4 Ekim

[bullvar_katip]

Olaylar 23 - Çin'in başkenti Şian'da çıkan köylü isyanında İmparator Wang Mang linç edildi. 1227 - Endülüs Hükümdarı Abdullah el Adil suikasta uğradı. 1535 - İncil'in ilk eksiksiz İngilizce çevirisi Anvers şehrinde basıldı. 1582 - Papa XIII. Gregorius, Gregoryen takvim benimsedi. Eski Jülyen takvimi 10 gün eklendiği için bir sonraki gün 15 Ekim 1582 olarak kabul edildi. 1675 - Hollandalı bilim insanı Christiaan Huygens, cep saatinin patentini aldı. 1824 - 1821'de kazanılan bağımsızlığın ardından Meksika'da ilk anayasa ilan edildi. 1830 - Belçika Krallığı, Hollanda Birleşik Krallığı'ndan ayrıldı. 1853 - Osmanlı'nın Rusya'ya savaş ilan etmesiyle Kırım Savaşı başladı. 1883 - İstanbul'u Paris'e bağlayan Orient Express ilk seferine çıktı. 1895 - İlk Amerika Açık Golf Turnuvası, Rhode Island eyaletinde Newport şehrinde düzenlendi. 1904 - Almanya ile Osmanlı Devleti arasında telgraf anlaşması imzalandı. 1905 - Orville Wright, uçakla 33 dakika havada kalarak, uçakla ilk uçan adam unvanını kazandı. 1911 - İlk halk asansörü Londra'nın Earl's Court metro istasyonunda hizmete başladı. 1914 - Afyon ve Burdur'u etkisi altına alan büyük depremde 300 kişi hayatını yitirdi. 1922 - Himaye-i Hayvanat Cemiyeti adıyla Türkiye'deki hayvanları koruma amacı güden ilk dernek kuruldu. 1923 - Son işgal birlikleri İstanbul'dan ayrıldı. 1923 - Türk Ortodoks Patriği Papa Eftim, Kuvâ-yi Milliye lehinde bildiri yayınladı. 1926 - Türk Medeni Kanunu yürürlüğe girdi. 1927 - ABD'nin Güney Dakota eyaletinde Rushmore Dağı'na dört ABD başkanının dev portreleri oyulmaya başlandı. 1931 - Chester Gould tarafından yaratılan Dick Tracy komedi filminin ilk gösterimi yapıldı. 1940 - Adolf Hitler ve Benito Mussolini, Kuzey İtalya'daki Brenner Geçidi'nde buluştular. 1952 - II. Dünya Savaşı'nın Müttefik Genel Komutanı Eisenhower, 20 yıllık bir aradan sonra ABD Başkanlığı kazanan ilk Cumhuriyetçi aday oldu. 1957 - Sovyetler Birliği'nin ilk yapay uydu Sputnik'i fırlatmasıyla ABD ile arasındaki uzay yarışı başladı. 1958 - Fransa'da Beşinci Cumhuriyet ilân edildi. 1958 - İlk transatlantik jet servisi, Londra ve New York arasında seferlerine başladı. 1959 - Dünya Serbest Güreş Şampiyonası Tahran'da yapıldı. Türkiye, 57 ve 62 kiloda madalya aldı ve takım halinde dünya ikincisi oldu. 1964 - Antalya Belediyesi’nce düzenlenen ilk ‘Antalya Altın Portakal Film Festivali’ başladı. 1965 - Küba lideri Fidel Castro, Che Guevara'nın emperyalizme karşı savaşmak için Küba'dan ayrıldığını açıkladı. 1966 - Afrika'nın güneyindeki İngiliz sömürge Basutoland bağımsızlığını ilan ederek Lesotho Krallığı'nı kurdu. 1974 - Yunanistan'da Albaylar Cuntası'nın sona ermesinin ardından merkez sağcı Yeni Demokrasi Partisi kuruldu. 1978 - Ecevit başbakanlığındaki Türk hükümeti, 4 yeni Amerikan üssünün açılması (Sinop, Pirinçlik, Belbaşı ve Kargaburun) kararını verdi. 1984 - Mısır'ın hâlen kullanımda olan bayrağı kabul edildi. 1985 - GNU projesini desteklemek için ABD'de Özgür Yazılım Vakfı kuruldu. 1992 - Kanal 6 yayına başladı. 1993 - Rusya'da Boris Yeltsin'e bağlı ordu birlikleri, komünistlerin kapatma kararına karşı direndiği parlamento binasını bastı. 2001 - Kuzey Atlantik Konseyi 11 Eylül saldırısı ardından NATO'nun operasyon başlatması kararını verdi. 2002 - 39. Altın Portakal Film Festivali'nde En İyi Film ödülünü Nuri Bilge Ceylan'ın Uzak adlı filmi aldı. 2012 - Türkiye'nin Suriye tezkeresi 320 kabul, 120 ret oyla kabul edildi. 2023 - Dağlık Karabağ Cumhuriyeti çöktü ve Hankendi şehri, Azerbaycan kontrolüne geçti. Doğumlar 1289 - X. Louis, Fransa kralı (ö. 1316) 1542 - Roberto Bellarmino, İtalyan teolog, Kardinal, Cizvit rahibi ve iman savunucusu (Apolojet) (ö. 1621) 1550 - IX. Karl, 1604'ten ölümüne kadar İsveç kralı (ö. 1611) 1585 - Anna, Kutsal Roma İmparatoriçesi (ö. 1618) 1626 - Richard Cromwell, Oliver Cromwell'in oğlu (ö. 1712) 1720 - Giovanni Battista Piranesi, İtalyan arkeolog, mimar ve bakır gravürcü (ö. 1778) 1814 - Jean-François Millet, Fransız ressam (ö. 1875) 1816 - Eugène Pottier, Fransız devrimci, sosyalist ve şair (ö. 1887) 1819 - Francesco Crispi, İtalyan devlet adamı (ö. 1901) 1822 - Rutherford B. Hayes, ABD'nin 19. Başkanı (ö. 1893) 1835 - Grigoriy Potanin, Rus etnograf ve doğa tarihçisi (ö. 1920) 1841 - Prudente de Morais, Breziyalı siyasetçi (ö. 1902) 1858 - Léon Serpollet, Fransız sanayici (ö. 1907) 1861 - Frederic Remington, Amerikalı ressam, illüstratör, heykeltıraş ve yazar (ö. 1909) 1868 - Marcelo Torcuato de Alvear, Arjantinli avukat ve politikacı (ö. 1942) 1872 - Roger Keyes, İngiliz asker ve siyasetçi (ö. 1945) 1873 - Gheorghe Țițeica, Rumen matematikçi (ö. 1939) 1876 - Florence Eliza Allen, Amerikalı matematikçi ve Kadınlara oy hakkı aktivisti (ö. 1960) 1881 - Otto Wille Kuusinen, Fin-Sovyet siyasetçi, tarihçi ve şair (ö. 1964) 1881 - Walther von Brauchitsch, Alman İmparatorluğu'nun topçu subayı ve Nazi Almanyası'nın mareşali (ö. 1948) 1886 - Erich Fellgiebel, Alman general (Hitler'e karşı yapılan 20 Temmuz suikast girişiminde yer alan) (ö. 1944) 1890 - Osman Cemal Kaygılı, Türk yazar (ö. 1945) 1892 - Engelbert Dollfuß, Avusturyalı politikacı ve Şansölye (ö. 1934) 1895 - Buster Keaton, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 1966) 1895 - Richard Sorge, Sovyet casusu (ö. 1944) 1903 - Ernst Kaltenbrunner, Nazi Almanyası'nda Profesör Doktor, General ve Nazi Partisinin önde gelenlerinden (ö. 1946) 1910 - Cahit Sıtkı Tarancı, Türk şair ve yazar (ö. 1956) 1913 - Martial Célestin, Haitili avukat ve siyasetçi (ö. 2011) 1914 - Brendan Gill, Amerikalı gazeteci (ö. 1997) 1916 - Vitali Ginzburg, Rus Teorik fizikçi, Astrofizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 2009) 1916 - George Sidney, Amerikalı film yönetmeni (ö. 2002) 1917 - Violeta Parra, Şilili folk müziği sanatçısı (ö. 1967) 1918 - Kenichi Fukui, Japon kimyager (ö. 1998) 1921 - Aleksandr Kemurciyan, Sovyet bilim insanı (ö. 2003) 1923 - Charlton Heston, Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 2008) 1928 - Alvin Toffler, Amerikalı yazar ve gelecekçi (ö. 2016) [[Dosya:Andrej Marinc.jpg|küçükresim|sağ|upright=0.91|Andrej Marinc (d. 1930)]] 1930 - Andrej Marinc, Sloven komünist politikacı, Marksist-Leninist aktivist ve Slovenya Sosyalist Cumhuriyeti Başbakanı 1933 - German Moreno, Filipinli TV sunucusu, aktör ve menajer (ö. 2016) 1935 - İlhan Cavcav, Türk iş insanı ve Gençlerbirliği Spor Kulübü Başkanı (ö. 2017) 1936 - İoanna Kuçuradi, Türk filozof 1937 - Jackie Collins, İngiliz roman yazarı (d. 1937) 1938 - Kurt Wüthrich, İsviçreli kimyager ve biyofizikçi 1939 - Ivan Mauger, Yeni Zelandalı motosiklet yarışçısı (ö. 2018) 1940 - Silvio Marzolini, Arjantinli futbolcu ve teknik direktör (ö. 2020) 1941 - Anne Rice, Amerikalı yazar (ö. 2021) 1942 - Jóhanna Sigurðardóttir, İzlandalı siyasetçi ve İzlanda'nın eski başbakanı 1942 - Christopher Stone, Amerikalı oyuncu (ö. 1995) 1946 - Chuck Hagel, Amerikalı politikacı, eski senatör ve 24. Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanı 1946 - Michael Mullen, Amerikalı amiral 1946 - Susan Sarandon, Amerikalı sinema oyuncusu 1948 - Linda McMahon, Amerikalı eski WWE CEO'su ve eski ABD Senatosu adayı 1949 - Armand Assante, Amerikalı oyuncu 1949 - Brynn Thayer, Amerikalı oyuncu 1953 - Andreas Vollenweider, İsviçreli müzisyen 1955 - Jorge Valdano, Arjantinli emekli futbolcu ve teknik direktör 1956 - Christoph Waltz, Avusturyalı oyuncu 1957 Bill Fagerbakke, Amerikalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı Yusuf Atala, Türk oyuncu 1959 - Chris Lowe, İngiliz müzisyen 1959 - Zafer Peker, Türk Pop müzik sanatçısı, besteci ve söz yazarı 1962 - Carlos Carsolio, Meksikalı dağcı 1963 - Ferhat Oktay, Türk basketbolcu 1967 - Liev Schreiber, Amerikalı oyuncu, yapımcı, yönetmen ve senarist 1969 - İkbal Gürpınar, Türk TV sunucusu 1970 - Olga Kuzenkova, Rus çekiççi 1970 - Zdravko Zdravkov, Bulgar futbolcu 1971 - Duygu Akşit Oal, Türk millî tenisçi 1974 - Kubat, Türk halk müziği sanatçısı 1975 - Cristiano Lucarelli, İtalyan teknik direktör ve eski millî futbolcu 1976 - Mauro Camoranesi, Arjantin asıllı İtalyan futbolcu 1976 - Alicia Silverstone, Amerikalı akrtis, sinema oyuncusu ve manken 1976 - Jess Molho, Türk oyuncu ve sunucu 1979 - Rachael Leigh Cook, Amerikalı oyuncu 1980 - James Jones, Amerikalı profesyonel basketbolcu 1980 - Tomáš Rosický, Çek eski futbolcu 1983 - Leandro Chaves, Brezilyalı futbolcu 1983 - Vicky Krieps, Lüksemburglu oyuncu 1983 - Marios Nicolaou, Kıbrıslı millî futbolcu 1984 - Lena Katina, Rus şarkıcı 1988 - Melissa Benoist, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı 1988 - Caner Erkin, Türk millî futbolcu 1988 - Derrick Rose, Amerikalı basketbolcu 1989 - Dakota Johnson, Amerikalı model ve oyuncu 1990 - Sergey Şubenkov, Rus atlet 1994 - Melis Tüzüngüç, Türk oyuncu 1995 - Mikolas Josef, Çek şarkıcı-şarkı yazarı ve model Ölümler 23 - Wang Mang, Çin'in Han Hanedanı'na karşı darbe yaparak tahtı ele geçirip Xin Hanedanı'nı kuran bir Han Hanedanı yetkilisi (d. MÖ. 45) 744 - III. Yezid, On birinci Emeviler halifesi (d. 691) 1189 - Gérard de Ridefort, 1184'ten öldüğü 1189'a kadar Tapınak Şövalyeleri'nin Büyük Ustası (d. ?) 1305 - Kameyama, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 90. imparatoru (d. 1249) 1582 - Avilalı Teresa, İspanyol Katolik rahibe ve mistik (d. 1515) 1669 - Rembrandt, Hollandalı ressam (d. 1606) 1747 - Amaro Pargo, İspanyol korsan (d. 1678) 1818 - Josef Abel, Avusturyalı ressam (d. 1764) 1827 - Grigorios Zalikis, Yunan akademisyen, yazar ve diplomat (d. 1785) 1851 - Manuel Godoy, 1792 - 1797 ve 1801 - 1808 yılları arasındaki İspanya başbakanı (d. 1767) 1859 - Karl Baedeker, Alman yayımcı ve şirket sahibi (d. 1801) 1863 - Gerrit Schimmelpenninck, Hollandalı iş insanı ve devlet adamı (d. 1794) 1904 - Frederic Auguste Bartholdi, Fransız heykeltıraş (d. 1834) 1915 - Karl Staaff, İsveçli liberal politikacı ve avukat (d. 1860) 1938 - Abdulhamid Süleyman Çolpan, Özbek yazar, çevirmen, şair ve gazeteci (d. 1893) 1947 - Max Planck, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1858) 1948 - Gladys Gale, Amerikalı şarkıcı ve aktris (d. 1891) 1955 - Aleksandros Papagos, Yunan asker ve siyasetçi (d. 1883) 1964 - Ahmet Tarık Tekçe, Türk sinema oyuncusu (d. 1920) 1970 - Janis Joplin, Amerikalı şarkıcı (d. 1943) 1974 - Anne Sexton, Amerikalı şair ve yazar (d. 1928) 1978 - Sezgin Burak, Türk karikatürist ve çizgi roman sanatçısı (d. 1935) 1980 - Pyotr Maşerov, Sovyet Beyaz Rus komünist lider (d. 1918) 1982 - Glenn Gould, Kanadalı piyanist (d. 1932) 1982 - Stefanos Stefanopoulos, Yunan siyasetçi (d. 1898) 1984 - Muazzez Tahsin Berkand, Türk yazar (d. 1900) 1989 - Graham Chapman, İngiliz aktör ve yazar (d. 1941) 1990 - Agop Arad, Ermeni asıllı Türk ressam ve gazeteci (d. 1913) 1996 - Silvio Piola, İtalyan futbolcu (d. 1913) 1997 - Otto Ernst Remer, Nazi Almanyası'nın subayı ve tümgenerali (d. 1912) 1999 - Bernard Buffet, Fransız dışavurumcu ressam (d. 1928) 2000 - Michael Smith, Kanadalı biyokimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1932) 2009 - Günther Rall, II. Dünya Savaşı'nda Nazi Almanyası'nın Luftwaffe avcı savaş uçağı pilotu (d. 1918) 2009 - Mercedes Sosa, Arjantinli şarkıcı (d. 1935) 2010 - Turhan Ilgaz, Türk gazeteci, yayıncı ve çevirmen (d. 1945) 2011 - Doris Belack, Amerikalı oyuncu (d. 1926) 2011 - Muzaffer Tema, Türk sinema sanatçısı (d. 1919) 2013 - Võ Nguyên Giáp, Vietnamlı asker ve Vietnam Savaşı'nda komünist Kuzey Vietnam birliklerinin komutanı (d. 1911) 2014 - Paul Revere, Amerikalı müzisyen ve orgcu (d. 1938) 2014 - Jean-Claude Duvalier, Haitili diktatör; bürokrat ve siyasetçi (d. 1951) 2015 - Job de Ruiter, Hollandalı siyasetçi ve eski bakan (d. 1930) 2016 - Mario Almada, Meksikalı aktör ve film yapımcısı (d. 1922) 2016 - Caroline Crawley, İngiliz müzisyen ve şarkıcı (d. 1963) 2017 - Davud Ahmedinejad, İranlı siyasetçi (d. 1950) 2017 - Liam Cosgrave, İrlandalı siyasetçi ve eski başbakan (d. 1920) 2017 - Lüdmila Gureyeva, Sovyet-Rus voleybolcu (d. 1943) 2017 - Jesús Mosterín, İspanyol filozof, yazar ve antropolog (d. 1941) 2018 - Jeanne Ashworth, Amerikalı buz patencisi (d. 1938) 2018 - Hamiet Bluiett, Amerikalı caz saksafoncusu, klarnetçi ve besteci (d. 1940) 2018 - Kurt Malangré, Alman siyasetçi (d. 1934) 2018 - Will Vinton, Amerikalı animasyon yapımcısı ve yönetmen (d. 1947) 2018 - Audrey Wells, Amerikalı senarist, film yapımcısı ve yönetmeni (d. 1960) 2019 - Mihail Biryukov, Rus genç kuşak tenis oyuncusu (d. 1992) 2019 - Diahann Carroll, Amerikalı şarkıcı, manken ve oyuncu (d. 1935) 2019 - Stephen Moore, İngiliz oyuncu ve dublaj sanatçısı (d. 1937) 2020 - Günter de Bruyn, Alman yazar (d. 1926) 2020 - Giovanni D'Alise, İtalyan Roma Katolik piskopos (d. 2020) 2020 - Mordechai Yissachar Ber Leifer, Amerikalı haham (d. 1955) 2020 - Pradeep Maharathy, Hint siyasetçi (d. 1955) 2020 - Kenzō Takada, Japon-Fransız moda tasarımcısı ve film yönetmeni (d. 1939) Tatiller ve özel günler Hayvanları Koruma Günü Fırtına: Koçkatımı Fırtınası Dünya Yürüyüş Günü (3-4 Ekim) Dünya Uzay Haftası (World Space Week) (4-10 Ekim) 1004 04