2020 Belarus devlet başkanlığı seçimleri ve protestolarına uluslararası tepkiler

bullvar_katip · 28 Mayıs 2024

küçükresim|upright=1.61|Lukaşenko'nun yeniden seçilmesine uluslararası tepkiler Bu maddede, 2020 Belarus devlet başkanlığı seçimine ve onu çevreleyen 2020 Belarus protestolarına verilen resmi tepkilerin listesidir. Uluslararası kuruluşların tepkileri Seçim sonucunu kabul etmeyenler Avrupa Birliği Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ve Avrupa Komşuluk ve Genişlemeden Sorumlu Komisyon Üyesi Olivér Várhelyi ortak bir açıklama yaptı. Ortak açıklamada, seçim sonrası polis şiddetini kınadı ve AB'nin gelişmeleri izleyeceğini belirtti. AB daha sonra Belarus ile ilişkilerini yeniden değerlendireceğini açıkladı. 14 Ağustos'taki acil video toplantısında AB dışişleri bakanları, "şiddet ve tahrifattan" sorumlu Beyaz Rusyalı yetkililere yeni yaptırımlar getirmeyi kabul etti. Avrupa Parlamentosu üyeleri 17 Ağustos'ta ortak bir bildiri yayınlayarak, Aleksandr Lukaşenko'yu Belarus cumhurbaşkanı olarak tanımadıklarını ve onu Avrupa Birliği'nde istenmeyen kişi olarak gördüklerini belirttiler. Avrupa Parlamentosu ayrıca Lukaşenko'ya ve hükûmet üyelerine uygulanan yaptırımları desteklediğini de ifade etti. Endişe duyanlar Birleşmiş Milletler Sözcüsü Stéphane Dujarric, BM'nin seçim sonrası gelişmeleri büyük bir endişeyle takip ettiğini belirterek, Beyaz Rusya yetkililerini azami itidal göstermeye ve ifade özgürlüğü, barışçıl toplanma ve örgütlenme haklarına tam saygı göstermeye çağırdı. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet de şiddetli tepkiyi kınadı. Gözaltı sırasında ve sonrasında kötü muamele raporlarının "rahatsız edici" olduğunu, Beyaz Rusya Hükûmetine "tutuklulara yönelik işkence ve diğer kötü muamelenin mutlak yasağını" hatırlattığını, tanıkların ve reşit olmayanların tutuklanması, uluslararası insan hakları standartlarının açık bir şekilde ihlal edildiği bir kitlesel tutuklama eğilimine işaret ediyor. Papa Franciscus 16 Ağustos'ta yaptığı konuşmada diyaloğa, şiddeti reddetmeye ve adalete ve haklara saygı göstermeye çağırdı. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı Başkanlığı, 17 Ağustos'ta, 9 Ağustos'ta yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin AGİT DKİHB tarafından gözlemlenemediği, barışçıl protestoculara karşı orantısız güç kullanımı, yaygın gözaltılar, güvenlik güçleri tarafından işkence ve kötü muameleye ilişkin endişelerini yineledi. AGİT Dönem Başkanı Edi Rama ve gelecek AGİT Dönem Başkanı Ann Linde'nin hükûmet ve muhalefet temsilcileriyle görüşmek üzere Beyaz Rusya'yı ziyaret etmesini istedi. Panavrupa siyasi partiler Avrupa Halk Partisi, Sosyalistler ve Demokratların İlerici İttifakı, Renew Europe, Yeşiller/Avrupa Özgür İttifakı ve Avrupa Muhafazakârlar ve Reformcular Partisi ortak bir bildiride hükûmetin ısrar ettiği şiddeti, protestolara karşı siyasi baskıları kınadı ve siyasi reform ve yeni seçimler çağrısı yaptı. Avrupa Solu Partisi Başkanı Heinz Bierbaum, "demokratik seçimlerin yıllardır saçmalık olduğu otokratik sisteme karşı protestolarla" dayanışma içinde olduğunu ifade etti. Ortak çok uluslu tepkiler İskandinav-Baltık Sekizi (İzlanda, Danimarka, İsveç, Finlandiya, Norveç, Estonya, Letonya ve Litvanya) dışişleri bakanları ortak bir açıklamayla şiddeti kınayarak, derhal sona ermesini istedi ve seçimi tanımadıklarını belirttiler. 