5 Ağustos

[bullvar_katip]

Olaylar 1583 - Humphrey Gilbert, Kuzey Amerika'daki ilk İngiliz kolonisini kurdu: Bugünkü Newfoundland. 1634 - IV. Murad, içki yasağı ilan ederek meyhaneleri yıktırdı. 1858 - ABD ile Avrupa arasında ilk transatlantik kablo çekildi. 1882 - Japonya'da sıkıyönetim ilan edildi. 1884 - New York Limanı'nın girişindeki Özgürlük Anıtı'nın ilk taşı konuldu. 1897 - Edison, ilk reklam filmini üretti. 1912 - Padişah Sultan Reşat, Meclis-i Mebûsan'ı feshetti ve 14 Mayıs 1914'e kadar kadar Osmanlı Meclisi toplanamadı. 1914 - Cleveland, Ohio'da, ilk elektrikli trafik ışıkları hizmete girdi. 1920 - Pozantı'da Mustafa Kemal'in katılımıyla bir kongre gerçekleştirildi. 1921 - Gazi Mustafa Kemal, Türk Orduları Başkomutanlığı'na seçildi. 1927 - New York'ta Sacco-Vanzettti'nin ölüm cezasına çarptırılmalarına karşı gösteriler yapıldı. İtalyan asıllı Amerikalı anarşistler Nicola Sacco ve Bartolomeo Vanzetti işlemedikleri soygun ve cinayet suçlarından 1921'de ölüme mahkûm edilmişlerdi. 1940 - II. Dünya Savaşı: Letonya, Sovyetler Birliği himayesine girdi. 1945 - Fransa'nın Cezayir Katliamı: 45 bin Cezayirli katledildi. 1949 - Ekvador'da deprem: 50 köy yıkıldı, 6000'den fazla kişi öldü. 1960 - Burkina Faso, (eski adıyla Yukarı Volta), Fransa'dan bağımsızlığını ilan etti. 1962 - Nelson Mandela hapse girdi. (1990'da serbest kaldı). 1968 - Bolu Çimento Fabrikası kuruldu. 1969 - İstanbul Silahtarağa Demirdöküm Fabrikası'nda, işçiler fabrikayı işgal ettiler. Polis müdahale etti; 64 polis ve 14 işçi yaralandı. 1989 - Nikaragua'da genel seçimler yapıldı. Sandinista Ulusal Kurtuluş Cephesi çoğunluğu kazandı. 1995 - Türk-İş, Ankara'da "Emeğe Saygı" mitingi düzenledi. Mitinge 100 bine yakın işçi katıldı. 2003 - Endonezya'nın başkenti Cakarta'da, bir araca yerleştirilen bomba infilak etti; 12 kişi öldü, 150 kişi yaralandı. 2013 - Ergenekon Davası'nda nihai kararın açıklanacağı dava başladı. 2016 - Ekim ayına kadar süren Etiyopya protestoları başladı. Doğumlar MÖ 79 - Tullia, Romalı hatip ve politikacı (ö. MÖ 45) 1461 - I. Alexander Jagiellon, Jagiellon Hanedanı üyesi, Litvanya'nın büyük dükü ve daha sonra Polonya kralı (ö. 1506) 1540 - Joseph Justus Scaliger, İtalyan asıllı Fransız tarihçidir (ö. 1609) 1623 - Antonio Cesti, İtalyan besteci (ö. 1669) 1681 - Vitus Bering, Danimarkalı denizci (ö. 1741) 1694 - Leonardo Leo, İtalyan barok besteci (ö. 1744) 1746 - Antonio Codronchi, İtalyan rahip ve başpiskopos (ö. 1826) 1802 - Niels Henrik Abel, Norveçli matematikçi (ö. 1829) 1809 - Alexander William Kinglake, İngiliz devlet adamı ve tarihçi (ö. 1891) 1811 - Ambroise Thomas, Fransız opera bestecisi (ö. 1896) 1813 - Ivar Aasen, Norveçli