30 Kasım

[bullvar_katip]

Olaylar 1853 - Sinop Baskını: Kırım Savaşının önemli çarpışmalarından biri olan baskında Rus Karadeniz donanması, Sinop'ta Osmanlı donanmasına ağır bir darbe indirdi. 1872 - Dünya futbol tarihinin ilk millî maçı Glasgow'da oynandı (İskoçya-0 İngiltere-0) 1909 - Osmanlı tarihiyle ilgili bilimsel çalışmalar yapmak amacıyla Tarihi Osmani Encümeni kuruldu. 1919 - Fransa'daki seçimlerde kadınlara ilk kez oy hakkı tanındı. 1925 - Tekke ve zaviyelerin kapatılmasına ilişkin kanun kabul edildi. 1925 - Selahiyetsiz sarık ve ruhani kıyafet taşıyanların cezalandırılmasına ilişkin kanun çıktı. 1925 - TBMM kürsüsünün arkasındaki duvara Hakimiyet Milletindir yazısı asıldı. 1930 - Paris'teki bir film şirketinin düzenlediği uluslararası ses yarışmasının Türkiye bölümü, Cumhuriyet gazetesince gerçekleştirildi. Yarışmaya katılan 38 kişiden Hudadat Şakir Hanım, 20 Jüri üyesinden 16'sının oyuyla Türkiye Ses Kraliçesi seçildi. 1931 - İktisadi Buhran Vergisi Kanunu kabul edildi. 1939 - Macar Devrimi'nin önderi Bela Kun, Ukrayna'da kurşuna dizildi. 1939 - II. Dünya Savaşı'da Kızıl Ordu (SSCB) birlikleri Finlandiya'ya saldırdı. 1948 - Almanya Komünist Partisi, Berlin'in Sovyetler Birliği'ne ait bölümünde şehir hükûmeti oluşturdu. 1952 - ABD'nin çift projektör kullanılan ilk 3-Boyutlu renkli filmi Bwana Devil ABD'de ilk kez gösterildi. 1954 - ABD ilk hidrojen bombasını Eniwetok Adası'nda patlattı. 1958 - Fransız Ekvatoral Afrikası içinde yer alan, Çad, Orta Kongo (şimdiki Kongo Cumhuriyeti), Gabon, Orta Afrika Cumhuriyeti, Eylül 1958'de yapılan referandumda, Fransız Topluluğu içinde özerk olmak yönünde oy kullanmaları sonucunda federasyon dağıldı. Geçici Orta Afrika Cumhuriyetleri Birliği'ni oluşturan bu ülkeler, Ağustos 1960'ta bağımsız oldular. 1959 - Alfred Hitchcock'un başyapıtı Sapık çekilmeye başlandı. 1961 - Birleşmiş Milletler'in genel sekreterliğine Birmanya'lı (diğer adlarıyla Myanmar veya Burma) eğitimci U Thant seçildi. U Thant, bu görevi 31 Aralık 1971 tarihine kadar sürdürdü. 1966 - Barbados, Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını ilan etti. 1967 - Yemen Demokratik Halk Cumhuriyeti (Güney Yemen) kuruldu. 22 Mayıs 1990'da Kuzey Yemen'le birleşerek Yemen Cumhuriyeti adını almıştır. 1973 - Çukurova Üniversitesi kuruldu. 1974 - Dicle Üniversitesi kuruldu. 1974 - Etiyopya'da 3.2 milyon yıl önce yaşamış bir insanın iskeleti keşfedildi, buna Lucy (Australopithecus) adı verildi. 1979 - Kurumlaşmış Irk Ayrımcılığı Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Uluslararası Sözleşmesi kabul edildi. Türkiye sözleşmeyi onaylamadı. 1982 - Anadolu Üniversitesi kuruldu. 1982 - Dünya'nın bugüne kadar en çok satan albümü, Michael Jackson imzalı Thriller yayınlandı. 1988 - Tek tip elbise giyilmesine karşı cezaevlerinde yapılan açlık grevleri, beş cezaevinde anlaşmaya varılması üzerine sona erdi. 1990 - Zonguldak'ta 43 bin maden işçisi greve başladı. 1997 - Genel nüfus sayımı ve seçmen yazımı gerçekleştirildi. Türkiye'nin nüfusu 62 milyon 865 bin 574 olarak belirlendi. 1999 - Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi PKK lideri Abdullah Öcalan için verilen idam cezasına ihtiyati tedbir kararı aldı. Mahkeme, Strazburg'daki yargılama sonuçlanana kadar infazın ertelenmesini istedi. 2007 - İstanbul-Isparta seferini yapmakta olan, Atlasjet Havayolları'na ait 4203 sefer sayılı,MD-83 tipi yolcu uçağı, Isparta'nın Çukurören ve Kılıç köyleri arasında kalan Türbetepe mevkiinde düştü. Uçakta bulunan, 50 yolcu ve 7 mürettebattan kurtulan olmadı. Doğumlar 538 - Gregorius, Tours piskoposu olarak görev yapmış tarihçi ve hagiograf (ö. 594) 1427 - IV. Kazimierz Jagiellon, Polonya Kralı (ö. 1492) 1466 - Andre Dorya, Cenevizli Amiral (ö. 1560) 1508 - Andrea Palladio, İtalyan mimar (ö. 1580) 1667 - Jonathan Swift, İrlandalı yazar (ö. 1745) 1670 - John Toland, İrlandalı akılcı filozof ve hicivci (ö. 1722) 1699 - VI. Christian, 1730 ile 1746 yılları arasında Danimarka ve Norveç kralı (ö. 1746) 1719 - Prensesi Augusta, Kral II. George’un oğlu ve varisi olan Galler Prensi Frederick’nin eşi ve Galler Prensesi (ö. 1772) 1756 - Ernst Chladni, Alman fizikçi ve müzisyen (ö. 1827) 1817 - Theodor Mommsen, Alman tarihçi ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1903) 1825 - William-Adolphe Bouguereau, Fransız ressam (ö. 1905) 1835 - Mark Twain, Amerikalı yazar (ö. 1910) 1858 - Jagadish Chandra Bose, Bengladeşli fizikçi, biyolog, botanist, arkeolog aynı zamanda bilimkurgu yazarı (ö. 1937) 1869 - Gustaf Dalén, Nobel Fizik Ödülü sahibi fizikçi İsveçli mucit (ö. 1937) 1874 Winston Churchill, Birleşik Krallık Başbakanı ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1965) Lucy Maud Montgomery, Kanadalı yazar (ö. 1942) 1880 - Adam Czerniaków, Polonyalı mühendis ve senatör (ö. 1942) 1885 - Albert Kesselring, Alman asker ve Nazi Almanyası'nda Luftwaffe mareşali (ö. 1960) 1889 - Edgar Douglas Adrian, Britanyalı elektrofizyolog (ö. 1977) 1896 - Ruth Gordon, Amerikalı aktris (ö. 1985) 1907 - Jacques Barzun, Fransız kökenli Amerikalı fikir ve kültür tarihçisi (ö. 2012) 1911 - Jorge Negrete, Meksikalı şarkıcı ve oyuncu (ö. 1953) 1915 - Henry Taube, Kanada asıllı Amerikalı kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 2005) 1918 - Efrem Zimbalist, Jr., Amerikalı oyuncu (ö. 2014) 1920 - Virginia Mayo, Amerikalı aktris (ö. 2005) 1923 - Cho Namchul, profesyonel go oyuncusu (ö. 2006) 1925 - Maryon Pittman Allen, Amerikalı kadın gazeteci, yazar ve siyasetçi (ö. 2018) 1925 - William H. Gates Sr., Amerikalı emekli avukat ve filantropist 1926 - Teresa Gisbert Carbonell, Bolivyalı mimar ve sanat tarihçisi (ö. 2018) 1926 - Richard Crenna, Amerikalı aktör (ö. 2003) 1927 - Robert Guillaume, Amerikan sahne ve televizyon oyuncu (ö. 2017) 1929 - Doğan Babacan, Türk futbol hakemi (ö. 2018) 1929 - Dick Clark, Amerikalı radyo ve televizyon yapımcısı (ö. 2012) 1935 - Woody Allen, Amerikalı oyuncu, senarist, yazar ve müzisyen 1936 - Abbie Hoffman, Amerikalı sosyal ve politik aktivist (ö. 1989) 1937 - Dragoslav Šekularac, Sırp futbolcu ve futbol antrenörü (ö. 2019) 1937 - Eduard Artemyev, Rus besteci ve senarist (ö. 2022) 1937 - Ridley Scott, İngiliz yönetmen ve yapımcı 1943 - Terrence Malick, Amerikalı Süryani yönetmen, senarist ve film yapımcısı 1944 - George Graham, İskoç eski futbolcu ve teknik direktör 1945 - Roger Glover, Gal kökenli Britanyalı bas gitarcı, klavyeci, şarkı yazarı ve plak yapımcısı 1947 - Sergio Badilla Castillo, Şilili şair ve yazar 1947 - David Mamet, Amerikalı makale, oyun ve senaryo yazarı, yönetmen 1949 - Perran Kutman, Türk sanatçı 1952 - Mandy Patinkin, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı 1954 - Roger Glover, İngiliz gitarist 1955 - Billy Idol, İngiliz müzisyen 1958 - Stacey Q, Amerikalı pop şarkıcısı ve oyuncu 1960 - Gary Lineker, İngiliz futbolcu 1965 - Aldair, Brezilyalı eski futbolcu 1965 - Fumihito, Eski İmparator Akihito ve Eski İmparatoriçe Michiko'nun küçük oğlu 1965 - Ben Stiller, Amerikalı komedyen ve aktör 1966 - Mika Salo, Fin Formula 1 pilotu 1968 - Laurent Jalabert, emekli Fransız yol bisikleti yarışçısı 1969 - Marc Forster, İsviçreli yönetmen ve senarist 1969 - Amy Ryan, Amerikalı sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu 1972 - Christophe Beck, Kanadalı televizyon ve film score'u bestecisi 1973 - Jason Reso, Kanadalı Amerikan güreşçisi 1973 - John Moyer, Amerikalı gitarist 1975 - Mihrdad Minavend, İranlı futbolcu ve teknik direktör (ö. 2021) 1975 - Adnan Gušo, Bosnalı futbolcu 1975 - Mindy McCready, Amerikalı country müzik şarkıcısı (ö. 2013) 1975 - Omar Milanetto, İtalyan futbolcu 1976 - Murat Cemcir, Türk oyuncu ve komedyen 1977 - Steven Aoki, Amerikalı elektro house müzisyeni 1977 - Olivier Schoenfelder, Fransız buz patenci 1978 - Tomáš Cigánek, Çek futbolcu 1978 - Clay Aiken, Amerikalı şarkıcı 1979 - Andres Nocioni, Arjantinli profesyonel eski basketbolcu 1980 - Cem Adrian, Türk şarkıcı, söz yazarı, yapımcı ve yazar 1982 - Elisha Cuthbert, Kanadalı oyuncu 1983 - Engin Apaydın, Türk rallici 1983 - Guillaume Gouix, Fransız oyuncu 1984 - Nigel de Jong, Hollandalı futbolcu 1984 - Alan Hutton, İskoç eski futbolcu 1984 - Olga Rıpakova, Kazak atlet 1984 - Francisco Sandaza, İspanyol futbolcu 1985 - Kaley Cuoco, Amerikalı oyuncu 1985 - Chrissy Teigen, Amerikalı model, televizyon sunucusu ve senarist 1986 - Jordan Farmar, Amerikalı profesyonel basketbolcu 1987 - Naomi Knight, Amerikalı profesyonel güreşçi, dansçı, şarkıcı ve model 1988 - Phillip Hughes, Avustralyalı kriketçi (ö. 2014) 1989 - Vladimír Weiss, Slovak futbolcu 1990 - Magnus Carlsen, Norveçli satranç oyuncusu ve dünya şampiyonu 1995 - Denis Myšák, Slovak kanocu Ölümler 1016 - Edmund, 23 Nisan ile 18 Ekim 1016 tarihleri arasında İngiltere Kralı (d. 989) 1526 - Giovanni dalle Bande Nere, İtalyan condottieri (d.1498) 1603 - William Gilbert, İngiliz hekim ve fizikçi (d. 1544) 1647 - Bonaventura