3 Ocak

[bullvar_katip]

Olaylar 1431 - Jeanne d'Arc, Piskopos Pierre Cauchon'a teslim edildi. 1496 - Leonardo da Vinci bir uçma makinesini test etti, fakat başarısız oldu. 1521 - Martin Luther, Roma Katolik Kilisesi tarafından aforoz edildi. 1777 - Amerikalı General George Washington, İngiliz General Charles Cornwallis'i Princeton Muharebesi'nde yenilgiye uğrattı. 1888 - Kaliforniya'daki "Lick Gözlemevi"nde hizmete giren 91cm çapındaki yeni teleskop, Dünyanın o güne kadarki en büyük teleskobu olma unvanını aldı. 1889 - Nietzsche, akli dengesini yitirdi. 1914 - Enver Paşa, Mirliva rütbesiyle Harbiye Nazırlığı'na atandı. 1917 - Ardahan Arap Camii'nde, 373 Türk, Ermeni çeteciler tarafından camiyle birlikte yakıldı. 1922 - Mersin'in düşman işgalinden kurtuluşu. 1924 - Mısır'da Luksor şehrindeki bir tapınakta Tutankamon'un taş lahdi bulundu. 1925 - İtalya'da Benito Mussolini, bütün yetkileri elinde topladı. 1928 - Nikaragua'da Augusto César Sandino önderliğindeki yurtseverler ayaklandı. Amerika Birleşik Devletleri, 1000'den fazla deniz piyadesini savaşmak üzere gönderdi. 1930 - Mustafa Kemal Paşa, Millî İktisat ve Tasarruf Cemiyeti'ne ilk üye olarak kaydedildi. 1945 - Türkiye, Japonya ile ilişkilerini kesmeye karar verdi. 1946 - II. Dünya Savaşı sırasında Birleşik Krallık'ta Nazi yanlısı yayınlar yapan William Joyce, vatana ihanet suçundan Londra'da idam edildi. 1952 - Erzurum ve Hasankale'de deprem: 69 kişi öldü, 299 kişi yaralandı. 1953 - Samuel Beckett'in oyunu Godot'yu Beklerken, Paris'te sahnelenmeye başlandı. 1959 - Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Eisenhower, Alaska'nın 49. eyalet olarak Birleşik Devletler'e katıldığını açıkladı. 1961 - Amerika Birleşik Devletleri, Küba ile ilişkilerini kesti. 1961 - Bağımsız bir Kürt devleti kurmak istemekle suçlanan 49 kişinin yargılanmasına Ankara'da başlandı. 1962 - Papa XXIII. Ioannes, Fidel Castro'yu aforoz etti. 1976 - Uluslararası Ekonomik Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi yürürlüğe girdi. 1977 - Beylerbeyi'ndeki tarihi Halil Paşa Yalısı yandı. 1978 - Hindistan'da İndira Gandhi, Kongre Partisi'nden çıkarıldı. 1986 - İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında (İMKB) hisse senetleri alım satımı başladı. 1988 - Margaret Thatcher, 20. yüzyılda Birleşik Krallık'ın en uzun süre görevde kalan Başbakanı unvanını aldı. 1990 - Devrik Panama Devlet Başkanı Manuel Noriega, Panama City'de son 10 gündür sığındığı Vatikan Büyükelçiliği'nde, Amerika Birleşik Devletleri güçlerine teslim oldu. 1990 - İbrahim Balaban'ın "Göç" adlı tablosu 45 milyon TL'ye satıldı; bu yaşayan bir ressamın eserine ödenen en yüksek fiyat oldu. 1993 - Amerika Birleşik Devletleri Başkanı George H. W. Bush ve Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, stratejik nükleer silahlarda indirimi öngören START-2 anlaşmasını imzaladılar. 