15 Ağustos 2020'de Estonya, Letonya ve Litvanya başbakanları Beyaz Rusya'yı uluslararası gözetmenler tarafından denetlenen yeni, "özgür ve adil" seçimler yapmaya çağırdı. Estonya, Finlandiya, Letonya ve Polonya'nın dışişleri bakanları, Beyaz Rusya konusunda bloğun birleşik konumunu tartışmak için ortak bir AB video konferansı çağrısında bulundular. Lublin Üçgeni Dışişleri Bakanlıkları (Litvanya, Polonya ve Ukrayna) durumun tırmanmasıyla ilgili derin endişelerini dile getiren ortak bir bildiri yayınladılar. Yetkilileri güç kullanmaktan kaçınmaya ve gözaltına alınanları serbest bırakmaya çağırdı. Olumlu tepkiler Protestoları eleştiren ülkeler 14 Ağustos 2020'de Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, protestoların yabancı devletlerin "toplumda bir çatlak yaratmak ve durumu istikrarsızlaştırmak" için "dış müdahalenin" bir sonucu olduğunu belirtti. 15 Ağustos'ta Lukaşenko, Putin ile telefonda konuştu. Lukaşenko daha sonra "ilk talep üzerine, Rusya'nın dış askeri tehditler durumunda Beyaz Rusya'nın güvenliğini sağlamak için kapsamlı yardım sağlayacağını" iddia etti. Lukaşenko'yu tebrik eden ülkeler Rusya devlet başkanı Vladimir Putin, Lukaşenko'yu zaferinden dolayı tebrik etti. Çin devlet başkanı Şi Cinping, Lukaşenko'yu Beyaz Rusya cumhurbaşkanı olarak yeniden seçildiği için tebrik etti. Türkiye cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Lukaşenko'yu Beyaz Rusya cumhurbaşkanı olarak yeniden seçildiği için tebrik etti. Hem Ermenistan başbakanı Nikol Paşinyan hem de Ermenistan cumhurbaşkanı Armen Sarkisyan Lukaşenko'yu tebrik etti. Azerbaycan cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Lukaşenko'yu Beyaz Rusya cumhurbaşkanlığı seçimlerinde kazandığı zaferden dolayı tebrik etti. Kazakistan cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Lukaşenko'ya bir telgraf gönderdi. Telgrafta: "Karmaşık bir siyasi durumda yapılan seçimin sonucu, halkın Beyaz Rusya'nın egemenliğini ve bağımsızlığını güçlendirmeyi amaçlayan stratejik rotanıza desteğini kanıtlıyor." yazmakta. İlk olarak Kırgızistan cumhurbaşkanı Sooronbay Ceenbekov, Beyaz Rusya cumhurbaşkanının yeniden seçilmesini tebrik etti. Moldova cumhurbaşkanı Igor Dodon, Lukaşenko'yu zaferinden dolayı kutladı. Umman Sultanı Heysem bin Tarık, Lukaşenko'yu yeniden cumhurbaşkanı seçildiği için tebrik eden bir telgraf gönderdi. Tacikistan cumhurbaşkanı İmamali Rahman, Lukaşenko'yu cumhurbaşkanlığı seçimlerinde kazandığı zaferden dolayı tebrik etti. Özbekistan devlet başkanı Şevket Mirziyoyev, Lukaşenko'yu cumhurbaşkanlığı seçimlerinde kazandığı zaferden dolayı tebrik etti. Venezuela devlet başkanı Nicolás Maduro, Lukaşenko'yu cumhurbaşkanlığı seçimlerinde kazandığı zaferden dolayı tebrik etti. Vietnam cumhurbaşkanı Nguyễn Phú Trọng, Lukaşenko'yu Beyaz Rusya cumhurbaşkanlığı seçimlerinde kazandığı zaferden dolayı kutladı. Lukaşenko'yu tebrik eden siyasi liderler Bosna-Hersek Cumhurbaşkanlığı'nın Sırp üyesi Milorad Dodik, şahsi sıfatla hareket