29 Mayıs

[bullvar_katip]

Olaylar 1453 - Osmanlı padişahı Fatih Sultan Mehmet, İstanbul'u fethederek Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu'nu sona erdirdi. Birçok tarihçi için İstanbul'un Fethi, Orta Çağ'ın sonudur. 1807 - Kabakçı Mustafa ayaklanmasında, isyancılar Şehzade Mustafa ve Mahmut'un kendilerine teslimini istedi. Sultan III. Selim tahttan indirildi, IV. Mustafa tahta çıktı. 1848 - Wisconsin, 30. eyalet olarak ABD'ye katıldı. 1867 - Avusturya-Macaristan İmparatorluğu kuruldu. 1913 - Igor Stravinsky'nin Le Sacre du Printemps (Bahar Ayini) adlı balesi ilk kez Paris'te sahnelendi. 1914 - Kanada yolcu gemisi "RMS Empress of Ireland", Saint Lawrence Körfezi'nde battı, 1024 yolcu boğularak öldü. 1927 - Ankara-Kayseri Demiryolu, İsmet Paşa tarafından açıldı. 1936 - Türk bayrağı hakkında kanun, TBMM'de kabul edildi. 1937 - Türkiye ile Fransa arasında "Sancak"ın (Hatay) "Tamamiyet-i Mülkiyesini Tekeffül eden Antlaşma" ile "Türkiye - Suriye Hududunun Teminine dair Antlaşma" ve "Müşterek Beyanname ve Beyannameye bağlı Protokol" Cenevre'de imzalandı. 1939 - CHP 5. Kurultayı Ankara'da toplandı. 1942 - Adolf Hitler, Propaganda Bakanı Joseph Goebbels'in tavsiyesiyle, işgal altındaki Paris'te yaşayan tüm Yahudilerin sol göğüslerine sarı bir yıldız takmalarını emretti. 1953 - Yeni Zelandalı dağcı Edmund Hillary ile Nepalli şerpa Tenzing Norgay, Everest'e çıkan ilk insanlar oldu. 1954 - Bilderberg Toplantıları'nın ilki yapıldı. 1958 - Sovyetler Birliği'nde Sınır Askeri Günü kutlanmaya başlandı. Günümüzde Rusya, Belarus, Ukrayna, Kırgızistan, Tacikistan gibi ülkelerde hâlen kutlanmaktadır. 1963 - Pakistan'ın doğusunda çıkan kasırgada 10 bin kişi öldü. 1968 - Mayıs ayaklanması sürüyor. Genel Emek Konfederasyonu'nun (CGT) çağrısına uyan yüz binlerce işçi Paris sokaklarına döküldü. 1971 - Prof. Sadun Aren, Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) Genel Başkanı Fakir Baykurt ve Türkiye İşçi Partisi (TİP) Genel Başkanı Behice Boran tutuklandı. 1974 - Deniz Kuvvetlerine ait Çandarlı harita gemisi, savaş gemileri eşliğinde Ege Denizi'nde petrol arama araştırması yapmak üzere Beykoz'dan hareket etti. 1977 - CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit, İzmir Çiğli Havaalanı'nda bulunduğu sırada, bir silahtan çıkan mermi, CHP'li Mehmet İsvan'ın yaralanmasına yol açtı. Merminin, bir polis memurunun ateş alan gaz tüfeğinden çıktığı açıklandı. 1979 - Rodezya'nın ilk siyah Başbakanı Abel Muzorewa göreve başladı. 1980 - Çorum Olayları: MHP'liler, Genel Başkan Yardımcısı Gün Sazak'ın öldürülmesini Çorum'da protesto ettiler. Olaylar, 2 Temmuz'da sokağa çıkma yasağı konulmasına rağmen, aralıklarla 6 Temmuz'a kadar sürdü. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren, 8 Temmuz'da Çorum'a geldi. Olaylar yatıştıktan sonra kentin değişik yerlerinde 48 ceset bulundu. 