2022 Rusya ve Belarus boykotu

[bullvar_katip]

küçükresim|right|Dünya genelindeki perakendeciler, işgal nedeniyle ya kendi istekleriyle ya da yaptırımların sonucu olarak Rus yapımı ürünleri stoklarından çıkardılar. Belarus tarafından da desteklenen 2022 yılında Rusya'nın Ukrayna'yı işgaline karşılık olarak, Avrupa, Kuzey Amerika, Avustralasya ve diğer birçok bölgedeki şirket ve kuruluşlar boykot kararı almıştır. Bu karar, Rusya'nın eylemlerini protesto etmek veya yaptırımlara uymak için Rusya'dan çekilen veya elden çıkarılan binlerce şirketi kapsamaktadır. Yale School of Management, bu yaptırımların bir sonucu olarak, 1.000'den fazla şirketin Rusya'dan çekildiğini veya elden çıkarıldığını bildirmiştir. Genel bakış 2014 yılında Kırım'ın ilhakı sonrasında, birçok ülke Rusya'ya yaptırım uyguladı. Daha sonra Rusya'nın Ukrayna'nın tamamını işgal etmesi sebebiyle bu ülkeler ek yaptırımlar uygulamaya başladılar. Bu hamle, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in uzun süredir planladığı bir hareketti. Yaptırımlardan etkilenmeyen birçok şirket, ya halk baskısı nedeniyle ya da Rus hükûmetinin eylemlerine protesto olarak ülkeyle bağlarını kesmeyi tercih etti. Ukraynalı kurumlar, bu önlemlerin acil olduğunu belirtti. Bu yanıt, genel olarak "kültürel boykot" ve işgale karşı uluslararası kınama sesini arttırmayı amaçlayan "ekonomik boykot" şeklinde iki ana gruba ayrılabilir. Ekonomik boykot nedeniyle birçok uzman, Rusya'nın gelecekte benzeri görülmemiş bir ekonomik çöküş yaşayacağına işaret etti. Rublenin değerinde %30'luk bir düşüş, faiz oranlarında %20'lik bir artış ve ekonomik büyümenin %1.7'den %1'e daralması gibi nedenler de bu tahminleri destekliyordu. Birden fazla araştırma şirketi, yıl sonunda en az %5'lik bir ekonomik daralma ve %15'lik bir enflasyon öngördü. Rusya'nın altyapısına yapılan en önemli darbelerden bazıları SWIFT ödeme sistemi erişim kaybı ve Rusya'nın petrol ihracat kapasitesinin sınırlandırılmasıdır. ABD Senatörü Bernie Sanders, krizin "otoriter petro devletlerini" caydırmak için enerji politikasını daha geniş kapsamlı olarak etkilemesi gerektiğini söyledi. Shell plc, Gazprom'daki payından vazgeçtiğini duyursa da şirket indirimli Rus ham petrolü satın almakla eleştirildi. Kamuoyunun tepkisi sonrasında, Shell bu satın alımı kısa vadeli bir gereklilik olarak savunurken, benzer satın alımları azaltmayı ve bunlardan elde edilen kârları Ukrayna'ya insani yardım fonuna aktarmayı amaçladığını açıkladı. 10 Mart itibarıyla Rusya ile bağlantıları olan en büyük on uluslararası şirketin yarısı işlerini geri çekti veya şubelerini kapattı. Kapanan veya ülkeden çekilen şirketlerin sayısı 300'ü geçti. Bazı büyük atıştırmalık ve yiyecek şirketleri, Rusya ve Belarus'ta iş yapmaya devam etmeleri nedeniyle eleştirilmişlerdir. Kripto para ticaret platformlarının boykota katılmamasını savunan Anthony Pompliano ise insanların küresel finansal sistemden koparılmasına yol açan kararların, sıradan insanlara karşı yapılan insani bir davranış olmadığını söyleyerek savunmuştur. İsrail hükûmetini eleştirenler ise Rusya'yı ekonomik olarak izole etmeyi destekleyen bazı Amerikalı politikacıların, İsrail'i boykot edenleri cezalandıran anti-BDS yasaları için kampanya yaptıklarını ve bunları meclisten geçirdiklerini