3 Eylül

[bullvar_katip]

Olaylar 1260 - Memlük Sultanlığı, Filistin'de Ayn Calut Muharebesi'nde İlhanlılar'ı yendi. 1638 - Osmanlı Ordusu, Bağdat Seferi için Veziriazam Tayyar Mehmed Paşa kumandasında Diyarbakır’dan hareket etti. 1683 - II. Viyana Kuşatması, başarısızlıkla sonuçlandı. 1783 - İngiltere, Paris'te imzalanan anlaşmayla ABD'nin bağımsızlığını tanıdı. 1855 - Nebraska'da 700 ABD askeri Sioux köyüne saldırdı; 100 Kızılderiliyi öldürdü. 1869 - İstanbul'da, Konstantin Karopana tarafından "Atlı tramvay" çalıştırılmaya başlandı. 1878 - Thames Nehri'nde, Bywell Castle adlı kömür şilebi ile çarpışan Princess Alice adlı yolcu gemisi battı; 640'tan fazla kişi öldü. 1895 - İlk profesyonel futbol maçı yapıldı. Latrobe, Jeanette'i 12-0 yendi. 1908 - Türkiye'deki ilk haftalık mizah dergisi, Kalem yayımlanmaya başlandı. 1912 - İngiltere'de Deniz Kuvvetleri'ne yiyecek sağlamak için, dünyanın ilk konserve fabrikası açıldı. 1919 - ABD'li General John Joseph Pershing, Amerikan askeri tarihinde benzersiz bir rütbe olan Orduların Generali yapıldı. 1922 - Türk Kurtuluş Savaşı: Türk Ordusu, Yunan işgali altındaki Emet, Ödemiş ve Eşme'ye girdi. 1929 - Dow Jones Industrial Average en yüksek değerine ulaştı (381,17). 1933 - Kayseri-Ulukışla hattının tamamlanmasıyla, Karadeniz ile Akdeniz'i birbirine bağlayan demiryolu tamamlandı. 1933 - Yevgeni Abalakov, SSCB'nin en yüksek zirvesine çıktı: (7495 m). 1935 - Utah'da Malcolm Campbell, bir araba ile erişilebilen en yüksek hıza ulaştı: saatte 301,337 mil. (484,955km/s). 1939 - Ankara Radyo Gazetesinin ilk sayısı çıktı. 1939 - II. Dünya Savaşı başladı: Fransa, Birleşik Krallık, Yeni Zelanda ve Avustralya, Almanya'ya savaş ilan etti. 1943 - II. Dünya Savaşı sırasında Müttefikler'in istilası üzerine İtalya Krallığı, koşulsuz teslim oldu. 1944 - 2 Eylül'de Belçika'ya giren İngiliz Ordusu, başkent Brüksel'i Almanlardan geri aldı. 1952 - Türk dağcıları Ağrı Dağı'nın zirvesine ilk kez tırmandılar. 1962 - İran'da deprem: 12.225 kişi öldü, 2776 kişi de yaralandı. Ayrıca 21.310 ev hasar gördü. 1971 - Katar, Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını ilan etti. 1976 - Viking 2, Mars'a indi. 1983 - Nail Çakırhan, Ağa Han Mimarlık Ödülü'nü aldı. 1986 - Avrupa ülkeleri radyasyon taşıdığı gerekçesiyle Türkiye'den fındık alımını durdurdu. 1988 - Irak Ordusu'ndan kaçan binlerce Iraklı Kürt, Türkiye sınırlarına yığılmaya devam ediyor. Sığınmacı sayısı 100 bini geçti. 1995 - eBay kuruldu. 1997 - Vietnam Havayolları'na ait Tupolev Tu-134 tipi bir yolcu uçağı, Phnom Penh Uluslararası Havalimanı'na yaklaşmakta olduğu sırada düştü ve 64 kişi öldü. 2000 - Lübnan'da yapılan seçimi muhalefetin adayı eski Başbakan Refik el-Hariri kazandı. 22 yıldır İsrail'in işgali altında yaşayan Güney Lübnan halkı 30 yıldır ilk kez sandık başına gitti. 