1994 - Tupolev Tu-154 tipi bir Rus yolcu uçağı, kalkışından hemen sonra İrkutsk'da (Rusya) düştü: 125 kişi öldü. 2004 - Mısır'ın özel havayolu şirketi Flash Air'e ait Boeing 737 tipi bir yolcu uçağı Kızıldeniz'e düştü: 148 kişi öldü. 2009 - İsrail Ordusu, Gazze Şeridi'ne yönelik kara harekâtına başladı. Doğumlar MÖ 106 - Cicero, Romalı devlet adamı ve filozof (ö. MÖ 43) 1196 - Tsuchimikado, Japon İmparatoru (ö. 1231) 1628 - II. Alvise Mocenigo, Venedik Cumhuriyeti Dükü (ö. 1709) 1698 - Pietro Metastasio, İtalyan şair ve libretto yazarı (ö. 1782) 1774 - Juan Aldama, Meksikalı Yüzbaşı (Meksika Bağımsızlık Savaşı'nda, devrimci isyancıların tarafında savaşan) (ö. 1811) 1777 - Elisa Bonaparte, Fransız Prenses ve Napolyon Bonapart'ın kız kardeşi (ö. 1820) 1794 - Joseph Lebeau, Belçikalı liberal politikacı ve Belçika'nın iki kez Başbakanı (ö. 1865) 1810 - Antoine Thomson d'Abbadie, Fransız seyyah (ö. 1897) 1818 - Henrik Johan Holmberg, Fin doğa bilimci, jeolog ve etnograf (ö. 1864) 1823 - Heinrich Gustav Reichenbach, Alman orkidolog (ö. 1889) 1829 - Konrad Duden, Alman filolog ve sözlükçü (ö. 1911) 1836 - Sakamoto Ryōma, Japon samuray (ö. 1867) 1840 - Papaz Damien, Belçikalı Roma Katolik Rahibi ve misyoner (ö. 1889) 1846 - Franklin Murphy, Amerikalı siyasetçi (ö. 1920) 1860 - Kato Takaaki, Japon siyasetçi ve Japonya'nın 24. Başbakanı (ö. 1926) 1861 - William Renshaw, İngiliz tenisçi (ö. 1904) 1862 - Heinrich August Meissner, Alman mühendis (ö. 1940) 1872 - Jonas Vileišis, Litvanyalı avukat, siyasetçi ve diplomat (ö. 1942) 1873 - İvan Vasilyeviç Babuşkin, Rus devrimci ve Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi (Bolşevikler) kurucularından (ö. 1906) 1875 - Luigi Gatti, İtalyan iş insanı ve restoran işletmecisi (ö. 1912) 1876 - Wilhelm Pieck, Alman siyaset adamı, Almanya Komünist Partisi ve Komintern yöneticilerinden, Doğu Almanya'nın ilk Devlet Başkanı (ö. 1960) 1879 - Grace Coolidge, ABD first lady'si (ö. 1957) 1880 - Alim Han, Buhara Emirliği'nin ve Özbek Mangıt Hanedanı'nin son Emiri (ö. 1944) 1883 - Clement Attlee, İngiliz siyasetçi (ö. 1967) 1887 - August Macke, Alman ressam (ö. 1914) 1892 - J. R. R. Tolkien, İngiliz romancı ve bilim insanı (1954-55 arasında yayımladığı Yüzüklerin Efendisi üçlemesiyle ünlenen) (ö. 1973) 1897 - Pola Negri, Amerikalı oyuncu (ö. 1987) 1901 - Ngo Dinh Diem, Vietnamlı siyasetçi ve Güney Vietnam Devlet Başkanı (ö. 1963) 1903 - Aleksandr Bek, Sovyet gazeteci ve yazar (ö. 1972) [[Dosya:Stakhanov AG.jpg|küçükresim|sağ|upright=0.91|Aleksey Stahanov (1906-1977)]] 1906 - Aleksey Stahanov, Sovyet madenci ve Stahanovizm'in öncüsü (ö. 1977) 1907 - Ray Milland, İngiliz oyuncu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 1986) 1917 - Albert Mol, Hollandalı sanatçı (ö. 2004) 1928 - Nazmiye Demirel, Türkiye'nin 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in eşi (ö. 2013) 1929 - Sergio Leone, İtalyan yönetmen (ö. 1989) 1930 - Robert Loggia, İtalyan Yahudisi asıllı Amerikalı oyuncu (ö. 2015) 1933 - Henry Jean-Baptiste, Fransız siyasetçi (ö. 2018) 1933 - Süleyman Ateş, Türk ilahiyatçı, İslam hukukçusu ve Diyanet İşleri'nin 6. Başkanı 1937 - Oytun Şanal, Türk tiyatro ve seslendirme sanatçısı (ö. 2018) 1943 - Köksal Toptan, Türk avukat ve siyasetçi 1943 - Selda Alkor, Türk sinema sanatçısı 1944 - Eva Bender, İsveçli aktris 1944 - Mehmet Türker, Türk gazeteci ve yazar (ö. 2017) 1946 - John Paul Jones, İngiliz müzisyen 1946 - Melih Gülgen, Türk sinema yönetmeni, senarist ve yapımcı (ö. 2017) 1950 - Victoria Principal, Amerikalı oyuncudur. 1951 - Carlos Barisio, Arjantinli futbolcu (ö. 2020) 1952 - Jim Ross, Amerikalı profesyonel güreş spikeri, hakem, lokantacı, ara sıra güreşen profesyonel güreşçi 1953 - Muhammed Vahid Hasan, Maldivler eski Cumhurbaşkanı ve Maldivler Millî Savunma Kuvvetleri Başkomutanı olan politikacı 1953 - Peter Taylor, İngiliz futbolcu ve teknik direktör 1956 - Mel Gibson, Avustralyalı aktör ve film yönetmeni 1963 - Hamza Yanılmaz, Türk siyasetçi (ö. 2011) 1969 - Michael Schumacher, Alman Formula 1 pilotu 1971 - Cory Cross, Kanadalı eski bir profesyonel buz hokeyi savunma oyuncusudur 1974 - Alessandro Petacchi, emekli İtalyan profesyonel yol bisikletçisi 1976 - Angelos Basinas, Yunan eski millî futbolcudur 1977 - Lee Bowyer, İngiliz millî futbolcudur 1977 - Mayumi Iizuka, Japon ses sanatçısı (seiyuu) 1980 - Claudio Maldonado, Şilili futbolcu 1980 - Kurt Vile, Amerikalı müzisyen 1980 - Necati Ateş, Türk futbolcu 1980 - Yusuf Demirkol, Türk şarkıcı ve besteci 1983 - Enis Arıkan, Türk oyuncu 1984 - Billy Mehmet, Türk asıllı İrlandalı futbolcu 1985 - Linas Kleiza, Litvanyalı eski profesyonel millî basketbolcu 1985 - Marko Tomas, Hırvat basketbolcu 1986 - Asa Akira, Japon asıllı Amerikalı pornografik film oyuncusu 1990 - Yoichiro Kakitani, Japon millî futbolcu 1991 - Jerson Cabral, Hollandalı futbolcu 1991 - Özgür Çek, Türk futbolcu 1994 - Melek Yusufoğlu, Türk basketbolcu 1995 - Kim Ji-soo, Güney Koreli şarkıcı ve oyuncu 1995 - Kim Seolhyun, Güney Koreli şarkıcı ve oyuncu 1996 - Florence Pugh, İngiliz aktris 2003 - Greta Thunberg, İsveçli bir eylemci 2003 - Kyle Rittenhouse, 17 yaşındayken çıkan sivil ayaklanma sırasında ikisi ölümcül üç kişiyi vurması ile tanınan bir Amerikalı Ölümler 236 - Anterus, Katolik Kilisesi'nin 19. Papa'sı (d. ?) 1028 - Fujiwara no Michinaga, Japon devlet adamı (d. 966) 1322 - V. Philippe, Fransa Kralı (d. 1292) 1501 - Ali Şir Nevai, Türk şair (d. 1441) 1543 - Juan Rodríguez Cabrillo, İspanyol-Portekizli kâşif (d. 1499) 1641 - Jeremiah Horrocks, İngiliz astronom (d. 1618) 1692 - Roelant Roghman, Hollandalı Hollanda Altın Çağı ressamı, çizimcisi ve oymacısı (d. 1627) 1785 - Baldassare Galuppi, Venedikli İtalyan besteci (d. 1706) 1799 - Şeyh Galip, Türk divan edebiyatı şairi ve mutasavvıf (d. 1757) 1826 - Louis-Gabriel Suchet, Fransız asker ve mareşal (d. 1770) 1875 - Pierre Larousse, Fransız ansiklopedi ve sözlük yazarı (d. 1817) 1891 - John Casey, İrlandalı geometrici (d. 1820) 1897 - Louis de