æthelberht, Doğu Anglia kralı ve Hristiyanlar için bir aziz idi (d. ?) 1277 - XXI. İoannes, Lizbon doğumlu Portekizli papa (d. 1215) 1506 - Kristof Kolomb, Cenovalı denizci ve kâşif (d. 1451) 1550 - Ashikaga Yoshiharu, Ashikaga şogunluğunun 12. şogunu (d. 1511) 1622 - II. Osman, Osmanlı'nın 16. Padişahı (d. 1604) 1648 - IV. Władysław Waza, Polonya kralı, Rus çarı ve İsveç kralıdır (d. 1595) 1793 - Charles Bonnet, Cenevreli bir doğa bilimci ve felsefi yazardır (d. 1720) 1834 - Marquis de Lafayette, Fransız aristokrat (Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nda İngiliz sömürgeciliğine karşı Amerikalıların yanında savaşan) (d. 1757) 1878 - Ali Suavi "Sarıklı İhtilalci", Türk gazeteci ve yazar (d. 1839) 1880 - Károly Alexy, Macar heykeltıraş (d. 1823) 1835 - II. Hüseyin Bey, Tunus Beyi (d. 1784) 1896 - Clara Schumann, Alman piyanist ve besteci (d. 1819) 1909 - Ernest Hogan, Amerikalı vodvil şovmeni, şarkıcı, besteci ve şarkı söz yazarı (d. 1860) 1924 - Bogd Han, Moğolistan'ın hanıdır (d. 1869) 1940 - Verner von Heidenstam, İsveçli şair ve yazardır (d. 1859) 1942 - Hector Guimard, Fransız mimar (d. 1867) 1947 - Philipp Lenard,' Nobel Fizik Ödülü almış Alman fizikçidir (d. 1862) 1949 - Damaskinos Papandreou, 1941'den ölümüne kadar Atina'nın başpiskoposu ve Yunanistan başbakanı idi (d. 1891) 1956 - Max Beerbohm, İngiliz yazar, karikatürcü ve tiyatro eleştirmeni (d. 1872) 1958 - Varvara Stepanova, Rus ressam ve desinatör (d. 1894) 1958 - Frédéric François-Marsal, Fransız siyasetçi (d. 1874) 1970 - Hermann Nunberg, Polonyalı psikiyarist (d. 1884) 1974 - Jean Daniélou, Kardinal ilan edilen Fransız Cizvit patrolog (d. 1905) 1975 - Barbara Hepworth, İngiliz heykeltıraş ve sanatçı (d. 1903) 1989 - John Hicks, İngiliz iktisatçı (d. 1904) 1996 - John Pertwee, İngiliz oyuncu (d. 1919) 2000 - Jean Pierre Rampal, Fransız flüt virtüözü (d. 1922) 2000 - Malik Sealy, Amerikalı basketbolcu (d. 1970) 2002 - Stephen Jay Gould, Amerikalı paleontolog (d. 1941) 2005 - Paul Ricoeur, Fransız filozof (d. 1913) 2009 - Lucy Gordon, İngiliz manken ve oyuncu (d. 1980) 2009 - Oleg Yankovski, Rus oyuncu (d. 1944) 2011 - Randy Savage, Amerikalı profesyonel güreşçi (d. 1952) 2012 - Robin Gibb, Birleşik Krallık doğumlu şarkıcı ve söz yazarı (d. 1949) 2012 - Eugene Polley, Amerikalı bilim insanı ve mucit (d. 1915) 2013 - Ray Manzarek, Amerikalı müzisyen (d. 1939) 2013 - Zach Sobiech, Amerikalı pop şarkıcısı (d. 1995) 2014 - Barbara Murray, İngiliz oyuncu (d. 1929) 2015 - Mary Ellen Trainor, Amerikalı oyuncu (d. 1952) 2017 - Recep Adanır, Baba Recep lakaplı Türk futbolcu (d. 1929) 2017 - Albert Bouvet, Eski Fransız profesyonel bisiklet yarışçısı (d. 1930) 2017 - Emile Degelin, Belçikalı film yönetmeni ve romancı (d. 1926) 2017 - Victor Găureanu, Rumen eskrimci (d. 1967) 2017 - Syed Abdullah Khalid, Bangladeşli heykeltıraş (d. 1942) 2017 - Nataliya Şahovskaya, Sovyet Rus kadın çellist (d. 1935) 2017 - Aleksandr Volkov, Rusya Federasyonu'na bağlı Udmurtya cumhurbaşkanı (d. 1951) 2018 - Jaroslav Brabec, Çek atlet (d. 1949) 2018 - Billy Cannon, Eski Amerikan futbolcusu (d. 1937) 2018 - Patricia Morison, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (d. 1915) 2019 - Nanni Balestrini, İtalyan deneysel şair, yazar ve görsel sanatlar sanatçısı (d. 1935) 2019 - Sandy D'Alemberte, Amerikalı hukukçu, akademisyen, siyasetçi ve eğitimci (d. 1933) 2019 - Andrew Hall, İngiliz oyuncu ve tiyatro yönetmeni (d. 1954) 2019 - Niki Lauda, Avustralyalı Formula 1 pilotu (d. 1949) 2020 - Syed Fazal Agha, Pakistanlı siyasetçi (d. 1946) 2020 - Denis Farkasfalvy, Macar-Amerikan Katolik rahibi, sistersiyen keşişi, ilahiyatçı, yazar ve çevirmen (d. 1936) 2020 - Shaheen Raza, Pakistanlı politikacı (d. 1954) 2020 - Gianfranco Terenzi, San Marino'nun naibi (d. 1941) 2021 - Sándor Puhl, Macar eski futbol hakemi (d. 1955) 2023 - Nuri Sesigüzel, Türk ses sanatçısı ve sinema oyuncusu (d. 1937) Tatiller ve özel günler Dünya Arı Günü Çocuk Gelişimcileri Günü Kaynakça 0520 20