belirtmişlerdir. Boykotun kültürel tarafı ise Rusya'daki eğlence ürünlerinin sayısını azaltmayı hedeflemektedir. Bu ürünler, filmler, albümler ve batılı ülkelerde gerçekleştirilen canlı televizyon etkinlikleri gibi şeyleri içermektedir. Yasmeen Serhan, tarihsel olarak Putin rejimine fayda sağlayan milliyetçi duyguların Rusya'nın spor etkinliklerinden dışlanmasıyla baltalanacağını söyledi. Rusya ve Belarus'un olimpiyatlardan men edilmesi, Güney Afrika'nın ırkçı ayrımcılığına karşı yapılan atletik boykotla karşılaştırılmıştır. Olimpiyat tarihçileri David Wallechinsky ve Bill Mallon'a göre, bu karar, Rusya'nın devlet destekli doping programı veya Belarus'un Krystsina Tsimanouskaya'yı kaçırma girişimi gibi geçmişteki olaylara verilen tepkilerle karşılaştırıldığında bir dönüm noktası olarak kabul edilebilir. Rusya'da planlanan gösterileri iptal etmenin dışında, Rus üyeleri olan bazı eğlence kuruluşları, üyelerinin geçmişte Putin'e verdikleri desteği sorgulamaya başladı. Söz konusu şöhretlerden bazıları savaşı kınamayı reddetmiş, bazıları ise bunu Putin'in adını anmadan yapmış oldukları için sözleşmeleri feshedildi. Örneğin Aleksandr Oveçkinyaptığı bir açıklama ile genel olarak barış çağrısında bulunmuş ve Rusya'daki aile üyelerinin de tehlikede olduğundan bahsetmişti. Çek Detroit Red Wings ve Ottawa Senators'in eski kalecisi Dominik Hašek, Oveçkin'e yanıt verdi ve onu geçmişte Putin'e verdiği destekten dolayı eleştirerek, "Ne!? Bir mazeretçi ve tavuk boku olduğu yetmezmiş gibi aynı zamanda da yalancı!" diyerek NHL'deki tüm Rus oyuncuların sözleşmelerinin askıya alınması için çağrıda bulundu. Savaşı kınarken ailesinin güvenliğinden bahseden bir başka müzisyen de Aleksandr Malofeyev'di. Tüm Rus sanatçılardan açıklama yapmalarını talep eden Vancouver Resital Topluluğu, Malofeyev'in yaptığı açıklamanın konserlerinin devam etmesine izin vermek için yeterli olmadığı yanıtını verdi. Devam eden yaptırımlara rağmen, dünyanın en büyük 200 şirketinden 47'si Rusya'da hâlâ faaliyet göstermekte olup özellikle enerji şirketleri burada yatırım yapmaya devam etmektedir. İngiliz enerji devi Shell ve Japon ticaret firmaları Mitsui ve Mitsubishi, Sahalin-2 petrol ve doğalgaz projesinde çift haneli hisselere sahiptirler. 1 Temmuz 2022'de Putin, hükûmetin Sahalin-2 petrol ve doğalgaz projesini sahiplenmesine izin veren bir kararname imzalasa da uluslararası şirketlerin varlıklarını resmen millîleştirmeye yönelik girişimler, 2022 yaz tatilinden önce Devlet Duması'ndan geçmemesi nedeniyle durduruldu. Batılı analistlere göre, kalan şirketler millîleştirme ve kamulaştırma baskısıyla karşılaştı ancak Rus yetkililer böyle bir eyleme ilgi duyduklarını reddetti. Ağustos 2022'de, Rusya'nın ticaret ve sanayi bakanı Denis Manturov, "şirketlerin millileştirilmesiyle veya kaldırılmasıyla ilgilenmiyoruz" açıklamasında bulundu. Sunny Liger Rus gaz yağı taşıyan Marshall Adaları tankeri Sunny Liger, İsveç'teki liman işçileri tarafından, Ukrayna'daki savaşı protesto etmek amacıyla reddedildi. Gemi Marshall Adaları bayrağı altında seyrediyor olsa da Ukrayna'daki savaş nedeniyle tartışma konusu olmuştur. 