şair (ö. 1896) 1826 - Şinasi, Osmanlı gazeteci, yayımcı, şair ve oyun yazarı (ö. 1871) 1827 - Manuel Deodoro da Fonseca, Brezilyalı general ve Brezilya Cumhuriyeti'nin ilk Başkanı (ö. 1892) 1844 - İlya Repin, Rus ressam (ö. 1930) 1850 - Guy de Maupassant, Fransız yazar (ö. 1893) 1860 - Louis Wain, İngiliz sanatçı, ressam ve grafiker (ö. 1939) 1862 - Joseph Merrick, İngiliz vatandaşı (ö. 1893) 1877 - Tom Thomson, Kanadalı ressam (ö. 1917) 1890 - Naum Gabo, Rus kökenli bir heykeltıraş (ö. 1977) 1889 - Conrad Aiken, Amerikalı şair, öykü yazarı, romancı ve eleştirmen (ö. 1973) 1901 - Claude Autant-Lara, Fransız yönetmen ve Avrupa Parlamentosu milletvekili (ö. 2000) 1906 - John Huston, Amerikalı yönetmen ve En İyi Yönetmen Akademi Ödülü sahibi (ö. 1987) 1906 - Wassily Leontief, Rus ekonomist ve Nobel Ekonomi Ödülü sahibi (ö. 1999) 1907 - Eugène Guillevic, Fransız şair (ö. 1997) 1908 - Harold Holt, 17. Avustralya Başbakanı olan Avustralyalı politikacıdır (ö. 1967) 1928 - Johann Baptist Metz, Alman Katolik ilahiyatçı(ö. 2019) 1930 - Neil Armstrong, Amerikalı Ay astronotu ve Ay'a ilk ayak basan insan (ö. 2012) 1930 - Michal Kováč, Slovakya Eski Devlet Başkanı ve siyasetçi (ö. 2016) 1931 - Ülker Köksal, Türk oyun yazarı, romancı ve öykü yazarı 1936 - John Saxon, Amerikalı oyuncu (ö. 2020) 1937 - Akın Çakmakçı, Türk bürokrat (ö. 2001) 1938 - Serol Teber, Türk psikiyatr (ö. 2004) 1939 - Aysel Tanju, Türk sinema oyuncusu (ö. 2003) 1939 - Bob Clark, Amerikalı film yönetmeni (ö. 2007) 1941 - Airto Moreira, Brezilyalı davulcu ve perküsyoncu 1944 - Selçuk Alagöz, Türk pop-rock şarkıcısı, besteci ve söz yazarı 1947 - Osman Durmuş, Türk tıp doktoru ve siyasetçi (ö. 2020) 1948 - Cemil İpekçi, Türk moda tasarımcısı 1948 - Ray Clemence, İngiltere futbolunun efsane kalecisi (ö. 2020) 1952 - Tamás Faragó, Macar eski sutopu oyuncusu 1957 - Shigeru Ban, Japon mimar ve tasarımcı 1958 - Uladzimir Makey, Beyaz Rusya Dışişleri bakanı (ö. 2022) 1959 - Pete Burns, İngiliz şarkıcı ve şarkı sözü yazarı (ö. 2016) 1959 - Pat Smear, Amerikalı müzisyen 1961 - Janet McTeer, İngiliz oyuncu 1962 - Patrick Ewing, Amerikalı basketbol oyuncusu 1964 - Zerrin Tekindor, Türk oyuncu 1964 - Adam Yauch, Amerikalı hip hop şarkıcısı ve yönetmen (ö. 2012) 1966 - James Gunn, Amerikalı film yönetmeni, yapımcısı ve senaristi 1966 - Suzan Seçkiner, İlk kadın FIDE hakemi 1967 - Kazunori Yamauchi, Japon video oyunu tasarımcısı ve profesyonel otomobil yarışçısı 1968 - Colin McRae, İskoç ralli sürücüsü (ö. 2007) 1968 - Marine Le Pen, Fransız siyasetçi 1971 - Valdis Dombrovskis, Eski Letonya Başbakanı olan Leton politikacı 1972 - Darren Shahlavi, İngiliz aktör (ö. 2015) 1972 - Theodore