2002 - İsrail Yüksek Mahkemesi, Filistinli terör zanlılarının yakınlarının, güvenlik için tehdit olduklarına karar verilmesi durumunda, Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nden sürülebileceğine karar verdi. 2004 - Beslan katliamı, çoğunluğu öğretmen ve öğrencilerden oluşan 385'ten fazla kişinin ölümüyle ve yaklaşık 783 kişinin yaralanmasıyla sonuçlandı. 2005 - İmralı Adası'nda hapis yatan Abdullah Öcalan'a destek amacıyla Güneydoğu'nun birçok il ve ilçesinden 1500 kişi otobüslerle Bursa Gemlik'e hareket etti. Polis, otobüslerin Gemlik'e girişlerinin engelleneceğini bildirdi. 2008 - Kıbrıs'ın Kuzey ve Güney ülkelerinin Türk ve Rum liderleri görüşmeleri başlatma kararı aldılar. 2016 - Türk Silahlı Kuvvetleri zırhlıları, Suriye'nin Çobanbey ilçesine girdi. Doğumlar 1034 - Go-Sanjō, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 71. imparatoru (ö. 1073) 1643 - Lorenzo Bellini, İtalyan doktor ve anatomist (ö. 1704) 1695 - Pietro Locatelli, İtalyan besteci (ö. 1764) 1743 - Joseph Gottfried Mikan, Avusturyalı-Çek botanikçi (ö. 1814) 1779 - Pierre Amédée Jaubert, Fransız diplomat, akademisyen, şarkiyatçı, çevirmen, politikacı ve gezgin (ö. 1847) 1781 - Eugène de Beauharnais, Fransız devlet adamı ve askeri lider (ö. 1824) 1814 - James Joseph Sylvester, İngiliz matematikçiydi (ö. 1897) 1850 - Friedrich Delitzsch, Alman Asuriyolog (ö. 1922) 1851 - Olga, Yunanistan Kralı I. Georgios'un eşi ve 1920'de kısa bir süreliğine kraliçe (ö. 1926) 1856 - Louis Henry Sullivan, Amerika’nın ilk büyük modern mimarı (ö. 1924) 1858 - Francis Leavenworth, Amerikalı astronom (ö. 1928) 1859 - Jean Jaures, Fransız sosyalist politikacı (ö. 1914) 1861 - Elin Danielson-Gambogi, Fin ressam (ö. 1919) 1863 - Hans Aanrud, Norveçli yazar (ö. 1953) 1864 - Séraphine Louis, Fransız ressam (ö. 1942) 1866 - J. M. E. McTaggart, İngiliz idealist düşünürü (ö. 1925) 1869 - Fritz Pregl, Slovenyalı kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1930) 1874 - Carl Størmer, Norveçli matematikçi ve astrofizikçi (ö. 1957) 1875 - Ferdinand Porsche, Avusturyalı otomotiv mühendisi (ö. 1951) 1889 - Isak Samokovlija, Bosnalı Yahudi yazar (ö. 1955) 1897 - Sally Benson, Amerikalı bir senaryo yazarı (ö. 1972) 1899 - Frank Macfarlane Burnet, Avustralyalı virolog (ö. 1985) 1900 - Urho Kekkonen, Fin politikacı (ö. 1986) 1905 - Carl David Anderson, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1991) 1910 - Kitty Carlisle, Amerikalı oyuncu ve müzisyen (ö. 2007) 1918 - Helen Wagner, Amerikalı oyuncu (ö. 2010) 1921 - Harry Landers, Amerikalı oyuncu (ö. 2017) 1922 - Alexander Kazhdan, Sovyet-Amerikan Bizans uzmanı (ö. 1997) 1923 Herbert Binkert, Alman millî futbolcu ve teknik direktör (ö. 2020) Mort Walker, Amerikalı çizgi roman sanatçısı (ö. 2018) 1925 - Anne Wallach, Amerikalı oyuncu (ö. 2016) 1926 Alison Lurie, Amerikalı romancı ve akademisyen (ö. 2020) İrini Papas, Yunan sinema ve tiyatro oyuncusu (ö. 2022) 1928 - Hamdi Ardalı, Türk bürokrat 1931 - Albert DeSalvo, Amerikalı seri katil (ö. 1973) 1932 - Eileen Brennan, Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusu (ö. 2013) 1933 - Jeffrey Goldstone, İngiliz teorik fizikçi ve Massachusetts Teknoloji Enstitüsü Teorik Fizik Merkezi'nde fizik bölümünde fahri öğretim üyesi 1934 - Freddie King, etkili bir Afro-Amerikan blues gitaristi ve şarkıcısı (ö. 1976) 1936 - Zeynel Abidin Bin Ali, Tunuslu siyasetçi (ö. 2019) 1938 Caryl Churchill, İngiliz oyun yazarı Ryoji Noyori, Japon kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi 1940 Pauline Collins, İngiliz oyuncu Bülent Tanör, Türk akademisyen ve yazar (ö. 2002) Eduardo Galeano, Uruguaylı gazeteci (ö. 2015) 1941 - Sergei Dovlatov, Rus kısa öykü yazarı, romancı ve gazeteci (ö. 1990) 1943 - Valerie Perrine, Amerikalı oyuncu ve model 1944 - Tim Donnelly, Amerikalı tanınmış aktör 1945 - Ferdi Akarnur, Türk sinema ve dizi oyuncusu 1947 Kjell Magne Bondevik, Norveçli bakan ve politikacı Mario Draghi, İtalyan bankacı, ekonomist ve siyasetçi Gérard Houllier, Fransız eski futbolcu, teknik direktör (ö. 2020) 1948 Fotis Kouvelis, Yunan avukat ve politikacı ve Meclis'in bağımsız üyesi Levy Mwanawasa, 2002 ile 2008 yılları arası Zambiya devlet başkanlığı yapmış politikacı (ö. 2008) 1949 - José Pekerman, Arjantinli futbolcu ve teknik direktör 1952 Şehrazat, Türk söz yazarı, besteci ve şarkıcı Ekkehard Fasser, İsviçreli bobsledçi (ö. 2021) 1953 - Jean-Pierre Jeunet, Fransız film yönetmeni 1955 - Edson Gomes, Brezilyalı sanatçı 1963 - Mübarek Ganim, Birleşik Arap Emirlikli millî futbolcu 1964 - Cüneyd Cemşid, Pakistanlı müzisyen, şarkıcı ve moda tasarımcısı (ö. 2016) 1965 Charlie Sheen, Amerikalı sinema oyuncusu Nail Kırmızıgül, Türk oyuncu 1969 - Marianna Komlos, Kanadalı vücut geliştirme sporcusu ve profesyonel güreşçi (ö. 2004) 1970 - Gareth Southgate, İngiliz futbolcu, teknik direktör ve futbol yorumcusu 1971 Kiran Desai, Hint yazar Paolo Montero, Uruguaylı millî futbolcu ve teknik direktör 1973 Jennifer Paige, Amerikalı şarkıcı Piotr Markiewicz, Polonyalı eski kanocu 1974 - Clare Kramer, Amerikalı sinema oyuncusu 1975 Ali Mahir Başarır, Türk avukat ve siyasetçi Redfoo, Amerikalı şarkıcı, dansçı, DJ ve rapçi 1976 Ashley Jones, Amerikalı oyuncu Ivan Vicelich, Yeni Zelandalı eski milli futbolcu 1977 - Olof Mellberg, İsveçli futbolcu 1978 - Terje Bakken, Norveçli müzisiyen (ö. 2004) 1979 Júlio César, Brezilyalı eski kaleci Başak Şengül, Türk haber sunucusu 1980 - Palina Smolava, Beyaz Rus şarkıcı 1982 - Sarah Burke, Kanadalı milli kadın kayakçı (ö. 2012) 1984 David Fiegen, Lüksemburglu atlet Garrett Hedlund, Amerikalı aktör ve şarkıcı T. J. Perkins, Filipinli Amerikalı profesyonel güreşçi 1985 - Scott Carson, İngiliz millî kaleci Tatiana Kotova, Rus manken ve şarkıcı 1986 Shaun White, ABD'li Snowboardcu 1987 İsmail Balaban, Türk pehlivan Modibo Maïga, Malili millî futbolcu 1988 - Jérôme Boateng, Gana asıllı Alman futbolcu 1990 - Furkan Özçal, Alman-Türk futbolcu 1991 - Thomas Delaney, Danimarkalı futbolcu 1993 Andrea Tovar, Kolombiyalı model Dominic Thiem, Avusturyalı tenisçi 1995 - Niklas Süle, Alman futbolcu 1996 Joy, Güney Koreli şarkıcı ve oyuncu Yoane Wissa, Demokratik Kongolu millî futbolcu 1997 Sulayman Bojang, Gambiyalı millî futbolcu Christopher Udeh, Nijeryalı futbolcu 1999 - Erkam Develi, Türk futbolcu 2000 - Brandon Williams, İngiliz futbolcu Ölümler 264 - Sun Xiu, Çin'de Wu Hanedanı'nın üçüncü imparatorudur (d. 235) 863 - Ömer bin Abdullah, Abbâsîlere bağlı yarı özgür Malatya emiri 931 - Uda, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 59. imparatoru (d. 867) 1402 - Gian Galeazzo Visconti,' Milano'nun ilk dükü (d. 1351) 1634 - Edward Coke, İngiliz hukukçu (d. 1552) 1658 - Oliver Cromwell, İngiliz asker ve siyaset adamı (d. 1599) 1703 - Feyzullah Efendi, Osmanlı Devleti şeyhülislamı, kazasker, müderris, şehzade hocası ve padişah danışmanı (d. 1639) 1729 - Jean Hardouin, Fransız akademisyen (d. 1646) 1730 - Nikolas Mavrokordatos, Osmanlı Devletinin baş tercümanı, Eflak ve Boğdan voyvodası (d. 1670) 1849 - Ernst von Feuchtersleben, Avusturyalı hekim, şair ve filozof (d. 1806) 1860 - Martin Rathke, Alman embriyolog ve anatomici (d. 1793) 1877 - Adolphe Thiers, Fransız devlet adamı, gazeteci ve tarihçi (d. 1797) 1880 - Marie-Félicité Brosset, Fransız oryantalist (d. 1802) 1883 - İvan Sergeyeviç Turgenyev, Rus romancı ve oyun yazarı (d. 1818) 1889 - Albert Popper, Winterberg belediye başkanı (d. 1808) 1898 - III. Sofranios, Konstantinopolis Ekümenik Patrikhanesi, 252. patriği (d. 1798) 1918 - Fanya Kaplan, Lenin’i öldürmeye çalışan suikastçı (d. 1890) 1942 - Séraphine Louis, Fransız ressam (d. 1864) 1948 - Edvard Beneš, Çekoslovak bağımsızlık hareketi lideri, Dışişleri Bakanı ve Çekoslovakya ikinci Cumhurbaşkanı (d. 1884) 1962 - E. E. Cummings, Amerikalı şair (d. 1894) 1967 - Francis Ouimet, Amerikalı golfçü (d. 1893) 1974 - Harry Partch, Amerikalı besteci, filozof ve yazar (d. 1912) 1975 - Arthur Stratton, Amerikalı biyografi ve gezi yazarı, romancı, tiyatro oyunu yazarı ve OSS ajanı (d. 1911) 1975 - İvan Mayski, Sovyet diplomat, tarihçi ve siyasetçi (d. 1884) 1980 - Barbara O'Neil, Amerikalı film ve tiyatro oyuncusu (d. 1910) 1987 - Morton Feldman, Amerikalı besteci (d. 1926) 1988 - Ferit Melen, Türk siyasetçi (d. 1906) 1989 - Gaetano Scirea, İtalyan futbolcu (d. 1953) 1991 - Frank Capra, Amerikalı sinema yönetmeni (d. 1897) 1994 - Billy Wright, İngiliz eski defans futbolcusu (d. 1924) 1997 - Alev Sezer, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1945) 2001 - Pauline Kael, Amerikalı film eleştirmeni (d. 1919) 2005 - William Rehnquist, Amerikan Yüksek Mahkemesi'nde Baş Yargıç olarak toplam 33 yıl görev aldı (d. 1924) 2007 - Jane Tomlinson, İngiliz atlet (d. 1964) 2011 - Sándor Képíró, II. Dünya Savaşı sırasında Macar bir jandarma yüzbaşısıydı ve suçsuz bulundu (d. 1914) 2012 - Griselda Blanco, Medellín Karteli'nin üyesi ve Kolombiyalı uyuşturucu kaçakçısı (d. 1943) 2012 - Michael Clarke Duncan, Amerikalı aktör (d. 1957) 2012 - Mahmud el-Cevheri, Mısırlı millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1938) 2012 - Sun Myung Moon, Moon tarikatı kurucusu dini lider, iş insanı ve aktivist (d. 1920) 2013 - Don Meineke, Amerikalı eski profesyonel basketbol oyuncusu (d. 1930) 2014 - Go Eun-bi Güney Koreli şarkıcı ve dansçı (d. 1992) 2015 - Judy Carne, İngiliz oyuncu (d. 1939) 2015 - Jean-Luc Préel, Fransız siyasetçi (d. 1940) 2016 - Mir Kasım Ali, Cemaat-i İslami üyesi iş insanı (d. 1952) 2017 - Tom Amundsen, Norveçli kürekçi (d. 1943) 2017 - John Ashbery, Amerikalı şair, eleştirmen ve Pulitzer Ödülü sahibi (d. 1927) 2017 - Walter Becker, Amerikalı müzisyen ve albüm yapımcısı (d. 1950) 2017 - Dave Hlubek, Amerikalı şarkıcı ve müzisyen (d. 1951) 2017 - Doğan Yurdakul, Türk gazeteci ve yazar (d. 1946) 2018 - Lydia Clarke, Amerikalı oyuncu ve fotoğraf sanatçısı (d. 1923) 2018 - Celaluddin Hakkani, Afgan İslami savaş örgütü lideri (d. 1939) 2018 - Paul Koech, Kenyalı uzun mesafe ve maraton yarışlarında yarışan atlet (d. 1969) 2018 - Jacqueline Pearce, İngiliz tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1943) 2018 - Katyna Ranieri, İtalyan şarkıcı ve oyuncu (d. 1925) 2019 - LaShawn Daniels, Amerikalı müzisyen, şarkıcı, müzik yapımcısı ve söz yazarı (d. 1977) 2019 - Carol Lynley, Amerikalı oyuncu ve model (d. 1942) 2020 - Karel Knesl, Çekoslovak eski millî futbolcu (d. 1942) 2020 - Jean-François Poron, Fransız aktör ve yönetmen (d. 1936) 2020 - Bill Pursell, Amerikalı besteci ve piyanist (d. 1926) 2020 - Ahmed Al-Qadri, Suriyeli ziraat mühendisi ve politikacı (d. 1956) 2020 - Gianni Serra, İtalyan film yönetmeni ve senarist (d. 1933) 2020 - Birol Ünel - Türk kökenli Alman oyuncu (d. 1961) 2021 - Hasan Firuzabadi, İranlı asker ve eski İran İslam Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı (d. 1951) 2021 - Enrique Molina, Kübalı tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1943) 2021 - Henriette Valium, Kanadalı çizgi roman ve resim sanatçısı (d. 1959) 2022 - Yuri Başkatov, Sovyet serbest stil yüzücü (d. 1968) Tatiller ve özel günler Türkiye Halk Sağlığı Haftası (03-09 Eylül) Dünya Gökdelenler Günü Katar'ın Bağımsızlık Günü 0903 03