1985 - İstanbul Boğazı'nda ikinci boğaz köprüsünün (Fatih Sultan Mehmet) temeli atıldı. 1985 - Heysel Faciası: Şampiyon Kulüpler Kupası finali için Liverpool - Juventus maçının yapıldığı Belçika'nın Heysel Stadı'nda çıkan olaylarda 39 kişi öldü, 350 kişi de yaralandı. 1988 - İstanbul Boğazı, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nün yapımı tamamlandı. 1990 - Sovyetler Birliği'nde, radikal reformcu Boris Yeltsin, Rusya Yüksek Sovyeti Başkanlığı'na seçildi. 1993 - Solingen Faciası: Almanya'nın Solingen şehrinde Türklerin yaşadığı bir evin kundaklanması sonucu 5 kişi yaşamını yitirdi, 2 kişi de yaralandı. 2005 - Susurluk davası sırasında açığa alınan eski polis memurlarından Oğuz Yorulmaz, Bursa'da bir barda öldürüldü. 2010 - 55. Eurovision Şarkı Yarışması finali Norveç'in başkenti Oslo'da yapıldı. Kazanan, 246 puanla Lena Meyer-Landrut'un Satellite şarkısıyla katıldığı Almanya oldu. Doğumlar 1489 - Mimar Sinan, Türk mimar (ö. 1588) 1794 - Antoine Bussy, Fransız kimyager (ö. 1882) 1860 - Isaac Albéniz, İspanyol besteci ve piyanist (ö. 1909) 1868 - Abdülmecid Efendi, son Osmanlı halifesi (ö. 1944) 1887 - Müfit Ratip, Türk oyun yazarı ve çevirmen (ö. 1920) 1903 - Bob Hope, Amerikalı komedyen (ö. 2003) 1904 - Gregg Toland, Amerikalı görüntü yönetmeni (ö. 1948) 1917 - John F. Kennedy, ABD'nin 35. Başkanı ve Pulitzer Ödülü sahibi (ö. 1963) 1920 - John Harsanyi, Amerikalı ekonomist ve Nobel Ekonomi Ödülü sahibi (ö. 2000) 1922 - Iannis Xenakis, Yunan besteci (ö. 2001) 1926 - Abdoulaye Wade, Senegal’in üçüncü Cumhurbaşkanı 1929 - Abdullah Baştürk, Türk sendikacı ve DİSK Genel Başkanı (ö. 1991) 1929 - Korkut Özal, Türk siyasetçi (ö. 2016) 1938 - Şule Yüksel Şenler, Türk yazar 1941 - Bob Simon, Amerikalı gazeteci ve haber spikeri (ö. 2015) 1945 - Aydın Tansel, Türk şarkıcı, besteci ve müzisyen (ö. 2016) 1946 - Héctor Yazalde, Arjantinli eski millî futbolcu (ö. 1997) 1948 - Nick Mancuso, İtalyan kökenli Kanadalı oyuncu 1948 - Marianne Pitzen, Alman sanatçı ve müze yöneticisi 1949 - Brian Kidd, İngiliz futbolcu, futbol antrenörü ve teknik direktör 1949 - Francis Rossi, İngiliz müzisyen 1953 - Danny Elfman, Amerikalı film müziği bestecisi 1955 - John Hinckley Jr., Amerikalı suçlu 1956 - La Toya Jackson, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı ve oyuncu (Michael Jackson'ın ablası) 1957 - Ted Levine, Amerikalı dizi ve sinema oyuncusu 1957 - Muhsin Mahmelbaf, İranlı yönetmen, senarist, film editörü ve film yapımcısı 1958 - Annette Bening, Amerikalı oyuncu 1959 - Rupert Everett, İngiliz oyuncu 1959 - Roland Koch, İsviçreli aktör 1961 - Melissa Etheridge, Amerikalı şarkıcı ve müzisyen 1963 - Blaze Bayley, İngiliz şarkıcı 1963 - Ukyo Katayama, Formula 1'de altı sezon boyunca yarışmasıyla Japon yarışçı 1965 - Yaya