2014 Güneydoğu Avrupa sel felaketi

bullvar_katip · 28 Mayıs 2024

2014 Güneydoğu Avrupa sel felaketi, 13-18 Mayıs tarihleri arasında Orta ve Balkanlar'da geniş bir alanı etkileyen, "Yvette" adı verilen alçak basınç sisteminin neden olduğu aşırı sağanak yağışlar sonucunda oluşan sel felaketi. Bosna-Hersek, Sırbistan, Hırvatistan, Romanya ve Slovakya'da 86 kişi'nin ölümüne neden olan âfet, Balkanlar'da son 120 yılın en büyük sel felaketi olarak kayıtlara geçti. Afetten 2,5 milyon insan etkilendi, çok sayıda yerleşim birimi sular altında kaldı ve yüz binlerce kişi evlerinden tahliye edildi. Bosna-Hersek ve Sırbistan'da "olağanüstü hâl" ilan edildi. Bosna-Hersek Cumhurbaşkanı Bakir Izetbegović ve Sırbistan Başbakanı Aleksandar Vučić, sel felâketi nedeniyle uluslararası yardım çağrısı yaptı. Bosna-Hersek'te sel sularının neden olduğu heyelanlar sebebiyle, 1992-1995 yıllarında yaşanan Bosna Savaşı'ndan kalma 120.000'den fazla mayın yer değiştirdi ve sürüklendi. Ayrıca, 20 Mayıs'ta Bosna-Hersek'te, 21-22-23 Mayıs tarihlerinde ise Sırbistan'da "ulusal yas" ilan edildi. Meteorolojik koşullar [[Dosya:NWS-NOAA Europe Total Percipitation MAY 11-17, 2014.png|küçükresim|sol|11-17 Mayıs 2014 tarihleri arasında, Avrupa'daki toplam yağış miktarı]] 13 Mayıs 2014'te Adriyatik Denizi üzerinde oluşan alçak basınç sistemi ile Orta Avrupa'dan gelen kutupsal hava, Akdeniz havzası içerisine nüfuz etti. Nemli subtropikal hava kütlesi ile soğuk kutupsal hava bir araya gelerek, güçlü bir alçak basınç alanı oluşmasına sebep oldu. Oluşan siklon'a, Boşnak ve Sırp meteorologlar tarafından "Tamara" adı verildi. 14 Mayıs'ta oluşan alçak basınç Balkanlar'a doğru hareket etti. Şiddetli sağanak yağışlar 13-14 Mayıs itibarıyla, Bosna-Hersek, Romanya ve İtalya'nın doğu bölgelerini etkisi altına aldı. Yağışlar bölgede sınırlı bir etki yarattı fakat, daha sonra nehirlerin debilerinin hızla yükselmesi sonucu taşkınlar meydana geldi. Sonuç olarak, aşırı sağanak yağış en çok etkilenen bölgeler olan Sırbistan (Belgrad alanı) ve Bosna-Hersek'in kuzeyine düştü. 15 Mayıs günü Sırbistan'ın başkenti Belgrad'da yağış miktarı 1897'deki miktarı geçerek, tarihi bir rekor kırdı ve m'ye 205kg yağış düştü. Ana sel bölgesi, Hırvatistan ile Bosna-Hersek arasında sınırı teşkil eden ve Sırbistan'ın başkenti Belgrad'da Tuna Nehri ile birleşen Sava Nehri ile Bosna-Sırbistan sınırının bir bölümünü oluşturan Drina Nehri bölgesi oldu. 14 Mayıs günü, yoğun yağış dağlık bölgelerde toprağın suya doymasına, derelerin taşmasına ve birçok heyelan zincirinin oluşmasına neden oldu. 15 Mayıs perşembe günü Sava nehri ve birkaç kolunun su seviyesi ani ve kontrolsüzce yükseldi ve nehir kıyısındaki köy ve kasabalarda su baskınları ve taşkınların meydana gelmesine neden oldu. 17 Mayıs pazar günü, yağış bir miktar azaldı ve yardım ve kurtarma çalışmalarının kolaylaşmasını sağladı. 18 Mayıs'ta siklon kuzeybatıya yöneldi. Etkilenen ülkeler Bosna-Hersek ve Sırbistan can ve mal kaybı açısından sel felaketinden en çok etkilenen ülkeler oldu. Her iki ülkede de aşırı yağışlar sonucu toprak kaymaları meydana geldi, on binlerce insan evlerinden tahliye edildi ve birçok nehir taştı. Romanya, Hırvatistan ve Slovakya'da can kayıpları yaşandı. Avusturya, Bulgaristan, Macaristan, İtalya, ve Polonya ise fırtına'dan etkilendi. Bosna-Hersek [[Dosya:2014 Bosnia and Herzegovina floods Kamerovica flied.jpg|küçükresim|Zenica, Bosna-Hersek, 15 Mayıs 2014]] Bosna-Hersek, Sırbistan ile birlikte selden en çok etkilenen ülke oldu. Resmî rakamlara göre 24 kişi öldü, onlarca kişinin kaybolduğu duyuruldu. Üçlü Devlet Konseyi Başkanı Bakir İzzetbegoviç âcil yardım çağrısı yaptı ve ülke genelinde olağanüstü hâl ilan edildi. Ayrıca, 20 Mayıs 2014'te ulusal yas ilan edildi. Selden en çok