5 Haziran

[bullvar_katip]

Olaylar 1851 - Amerikalı yazar Harriet Beecher Stowe'un kölelik karşıtı romanı Tom Amca'nın Kulübesi (Life Among the Lowly) bir gazetede tefrika edilmeye başlandı. 1926 - Birleşik Krallık, Türkiye ve Irak arasında Ankara Antlaşması imzalandı. Türkiye, Musul petrollerinin gelirinden 25 yıl süreyle yüzde 10 pay almayı kabul etti ve Musul'daki haklarından vazgeçti. Fakat daha sonra, 500 bin sterlin karşılığında bu haktan da vazgeçildi. 1947 - Marshall Planı: Harvard Üniversitesi'nde verdiği bir konuşmada, Amerika Birleşik Devletleri Devlet Bakanı George Marshall, savaş sonrası Avrupa'ya destek için çağrıda bulundu. 1956 - Elvis Presley yeni şarkısı "Hound Dog"u televizyonda The Milton Berle Showda tanıttı, Show sırasında yaptığı kışkırtıcı kalça hareketleri o devirde seyirciler tarafından müstehcen bulundu. 1957 - Gülhane Askerî Tıp Akademisi teşkilatlandırıldı. 1963 - Birleşik Krallık Savaş Bakanı John Profumo karıştığı bir seks skandalı yüzünden görevinden istifa etmek zorunda kaldı. (Profumo Skandalı) 1964 - Hükümetin Kıbrıs'a müdahale kararı üzerine, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Johnson, İnönü'ye, müdahalede ABD yardımına ait silahların kullanılamayacağını belirten ve Türkiye tarihine "Johnson Mektubu" olarak geçen bir mektup gönderdi. 1967 - İsrail ile Arap ülkeleri arasında; tarihe "Altı Gün Savaşı" diye geçen çatışmalar başladı. Çatışmalar sonrasında, kendi topraklarından daha fazla toprak elde eden İsrail, Gazze Şeridi'ni, Beytüllahim ve Hebron kentlerini, Batı Şeria'yı ve Golan Tepeleri'ni ele geçirdi. 1975 - Süveyş Kanalı, Altı Gün Savaşı'nın ardından, 8 yıl sonra uluslararası deniz trafiğine açıldı. 1976 - ABD'de Idaho eyaletinde bulunan "Teton Barajı" çöktü. 1977 - Ev kullanımına uygun ilk pratik kişisel bilgisayar olan Apple II satışa sunuldu. 1981 - Genel ahlak kurallarını bozduğu gerekçesiyle eşcinsellerin sahneye çıkması başta İstanbul olmak üzere bazı valiliklerce yasaklandı. 1981 - ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nin yayımladığı haftalık bir tıbbi dergide, Kaliforniya'nın Los Angeles şehrinde 5 kişide, sadece bağışıklık sistemleri zayıflamış hastalarda görülen zatürreenin az rastlanan bir formuna rastlandığı bildirildi. Bu hastalar ilk onaylanmış AIDS vak'aları olarak tarihe geçti. 1983 - 12 Eylül Darbesi'nin 47 ve 48. idamları: 7 Eylül 1979'da Manisa Turgutlu'da fırın basıp 4 sol görüşlü fırıncıyı öldüren sağ görüşlü militanlar Halil Esendağ ve Selçuk Duracık, idam edildi. 2017 - Karadağ, NATO'ya üye oldu. Doğumlar 1656 - Joseph Pitton de Tournefort, Fransız doğabilimci (ö. 1708) 1799 - Aleksey Lvov, Rus besteci (ö. 1870) 1819 - John Couch Adams, İngiliz astronom (ö. 1892) 1830 - Karmin Crocco, İtalyan eşkıya (ö. 1905) 1878 - Panço Villa, Meksikalı devrimci (ö. 1923) 1883 - John Maynard Keynes, Britanyalı ekonomist (ö. 1946) 1898 - Federico Garcia Lorca, İspanyol şair (ö. 1936) 1900 - Dennis Gabor, Macar asıllı İngiliz fizikçi, elektrik mühendisi, mucit ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1979) 1928 - Tony Richardson, İngiliz sinema yönetmeni (ö. 1991) 1932 - Christy Brown, İrlandalı yazar ve ressam (ö. 1981) 1932 - Yekta Güngör Özden, Türk hukukçu, yazar ve şair 1933 - William Kahan, Kanadalı matematikçi ve bilgisayar bilimcisi 1939 - Joe Clark, Kanadalı iş insanı ve siyasetçi 1941 - Ergün Aybars, Türk tarihçi ve akademisyen 1941 - Martha Argerich, Arjantinli konser