Whitmore, Jamaikalı futbolcu ve teknik direktör 1973 - Bora Öztoprak, Türk müzisyen 1974 - Alvin Ceccoli, Eski Avustralyalı futbolcu 1974 - Kajol Devgan, Hint aktris 1975 - Eicca Toppinen, şarkı yazarı 1975 - Maria Kraakman, Hollandalı aktris 1977 - Beyza Durmaz, Türk şarkıcı 1978 - Rita Faltoyano, Macar porno yıldızı 1978 - Kim Gevaert, Belçikalı eski kısa mesafe koşucusu 1979 - David Healy, Kuzey İrlandalı eski futbolcu 1980 - Wayne Bridge, İngiliz futbolcu 1980 - Salvador Cabañas, Paraguaylı millî futbolcu 1980 - Jason Culina, Avustralyalı futbolcu 1981 - Travie McCoy, Amerikalı rapçi 1981 - Jesse Williams, Amerikalı oyuncu ve model 1984 - Helene Fischer, Alman şarkıcı ve şovmen 1985 - Laurent Ciman, Belçikalı millî futbolcu 1985 - Salomon Kalou, Fildişi Sahilili futbolcu 1985 - Shin So-yul, Güney Koreli oyuncu 1985 - Erkan Zengin, Türk asıllı İsveçli futbolcu 1986 - Asif Memmedov, Azeri futbolcu 1987 Seniha Gözetlik, Türk sanat müziği şarkıcısı Mehmet Sedef, Türk eski futbolcu 1988 - Federica Pellegrini, İtalyan yüzücü 1989 - Ryan Bertrand, İngiliz futbolcu 1991 - Esteban Gutiérrez, Meksikalı Formula 1 pilotu 1991 - Andreas Weimann, Avusturyalı futbolcu 1994 - Martín Rodríguez, Şilili futbolcu 1995 - Pierre Højbjerg, Danimarkalı futbolcu 1996 - Takakeishō Mitsunobu, Japon profesyonel sumo güreşçisi 1997 - Olivia Holt, Amerikalı şarkıcı ve oyuncu 1998 - Mimi Keene, İngiliz oyuncu 1999 - Meltem Yıldızhan, Türk kadın basketbolcu 2001 - Anthony Edwards, Amerikalı profesyonel basketbol oyuncusu 2004 - Gavi, İspanyol millî futbolcudur Ölümler 824 - Heizei, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 51 imparatoru (d. 773) 917 - I. Efthimios, 907'den 912'ye kadar Konstantinopolis Patriği (d. 834) 1364 - Kōgon, Japonya'da Nanboku-chō dönemi sırasında ilk Kuzey Talibi (d. 1313) 1633 - George Abbot, Canterbury başpiskoposu (d. 1562) 1729 - Thomas Newcomen, İngiliz mucit (d. 1663) 1862 - Félix de Muelenaere, Belçikalı Roma Katolik politikacı (d. 1793) 1895 - Friedrich Engels, Alman politik filozof (d. 1820) 1901 - Victoria, Alman imparatoriçesi, Prusya kraliçesi ve kraliyet prensesi (d. 1840) 1929 - Millicent Fawcett, İngiliz feminist (d. 1847) 1946 - Wilhelm Marx, Alman avukat, devlet adamı (d. 1863) 1950 - Emil Abderhalden, İsviçreli biyokimyacı ve fizyolog (d. 1877) 1955 - Carmen Miranda, Portekiz doğumlu Brezilyalı aktris ve samba şarkıcısı (d. 1909) 1957 - Heinrich Wieland, Alman kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1877) 1961 - Kenan Yılmaz, Türk bürokrat ve siyasetçi (d. 1900) 1962 - Marilyn Monroe, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1926) 1964 - Moa Martinson, İsveçli yazar (d. 