etkilenen kuzey ve kuzeydoğudaki Saraybosna, Zenica-Doboj ve Tuzla Kantonu sular altında kaldı. Sava ve Bosna Nehri taştı. Selin ardından ülke genelinde çok sayıda şehirde meydana gelen toprak kayması nedeniyle birçok ev yıkıldı, bazı yollar trafiğe kapandı. Bosna Hersek Hükûmeti 500 bin kişinin evlerini terk ettiğini ve 950 bin kişinin ise tahliye edildiğini açıkladı. Ülke'nin kuzeyindeki Oraşye kentinde sel felaketi sonrası 19 mahkûm cezaevinden firar etti. Selden en çok etkilenen yerlerden biri olan Maglaj'da kentin tamamı sular altında kaldı, bir camii ile birlikte birçok ev yıkıldı. Şehre iki ayda düşmesi gereken yağış, 48 saatte yağdı. Zavidoviçi kentinde bir köprü Bosna Nehri üzerine yıkıldı. Saraybosna'daki Miljacka Nehri tarihinin en yüksek seviyesine yükseldi. Hrasno Donje köyü'nün Parići mezrası ve Kalesija kasabası toprak kaymaları sebebiyle altyapı ciddi zarar gördü ve birçok ev yıkıldı. Bosna Hersek Mayınları Kaldırma Merkezi (BH MAC), yaşanan heyelânlar ve suların taşınması sonucu, 1991-1999 yılları arasında yaşanan Yugoslavya Savaşları ve Bosna Savaşı döneminde yerleştirilen bir milyon civarında kara mayınınından 120.000 tanesinin 900 kilometrekarelik bir alana yayıldığı yer değiştirdiğini açıkladı. Sırbistan [[Dosya:Krupanj 2014 - by Zoran Dobrin 1.jpg|küçükresim|sol|Selin ardından Krupanj şehri, Sırbistan, 19 Mayıs 2014]] Sırbistan, sel felaketinde en büyük tahribatı yaşayan ülke oldu. Seller sebebiyle 51 kişi hayatını kaybetti, 30.000 kişi tahliye edildi. Sırbistan Başbakanı Aleksandar Vuçiç, sel felâketini "Son 100 yıl içerisinde Sırbistan'ın başına gelmiş en büyük doğal âfet" olarak nitelendirdi ve ülke genelinde olağanüstü hâl ilan edildiğini açıkladı. Bunun yanında, 21-22-23 Mayıs tarihlerinde ulusal yas ilan edildi ve tüm Sırbistan bayrakları yarıya indirildi. En büyük zarar kuzeybatıdaki Obrenovac şehrinde yaşandı. Sava Nehri'nin taşması sonucu kentin %90'ı sular altında kaldı ve 24.000 kişi evlerinden tahliye edildi. Obrenovac'te yer alan ve ülkenin %50'sinin elektriğini sağlayan Nikola Tesla Elektrik Santrali kum torbaları ve oluşturulan setler ile sel sularından korundu. Birkaç küçük nehrin yer aldığı ve dağlar arasında bir vadide kurulan Maçva İlçesi'nin Krupanj kasabasında sel ve toprak kaymaları nedeniyle 500 hâne ciddi hasar gördü ve 20 tanesi oturulamaz hâle geldi. Valjevo şehrine bağlı Rebelj köyü, heyelanlar nedeniyle haritadan silindi. Hırvatistan Hırvatistan, Sırbistan ve Bosna-Hersek'e göre sellerden daha az ölçüde etkilendi. En ciddi hasar güney Slavonya bölgesinde meydana geldi. Sava Nehri üzerindeki set Rajevo Selo ve Raçinovci kasabalarının yakınlarında yıkıldı ve bu bölgeden binlerce kişi tahliye edildi. 19 Mayıs itibarıyla, Hırvatistan'ın doğu bölgelerinde yaşayan 15.000 kişinin evlerinden tahliye edildiği açıklandı. Seller nedeniyle iki kişi hayatını kaybetti ve bir kişi sele kapıldı. Romanya Uluslararası tepkiler Ülkeler – Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Jen Psaki, Bosna&Hersek, Sırbistan ve Hırvatistan'da meydana gelen sel felaketi nedeniyle Amerikan halkı adına başsağlığı diledi. Ayrıca. ABD'nin doğal afet'in neden olduğu hasarı gidermek için her türlü yardımı yapacağını ifade etti. – Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier yaptığı yazılı açıklamada, "Sel sonucu yakınlarını kaybetmiş ailelere en derin duygularla başsağlığı diliyoruz." şeklinde bir açıklama yaparak Almanya'nın Bosna-Hersek ve Sırbistan'a yardım teklif ettiğini bildirdi. Ayrıca, Almanya Teknik Yardım Federal Ajansı her iki ülke için 350.000 € fon ayırdı ve Sırbistan'daki su tahliye çalışması için ekip gönderdi. – Azerbaycan Olağanüstü Haller Bakanlığı, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in talimatı ile Bosna-Hersek