Cavalieri, İtalyan matematikçi ve cizvit din adamı (d. 1598) 1718 - XII. Karl, 5 Nisan 1697 - 30 Kasım 1718 tarihleri arasında İsveç kralı (d. 1697) 1719 - Yamamoto Tsunetomo, Japon samuray (d. 1659) 1900 - Oscar Wilde, İrlandalı oyun yazarı (d. 1854) 1921 - Hermann Schwarz, Alman matematikçi (d. 1843) 1930 - Jones Ana, Amerikalı öğretmen, terzi ve aktivist (d. 1837) 1935 - Fernando Pessoa, Portekizli şair (d. 1888) 1939 - Béla Kun, Macar komünist politikacı (d. 1886) 1945 - Mehmet Ali Ayni, Türk bürokrat (d. 1868) 1953 - Francis Picabia, Fransız ressam, heykeltıraş, grafik sanatçısı ve yazar (d. 1879) 1954 - Wilhelm Furtwängler, Alman orkestra şefi ve besteci (d. 1886) 1980 - Orhan Eyüpoğlu, Türk siyasetçi (d. 1918) 1982 - Günay Akarsu, Türk tiyatro eleştirmeni 1985 - Marc Aryan, Ermeni asıllı Belçikalı şarkıcı (d. 1926) 1988 - Abdulbasit Abdussamed, Mısırlı Hâfız ve Kur'an kâri'si (d. 1927) 1989 - Ahmadou Ahidjo, 1960 ile 1982 yılları arasında görev yapmış ilk Kamerun Devlet Başkanı (d. 1924) 1994 - Guy Debord, Fransız Marksist filozof, yazar ve sinemacı (d. 1931) 1994 - Lionel Stander, Amerikalı radyo, sinema, tv, tiyatro ve dizi oyuncusu (d. 1908) 2003 - Gertrude Ederle, Amerikalı yüzücü (d. 1905) 2007 - Aydın Gün, Türk opera sanatçısı (d. 1917) 2007 - Engin Arık, Türk bilim insanı ve fizikçi (d. 1948) 2009 - Ahmet Uluçay, Türk yazar ve yönetmen (d. 1954) 2009 - Mustafa Çakmak, Türk güreşçi (d. 1909) 2012 - Inder Kumar Gujral, Hindistan Cumhuriyeti'nin 12. Başbakanı (d. 1919) 2013 - Paul Walker, Amerikalı aktör (d. 1973) 2013 - Jean Kent, İngiliz tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1921) 2014 - Go Seigen, Japon Go oyuncusu (d. 1914) 2015 - Fatma Mernissi, Faslı feminist yazar (d. 1940) 2016 - Terence Beesley, İngiliz oyuncu ve yazar (d. 1957) 2016 - Alfie Curtis, İngiliz oyuncu (d. 1930) 2016 - Colin Groves, Avustralyalı biyoloji profesörü ve antropolog (d. 1942) 2016 - Jim Nabors, Amerikalı oyuncu, komedyen ve şarkıcı (d. 1930) 2016 - Vincent Scully, İngiliz asıllı Amerikalı sanat tarihçisi ve profesör (d. 1920) 2016 - Erdal Tosun, Türk tiyatro ve sinemacı (d. 1963) 2018 - George H. W. Bush, ABD'nin 41. Başkanı (d. 1924) 2018 - Palden Gyatso, Tibetli Budist keşiş, aktivist ve yazar (d. 1933) 2019 - Mariss Jansons, Sovyet-Rus orkestra şefi (d. 1943) 2020 - İrina Antonova, Rus sanat tarihçisi ve müzeci (d. 1922) 2020 - Betty Bobbitt, Amerika Birleşik Devletleri doğumlu Avustralyalı aktris, şarkıcı ve oyun yazarı (d. 1939) 2020 - Hella Brock, Alman müzikolog, eğitimci ve yazar (d. 1919) 2020 - Liliane Juchli, İsviçreli katolik rahibe, hemşire ve yazar (d. 1933) 2020 - Frank Kramer, Hollandalı eski profesyonel futbolcu (d. 1947) 2020 - Kiran Maheshwari, Hint kadın siyasetçi (d. 1961) 2020 - Anne Sylvestre, Fransız şarkıcı ve söz yazarı (d. 1934) 2022 - Jiang Zemin, Çinli siyasetçi ve devlet başkanı. (d. 1926) Tatiller ve özel günler Dünya Kentlerde Hayat Günü Dünya Şoförler Günü 1130 30