5. Ordu (Osmanlı İmparatorluğu)

[bullvar_katip]

5. Ordu, Osmanlı İmparatorluğu tarafından 24 Mart 1915 tarihinde kuruldu ve 21 Kasım 1918 tarihinde lağvedildi. Bu orduya I. Dünya Savaşı sırasında Çanakkale Boğazı'nı ve Gelibolu Yarımadası'nı savunma görevi verildi. Almanya'dan gelen askerî danışman General Otto Liman von Sanders bu ordunun ilk komutanı oldu. 1908 Yılı Beşinci Ordu Birlikleri ve Kumandanları 5. Orduyu Hümayun (Kumandan: Birinci Ferik Mustafa Nuri Paşa) 9ncu Fırka-i Hümayun (Kumandan: Müşir İbrahim Ethem Paşa) 17nci Nizamiye Livası (Kumandan: Mirliva Halil Agah Paşa) 18nci Nizamiye Livası (Kumandan: Mirliva Ahmed Paşa) 19ncu Nizamiye Fırkası 10ncu Fırka-i Hümayun ve Haleb ve Adana Fevkalade Kumandan Vekili (Kumandan: Birinci Ferik Bekir Paşa) 19ncu Nizamiye Livası (Kumandan: Mirliva İsmet Paşa) 20nci Nizamiye Livası (Kumandan: Mirliva Ahmed Rıfat Paşa) 5. Süvari Fırka-i Hümayunu (Kumandan: Ferik Mustafa Nuri Paşa) 5. Topçu Fırka-i Hümayun ve Orduyu Hümayun Esliha-i Harbiye ve Mühimmat-ı Nariye Müfettişliği (Kumandan: Ferik Mehmed Tevfik Paşa) Nisan 1915 Savaş Düzeni Nisan sonu 1915'te ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı: 3. Kolordu (Esat Paşa komutasında) 7. Tümen, 9. Tümen, 19. Tümen (Mustafa Kemal komutasında) 15. Kolordu (Albay Hans Kannengiesser komutasında) 3. Tümen, 11. Tümen Çanakkale Müstahkem Mevkii Komutanlığı Bir uçak filosu I. Dünya Savaşı Yaz Sonu 1915 Savaş Düzeni küçükresim|upright=1.18|5. Ordu'nun konumu. (Nisan 1915) 5. Ordu Komutanı Mareşal Liman von Sanders, karargâhıyla Gelibolu'daydı. 1. Kolordu 2. Tümen, 3. Tümen 2. Kolordu 4. Tümen, 5. Tümen, 6. Tümen 3. Kolordu 7. Tümen, 8. Tümen, 9. Tümen, 19. Tümen 4. Kolordu 10. Tümen, 11. Tümen, 12. Tümen 5. Kolordu 13. Tümen, 14. Tümen, 15. Tümen Çanakkale Müstahkem Mevkii Komutanlığı Bir uçak filosu Ayrıca doğrudan doğruya 5. Ordu Komutanlığına bağlı bir tümen (19. Fırka), bir süvari tugayı (1. Tugay), bir piyade alayı ve dört jandarma taburu vardı. 19. Fırka, Yarbay Mustafa Kemal emrinde ve Eceabat'ta 5. Ordu'nun ihtiyatını oluşturuyordu. Süvari Tugayı ise yine ordu emrinde olarak Saros Körfezi batısında Bulgar hududuna kadar olan geniş kıyı kesimini gözetlemekteydi. Jandarma taburları da, düşmanın fazla beklenmediği kıyılarda gözetleme görevi yapmaktaydılar. 5. Ordu'nun asker sayısı 84.000 (Müttefiklerin 75.000), top sayısı 72 (Müttefiklerin donanma hariç 140) idi. Osmanlı asker sayısı düşmana nazaran 9.000 kişi daha fazla idi ama bu bir sayısal görüntüden ibaretti. Aslında tarafların savaş gücünü belirleyen, (eğitim ve moral başta olmak üzere) silahların kalitesi, silah, cephane, araç, gereç bütünlemesi ve özellikle ağır makineli tüfek ve topun miktarı idi ve bunlar da düşmandan yana idi. Ağustos 1916 Savaş Düzeni Ağustos 1916'da ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı: 1. Kolordu 14. Tümen, 16. Tümen Çanakkale Müstahkem Mevkii Komutanlığı Aralık 1916 Savaş Düzeni Aralık 1916'da ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı: 14. Kolordu 57. Tümen, 59. Tümen Çanakkale Müstahkem Mevkii Komutanlığı Ağustos 1917, Ocak 1918 Savaş Düzeni Ağustos 1917, Ocak 1918'de ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı: 14. Kolordu 57. Tümen 19. Kolordu 59. Tümen 21. Kolordu 49. Tümen Çanakkale Müstahkem Mevkii Komutanlığı Haziran, Eylül 1918 Savaş Düzeni Haziran, Eylül 1918'de ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı: 14. Kolordu 57. Tümen 19. Kolordu Yok 21. Kolordu 49. Tümen Çanakkale Müstahkem Mevkii Komutanlığı Mondros Sonrası Kasım 1918 Savaş Düzeni Kasım 1918'de ordu, aşağıdaki şekilde yapılandırıldı: 1. Kolordu 55. Tümen 14. Kolordu 49. Tümen, 60. Tümen, 61. Tümen Kaynakça