ve Sırbistan'a insanî yardım malzemeleri içeren 12 adet motorlu tekne, 260 çadır, 300 sahra yatak seti, 1500 battaniye, 40 jenaratör ve 20 adet su pompası gönderdi. – Bulgaristan Dışişleri Bakanı Kristian Vigenin sel felaketi nedeniyle Bosna Hersek ve Sırbistan’a tâziye mesajı gönderdi. Vigenin mesajında, her iki ülkede yakınlarını kaybeden ailelerin yakınlarına başsağlığı diledi ve zararların ortak güç birliği ile telâfî edebileceğine olan inancını ifâde etti. – Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada, İspanya'nın Sırbistan ve Bosna-Hersek'te 40'ın üzerinde can kaybının yaşandığı ve ciddi hasara neden olan sel felaketini üzüntüyle karşıladığı ifade edilerek, İspanyol hükûmetinin bu zor günlerinde bölge halkı ve yetkilileri ile dayanışma içerisinde olacağı belirtildi. – Norveç Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "Norveç hükûmeti'nin Bosna Hersek ve Sırbistan’da meydana gelen sel felaketi için 7,5 milyon dolar yardım ayırdığı ve bu fonun 2 milyon dolarlık kısmının acil yardımlar, geri kalanın ise okul, hastane, yol ve köprü gibi yapıların tamiratı için harcanacağı" bildirildi. – Başbakan Recep Tayyip Erdoğan Bosna Hersek Devlet Başkanı Bakir İzzetbegoviç'i ve Sırbistan Başbakanı Aleksandar Vuciç'i telefonla arayarak, sel felaketi nedeniyle tâziyelerini iletti ve Türkiye olarak her türlü yardıma hazır olduğunu söyledi. Dışişleri Bakanlığı ise yazılı bir açıklama yaparak, Bosna-Hersek ve Sırbistan'da can ve mal kaybına sebep olan sel felaketinin büyük üzüntüyle karşılandığını belirtilerek, Boşnak ve Sırp halklarına, hayatlarını kaybedenlerin yakınlarına başsağlığı ve yaralılara acil şifalar diledi. Ayrıca, AFAD, TİKA ve Türk Kızılayı bölgeye bir C-130 uçağı ile arama kurtarma çalışmaları için 41 personel ile 125.000 kum torbası, battaniye, jenaratör gibi insanî yardım malzemeleri gönderdi. – Türkmenistan Hükûmeti ilaç, tıbbi malzeme ve buğday unu gibi insani yardım malzemeleri gönderdi. – Papa I. Franciscus, 50.000 kişinin toplandığı Aziz Petrus Meydanı'ndaki pazar ayininde Balkanlar'da geniş bir alanı etkileyen sel felaketi sonucunda hayatını kaybedenler ve yaralananlar için dua etti ve bütün Hristiyanlar'dan da dua etmelerini istedi. Uluslararası kuruluşlar – AB yaptığı yazılı açıklamada: Avrupa Birliği ve üye devletler olarak, Sırbistan ve Bosna-Hersek hükûmetleri ile yerel yönetimlere âcil destek sağlanacağını açıkladı. Avrupa Komisyonu ise 14 üye devletin her iki ülkeye yardım edeceğini bildirdi. – Birleşmiş Milletler (BM), Bosna, Sırbistan ve Hırvatistan'da yaşanılan sel felaketi sebebiyle bölgeye âfet değerlendirme uzmanlarından oluşan bir ekip gönderdiğini duyurdu. BM Âcil İnsânî Yardım Koordinatörü Valerie Amos; BM Dünya Gıda Programı (WFP), Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR), UNICEF, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), Uluslararası Göç Örgütü (IOM) gibi kuruluşların da bölgede insânî yardım çalışmalarını sürdürdüklerini ifâde etti. NATO– Genel Sekreter Anders Fogh Rasmussen, yaptığı yazılı açıklamada, " Bu korkunç doğal afet sonucunda, kendi adıma tüm hayatını kaybedenlerin yakınlarına başsağlığı dilerim" dedi. Ayrıca, Bosna-Hersek'ten gelen yardım isteği nedeniyle yirmi NATO müttefiki ülkenin yardıma hazır olduğunu belirtti. Kaynakça Dış bağlantılar Sırbistan Hükûmeti Resmî Web sitesi: Sel bilgisi Bosna Hersek Cumhurbaşkanlığı Resmî Web Sayfası : Sel bilgisi HelpFloodedSerbia.org Güneydoğu Avrupa Sel Felaketi Güneydoğu Avrupa Sel Felaketi Kategori:Hırvatistan'daki doğal afetler Kategori:Romanya'daki doğal afetler Kategori:Bosna-Hersek'teki doğal afetler

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

2014 Güneydoğu Avrupa sel felaketi

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi