3 Şubat

[bullvar_katip]

Olaylar [[Dosya:Cheese market Basel.jpg|küçükresim|upright=1.14|Basel, İsviçre'de bir peynirci dükkânı]] 1451 - Osmanlı Padişahı II. Mehmed (Fatih Sultan Mehmet), ikinci kez tahta geçti. 1509 - Portekiz İmparatorluğu Donanması ile Osmanlı, Venedik ve Ragusa destekli Memlûk Sultanlığı, Gucerat Sultanlığı ve Kalkülta Krallığı birleşik donanması arasında, Diu Muharebesi gerçekleşti. 1690 - Amerika Birleşik Devletleri'nde ilk kâğıt para Massachusetts'de kullanılmaya başlandı. 1783 - Amerikan Bağımsızlık Savaşı: İspanya ABD'yi resmen tanıdı. 1815 - İlk peynir fabrikası, İsviçre'de kuruldu. 1916 - Kanada Ottawa'daki parlamento binası yandı. 1917 - I. Dünya Savaşı: ABD, Almanya ile diplomatik ilişkilerini kesti. 1928 - Hutbe, İstanbul'da Türkçe okunmaya başlandı. 1930 - Türk-Fransız Dostluk Antlaşması imzalandı. 1930 - Vietnam Komünist Partisi kuruldu. 1931 - Menemen Olayı hükümlülerinden 27 kişi bugün idam edildi. 1931 - Yeni Zelanda'da deprem: 258 kişi öldü. 1933 - Ankara-İstanbul arasında ilk deneme uçuşu yapıldı. 1945 - II. Dünya Savaşı: Japon İmparatorluğu tarafından Filipinler'in başkenti Manila'da Manila Katliamı başladı: 100.000 - 500.000 arasında sivil öldürüldü. 1957 - İzmir açıklarında Amerikan Hawel Lykes şilebiyle çarpışan "İzmir" yolcu gemisi battı. 244 yolcusu bulunan gemide, 4'ü yolcu 5 kişi öldü. 1962 - Amerika Birleşik Devletleri, Küba mallarına ambargo koydu. 1966 - SSCB'nin insansız uzay aracı Luna 9, Ay yüzeyine indi. 1969 - Yaser Arafat, Filistin Millî Kongresi Başkanlığına atandı. 1971 - 11 OPEC ülkesi, petrol alıcısı ülkeleri fiyatları artırmakla tehdit etti. 1972 - İran kar fırtınası başladı. 1975 - Kıbrıs Türk Havayolları, Türkiye-Kıbrıs seferlerini başlattı. 1976 - Şahabettin Ovalı, kan davasından bir kişiyi öldürdü. 12 Eylül döneminde idam edildi. 1984 - Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığına bağlı tüm hastane ve doğum evlerinde kürtaja izin verildi. 1995 - Yazar Metin Kaçan ve spiker Alp Buğdaycı işkenceyle tecavüz gerekçesiyle tutuklandılar. 1997 - Pakistan'da altıncı genel seçimler yapıldı. 1998 - Türkiye, Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (İLO) "Çocuk İşçi Çalıştırmayı Yasaklayan" iki maddesine imza attı. 2002 - Afyon'da merkez üssü Sultandağı olan 6 büyüklüğündeki depremde 43 kişi öldü, 318 kişi yaralandı. 2004 - Azeri petrolünü Türkiye ve dünya pazarına ulaştıracak Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı projesiyle ilgili kredi ve boru hattı geçişinde ev sahipliğiyle ilgili son anlaşmalar Bakü'de imzalandı. 2006 - Suudi Arabistan'dan Mısır'a gitmekte olan Al-Salam Boccaccio'98 adlı bir Mısır yolcu gemisi, Mısır'ın Hurgada limanına 40 mil kala, Kızıldeniz'de battı. Gemideki 1400 yolcudan 435'inin kurtarıldığı bildirildi. 2011 - Queensland ve Avustralya kıyılarında Yasi Dönence Kuşağı Kasırgası gerçekleşti. Doğumlar 1338 - Joan de Bourbon, Kral Charles V ile evlenerek Fransa Kraliçesi oldu (ö. 1378) 1721 - Friedrich Wilhelm von Seydlitz, bir Prusya subayı, korgeneral ve Prusya süvari generalleri (ö. 1773) 1757 - Constantin François de Chassebœuf, Fransız filozof, tarihçi, doğubilimci ve politikacı (ö. 1820) 1761 - Dorothea von Medem, Kurlandiya Düşesi (ö. 1821) 1795 - Antonio José de Sucre, Bolivya'nın ikinci devlet başkanı (ö. 1830) 1809 - Felix Mendelssohn Bartholdy, Alman besteci (ö. 1847) 1811 - Horace Greeley, ABD'li gazeteci (ö. 1872) 1815 - Edward James Roye, Liberyalı tüccar ve siyasetçi (ö. 1872) 1817 - Émile Prudent, Fransız piyanist ve besteci (ö. 1863) 1820 - Anthony W. Gardiner, Liberyalı hukukçu ve siyasetçi (ö. 1885) 1821 - Elizabeth Blackwell, Amerikalı tıpçı (ö. 1910) 1830 - Robert Gascoyne-Cecil, Birleşik Krallık Başbakanı (ö. 1903) 1859 - Hugo Junkers, Alman mühendis (ö. 1935) 1870 - Robert Ames Bennet, Amerikalı batı ve bilimkurgu yazarı 1874 - Gertrude Stein, Amerikalı romancı ve ozan (ö. 1946) 1881 - Yenovk Şahen, Ermeni aktör ve tiyatro oyuncusu (ö. 1915) 1883 - Camille Bombois, Fransız ressam (ö. 1970) 1887 - Georg Trakl, Avusturyalı şair (ö. 1914) 1889 - Risto Ryti, Finlandiyalı politikacı (ö. 1956) 1890 - Paul Scherrer, İsviçreli fizikçi (ö. 1969) 1894 - Norman Rockwell, Amerikalı ressam ve illüstratör (ö. 1978) 1895 - Richard Söderberg, Amerikalı güç mühendisi ve enstitü profesörü (ö. 1979) 1898 - Alvar Aalto, Fin mimar (ö. 1976) 1899 - Sadi Işılay, Türk besteci ve kemancı (ö. 1969) 1907 - James A. Michener, Amerikalı bir yazar (ö. 1997) 1909 - Simone Weil, Fransız yazar ve filozof (ö. 1943) 1911 - Jehan Alain, Fransız bestecisi ve orgcusu (ö. 1940) 1914 - Mary Carlisle, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (ö. 2018) 1920 - Henry Heimlich, Amerikalı göğüs cerrahı ve tıp araştırmacısı (ö. 2016) 1920 - Morteza Motahhari, İranlı bilgin ve siyasetçi (ö. 1979) 1921 - Ralph Asher Alpher, Amerikalı kozmolojist (ö. 2007) 1923 - Françoise Christophe, Fransız oyuncu ve komedyen (ö. 2012) 1924 - Edward Palmer Thompson, İngiliz tarihçi (ö. 1993) 1925 - Shelley Berman, Amerikalı komedyen, oyuncu, yazar, senarist, eğitimci ve şair (ö. 2017) 1926 - Hans-Jochen Vogel, Alman bir avukat (ö. 2020) 1934 - Teoman Köprülüler, Türk siyasetçi (ö. 2003) 1937 - İrfan Atasoy, Türk oyuncu, yapımcı, senarist ve yönetmen (ö. 2022) 1938 - Victor Buono, Amerikalı aktör, komedyen (ö. 1982) 1939 - Michael Cimino, Akademi ödülü sahibi Amerikalı yönetmen (ö. 2016) 1941 - Dory Funk, Jr., emekli güreşçi ve bir eğitmen 1943 - Asaf Savaş Akat, Türk ekonomist ve akademisyen 1943 - Blythe Danner, Amerikalı oyuncu 1943 - Dennis Edwards, Amerikalı siyahi soul müziği ve blues şarkıcısı (ö. 2018) 1943 - Erick Haydock, İngiliz müzisyen ve gitarist (ö. 2019) 1943 - Seizō Fukumoto, Japon oyuncu (ö. 2021) 1944 - Fethi Heper, Türk futbolcu 1945 - Hakkı Bulut, Türk ses sanatçısı ve besteci 1945 - Dilek Türker, Türk oyuncu 1947 - Paul Auster, Amerikalı yazar 1948 - Henning Mankell, İsveçli yazar (ö. 2015) 1950 - Morgan Fairchild, Amerikalı oyuncu 1952 - Fatma Karanfil, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu 1955 - Bahadır Akkuzu, Türk müzisyen (ö. 2009) 1956 - Nathan Lane, Amerikalı komedyen, oyuncu ve seslendirme sanatçısı 1957 - Ulrich Karger, Alman yazar 1958 - N. Gregory Mankiw, Amerikalı makroekonomist 1959 - Ferzan Özpetek, Türk yönetmen 1959 - Thomas Calabro, Amerikalı oyuncu 1960 - İlyas Tüfekçi, Türk futbolcu ve teknik direktör 1960 - Joachim Löw, Alman teknik direktör 1964 - Corinne Masiero, Fransız oyuncu 1968 - Vlade Divac, Sırp eski basketbolcu 1968 - Mervan Huri, Lübnanlı şarkıcı-şarkı yazarı 1969 - Beau Biden, Amerikalı politikacı ve avukat (ö. 2015) 1969 - Retief Goosen, Güney Afrikalı golfçü 1970 - Oscar Cordoba, Kolombiyalı futbol kalecisi 1971 - Metin Türkcan, Türk müzisyen ve gitarist 1972 - Canan Kaftancıoğlu, Türk tıp doktoru ve siyasetçi 1972 - Jesper Kyd, video oyunu ve film müziği bestecisi 1972 - Mart Poom, Eston futbolcu 1974 - Şahab Hüseyni, İranlı oyuncu, senarist ve yönetmen 1974 - Baraladei Daniel Igali, Kanadalı güreşçi 1974 - Miriam Yeung, Hong Konglu oyuncu ve şarkıcı 1975 - Markus Schulz, Alman DJ ve prodüktör 1976 - Isla Fisher, Avustralyalı oyuncu ve yazar 1976 - Ramón "Raymond" Luis Ayala Rodríguez, Porto Rikolu söz yazarı ve yapımcı 1980 - Ayça Işıldar Ak, Türk tiyatro oyuncusu ve seslendirme sanatçısı 1982 - Rebecca Treston daha çok Becky Bayless olarak bilinen Amerikalı profesyonel güreşci 1982 - Anna Puu (doğum adı: Anna Emilia Puustjärvi), Fin pop şarkıcısı 1983 - Deniz Hakyemez, Türk voleybolcu 1984 - Elizabeth Anne Holmes, Amerikalı girişimci ve dolandırıcı 1984 - Matthew James Moy, Amerikalı aktör ve sanatçı 1985 - Justin Doellman, Amerikalı basketbolcu 1988 - Cho Kyuhyun, Koreli şarkıcı 1989 - Slobodan Rajkovic, Sırp millî futbolcu 1990 - Meng Jia, Çinli şarkıcı ve oyuncu 1990 - Sean Kingston, ABD'li bir rapçı 1991 - Stefan Hierländer, Avusturyalı futbolcu 1992 - Daniyar İsmayilov, Türkmen asıllı Türk millî halterci 1992 - Pyo Ye-jin, Güney Koreli oyuncu 1993 - Getter Jaani, Eston şarkıcı 1993 - Maxi Thiel, Alman futbolcu Ölümler 316 - Sebasteli Vlas, Sebaste (Sivas) piskoposu Ermeni aziz (d. 283) 1014 - Çatalsakal Sweyn, Danimarka Kralı, İngiltere Kralı ve Norveç Kralı (d. 960) 1116 - Coloman, Árpád Hanedanı hükümdarı (d. 1070) 1252 - Vladimir prensi Sviatoslav Vsevolodovich, Novgorod Prensi (d. 1196) 1428 - Ashikaga Yoshimochi, Ashikaga şogunluğunun ikinci şogunu (d. 1386) 1451 - II. Murat, Osmanlı'nın 6. Padişahı (d. 1404) 1468 - Johannes Gutenberg, Alman yayımcı (d. 1398) 1581 - Mahidevran Sultan, Kanuni Sultan Süleyman'ın hasekisi (d. ?) 