Mas Latrie, Fransız tarihçi ve diplomat (d. 1815) 1903 - Alois Hitler, Adolf Hitler'in babası (d. 1837) 1922 - Wilhelm Voigt, Alman sahtekar ve ayakkabı ustası (d. 1849) 1923 - Jaroslav Hašek, Çek yazar (d. 1883) 1945 - Edgar Cayce, Amerikalı medyum (d. 1877) 1946 - William Joyce, Amerikalı Nazi propagandacısı (idam edildi) (d. 1906) 1950 - Emil Jannings, İsviçreli aktör ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (d. 1884) 1958 - Cafer Tayyar Eğilmez, Türk asker ve siyaset adamı (d. 1878) 1965 - Milton Avery, Amerikalı ressam (d. 1885) 1967 - Jack Ruby, Amerikalı gece kulübü işletmecisi (Lee Harvey Oswald'ı öldüren kişi) (d. 1911) 1979 - Conrad Hilton, Amerikalı iş insanı ve Hilton Otelleri'nin kurucusu (d. 1887) 1979 - Ernesto Palacio, Arjantinli tarihçi (d. 1900) 1989 - Sergey Lvoviç Sobolev, Rus matematikçi (d. 1908) 1992 - Judith Anderson, Avustralyalı aktris (d. 1897) 2005 - Faruk Sükan, Türk siyasetçi (d. 1921) 2007 - Mustafa Taşar, Türk siyasetçi (d. 1951) 2007 - Nezir Büyükcengiz, Türk siyasetçi ve CHP Konya Milletvekili (d. 1951) 2009 - Pat Hingle, Amerikalı aktör (d. 1924) 2010 - Mary Daly, Amerikalı radikal feminist filozof, akademisyen ve din bilimci (d. 1928) 2011 - Jill Haworth, İngiliz asıllı Amerikalı oyuncu (d. 1945) 2012 - Hamit Haskabal, Türk oyuncu (d. 1947) 2013 - Sergiu Nicolaescu, Rumen yönetmen ve siyasetçi (d. 1930) 2014 - Alicia Rhett, Amerikalı oyuncu ve ressam (d. 1915) 2014 - Faruk Geç, Türk gazeteci, ressam, çizgi-romancı ve illustratör (d. 1931) 2014 - Saul Zaentz, Amerikalı film yapımcısı (d. 1921) 2015 - Derek Minter, İngiliz motosiklet yarışçısı (d. 1932) 2015 - Muaz el-Kesasibe, Ürdünlü savaş pilotu (d. 1988) 2015 - Olga Knyazeva, Sovyet-Rus eskrimci (d. 1954) 2016 - Demmus Hentze, Faroeli siyasetçi ve finansçı (d. 1923) 2016 - Bill Plager, Kanadalı buz hokeyi oyuncusu (d. 1945) 2016 - Halis Toprak, Türk iş insanı (d. 1938) 2016 - Peter Powell, İngiliz mucit (d. 1932) 2016 - Paul Bley, Kanadalı piyanist (d. 1946) 2016 - Peter Naur, Daninmarkalı bilişim uzmanı (d. 1928) 2016 - Igor Sergun, Rus albay general (d.1957) 2017 - Erk Yurtsever, Türk şair, yazar ve Türkolog (d. 1934) 2017 - İgor Volk, Sovyet-Rus kozmonot ve test pilotu (d. 1937) 2017 - Rodney Bennett, Britanyalı televizyon ve film yönetmeni (d. 1935) 2017 - Shigeru Kōyama, Japon oyuncu (d. 1929) 2018 - Konrad Ragossnig, Avusturyalı klasik gitarist, eğitimci ve lavtacı (d. 1932) 2018 - Medeniyet Şahberdiyeva, Türkmenistanlı opera şarkıcısı (d. 1930) 2018 - Serafino Sprovieri, İtalyan Katolik piskoposu (d. 1930) 2019 - Sylvia Chase, Amerikalı araştırmacı gazeteci ve televizyoncu (d. 1938) 2019 - Sayed Ashraful İslam, Bangladeşli siyasetçidir (d. 1952) 2019 - Herb Kelleher, Amerikalı girişimci, iş insanı ve yönetici (d. 1931) 2019 - Anne-Marie Minvielle, Fransız gazeteci (d. 1943) 2019 - Steve Ripley, Amerikalı blues müzisyenidir (d. 1950) 2019 - Christine de Rivoyre, Fransız gazeteci, romancı