2017 Libya anayasa taslağı

[bullvar_katip]

2017 Libya anayasa taslağı, 2014 Libya Anayasa Meclisi seçimlerinde Libya çevresinden seçilen 60 kişilik Anayasa Taslağı Meclisi tarafından hazırlanan Libya anayasa taslağıdır. Yeni anayasa taslağı henüz kabul edilmedi. Arka plan Libya İç Savaşı'nda Kaddafi hükûmetinin devrilmesinin ardından, Libya Geçici Anayasa Bildirgesi, kalıcı bir anayasa üzerinde anlaşmaya varılana kadar geçici bir anayasa olarak tasarlandı ve Libya Ulusal Geçiş Konseyi tarafından Ağustos 2011'de yayınlandı. Anayasa Taslağı Meclisi Yüksek Ulusal Seçim Komisyonu (YUSK), Şubat 2014'te Libya'nın Trablusgarp, Sirenayka ve Fizan bölgelerinden 20'şer kişi olmak üzere 60 temsilcinin katıldığı 2014 Libya Anayasa Meclisi seçimini organize etti. 60 kişilik grup Libya Kurucu Meclisi veya Anayasa Taslağı Hazırlayan Meclis olarak tanındı. Anayasa Taslağı Temmuz 2017'de, Anayasa Taslağı Hazırlama Meclisi üçte iki çoğunlukla nihai bir anayasa taslağı lehinde oy kullandı. Anayasa taslağı, cumhurbaşkanına verilen güçlü yetkilerle bir başkanlık hükümet sistemini tanımlar. Cumhurbaşkanlığı hakimiyeti 100. madde, cumhurbaşkanının doğrudan halk tarafından seçilmesini öngörmektedir. Madde 104(1), cumhurbaşkanına bir hükûmet seçme konusunda tam yetki verir. 113. madde; cumhurbaşkanına, milletvekilleri veya meclis çoğunluğuna sahip siyasi parti ile sınırlandırılmadan keyfi olarak başbakanı seçme hakkını verir. 115. maddeye göre parlamentonun hükûmetten güveni geri çekmesi için üçte iki çoğunluk gerekir. Madde 104(2) uyarınca, hükûmet politikası cumhurbaşkanı tarafından belirlenir ve hükûmet tarafından uygulanır. Zaid el-Ali, 67 ve 109. maddeleri birlikte "cumhurbaşkanına uymanın parlamentonun sorumluluğunda olduğunu varsaymak" şeklinde yorumladı. Servetin yeniden dağıtımı Zaid el-Ali, anayasa taslağının 8. ve 9. bölümlerini, doğal kaynakların kontrolü de dahil olmak üzere, zenginliğin cumhurbaşkanın elinde toplanmasına yol açacağı şekilde yorumladı. Güvenlik Servisi Zaid al-Ali, taslak anayasada istihbarat servislerinin tanımının olmamasının veya faaliyetlerine ilişkin kısıtlamaların, sivil gözetimi olmayan çoklu istihbarat teşkilatlarının oluşturulmasını riske attığına hükmetti. Askeri ve polis hiyerarşilerinin tanımlarını "komuta zinciriyle ilgili ciddi sorunlar" olarak değerlendirdi. Olağanüstü haller El-Ali, anayasa taslağında tanımlanan 120 günlük olağanüstü hal sınırını, 2011 sonrası diğer Arap anayasalarının "eğilimine uygun olarak" olumlu olarak değerlendirdi. Cumhurbaşkanının olağanüstü hal ilanının yürürlüğe girmesinden önce parlamentonun onayının gerekli olmamasına dair endişelerini dile getirdi (2017 itibarıyla Irak Anayasası'nda olduğu gibi). Yargı El-Ali, yargının (118, 120, 125, 135 ve 136. maddeler) cumhurbaşkanından adil bir derecede bağımsız olarak, ancak yüksek yargı konseyinin üyeliği ve karar alma yöntemleriyle ilgili belirsizlikte bir kusurla tanımlandığına hükmetti. İnsan hakları El-Ali, anayasa taslağının insan hakları unsurlarını, pratikte mahkemelerde nasıl uygulanacağına dair ayrıntılardan yoksun olarak gördü. Devlet yetkililerinin kısıtlama, "gerekli, açık, sınırlı ve kısıtlamaların amaçlarıyla orantılı" olmadığı sürece anayasada ilan edilen insan haklarından herhangi birini kısıtlamasını sınırlayan 65. Madde'deki "sınırlamalar maddesini" övdü. El-Ali'ye göre, o zamanlar sadece iki Arap ülkesi bu sınırlamaya sahipti (Tunus, 49. Madde ve Yemen'in anayasa taslağı). Seçimler Anayasa taslağının 157. Maddesi, seçimlerin düzenlenmesinden YUSK'nin sorumlu olduğunu belirtmektedir. Destek ve muhalefet Anayasa Taslağı Meclisi (ATM), taslağı onaylanmak üzere Temsilciler Meclisine (TM) sundu. Şubat 2018'de TM, ATM'nin anayasa taslağını reddetti ve bunun yerine Libya Krallığı 1951 Anayasası'nda bir değişiklik geliştirmeye çağırdı. Şubat 2018'in başlarında, anayasa taslağının geçerliliğine karşı açılan bir dava, alt mahkemelerin taslak aleyhindeki kararlarını reddeden Yüksek Mahkemenin duruşmasına taşındı. Kaynakça Kategori:Libya anayasaları Kategori:Webarşiv şablonu wayback bağlantıları