29 Nisan'da tanker rotasını Rotterdam limanına çevirse de daha sonra Hollanda'nın Amsterdam limanına doğru ilerledi. Hollanda kabinesi, Rus bayrağı altında seyretmediği ve yükün Avrupa yaptırımlarına tabi olmadığı için geminin yanaşmasına karşı hiçbir şey yapamayacağını belirtti. FNV Havens birliği, ilgili tarafları Sunny Liger'ı reddetmeye ikna etmeye çalıştı. Dışişleri Bakanı Wopke Hoekstra sendikanın çağrısını destekledi. O gece gemi Hollanda kıyılarında demirlendi. Ertesi sabah, 30 Nisan'da, geminin Amsterdam limanına girmesi amaçlandı ancak oradaki liman çalışanları gemiyi boşaltmayı reddetti. Liman idaresinin tek hissedarı olan Amsterdam Belediyesi, Sunny Ligerın Amsterdam limanına boşaltma yapmasını uygun bulmadığını belirtti. Ukrayna Dışişleri Bakanlığı sözcüsü de Amsterdam liman işçilerinden gemiyi boşaltmamalarını istedi. 30 Nisan akşamı boyunca Sunny Ligerın Amsterdam limanına yanaşmaya çalışıp çalışmayacağı belli olmadı. Boykota katılan şirket ve kuruluşlar Banka ve finans Diğer İngiltere Kilisesi, 25 Şubat'ta, Kilise Komiserleri ve İngiltere Kilisesi Emeklilik Kurulu tarafından tutulan Rusya'daki varlıklarını 20 milyon sterline satacağını duyurdu. Kilise ayrıca Rusya'da daha fazla yatırım yapmayacağını söyleyerek bunu "ahlaksız bir yozlaşmış bir para seli" olarak nitelendirdi. Eğitim, araştırma ve bilim Enerji Eğlence Video oyunları ve esporlar Yiyecek ve içecek Ürün Otomotiv Giyim ve aksesuarlar Diğer Hizmetler Nakliye ve taşımacılık Havacılık Uzay Uluslararası Uzay İstasyonuna (ISS) yönelik görevlerde devam eden uluslararası iş birliği tartışma konusu oldu. Rus uydu navigasyon sistemi GLONASS'tan uluslararası desteğin çekilmesi ve platformun boykot edilmesi için Austin'deki Teksas Üniversitesi'nden Polonyalı mühendis Daniel Kucharski tarafından bir dilekçe sunuldu ve bu dilekçe on binlerce kişi tarafından imzalandı. Şimdilik ILRS tarafından değerlendirilmektedir. Spor Tam boykotlar Kısmi boykotlar Yayın hakları İngiltere Premier Ligi, 2022/23 sezonunda başlaması beklenen Rus televizyon kanalı Matç TV ile yayın haklarını iptal edeceğini, mevcut yayıncısı Okko Sport'un haklarını da daha erken bir tarihte sonlandıracağını duyurdu. Teknoloji Turizm ve konaklama Diğer Hava sahalarını kapatan ülkeler küçükresim| 5 Mart 2022 itibarıyla, aşağıdaki ülkeler ve bölgeler hava sahalarını tüm Rus havayolu şirketlerine ve Rusya'ya kayıtlı özel jetlere tamamen kapattı: (2015'ten beri) (EU27) Avrupa Birliği, Ryanair'in 4978 sefer sayılı uçuşu esnasında zorunlu inişine yanıt olarak Haziran 2021'de tüm Belarus uçaklarını AB hava sahasından yasakladı. Ayrıca, diğer birçok ülkeden havayolları, Rusya tarafından yasaklanmamasına veya Rus uçaklarına bir yasak getirmemesine rağmen, uçuş güzergahlarını Rus hava sahasından çekti. Bu ülkeler: (New York, Boston veya Toronto'ya çift yönlü uçuşlar hariç, Rus havaalanlarına aktarma yapılmıyor) (Singapur Havayolları, Ryanair'in 4978 sayılı uçuşu olayından sonra uçuş güzergahlarını Belarus'tan çekmişti.) Diplomatik ilişkilerini kesen ülkeler Hem Ukrayna hem de Mikronezya Federal Devletleri, Rusya ile tüm diplomatik bağlarını süresiz olarak kesti. Ayrıca bakınız Rusya-Ukrayna Savaşı sırasında yaptırım uygulanan kişi ve kuruluşların listesi Kaynakça Kategori:Rusya'nın Ukrayna'yı işgali ile ilgili uluslararası tepkiler Kategori:Rus karşıtlığı Kategori:Uluslararası yaptırımlar Kategori:Belarus'un dış ilişkileri Kategori:Rusya'nın dış ilişkileri