1890) 1967 - Mustafa İnan, Türk inşaat mühendisi, akademisyen ve bilim insanı (d. 1911) 1970 - Sermet Çağan, Türk tiyatro sanatçısı ve gazeteci (d. 1929) 1982 - Faruk Gürtunca, Türk eğitimci, gazeteci ve siyasetçi (d. 1904) 1984 - Richard Burton, İngiliz aktör (d. 1925) 1991 - Soichiro Honda, Japon iş insanı (d. 1906) 1995 - İzet Naniç, Yugoslav savaşı sırasında tugay komutanı (d. 1965) 1998 - Münif İslamoğlu, Türk hekim, siyasetçi ve Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlarından (d. 1917) 1998 - Otto Kretschmer, Alman asker ve Alman Donanması'nda U-boot kaptanı (d. 1912) 1998 - Todor Zhivkov, Bulgar devlet adamı (d. 1911) 2000 - Alec Guinness, İngiliz aktör (d. 1914) 2006 - Daniel Schmid, İsviçreli yönetmen (d. 1941) 2008 - Neil Bartlett, İngiliz kimyacı (d. 1932) 2011 - Francesco Quinn, Amerikalı oyuncu (d. 1963) 2012 - Chavela Vargas, Meksikalı şarkıcı (d. 1919) 2013 - İnal Batu, Türk diplomat ve siyasetçi (d. 1936) 2014 - Marilyn Burns, Amerikalı oyuncu (d. 1949) 2015 - Nuri Ok, Türk hukukçu (d. 1942) 2015 - Ellen Vogel, Alman tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1922) 2017 - İrina Berejna, Ukraynalı siyasetçi (d. 1980) 2017 - Dionigi Tettamanzi, İtalyan Kardinalı (d. 1934) 2018 - Ellen Joyce Loo, Kanada doğumlu Hong Konglu-Çinli kadın şarkıcı, müzisyen ve söz yazarı (d. 1986) 2018 - Alan Rabinowitz, Amerikalı zoolog ve bilim insanı (d. 1953) 2018 - Charlotte Rae, Amerikalı oyuncu, komedyen, şarkıcı ve dansçı (d. 1926) 2019 - Teresa Ha, Hong Konglu sinema ve dizi oyuncusu (d. 1937) 2019 - Josef Kadraba, Çekoslovak millî futbolcu (d. 1933) 2019 - Toni Morrison, Amerikalı yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1931) 2020 - Hawa Abdi, Somalili insan hakları aktivisti ve hekim (d. 1947) 2020 - Eric Bentley, İngiliz-Amerikalı tiyatro eleştirmeni, oyun yazarı, şarkıcı, yayıncı ve çevirmen (d. 1916) 2020 - Sadia Dehlvi, Hint gazeteci, köşe yazarı ve aktivist (d. 1956) 2020 - Pete Hamill, Amerikalı gazeteci, yazar, yayıncı ve eğitimci (d. 1935) 2020 - Agathonas İakovidis, Yunan şarkıcı (d. 1955) 2020 - Cecil Leonard, Amerikan Futbolu oyuncusu (d. 1946) 2020 - Blanca Rodríguez, Eski Venezuela first laydsi ve soylu kişilik (d. 1926) 2020 - Aritana Yawalapiti, Brezilyalı Kasike (d. 1949) 2021 - Reg Gorman, Avustralyalı aktör ve komedyen (d. 1937) 2021 - Yevhen Marçuk, Ukraynalı devlet adamı ve politikacı (d. 1941) 2022 - Vito Annicchiarico, İtalyan aktör (d. 1934) 2022 - Judith Durham, Avustralyalı şarkıcı, söz yazarı ve müzisyen (d. 1943) 2022 - Clu Gulager, Amerikalı oyuncu ve yönetmendir (d. 1928) 2022 - Issey Miyake, Japon moda tasarımcısı (d. 1938) Tatiller ve özel günler 0805 05