ve yazar (d. 1921) 2019 - José Vida Soria, İspanyol hukukçu ve siyasetçi (d. 1937) 2019 - Michael Yeung, Çinli Roma Katolik piskopos (d. 1945) 2020 - Derek Acorah, İngiliz medyum, yazar, eski futbolcu ve televizyon sunucusu (d. 1950) 2020 - Andonis Balomenakis, Yunan siyasetçi ve hukukçudur (d. 1954) 2020 - Christopher Beeny, İngiliz aktör ve dansçı (d. 1941) 2020 - Robert Blanche, Amerikalı sinema ve televizyon oyuncusudur (d. 1962) 2020 - Pete Brewster, Amerikan futbolu oyuncusu ve antrenör (d. 1930) 2020 - Wolfgang Brezinka, Alman-Avusturyalı eğitimci ve bilim insanı (d. 1928) 2020 - Domenico Corcione, İtalyan asker ve siyasetçi (d. 1929) 2020 - Mónica Echeverría, Şilili gazeteci, yazar, oyuncu ve edebiyat profesörü (d. 1920) 2020 - Ken Fuson, Amerikalı gazeteci (d. 1956) 2020 - Reuben Hersh, Amerikalı matematikçi, yazar ve akademisyen (d. 1927) 2020 - Nathaël Julan, Fransız futbolcu (d. 1996) 2020 - Stella Maris Leverberg, Arjantinli siyasetçi ve sendikacı d. 1962) 2020 - Ebu Mehdi el-Mühendis, Iraklı-İranlı asker (d. 1954) 2020 - Kasım Süleymani, İranlı asker (d. 1957) 2021 - Raúl Baglini, Arjantinli siyasetçi ve hukukçudur (d. 1949) 2021 - Lee Breuer, Amerikalı oyun yazarı, tiyatro yönetmeni, akademisyen, eğitimci, film yapımcısı, şair ve söz yazarıdır (d. 1937) 2021 - Eric Jerome Dickey, Amerikalı yazar (d. 1961) 2021 - Roger Hassenforder, Fransız profesyonel bisiklet sporcusu (d. 1930) 2021 - Naohiro Ikeda, Japon voleybol oyuncusu (d. 1940) 2021 - Renate Lasker-Harpprecht, Alman yazar ve gazeteci (d. 1924) 2021 - Gerry Marsden, İngiliz pop-rock şarkıcısı, söz yazarı, gitarist ve televizyon sunucusu (d. 1942) 2021 - Manola Robles, Şilili gazeteci (d. 1948) 2021 - Elena Santiago, İspanyol yazar (d. 1941) 2021 - Barbara Shelley, İngiliz aktris (d. 1932) 2022 - Oussou Konan, Fildişi Sahilli futbolcudur (d. 1989) 2022 - Gianni Celati, İtalyan yazar, çevirmen ve edebiyat eleştirmenidir (d. 1937) 2022 - Mario Lanfranchi, İtalyan yapımcı, yönetmen, senarist, aktör ve koleksiyoncu (d. 1927) 2022 - Kamel Lemoui, Cezayirli millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1939) 2022 - Beatrice Mintz, Amerikalı embriyolog (d. 1921) 2022 - Viktor Saneyev, Sovyet-Gürcü üç adım atlama sporcusu (d. 1945) 2023 - Walter Cunningham, Amerikalı NASA astronotu (d. 1932) 2023 - Elena Huelva, İspanyol kanserle mücadele aktivisti, sosyal medya fenomeni (d. 2002) 2023 - Ruslan Hasbulatov, Çeçen asıllı Rus ekonomist ve devlet adamı (d. 1942) 2023 - Abdüsselam Mecali, Ürdünlü siyasetçi ve fizikçi (d. 1925) 2023 - Giorgio Tombesi, İtalyan siyasetçi (d. 1926) 2023 - Norbert Werbs, Alman Roma Katolik başpiskopos ve ilahiyatçı (d. 1940) Tatiller ve özel günler upright=1.14|küçükresim|sağ|Mersin'in kurtuluşu anısına Mersin Kültür Merkezi önüne yerleştirilen pano Mersin'in Fransız işgalinden kurtuluşu (1922) Dünya'nın Güneş'e en yakın olduğu gün (Günberi) Verem Savaş Eğitimi Haftası (3-9 Ocak) Kaynakça 0103 03