Aubameyang, Gabonlu millî futbolcu 1967 - Noel Gallagher, İngiliz müzisyen 1967 - Heidi Mohr, Alman profesyonel futbolcu (ö. 2019) 1969 - Acun Ilıcalı, Türk yapımcı, sunucu ve medya patronu 1970 - Roberto Di Matteo, İtalyan teknik direktör ve eski futbolcu 1970 - Brian Turk, Amerikalı oyuncu 1973 - Anthony Azizi, Amerikalı dizi oyuncusu 1973 - Alpay Özalan, Türk futbolcu 1975 - Melanie Brown, İngiliz televizyon karakteri, şarkıcısı ve aktris 1975 - David Burtka, Amerikalı oyuncu 1976 - Gülşen, Türk şarkıcı, besteci ve söz yazarı 1976 - Hakan Günday, Türk yazar 1977 - Massimo Ambrosini, İtalyan eski fubtolcu 1977 - Marco Cassetti, İtalyan millî futbolcu 1979 - Arne Friedrich, Alman futbolcu 1980 - Petek Dinçöz, Türk şarkıcı, manken, oyuncu ve sunucu 1981 - Andrey Arşavin, Rus futbolcu 1982 - Ana Beatriz Barros, Brezilyalı süper model 1982 - Elyas M'Barek, Alman oyuncu 1982 - Nataliya Dobrinska, Ukraynalı heptatlet 1983 - Alberto Medina, Meksikalı futbolcu 1984 - Carmelo Anthony, Amerikalı basketbolcu 1985 - Hernanes, Brezilyalı futbolcu 1987 - Taner Arı, Avusturyalı Türk futbolcu 1988 - Daria Kinzer, Hırvat şarkıcı ve söz yazarı 1988 - Muaz el-Kesasibe, Ürdünlü savaş pilotu (ö. 2015) 1989 - Riley Keough, Amerikalı oyuncu ve model 1993 - Richard Carapaz, Ekvadorlu yol bisikleti yarışçısı 1995 - Nicolas Pépé, Nijeryalı millî futbolcu 1998 - Markelle Fultz, Amerikalı profesyonel basketbol oyuncusudur 1998 - Felix Passlack, Alman futbolcu 1999 - Park Ji-hoon, Güney Koreli şarkıcı ve oyuncu Ölümler 1405 - Philippe de Mézières, Fransız yazar ve Haçlı seferleri konusunda bir ideolog (d. 1327) 1425 - Hongxi, Çin'in Ming Hanedanı'nın dördüncü imparatoru (d. 1378) 1453 - Ulubatlı Hasan, Osmanlı asker (İstanbul'un fethi sırasında Bizans surlarına ilk sancağı diken yeniçeri) (d. 1428) 1453 - XI. Konstantinos, Bizans'ın son İmparatoru (d. 1405) 1500 - Bartolomeu Dias, Portekizli kâşif ve denizci (d. 1450) 1586 - Adam Lonicer, Alman botanikçi (d. 1528) 1814 - Joséphine de Beauharnais, Napoleon Bonaparte'nin eşi (d. 1763) 1829 - Humphry Davy, İngiliz kimyager, fizikçi ve mucit (d. 1778) 1847 - Emmanuel de Grouchy, Napoleon Döneminde Fransa generali ve mareşali (d. 1766) 1892 - Bahaullah, Bahailik dininin kurucusu (d. 1817) 1914 - Paul Von Mauser, Alman silah tasarımcısı (d. 1838) 1920 - Müfit Ratip, Türk oyun yazarı ve çevirmen (d. 1887) 1942 - John Blyth Barrymore, Amerikalı aktör (d. 1882) 1947 - Franz Böhme, II. Dünya Savaşı sırasında Alman general (d. 1885) 1951 - Mihail Borodin, Sovyet siyasetçi (d. 1884) 1951 - Fanny Brice, Amerikalı oyuncu ve model (d. 1891) 1951 - Géza Maróczy, Macar satranç ustası (d. 1870) 1958 - Juan Ramón Jiménez, İspanyol şair ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1881) 1970 - Sünuhi Arsan, Türk hukukçu (d. 1899) 1979 - Mary