piyanisti 1944 Colm Wilkinson, İrlandalı şarkıcı Whitfield Diffie, Amerikalı şifrebilimci 1946 - Coşkun Göğen (Tecavüzcü Coşkun), Türk oyuncu 1946 - Stefania Sandrelli, İtalyan oyuncu 1947 - Laurie Anderson, Amerikalı avangart sanatçısı, besteci, müzisyen ve film yönetmeni 1949 - Ken Follett, tarihsel ve gerilim türü romanlar yazan Galli yazar 1952 - Nicko McBrain, İngiliz şarkıcı 1954 - Haluk Bilginer, Türk oyuncu ve yönetmen 1954 - Nancy Stafford, Amerikalı oyuncu, film yapımcısı, eski manken ve senarist 1956 - Enis Berberoğlu, Türk gazeteci, yazar ve siyasetçi 1956 - Merzie Ibragimovna Khalitova, Sovyet ve Ukrayna vatandaşı, Kırım Tatar kökenli besteci 1958 - Ahmed Abdallah Mohamed Sambi, Komorlu siyasetçi 1960 - Kerem Alışık, Türk oyuncu 1960 - Leslie Hendrix, Amerikalı oyuncu 1962 - Astrid, Kral II. Albert ve Kraliçe Paola'nın ikinci çocuğu ve tek kızı ve şu anki Belçika hükümdarı Kral Philippe'in kardeşi 1964 - Rick Riordan, Amerikalı Frantastik yazarı 1966 - Aydoğan Aydın, Türk asker (ö. 2017) 1967 - Ron Livingston, Amerikalı film ve dizi oyuncusu 1968 - Şebnem Sönmez, Türk oyuncu 1969 - Çiçek Dilligil, Türk oyuncu 1970 - Koji Noguchi, Japon eski millî futbolcu 1971 - Mark Wahlberg, Amerikalı oyuncu, müzisyen ve televizyon yapımcısı 1971 - Susan Lynch, Kuzey İrlandalı oyuncu 1978 - Fernando Meira, Portekizli eski futbolcu 1978 - Nick Kroll, Amerikalı oyuncu, komedyen ve seslendirme sanatçısı 1979 - David Bisbal, İspanyol şarkıcı 1979 - Pete Wentz, Fall Out Boy grubunun basçısı ve söz yazarı 1981 - Serhat Akın, Türk futbolcu 1982 - Achille Emana, Kamerunlu futbolcu 1982 - Zvjezdan Misimović, Boşnak futbolcu 1984 - Stephen Nagbe Mennoh, Liberyalı futbolcu 1984 - Yusuf Güney, Türk şarkıcı 1985 - Jeremy Abbott, Amerikalı buz patenci 1986 - Bárbara de Regil, Meksikalı oyuncu 1986 - Károly Sándor Pallai, Macar bilim insanı, şair ve çevirmen 1987 - Marcus Thornton, Amerikalı profesyonel basketbolcu 1988 - Austin Daye, Amerikalı profesyonel basketbolcu 1989 - Ed Davis, Amerikalı profesyonel basketbol oyuncusu 1989 - Gilberto Oliveira Souza Júnior, Brezilyalı futbolcu 1989 - Khaleem Hyland, Trinidad ve Tobagolu millî futbolcu 1989 - Léo Schwechlen, Fransız futbolcu 1989 - Yiğit Gökoğlan, Türk futbolcu 1990 - Ben Rienstra, Hollandalı futbolcu 1990 - DJ Mustard, Amerikalı müzik yapımcısı ve DJ 1990 - Junior Hoilett, Kanadalı millî futbolcu 1990 - Masato Kudo, Japon futbolcu 1990 - Matthias Ostrzolek, Polonya asıllı Alman futbolcu 1990 - Polina Rahimova, Azeri voleybolcu 1990 - Sekou Oliseh, Liberyalı futbolcu 1991 - Lisa Schmidla, Alman kürekçi 1991 - Martin Braithwaite, Guyana asıllı Danimarkalı millî futbolcu 1992 - Emily Seebohm, Avustralyalı yüzücü 1992 - Joazhiño Arroe, Perulu futbolcu 1992 - Yago Pikachu, Brezilyalı futbolcu 1993 - Cándido Ramírez, Meksikalı futbolcu 1993 - Erdal Akdarı, Türk futbolcu 1993 - Maria Thorisdottir, Norveçli millî futbolcu 1994 - Anna Neplyakh, Ukraynalı manken 1995 - Troye Sivan, Güney Afrika doğumlu Avustralyalı oyuncu, şarkıcı, söz yazarı ve eski YouTuber 1996 - Marcão, Brezilyalı stoper 1997 - Henry Onyekuru, Nijeryalı millî futbolcu 1997 - Kieran Tierney, İskoç futbolcu 1998 - Fabian Benko, Alman futbolcu 1998 - Yuliya Lipnitskaia, Rus artistik buz pateni sporcusu 2000 - Pierre Kalulu, Fransız futbolcu Ölümler 1017 - Sanjō, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 67. imparatoru (d. 976) 1316 - X. Louis, Fransa kralı (d. 1289) 1434 - Yuri Dmitriyeviç, 1389'dan ölümüne kadar Zvenigorod Dükü (d. 1374) 1615 - Toyotomi Hideyori, Sengoku döneminde yaşamış Japon samuray (d. 1593) 1816 - Giovanni Paisiello, İtalyan besteci (d. 1741) 1826 - Carl Maria von Weber, Alman besteci (d. 1786) 1832 - Kaʻahumanu, Hawaii Krallığı'nda konsort kraliçe (d. 1768) 1897 - Teodor Kasap, Rum kökenli Osmanlı gazeteci, yazar ve çevirmen (d. 1835) 1910 - O. Henry, Amerikalı öykü yazarı (d. 1862) 1944 - Riccardo Zandonai, İtalyan opera ve klasik batı müziği eserleri bestecisi ve müzik eğitimcisi (d. 1883) 1958 - Evelyn Ellis, Amerikalı oyuncu (d. 1894) 1965 - Wilhelm, İsveç ve Norveç prensi (d. 1884) 1971 - Cahit Irgat, Türk sinema ve tiyatro sanatçısı (d. 1915) 1974 - Hilmi Ziya Ülken, Türk felsefeci ve sosyolog (d. 1901) 1977 - Fevzi el-Kavukçu, Arap asker ve politikacı (d. 1890) 1993 - Conway Twitty, Amerikalı şarkıcı (d. 1933) 1983 - Kurt Tank, Alman havacılık mühendisi (d. 1898) 2004 - Necdet Mahfi Ayral, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (d. 1908) 2004 - Ronald Reagan, Amerika Birleşik Devletleri'nin 40. Başkanı (d. 1911) 2004 - Zahir Güvemli, Türk yazar, karikatürist ve eleştirmen (d. 1913) 2005 - Susi Nicoletti, Alman-Avusturyalı oyuncu ve balerin (d. 1918) 2009 - Rajeev Motwani, Hindistan doğumlu bilgisayar bilimci (d. 1962) 2010 - Erdoğan Tokatlı, Türk sinema yönetmeni, yazar ve çevirmen (d. 1939) 2011 - Ludo Martens, Belçikalı tarihçi ve komünist politikacı (d. 1946) 2012 - Caroline John, İngiliz oyuncu (d. 1940) 2012 - Ray Bradbury, Amerikalı yazar (d. 1920) 2015 - Sadun Boro, Türk denizci (d. 1928) 2015 - Tarık Aziz, Iraklı siyasetçi ve eski Irak Dışişleri Bakanı (d. 1936) 2016 - Jerome Bruner, Amerikalı psikolog (d. 1915) 2017 - Andy Cunningham, İngiliz oyuncu, kukla sanatçısı ve yazar (d. 1950) 2017 - Cheick Tioté, Fildişi Sahilili millî futbolcu (d. 1986) 2017 - Helen Dunmore, İngiliz şair, romancı ve çocuk öyküleri yazarı (d. 1952) 2017 - Kathryn Stripling Byer, Amerikalı kadın şair ve eğitimci (d. 1944) 2018 - Brian Browne, Kanadalı caz piyanisti ve besteci (d. 1937) 2018 - Daša Drndić, Hırvat kadın yazar ve romancı (d. 1946) 2018 - Feng Ting-kuo, Tayvanlı-Çinli siyasetçi (d. 1950) 2018 - Frank Bresee, Amerikalı radyocu ve tarihçi (d. 1929) 2018 - Jānis Bojārs, Litvan gülle atma sporcusu (d. 1956) 2018 - Kate Spade, Amerikalı moda tasarımcısı ve iş insanı (d. 1962) 2018 - Pierre Carniti, İtalyan siyasetçi ve sendikacı (d. 1936) 2019 - Dinyar Contractor, Hint oyuncu, komedyen, yönetmen ve yazar (d. 1941) 2019 - Elio Sgreccia, İtalyan biyolog ve Kardinal (d. 1928) 2020 - Carlos Lessa, Brezilyalı ekonomist ve profesör (d. 1936) 2020 - Keiko Itō, Japon haiku şairi (d. 1935) 2021 - Narinder Bragta, Hint siyasetçi (d. 1952) 2021 - Jean-Claude Caron, Fransız aktör (d. 1944) 2021 - T. B. Joshua, Nijeryalı din adamı, televizyoncu ve hayırsever (d. 1963) 2021 - Pedro Taberner, İspanyol eski futbolcudur (d. 1946) 2021 - Galen Young, Amerikalı profesyonel basketbol oyuncusu (d. 1975) 2022 - Latif Demirci, Türk karikatürist (d. 1961) 2022 - Dom Phillips, İngiliz gazeteci ve köşe yazarı (d. 1964) 2022 - Alec John Such, ABD'li bir müzisyen (d. 1951) 2022 - Trouble,' Amerikalı rap müzisyeni (d. 1987) 2023 - Nurhan Damcıoğlu, Türk kantocu, ses sanatçısı, tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1941) 2023 - Astrud Gilberto, Brezilyalı şarkıcı (d. 1940) Tatiller ve özel günler Dünya Çevre Günü 0605 05