2023 Gürcistan protestoları

[bullvar_katip]

2023 Gürcistan protestoları, parlamento desteğiyle, STK'lerin yurt dışından aldıkları fonların tutarı %20'den fazlaysa "yabancı etki ajanları" olarak kayıt olmalarını gerektiren "Yabancı Nüfuzun Şeffaflığına İlişkin Yasa" önerisi sebebiyle Gürcistan genelinde gerçekleşen bir dizi sokak gösterisiydi. Polisin, özellikle başkent Tiflis'te protestoları dağıtmak için tazyikli su ve göz yaşartıcı gaz kullandığı bildirildi. Parlamento, 10 Mart 2023'teki protestolar sonucunda yasa tasarısını geri çekti. Arka plan Ocak 2021 itibarıyla Gürcistan ve Ukrayna, 2030'larda Avrupa Birliği'ne katılmak için 2024'te AB üyeliğine resmi olarak başvurmaya hazırlanıyorlardı. Ancak, Şubat 2022'de başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı'nın ortasında, Ukrayna, Gürcistan ve Moldova, Şubat ve Mart 2022'de AB üyeliği için ortaklaşa başvurdu. 9 Haziran 2022'de Avrupa Parlamentosu, Gürcistan hükûmetini ülkedeki basın özgürlüğünü aşındırmakla suçlayan altı sayfalık bir karar yayınladı. Ayrıca, Avrupa Birliği'nin iktidardaki Gürcü Rüyası partisinin kurucusu Bidzina İvanişvili'nin "Gürcistan'daki siyasi sürecin bozulmasındaki rolü" nedeniyle yaptırım uygulaması tavsiye edildi. 23 Haziran 2022'de Avrupa Konseyi, Ukrayna ve Moldova'ya Avrupa Birliği'ne katılım için aday statüsü verdi. Ancak belirli koşullar sağlanana kadar Gürcistan'a aday statüsünün verilmesi ertelendi. Avrupa Konseyi, tavsiye edilen bir dizi reformdan sonra Gürcistan'a Avrupa Birliği'ne katılım için aday statüsü vermeye hazır olduğunu ifade etti. 28 Haziran 2022'de Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi, tutuklu eski cumhurbaşkanı Miheil Saakaşvili'nin acilen yurt dışında özel bir kurumda tedavi edilmesi gerektiğini söylediği bir bildiri yayınladı. 2013'te Gürcistan'ı terk eden ve Tiflis Şehir Mahkemesi tarafından görevi kötüye kullanma, zimmete para geçirme ve muhalefetteki bir milletvekilini öldürmeye teşebbüsle ilgisi olduğu gerekçesiyle gıyabında altı yıl hapis cezasına çarptırılan Saakaşvili, yerel seçimler arifesinde, 1 Ekim 2021 tarihinde Gürcistan'a döndüğünü duyurdu. Ardından Tiflis'te tutuklandı. Soruşturmaya göre Saakaşvili, süt ürünleri yüklü bir yarı römork kamyonda saklanarak gizlice ülkeye girdi. Gümrük kontrolünü atlayarak Gürcistan eyalet sınırını yasa dışı bir şekilde geçti. Rustavi cezaevine konuldu ve açlık grevine başladığını duyurdu. Kişisel doktoru, sağlık durumunun tutuklanmasından bu yana kötüleştiği iddiasıyla açlık grevine devam ederken yetkililerden onu hastaneye götürmelerini istedi. 14 Aralık 2022'de Avrupa Parlamentosu, Gürcistan hükûmetini Saakaşvili'yi yurt dışında tedavi edilmek üzere tıbbi gerekçelerle serbest bırakmaya çağırırken, Gürcistan'daki demokratik siyasi süreci kötüleştirmekle suçlayarak Avrupa Konseyi'ni İvanişvili'ye yaptırım uygulamaya çağırdı. 14 Şubat 2023'te Avrupa Parlamentosu, Gürcistan hükûmetini ve Bidzina İvanişvili'yi hapishanede Miheil Saakaşvili'ye kötü muamele etmekle suçlayan üçüncü bir bağlayıcı olmayan kararı kabul etti ve bir kez daha Saakaşvili'nin hapisten salıverilmesi ve İvanişvili'ye kişisel yaptırımlar uygulanması çağrısında bulundu. Gürcü Rüyası partisi kararları eleştirdi. Başbakan İrakli Garibaşvili kararları "sorumsuzca ve halkımıza karşı saldırgan" olarak nitelendirdi. 2 Ağustos'ta Gürcü milletvekilleri Sozar Subari, Miheil Kavelashvili ve Dimitri Khundadze, iktidardaki Gürcü Rüyası'ndan ayrıldı ve Halkın Gücü hareketini kurdu. Milletvekillerine göre amaçları, "Gürcistan siyasetinin perde arkasında saklı" gerçeği dile getirmek ve ifşa etmekti. Halkın Gücü üyeleri, Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği'ni Gürcistan hükûmetini devirmeye çalışmakla suçlayan bir dizi açık mektup yayınladı. Hareket, özellikle ABD'nin Gürcistan'daki dış politikasını da eleştirdi. Ayrıca üyeler, Gürcistan'ın devlet kurumları ve egemenliği pahasına, yalnızca Gürcistan'daki Amerikan çıkarlarını güçlendirmeye hizmet ettiğini söyleyerek, ABD'nin Gürcistan'a sağladığı finansmanı sorguladılar. Halkın Gücü hareketi, ABD ve Avrupa Birliği'ni ülkenin içişlerine karışmak ve Gürcistan yargısını baltalamakla suçladı. Yargı reformları, Avrupa Birliği'nin Gürcistan'ın AB aday statüsü alması için yaptığı 12 talep arasında yer aldı, ancak Halkın Gücü'ne göre öneri, "Gürcistan yargısını yabancı kontrolüne boyun eğdirmeyi" amaçlıyordu. Hareket, bir dizi Gürcü siyasi partiyi (en büyük muhalefet partisi Miheil Saakaşvili liderliğindeki Birleşik Ulusal Hareket dahil) ve STK'leri "Amerikan ajanı" olmakla suçladı. Halkın Gücü hareketine göre Saakaşvili, darbe yapmak için yasa dışı bir şekilde Gürcistan'a döndü ve ABD ve Avrupa Parlamentosu üyeleri tarafından desteklendi. Gürcü Rüyası, İrakli Garibaşvili'nin ABD ve Avrupa Birliği'nin Gürcistan'ın "stratejik ortakları" olduğunu söylemesiyle, ABD'nin Gürcistan'a müdahalesine yönelik bu eleştiriyi onaylamadı. Aynı zamanda Gürcü Rüyası'ndan altı milletvekili daha harekete katılarak partiyi parlamento çoğunluğundan mahrum bıraktı. Gürcü Rüyası başkanı İrakli Kobahidze, Halkın Gücü ile kilit konularda iş birliği sözü verdi. 29 Aralık'ta Halkın Gücü hareketi, ülkedeki yabancı etkisini dizginlemek için bir yabancı ajan yasası tasarlama niyetini dile getirdi. 15 Şubat 2023'te "Yabancı Nüfuzun Şeffaflığına Dair Kanun" taslağı Gürcistan Parlamentosu'na sunuldu. Zaman çizelgesi 6 Mart 2023'te, kanun tasarılarını görüşen Hukuk İşleri Komisyonu'nda iktidar koalisyonunun milletvekilleri ile muhalefet arasında kavga çıktı. Protestolar, milletvekillerini yasa tasarılarını reddetmeye çağıran parlamento binası önünde düzenlendi. 7 Mart 2023'te parlamento, ilk okumada 13'e karşı 76 oyla önerilen "Yabancı Nüfuzun Şeffaflığına Dair Kanun"u kabul etti. Protestolar, daha sonra protestocuların binaya saldırmaya çalışması ve kolluk kuvvetlerine molotofkokteyli atmasıyla şiddet olaylarına dönüşen Gürcistan Parlamentosu önünde düzenlendi. Polis ekipleri protestoculara karşı göz yaşartıcı gaz ve tazyikli su kullandı. 8 Mart 2023'te on binlerce insan, parlamento binasının önünde protesto düzenleyerek parlamentoyu yabancı ajanlar yasasıyla ilgili çalışmaları askıya almaya çağırdı. 9 Mart 2023'te iktidar koalisyonu yasa tasarılarını geri çekeceğini açıkladı. Ardından toplumu mevzuatın önemine ikna etmek için halkla daha fazla çalışmanın gerekli olduğunu söylediler. İçişleri Bakanlığı aynı gün daha sonra 7 ve 8 Mart'ta tutuklanan tüm kişilerin serbest bırakıldığını duyurdu. 10 Mart 2023'te, iki yasa tasarısından biri iktidar koalisyonu tarafından geri çekilirken, diğeri Parlamento'da yapılan resmi ikinci oturum oylamasında bir lehte, 36 aleyhte ve 76 çekimser oyla mağlup oldu. Kaynakça Kategori:2023'te protestolar Kategori:Gürcistan'da protestolar Kategori:Gürcistan-Rusya ilişkileri