Pickford, Kanada asıllı Amerikalı aktris (d. 1892) 1981 - Song Qingling, Çinli devlet başkanı (d. 1893) 1991 - Coral Browne, Avsutralyalı-Anerikalı kadın sahne, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1913) 1994 - Erich Honecker, Doğu Almanya'nın son Başkanı (d. 1912) 1997 - Jeff Buckley, Amerikalı müzisyen, besteci ve söz yazarı (d. 1966) 2003 - Trevor Ford, Galli eski futbolcu (d. 1923) 2004 - Kani Karaca, Türk musiki ustası (d. 1930) 2007 - Yıldıray Çınar, Türk halk müziği sanatçısı (d. 1940) 2008 - Harvey Korman, Amerikalı aktör (d. 1927) 2009 - Steve Prest, İngiliz profesyonel snooker oyuncusu ve koç (d. 1966) 2010 - Dennis Hopper, Amerikalı oyuncu ve yönetmen (d. 1936) 2011 - Bill Roycroft, Avustralyalı Olimpik binici şampiyonu (d. 1915) 2011 - Ferenc Mádl, Macar profesör ve siyasetçi (d. 1931) 2011 - Nejat Tümer, Türk asker ve 10. Türk Deniz Kuvvetleri Komutanı (d. 1924) 2011 - Sergey Bagapsh, Abhazya'nın 2. Cumhurbaşkanı (d.1949) 2013 - Cliff Meely, Amerikalı eski basketbol oyuncusu (d. 1947) 2014 - Karlheinz Böhm, Avusturya kökenli Alman oyuncu ve hayırsever (d. 1928) 2014 - Christine Charbonneau, Kanadalı şarkıcı ve besteci (d. 1943) 2015 - Doris Hart, Amerikalı tenis oyuncusu (d. 1925) 2015 - Betsy Palmer, Amerikalı oyuncu (d. 1926) 2015 - Bruno Pesaola, Arjantinli-İtalyan eski futbolcu ve teknik direktör (d. 1925) 2016 - André Rousselet, Fransız siyasetçi, bürokrat ve iş insanı (d. 1922) 2017 - Enitan Bababunmi, Nijeryalı akademisyen ve biyokimya profesörü (d. 1940) 2017 - Konstandinos Miçotakis, Yunan siyasetçi (d. 1918) 2017 - Manuel Noriega, Panamalı siyasetçi ve asker, devrik Panama devlet başkanı (d. 1934) 2018 - Yoseph Imry, İsrailli fizikçi (d. 1939) 2018 - Ray Podloski, Kanadalı profesyonel buz hokeyi oyuncusu (d. 1966) 2018 - Madiha Yousri, Mısırlı sinema ve dizi oyuncusu (d. 1921) 2019 - Tony DeLap, Amerikalı grafik sanatçısı (d. 1927) 2019 - Dennis Etchison, Amerikalı yazar, romancı ve senarist (d. 1943) 2019 - Bayram Şit, Eski Türk güreşçi (d. 1930) 2019 - Peggy Stewart, Amerikalı oyuncu (d. 1923) 2019 - Jiří Stránský, Çek şair, oyun yazarı, çevirmen ve aktivist (d. 1931) 2020 - Evaldo Gouveia, Brezilyalı şarkıcı-söz yazarı (d. 1928) 2020 - Célio Taveira, Brezilyalı millî futbolcu (d. 1940) 2021 - Maurice Capovila, Brezilyalı film yönetmeni ve senarist (d. 1936) 2021 - Marcell Jankovics, Macar grafik sanatçısı, film yönetmeni, animatör ve yazar (d. 1941) 2021 - Gwen Shamblin Lara, Amerikalı yazar (d. 1955) 2021 - Joseph Lara, Amerikalı aktör (d. 1962) 2021 - Gavin MacLeod, Amerikalı aktör, yazar ve aktivist (d. 1931) 2021 - B. J. Thomas, Amerikalı şarkıcı (d. 1942) 2022 - Tarzan Goto, Japon profesyonel güreşçi (d. 1963) 2022 - Ausma Kantāne-Ziedone, Leton siyasetçi ve aktris (d. 1941) Tatiller ve özel günler 0529 29