1862 - Jean-Baptiste Biot, Fransız fizikçi (d. 1774) 1881 - John Gould, İngiliz ornitolog ve kuş ressamı (d. 1804) 1884 - Gotthilf Heinrich Ludwig Hagen, Alman fizikçi ve hidrolik mühendisi (d. 1797) 1896 - Jane Wilde, İrlandalı şair ve çevirmen (d. 1821) 1899 - Direktör Ali Bey, Tanzimat dönemi tiyatro yazarı (d. 1844) 1899 - Juliusz Kossak, Leh tarihi ressam ve çizim ustası (d. 1824) 1911 - Christian Bohr, Danimarkalı doktor (d. 1855) 1924 - Woodrow Wilson, Amerikalı siyasetçi ve ABD'nin 28. Başkanı (d. 1856) 1935 - Hugo Junkers, Alman mühendis (d. 1859) 1946 - Carl Theodor Zahle, Danimarka başbakanı (d. 1866) 1946 - Friedrich Jeckeln, SS-Obergruppenführer ve SS ve polis lideri (d. 1895) 1950 - Karl Seitz, Avusturyalı siyasetçi ve devlet adamı (d. 1869) 1951 - Alfred A. Cohn, Amerikalı yazar, gazeteci, gazete editörü ve polis komiseri (d. 1880) 1952 - Harold L. Ickes, Amerikalı siyasetçi (d. 1874) 1955 - Vasili Blohin, Sovyet general (d. 1895) 1956 - Şerif İçli, Türk bestekâr (d. 1899) 1956 - Émile Borel, Fransız matematikçi ve siyasetçi (d. 1871) 1961 - Sadettin Kaynak, Türk besteci (d. 1895) 1970 - Ralph Hammeras, Amerikalı özel efekt tasarımcısı, görüntü ve sanat yönetmeni (d. 1894) 1975 - Ümmü Gülsüm, Mısırlı ses sanatçısı (d. 1898 veya 1904) 1976 - Kuzgun Acar, Türk heykeltıraş (d. 1928) 1989 - John Cassavetes, Yunan asıllı Amerikalı oyuncu (d. 1929) 1997 - Bohumil Hrabal, Çek yazar (d. 1914) 2002 - Ali Ulvi Kurucu, Türk şair, yazar ve hafız (d. 1922) 2005 - Ernst Mayr, Alman-Amerikalı evrim biyoloğu (d. 1904) 2006 - İlhan Arakon, Türk sinema yönetmeni, yapımcı ve kameraman (d. 1916) 2007 - İsmet Giritli, Türk hukuk profesörü ve yazar (1961 Anayasası'nı hazırlayanlardan) (d. 1924) 2009 - Neriman Altındağ Tüfekçi, ilk kadın Türk Halk Müziği solisti ve ilk kadın şefi (d. 1926) 2010 - Richard Joseph McGuire, Amerikalı profesyonel basketbolcu ve koç (d. 1926) 2010 - Gilbert Harold "Gil" Merrick, İngiliz futbolcu ve teknik direktör (d. 1922) 2010 - Georges Wilson, Fransız oyuncu (d. 1921) 2011 - Maria Schneider (doğum adıyla Marie Christine Gélin), Fransız oyuncu (d. 1952) 2012 - Ben Gazzara, İtalyan asıllı Amerikalı oyuncu (d. 1930) 2013 - Peter Gilmore, Almanya kökenli Britanyalı oyuncu (d. 1931) 2013 - Péter Kozma ya da takma adıyla Arpad Miklos, Macar pornografik film oyuncusu ve escort (d. 1967) 2014 - Louan Gideon, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1955) 2015 - Martin John Gilbert, İngiliz tarihçi (d. 1936) 2015 - Ion Nunweiller, Rumen millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1936) 2016 - Joseph Francis "Joe" Alaskey III, Amerikalı tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1952) 2016 - Mark Farren, İrlandalı eski futbolcu (d. 1982) 2016 - Balram Jakhar, Hint siyasetçi (d. 1923) 2016 - Suat Mamat, Türk futbolcu ve teknik direktör (d. 1930) 2016 - Alba Solís, Arjantinli şarkıcı ve oyuncu (d. 1927) 2016 - Yasuo Takamori, Japon eski millî futbolcu (d. 1934) 2016 - Maurice White, Amerikalı soul, rock, reggae ve funk müziği sanatçısı (d. 1941) 2017 - Dritëro Agolli, Arnavut şair ve romancı (d. 1931) 2017 - Zoya Bulgakova, Sovyet Rus tiyatro oyuncusu (d. 1914) 2017 - Marisa Letícia Lula da Silva (doğum adı: Rocco Casa), eski Brezilya first lady'si (d. 1950) 2018 - Károly Palotai, Macar eski futbolcu ve futbol hakemi (d. 1935) 2018 - Rolf Zacher, Alman oyuncu (d. 1941) 2019 - Julie Adams, Amerikalı oyuncu (d. 1926) 2019 - Detsl, Rus hip hop-rap müzisyeni ve şarkıcısı(d. 1983) 2019 - Carmen Duncan, Avustralyalı oyuncu, eğitimci ve aktivist (d. 1942) 2019 - Bob Friend, Amerikalı eski beyzbolcu (d. 1930) 2019 - Kristoff St. John, Amerikalı oyuncu (d. 1966) 2019 - Jüri Pihl, Eston siyasetçidir (d. 1954) 2019 - Danny Williams, İngiliz futbolcu ve teknik direktör (d. 1924) 2020 - Deborah Batts, Amerikalı hukukçu ve siyasetçi (d. 1947) 2020 - Gene Reynolds, Amerikalı oyuncu, ödüllü senarist, yapımcı ve yönetmen (d. 1923) 2020 - Francis George Steiner, Fransız asıllı Amerikalı edebiyat eleştirmeni, filozof, roman yazarı, çevirmen ve eğitmen (d. 1929) 2021 - Ali Ensariyan, İranlı millî futbolcu (d. 1977) 2021 - Benito Boldi, İtalyan profesyonel futbolcu (d. 1934) 2021 - Anne Feeney, Amerikalı müzisyen, şarkıcı, söz yazarı, hukukçu ve aktivist (d. 1951) 2021 - Haya Harareet, İsrailli aktris (d. 1931) 2021 - Adelaide João, Portekizli aktris (d. 1921) 2021 - Jean-Daniel Simon, Fransız film yönetmeni, senarist ve aktör (d. 1942) 2021 - Marion Anthony (Tony) Trabert, Amerikalı tenisçi (d. 1930) 2022 - İrfan Atasoy, Türk oyuncu, yapımcı, senarist ve yönetmen (d. 1937) 2022 - Alex Ingram, İskoç eski futbolcu ve spor yöneticisi (d. 1945) 2022 - Ebu İbrahim el-Haşimi el-Kureyşi, IŞİD lideri (d. 1976) 2022 - Dieter Mann, Alman aktör (d. 1941) 2022 - Olcay Neyzi, Türk doktor ve İstanbul Tıp Fakültesi eski Pediatri Anabilim Dalı Başkanı (d. 1927) 2022 - Hristos Sarcetakis, Yunan siyasetçi ve hukukçu (d. 1929) 2023 - Erdinç Çelikkol, besteci ve ses sanatçısı (d. 1938) 2023 - Anthony Fernandes, Roma Katolik Kilisesi'ne bağlı Hint piskopos (d. 1936) 2023 - Paco Rabanne, Bask kökenli İspanyol moda tasarımcısı (d. 1934) 2023 - Sergio Solli, İtalyan aktör ve tiyatro yönetmeni (d. 1944) 2023 - Naďa Urbánková, Çek şarkıcı ve aktris (d. 1939) Tatiller ve özel günler 0203 03