ederek, Lukaşenko'yu devlet başkanlığının diğer iki üyesi (Šefik Džaferović ve Željko Komšić, Boşnak ve Hırvat üyeleri tarafından), Dodik'i yorumları geri çekmeye çağırdı. Lukaşenko'yu tebrik eden özerk ülkeler Abhazya cumhurbaşkanı Aslan Bjania, Lukaşenko'yu tebrik etti. Güney Osetya Devlet Başkanı Anatoliy Bibilov, Lukaşenko'yu tebrik etti. Olumsuz tepkiler Seçim sonucunu kabul etmeyen ve dolayısıyla Lukaşenko'yu yeniden seçilen cumhurbaşkanı olarak tanımayan ülkeler Avusturya, 19 Ağustos'taki Avrupa Konseyi kararıyla 9 Ağustos'taki seçimleri ne özgür ne de adil olduğu gerekçesiyle kınamakla yükümlü ve bu nedenle sonuçları tanımıyor. Belçika Dışişleri bakanı Philippe Goffin, "Beyaz Rusya'daki seçimlerden sonra barışçıl protestolara yönelik şiddetli baskılardan üzüldüğünü söyledi. İfade özgürlüğü ve özgür basın, tüm Avrupa için temel haklardır." şeklinde açıklama yaptı. Beyaz Rusya yetkililerini haksız yere tutuklanan vatandaşları derhal serbest bırakmaya teşvik etti. Kanada Dışişleri bakanı François-Philippe Champagne, Kanada'nın seçimlerden sonraki şiddetten "derin endişe duyduğunu" ve yetkililerin eylemlerinin "oylamanın demokratik meşrutiyetini daha da aşındırdığını" belirtti. Pazar günkü seçim sonuçlarının "halkın iradesini yansıtması" çağrısında bulundu. Estonya Dışişleri Bakanı, bir BM Güvenlik Konseyi toplantısında seçimi eleştirdi ve ardından 18 Ağustos'ta "Estonya Cumhuriyeti, Beyaz Rusya seçim sonuçlarını tanımıyor" dedi. İrlanda Dışişleri bakanı Simon Coveney, "barışçıl protestoculara yönelik bu orantısız ve kabul edilemez düzeydeki şiddetten derinden endişelendiğini" ve İrlanda'nın "tepkisini AB'deki meslektaşları ile işbirliği içinde koordine edeceğini" belirtti. Litvanya cumhurbaşkanı Gitanas Nausėda, Litvanya, Letonya ve Polonya'nın krizde arabulucu olarak hareket etme ortak girişiminin bir parçası olarak şartları belirtti: "Birincisi, Beyaz Rusya yetkilileri vatandaşlarına karşı güç kullanımını durduruyor ve durumu hafifletiyor. İkinci olarak, Beyaz Rusya yetkilileri, sayıları binlerce olan tutukluları ve baskılara maruz kalan tüm protestocuları serbest bırakıyor. Üçüncüsü, Beyaz Rusya sivil toplumu ile diyaloğu sürdürüyor." şeklinde açıklama yaptı. Hollanda Dışişleri Bakanı şunları söyledi: "Hollanda, geçen Pazar Beyaz Rusya'da yapılan seçimlerin gidişatı ve sonrasında, özellikle barışçıl protestoculara yönelik sert polis baskısı konusunda endişeli." 14 Ağustos 2020'de "Beyaz Rusya'da yeni seçimlere ihtiyaç var, yaptırımlar göz ardı edilmedi" dedi. Birleşik Krallık Dışişleri ve Milletler Topluluğu Ofisi başlangıçta endişelerini dile getirdi ve yetkilileri "ciddi şekilde kusurlu Başkanlık seçimleri sonrasında başka şiddet eylemlerinden kaçınmaya çağırdı." "Seçim süreci boyunca şeffaflık eksikliği" olduğunu kabul etti. Daha sonra sonuçları kabul etmediğini belirtti. Seçimlerin meşruiyetini sorgulayan ülkeler Çek Başbakanı Andrej Babiš, Beyaz Rusyalı protestocuları desteklediğini ifade etti ve diğer Çek milletvekilleri ile birlikte seçimlerin tekrarlanması ve AB'nin güçlü yanıt vermesi çağrısında bulundu. Danimarka, Finlandiya ve İzlanda, Nordik-Baltık Sekizi ile birlikte meşruiyeti sorguladı ve şiddeti kınadı. Letonya Dışişleri Bakanı Edgars Rinkēvičs, Beyaz Rusya'daki barışçıl protestolara karşı şiddet sürdüğü ve siyasi diyalog eksikliği olduğu için, Letonya'nın protestolara ve seçim sahtekarlığına yönelik baskılardan sorumlu Beyaz Rusya yetkililerine karşı bireysel yaptırımlar getirme ihtiyacını desteklediğini belirtti. Norveç Dışişleri Bakanlığı Ine Marie Eriksen Søreide, Beyaz Rusya'da güç kullanımını kınadı: "Bu şiddet kullanımı kabul edilemez. Beyaz Rusya yetkililerini tutuklanan protestocuları ve gazetecileri derhal serbest bırakmaya çağırıyoruz." İsveç Dışişleri Bakanı Ann Linde, Beyaz Rusya'daki protestocuların nasıl dövüldüğü ve tutuklandığı konusundaki endişelerini dile getirdi. Beyaz Rusya'saki seçimin ne demokratik ne de adil olduğunu ve Beyaz Rusya'daki önceki seçimlerle aynı modeli izlediğini söyledi. Tutuklanan tüm protestocuların serbest bırakılmasını talep etti. 18 Ağustos'ta Başbakan Stefan Löfven, "Beyaz Rusya rejimi ve yetkililerinin sorumlu olduğu barışçıl göstericilere karşı uygulanan şiddet ve tutuklamaları" kınadığı bir bildiri yayınladı. Ukrayna Dışişleri Bakanlığı, Polonya ve Litvanya ile ortak açıklama yaptı. Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Ofisi başkanı Andriy Yermak da Beyaz Rusya yetkililerine, Beyaz Rusya'daki gözaltına alınan Ukraynalı insan hakları aktivistlerini ve gazetecileri serbest bırakmaları için çağrıda bulundu. ABD Dışişleri bakanı Mike Pompeo seçimleri "özgür ve adil değil" olarak nitelendirdi ve "protestoculara karşı devam eden şiddeti ve muhalefet destekçilerinin tutuklanmasını" kınadı. 17 Ağustos'ta Başkan Donald Trump, bunu Beyaz Rusya'da ortaya çıkan "korkunç bir durum" olarak nitelendirdi. Japonya Dışişleri Bakanlığı durumu endişeyle yakından izlemekte ve Belarus yetkililerini, barışçıl protestolara katılanların şiddet eylemlerini ve keyfi gözaltına almanın yanı sıra gözaltına alınanlara kötü muamele iddialarını derhal durdurmaya çağırdı. Japonya, Beyaz Rusya'daki çok çeşitli yerel siyasi gruplar arasında güçlü bir diyalog çağrısı yapıyor, böylece ülkenin istikrarı ve kalkınması Beyaz Rusya halkının kolektif iradesini yansıtan ve hukukun üstünlüğü ilkelerine saygı duyan bir şekilde sağlanabilir. Ayrıca Minsk'te bir Japon vatandaşı yerel yetkililer tarafından gözaltına alındı. Protestoların tırmanmasını kınayan ülkeler Polonya Dışişleri Bakanlığı şiddeti kınadı, Beyaz Rusya yetkililerine "temel insan haklarına saygı göstermeye başlaması" çağrısında bulundu ve "sert tepki, barışçıl protestoculara karşı güç kullanımı ve keyfi tutuklamalar kabul edilemez" dedi. Almanya Dışişleri bakanı Heiko Maas, Avrupa Birliğii'ni Beyaz Rusya'ya yaptırımları görüşmeye çağırdı. İsviçre Federal Dışişleri Bakanlığı, seçimlerden sonraki protestolarla ilgili endişelerini dile getirdi. Beyaz Rusya hükûmetini tedbirli olmaya çağırdı. İsveç Dışişleri bakanı Ann Linde, Beyaz Rusya'daki protestocuların nasıl dövüldüğü ve tutuklandığı konusundaki endişelerini dile getirdi. Beyaz Rusya'daki seçimin ne demokratik ne de adil olduğunu ve Beyaz Rusya'daki önceki seçimlerle aynı modeli izlediğini söyledi. Tutuklanan tüm protestocuların serbest bırakılmasını talep etti. Slovakya Dışişleri ve Avrupa İşleri bakanı Ivan Korčok, Beyaz Rusya hükûmetinin siyasi muhaliflerine karşı müdahalelerini ve vatandaşların görüşlerini barışçıl bir şekilde ifade etmelerini kabul edilemez olarak nitelendirdi. Romanya Dışişleri bakanı Bogdan Aurescu, Beyaz Rusya'nın durumu hakkında "son derece endişeli" olduğunu ve "tek yolun" şiddeti durdurup siyasi diyalog başlatmak olduğunu söyledi. Ayrıca ülkeyi temel insan haklarına saygı göstermeye çağırdı. Fransa cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Vladimir Putin'e, vatandaşların seçim sırasında maruz kaldıkları şiddetten ve Beyaz Rusya'daki mevcut durumdan çok endişelendiğini söyledi. Slovenya başbakanı Janez Janša, 13 Ağustos 2020'de Slovenya ziyareti sırasında ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile düzenlediği basın toplantısında, Beyaz Rusya'daki mevcut durumla ilgili endişelerini dile getirdi ve geniş uluslararası gözetim altında yeni serbest seçim çağrısında bulundu. Ayrıca, Slovenya'nın Beyaz Rusya üzerindeki uluslararası baskıyı artırmak için AB içinde destek topladığını belirtti. Tebrik eden ülkeler içinde eleştiri Paşinyan'ın tebrikleri Ermenistan'da çok eleştirildi. Bazı Ermeni demokrasi yanlısı STK'ler protesto hareketini destekleyen bir bildiri yayınladı. 14 Ağustos'ta protestoları desteklemek için Erivan'ın merkezinde küçük bir yürüyüş düzenlendi. Lukaşenko'nun eski Kırgız başbakanı Daniyar Üsönov ve eski Kırgız cumhurbaşkanı Kurmanbek Bakiyev ile birlikte durduğunu gösteren bir fotoğrafın ortaya çıkmasının ardından, Kırgızistan Dışişleri Bakanlığı, Kırgızistan'daki Belarus büyükelçiliğini protesto etti. Kişinev'deki Beyaz Rusya büyükelçiliği önünde bir grup protestocu gösteri yaptı. "Kahrolsun diktatörlük", "Kahrolsun sansür!", "Beyaz Rusya özgür olacak!" yazılı pankartlar açtılar. Protestocular ayrıca, Dodon'un Lukaşenko'yu tüm Moldova halkı adına tebrik etmesine izin verdiğini söylediler. Moskova'daki Beyaz Rusya büyükelçiliği önünde Lukaşenko hükûmetini kınayan ve protestolar sırasında ölenleri anmak için çok sayıda gösteri düzenlendi. Uluslararası yaptırımlar AB'nin Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, 14 Ağustos'ta AB'nin "şiddet ve sahtecilikten" sorumlu Beyaz Rusyalı yetkililere yaptırım uygulanacağını duyurdu. Avrupa Konseyi başkanı Charles Michel, 19 Ağustos'ta, AB'nin yakında şiddet, baskı ve seçim sahtekarlığından sorumlu "önemli sayıda" kişiye yaptırım uygulayacağını söyledi. Avrupa Komisyonu, Beyaz Rusya'ya ayrılan 53 milyon Euro'yu (48 milyon £) hükûmetten sivil topluma aktaracağını duyurdu. 18 Ağustos 2020'de Litvanya parlamentosu, Beyaz Rusya'ya ekonomik yaptırımlar getirmeyi kabul etti. 19 Ağustos 2020'de Slovakya başbakanı, Slovakya hükûmetinin yeni yasama oturumunda Beyaz Rusya'ya yaptırımlar getirdiğini açıkladı. Kaynakça Kategori:2020'de Belarus Kategori:Belarus'taki protestolar Kategori:2020'de protestolar Kategori:Avrupa'da 2020 seçimleri Kategori:Belarus'ta devlet başkanlığı seçimleri

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

2020 Belarus devlet başkanlığı seçimleri ve protestolarına uluslararası tepkiler

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi