2004

[bullvar_katip]

2004 (MMIV) Miladi takvim'in Perşembe günü başlayan artık yılı. 2000'lerin 4. yılı. Birleşmiş Milletler tarafından Uluslararası Pirinç Yılı, UNESCO tarafından ise Köleliğe Karşı Mücadele ve Kaldırılmasına Karşı Uluslararası Yıl olarak ilan edilmiştir. Olaylar Ocak küçükresim|Spirit 3 Ocak - Flash Hava Yolları'nın 1154 sefer sayılı uçuşunu yapan Boeing 737-3Q8 tipi yolcu uçağı Mısır açıklarında Kızıldeniz'e düştü. Uçaktaki 148 kişinin hepsi öldü. Mısır tarihinin en ölümcül havacılık kazalarından biri haline geldi. 4 Ocak - NASA'nın MER-A (Spirit) uzay aracı Mars'ın yüzeyine indi. 8 Ocak - O zamana kadar yapılmış en büyük okyanus gemisi olan RMS Queen Mary 2, adını taşıyan torunu Kraliçe II. Elizabeth tarafından vaftiz edildi. 25 Ocak - NASA'nın MER-B (Opportunity) uzay aracı, Mars yüzeyine indi. Şubat 2 Şubat - Konya'da bulunan bir apartman, yapım hatası nedeniyle çökerek 92 kişinin ölmesine neden oldu. 4 Şubat - Mark Zuckerberg Facebook'u kurdu (Harvard Üniversitesi için.) 14 Şubat - Hamburg doğumlu Türk yönetmen Fatih Akın'ın son filmi “Gegen die Wand” (Duvara Karşı), Berlin Uluslararası Film Festivali'nde en iyi film seçilerek ”Altın Ayı” ödülünü aldı. 26 Şubat - Makedonya cumhurbaşkanı Boris Traykovski, Bosna-Hersek'in Mostar kenti yakınlarında bir uçak kazasında öldü. 29 Şubat - Haiti Devlet Başkanı Jean-Bertrand Aristide darbeyle devrildi. Mart [[Dosya:Catarina 27 mar 2004 1630Z.jpg|küçükresim|upright=0.71|Catarina Kasırgası]] 2 Mart - Irak Aşure Günü saldırıları: Irak'ın Kerbela kentinde Aşure Günü nedeniyle 140'ın üzerinde Şii Müslüman'ın ölümüne neden olan bir dizi bombalama gerçekleşti. 11 Mart - Madrid tren saldırıları: İspanya'nın Madrid kentindeki Cercanías tren istasyonunda düzenlenen koordineli saldırılarda en az 192 kişi öldü. 14 Mart - PSOE, İspanya'da seçimi kazandı; José Luis Rodríguez Zapatero, José María Aznar'ın yerine İspanya başbakanı seçildi. 28 Mart - Kaydedilen ilk Güney Atlantik tropikal siklonu olan Catarina Kasırgası, Brezilya'nın Santa Catarina kentinde karaya çıktı. 29 Mart - Bulgaristan, Estonya, Letonya, Litvanya, Romanya, Slovakya ve Slovenya, NATO'ya kabul edildi. Bu, örgütün en büyük genişlemesi oldu. Nisan 8 Nisan - İnsani Ateşkes Antlaşması, Darfur'daki savaşı durdurmak için Sudan hükûmeti ve iki isyancı grup tarafından imzalandı. 17 Nisan - İsrail helikopterleri Gazze Şeridi'ndeki bir araç konvoyuna füze atarak Hamas lideri Abdülaziz er-Rantisi'yi öldürdü. 24 Nisan - Kıbrıs'ı yeniden birleştirmeyi öneren Annan Kıbrıs Planı referandumları hem Rumlar'ın hem de Türkler'in kontrol ettiği kısımlarda yapıldı. Kıbrıs Türkleri olumlu oy kullansa da Kıbrıs Rumları öneriyi reddetti. Mayıs [[Dosya:Flickr - proteusbcn - Eurovision Song Contes 2004 - Istambul (33).jpg|küçükresim|2004 Eurovision Şarkı Yarışması]] 1 Mayıs - Kıbrıs Cumhuriyeti, Çekya, Estonya, Macaristan, Letonya, Litvanya, Malta, Polonya, Slovakya ve Slovenya Avrupa Birliği'ne katıldı. 12-15 Mayıs - Eurovision Şarkı Yarışması Türkiye'nin İstanbul şehrinde düzenlendi. Yarışmayı Ukraynalı Ruslana'nın "Wild Dances" şarkısı kazandı. 21 Mayıs - Türkiye cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer anayasa değişikliğini onayladı. Devlet Güvenlik Mahkemesi kaldırıldı. Haziran 8 Haziran - Venüs'ün transit geçişi 12 Haziran-4 Temmuz - Portekiz, Yunanistan'ın kazandığı 2004 Avrupa Futbol Şampiyonasına ev sahipliği yaptı. 21 Haziran - Mojave, Kaliforniya'daki SpaceShipOne, uzay yolculuğuna ulaşmak için özel olarak finanse edilen ilk uzay aracı oldu. 28 Haziran - Irak'ı işgal eden ABD liderliğindeki koalisyon Geçici Koalisyon Yönetimi (CPA) egemenliğini Irak Geçici Hükûmetine devretti. 30 Haziran - Irak'ta Cumhurbaşkanı Saddam Hüseyin'in savaş suçları ve insanlığa karşı suçlardan yargılanmasının ön duruşmaları başladı. Temmuz- [[Dosya:MESSENGER - spacecraft at mercury - atmercury lg.jpg|küçükresim|MESSENGER]] 1 Temmuz - İnsansız Cassini-Huygens uzay sondası Satürn'e vardı. 11 Temmuz - Rusya Federasyonu, Sovyetler Birliği pasaportlarını yasal kimlik olarak tanımayı sonlandırdı. 22 Temmuz - Pamukova tren kazası: İstanbul'dan Ankara'ya hareket eden Yakup Kadri Karaosmanoğlu adlı hızlı trenin 4 vagonu Sakarya'nın Pamukova ilçesi yakınlarında raydan çıktı. Kazada 41 kişi öldü, 89 kişi yaralandı. Ağustos 1 Ağustos - Paraguay'ın başkenti Asunción'daki "Ycua Bolaños-Botánico" isimli süpermarkette çıkan yangında yaklaşık 400 kişi öldü. 3 Ağustos - NASA'nın ana görevi Merkür'ün incelenmesi olan insansız uzay sondası MESSENGER fırlatıldı. 12 Ağustos - Lee Hsien Loong, Singapur'un üçüncü Başbakanı olarak yemin etti. 13-29 Ağustos - 2004 Yaz Olimpiyatları Yunanistan'ın başkenti Atina'da başladı. 22 Ağustos - Silahlı soyguncular, Edvard Munch'ın Çığlık, Madonna ve diğer tablolarını Norveç'in başkenti Oslo'daki Munch Müzesi'nden çaldı. 24 Ağustos - Volga-AviaExpress 1303 sefer sayılı uçuşu: Tupolev Tu-134 model yolcu uçağı Moskova'daki Domodedovo Uluslararası Havalimanı'ndan ayrıldıktan sonra Rusya'nın Tula Oblastı üzerinde patladı ve uçaktaki 43 kişinin tamamını öldü; birkaç dakika sonra, aynı havalimanından Sibirya Hava Yolları 1047 sefer sayılı uçuşu için kalkan bir Tupolev Tu-154, Rostov Oblastı üzerinde patladı ve düştü, uçaktaki 46 kişi öldü. Rusya hükûmeti, patlamaların Çeçen kadın intihar bombacılarının neden olduğunu açıkladı. Eylül 1 Eylül - Beslan Katliamı: Çeçen isyancılar, Rusya'nın Beslan kentindeki bir okulda çoğu çocuk 1.128 kişiyi rehin aldı. Kriz, Rus güvenlik güçlerinin binaya hücum etmesiyle sona erdi ve 330'dan fazla insan öldü. 9 Eylül - Endonezya'nın başkenti Cakarta'daki Avustralya büyükelçiliğinde Jemaah Islamiyah'a ait bir bombalı araç patladı ve 9 kişi öldü. Ekim 8 Ekim - İntihar bombacıları Mısır'ın Kızıldeniz tatil beldesi olan Taba'da iki bomba patlatarak 34 kişinin ölümüne ve çoğu İsrailli turist olmak üzere 171 kişinin yaralanmasına neden oldu. 9 Ekim - 2004 Avustralya federal seçimi: John Howard'ın Liberal/Ulusal Koalisyon Hükûmeti, Mark Latham önderliğindeki İşçi Partisi'ni mağlup ederek artan çoğunlukla yeniden seçildi. 19 Ekim - Bir kaşif ekibi, 2.080 metre derinlikle dünyanın en derin mağarası olan Krubera mağarası'nın dibine ulaştı. 20 Ekim - Susilo Bambang Yudhoyono, Endonezya'nın 6. Cumhurbaşkanı olarak yemin etti ve Endonezya'da doğrudan seçilen ilk cumhurbaşkanı oldu. 29 Ekim - Avrupa devlet başkanları Roma'da ilk Avrupa Birliği Anayasasını oluşturan Antlaşma ve Nihai Senet'i imzalar. Kasım [[Dosya:Morning first day of Orange Revolution.jpg|küçükresim|Turuncu Devrim]] [[Dosya:Nintendo-DS-Fat-Blue.jpg|küçükresim|upright=0.56|Nintendo DS]] 2 Kasım - Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri: George W. Bush yeniden Amerika Birleşik Devletleri başkanı seçildi. 13 Kasım - Avrupa Uzay Ajansı'nın insansız uzay aracı SMART-1 Ay'a ulaştı. Bu, Ay'a uçan ve yörüngesinde dönen ilk Avrupa uydusu oldu. 16 Kasım - NASA'nın hipersonik Scramjet'i, insansız bir deneysel uçuşta yaklaşık 7.000 mil/saat (Mach 9,6) hıza ulaşarak bir rekor kırdı. 21 Kasım - Tüm zamanların en çok satan taşınabilir oyun konsolu olan Nintendo DS, Kuzey Amerika'da piyasaya sürüldü. 22 Kasım - Turuncu Devrim: Ukrayna'da Viktor Yanukoviç'in seçim sahtekarlığı suçlamalarının ortasında Viktor Yuşçenko'ya karşı kazandığı tartışmalı bir cumhurbaşkanlığı seçiminin ardından başladı. Daha sonra yeniden yapılan oylama, Yuşçenko'nun kazanmasıyla sonuçlandı. Aralık 14 Aralık - Dünyanın en yüksek köprüsü olan Fransa'nın Massif Central dağlarındaki Tarn üzerindeki Millau Viyadüğü resmen açıldı. 21 Aralık - Iraklı isyancılar Musul kentinde bir ABD askeri üssüne saldırarak 22 kişiyi öldürdü. 26 Aralık - Hint Okyanusu depremi ve tsunamisi: 9.1-9.3 M büyüklüğündeki deprem Kuzey Sumatra'yı maksimum Mercalli şiddet ölçeğine göre IX (Şiddetli) olarak salladı. Ayrıca Tayland, Hindistan, Sri Lanka, Maldivler, Malezya, Myanmar, Bangladeş ve Endonezya'nın kıyı bölgelerini etkileyen gözlemlenen en büyük tsunamilerden biri meydana geldi. 200.000'den fazla kişi öldü. 27 Aralık - Münih yakınlarındaki Garching'deki Max Planck Dünya Dışı Fizik Enstitüsü'nden astrofizikçiler, bir magnetardan gelen en güçlü patlamayı ölçtü. UT 21:30:26'da Dünya, gama ve X-ışınlarının devasa bir dalgasıyla vuruldu. Şimdiye kadar ölçülen yüksek enerjili gama radyasyonunun en güçlü akısıdır. 30 Aralık - Arjantin'in başkenti Buenos Aires'teki República Cromañón gece kulübünde çıkan yangında 194 kişi öldü. 31 Aralık - 510 m yükseklikte duran, dünyanın en yüksek gökdeleni olan Taipei 101 resmi olarak açıldı. Doğumlar Ocak 3 Ocak - Miha Fontaine, Kanadalı kayakçı 10 Ocak - Jude Soonsup-Bell, İngiliz futbolcu 15 Ocak - Grace VanderWaal, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı 21 Ocak - Ingrid Alexandra, Norveç Prensesi 23 Ocak - Kristian Hlynsson, İzlandalı futbolcu Şubat 19 Şubat - Millie Bobby Brown, İngiliz oyuncu Mart 5 Mart - Choi Soo-in, Güney Koreli çocuk oyuncu 13 Mart - Cori Gauff, Amerikalı tenisçi Nisan 18 Nisan - Nick Smith, Amerikalı kolej basketbolcusu Mayıs 1 Mayıs - Charli D'Amelio, Amerikalı dansçı ve sosyal medya fenomeni Haziran 1 Haziran - Andreas Schjelderup, Norveçli futbolcu 2 Haziran - Helin Kandemir, Türk oyuncu 4 Haziran - Mackenzie Ziegler, Amerikalı dansçı ve sosyal medya fenomeni Temmuz Ağustos 31 Ağustos - Tanya Muzinda, Zimbabveli motosikletçi Eylül Ekim 3 Ekim - Noah Schnapp, Amerikalı oyuncu 10 Ekim - Zain Al Rafeea, Suriyeli oyuncu 12 Ekim - Darci Lynne, Amerikalı vantrilok 19 Ekim - Ronaldo Kwateh, Endonezyalı futbolcu Kasım 11 Kasım - Oakes Fegley, Amerikalı oyuncu 20 Kasım - Youssoufa Moukoko, Alman futbolcu Aralık Ölümler Ocak [[Dosya:BorisTrajkovski1.jpg|küçükresim|upright=0.52|Boris Traykovski]] [[Dosya:Cem Karaca.jpg|küçükresim|upright=0.52|Cem Karaca]] 7 Ocak - Ingrid Thulin, İsveçli oyuncu (d. 1926) 14 Ocak - Terje Bakken, Norveçli müzisyen (d. 1978) 16 Ocak - Kalevi Sorsa, 34. Finlandiya Başbakanı (d. 1930) 17 Ocak - Czesław Niemen, Polonyalı şarkıcı (d. 1939) 22 Ocak - Ann Miller, Amerikalı dansçı ve oyuncu (d. 1923) 25 Ocak Fanny Blankers-Koen, Hollandalı atlet (d. 1918) Miklós Fehér, Macar futbolcu (d. 1979) 28 Ocak - Joe Viterelli, Amerikalı oyuncu (d. 1937) Şubat 2 Şubat - Suha Arın, belgesel sinemacı (d. 1942) 8 Şubat - Cem Karaca, müzisyen (d. 1945) 14 Şubat - Marco Pantani, İtalyan bisikletçi (d. 1970) 17 Şubat - José López Portillo, 51. Meksika devlet başkanı (d. 1920) 21 Şubat - John Charles, Galli futbolcu (d. 1931) 24 Şubat - John Randolph, Amerikalı oyucu (d. 1915) 26 Şubat - Boris Traykovski, 2. Makedonya devlet başkanı (d. 1956) Mart [[Dosya:Nasiba Zeynalova.jpg|küçükresim|upright=0.56|Nesibe Zeynalova]] [[Dosya:Sakıp Sabancı.jpg|küçükresim|upright=0.64|Sakıp Sabancı]] 7 Mart - Paul Winfield, Amerikalı oyuncu (d. 1939) 8 Mart - Ebu Abbas, Filistin Kurtuluş Cephesi (d. 1948) 9 Mart - Albert Mol, Hollandalı sanatçı (d. 1917) 10 Mart - Nesibe Zeynalova, Azeri oyuncu (d. 1916) 15 Mart - John Pople, İngiliz Nobel Ödüllü kimyager (d. 1925) 20 Mart - Juliana, Hollanda Kraliçesi (d. 1909) 22 Mart - Ahmed Yasin, Hamas'ın Filistinli kurucu ortağı (d. 1937) 28 Mart - Peter Ustinov, İngiliz oyuncu ve yönetmen (d. 1921) Nisan 1 Nisan - Carrie Snodgress, Amerikalı oyuncu (d. 1945) 10 Nisan - Sakıp Sabancı, Türk iş insanı (d. 1933) 17 Nisan Abdülaziz er-Rantisi, Hamas üyesi, Filistinli devlet görevlisi (d. 1947) Fana Koçovska, Makedon direnişçi, Yugoslav Partizanı ve Halk Kahramanı Nişanı sahibi ulusal kahraman (d. 1927) 18 Nisan - Kamisese Mara, 2. Fiji Devlet Başkanı (d. 1920) 24 Nisan - Estée Lauder, Amerikalı girişimci, güzellik uzmanı (d. 1906) 26 Nisan - Hubert Selby Jr., Amerikalı yazar (d. 1928) Mayıs [[Dosya:Official Portrait of President Reagan 1981-cropped.jpg|küçükresim|upright=0.52|Ronald Reagan]] 7 Mayıs - Nick Berg, Amerikalı iş insanı (d. 1978) 16 Mayıs - Marika Rökk, Mısır doğumlu Avusturyalı şarkıcı, dansçı ve oyuncu (d. 1913) 17 Mayıs Tony Randall, Amerikalı oyuncu (d. 1920) İzzeddin Salim, 45. Irak Başbakanı (d. 1943) 22 Mayıs - Richard Biggs, Amerikalı televizyon ve sahne oyuncusu (d. 1960) Haziran 2 Haziran - Tesfaye Gebre Kidan, Etiyopyalı general, savunma bakanı ve Etiyopya cumhurbaşkanı vekili ( 1935) 3 Haziran - Quorthon, İsveçli müzisyen (d. 1966) 5 Haziran Ronald Reagan, 40. ABD Başkanı (d. 1911) Necdet Mahfi Ayral, Türk tiyatro, sinema, seslendirme sanatçısı (d. 1908) 10 Haziran Ray Charles, Amerikalı şarkıcı (d. 1930) Ksenofon Zolotas, Yunan ekonomist ve politikacı, geçici Yunanistan Başbakanı (d. 1904) 13 Haziran - Jennifer Nitsch, Alman oyuncu (d. 1966) 15 Haziran - Ahmet Piriştina, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı (d. 1952) 22 Haziran - Thomas Gold, Amerikalı astrofizikçi (d. 1920) Temmuz [[Dosya:Maria de Lourdes Pintasilgo (1986) (cropped).jpg|küçükresim|upright=0.52|Maria de Lourdes Pintasilgo]] [[Dosya:Semiha Berksoy.jpg|küçükresim|upright=0.7|Semiha Berksoy]] 1 Temmuz - Marlon Brando, Amerikalı oyuncu (d. 1924) 6 Temmuz - Thomas Klestil, Avusturyalı diplomat ve politikacı, 10. Avusturya Devlet Başkanı (d. 1932) 10 Temmuz - Maria de Lourdes Pintasilgo, 108. Portekiz Başbakanı (d. 1930) 19 Temmuz - Zenkō Suzuki, Japon politikacı, 44. Japonya Başbakanı (d. 1911) 21 Temmuz Jerry Goldsmith, Amerikalı besteci (d. 1929) Edward B. Lewis, Amerikalı Nobel Ödüllü genetikçi (d. 1918) 22 Temmuz - Sacha Distel, Fransız şarkıcı (d. 1933) 26 Temmuz - Oğuz Aral, Türk karikatürist (d. 1936) 28 Temmuz - Francis Crick, İngiliz Nobel Ödüllü moleküler biyolog (d. 1916) Ağustos 1 Ağustos - Philip Hauge Abelson, Amerikalı Nobel Ödüllü fizikçi (d. 1913) 5 Ağustos - Nuri Turgut Adalı, Türk şair ve öğretmen (d. 1922) 3 Ağustos - Henri Cartier-Bresson, Fransız fotoğrafçı (d. 1908) 6 Ağustos - Rick James, Amerikalı şarkıcı (d. 1948) 8 Ağustos - Fay Wray, Kanadalı-Amerikan oyuncu (d. 1907) 12 Ağustos - Godfrey Hounsfield, İngiliz Nobel Ödüllü elektrik mühendisi ve mucit (d. 1919) 13 Ağustos - Julia Child, Amerikalı şef (d. 1912) 14 Ağustos - Czesław Miłosz, Polonyalı Nobel Ödüllü yazar (d. 1911) 15 Ağustos - Sune Bergström, İsveçli Nobel Ödüllü biyokimyacı (d. 1916) 16 Ağustos - Semiha Berksoy, ilk Türk kadın opera sanatçısı (d. 1910) 26 Ağustos - Laura Branigan, Amerikalı şarkıcı (d. 1952) Eylül [[Dosya:Maurice H F Wilkins.jpg|küçükresim|upright=0.52|Maurice Wilkins]] 12 Eylül - Max Abramovitz, Amerikalı mimar (d. 1908) 20 Eylül - Brian Clough, İngiliz futbolcu ve teknik direktör (d. 1935) 22 Eylül - Big Boss Man, Amerikalı profesyonel güreşçi (d. 1963) 24 Eylül - Françoise Sagan, Fransız yazar (d. 1935) Ekim 1 Ekim - Richard Avedon, Amerikalı fotoğrafçı (d. 1923) 3 Ekim - Janet Leigh, Amerikalı oyuncu (d. 1927) 5 Ekim - Maurice Wilkins, İngiliz Nobel Ödüllü fizikçi (d. 1916) 8 Ekim - Jacques Derrida, Cezayir asıllı İngiliz edebiyat eleştirmeni (d. 1930) 10 Ekim - Christopher Reeve, Amerikalı komedyen oyuncu (d 1952) 23 Ekim - Bill Nicholson, İngiliz futbolcu (d. 1919) Kasım [[Dosya:ArafatEconomicForum.jpg|küçükresim|upright=0.52|Yaser Arafat]] [[Dosya:Bernhard of Lippe-Biesterfeld 1976.jpg|küçükresim|upright=0.51|Bernhard (Lippe-Biesterfeld prensi)]] 2 Kasım Theo van Gogh, Alman yönetmen (d. 1957) Zaid bin Sultan el-Nehyan, 1. Birleşik Arap Emirlikleri Devlet Başkanı (d. 1918) 3 Kasım - Sergejs Žoltoks, Litvanyalı hokey oyuncusu (d. 1972) 7 Kasım - Howard Keel, Amerikalı şarkıcı ve oyuncu (d. 1919) 9 Kasım Emlyn Hughes, İngiliz futbolcu (d. 1947) Stieg Larsson, İsveçli yazar (d. 1954) 11 Kasım - Yaser Arafat, Nobel Ödüllü Filistin'in ilk Devlet Başkanı (d. 1929) 13 Kasım - Ol' Dirty Bastard, Amerikalı rap sanatçısı (d. 1968) 18 Kasım - Robert Fox Bacher, Amerikalı fizikçi (d. 1905) 19 Kasım - John Robert Vane, İngiliz Nobel Ödüllü farmakolog (d. 1927) 26 Kasım - Philippe de Broca, Fransız yönetmen (d. 1933) Aralık 1 Aralık - Bernhard (Lippe-Biesterfeld prensi) (d. 1911) 4 Aralık - Mahmut Atalay, Dünya ve Olimpiyat şampiyonu Türk millî güreşçi (d. 1934) 8 Aralık - Dimebag Darrell, Amerikalı gitarist (d. 1966) 19 Aralık Herbert Brown, İngiliz Nobel Ödüllü kimyager (d. 1912) Renata Tebaldi, İtalyan soprano (d. 1922) 28 Aralık - Susan Sontag, Amerikalı yazar ve aktivist (d. 1933) 29 Aralık - Julius Axelrod, Nobel Ödüllü Amerikalı biyokimyacı ve akademisyen (d. 1912) 30 Aralık - Rıza Maksut İşman, Türk atlet (d. 1915) 31 Aralık - Gérard Debreu, Nobel Ödüllü Fransız ekonomist (d. 1921) Nobel Ödülleri [[Dosya:Nobel Prize.png|küçükresim|upright=0.45|Nobel Ödülü]] Kimya - Aaron Ciechanover, Avram Hershko, Irwin Rose Ekonomi - Finn E. Kydland, Edward C. Prescott Edebiyat - Elfriede Jelinek Barış - Wangari Maathai Fizik - David Gross, David Politzer, Frank Wilczek Fizyoloji veya Tıp - Linda B. Buck, Richard Axel İngilizce yeni kelime ve terimler e-waste (e-atık) life hack (hayatı kolaylaştıran çözümler) paywall (ödeme duvarı) podcast roentgenium (Röntgenyum) Silver Alert social media (sosyal medya) waterboarding (su kayağı) Ayrıca bakınız 2004'te Türkiye Kaynakça