5 Temmuz

[bullvar_katip]

Olaylar 1687 - Isaac Newton, Philosophiae Naturalis Principia Mathematica adlı eserini yayımladı. 1770 - Rus ve Osmanlı Donanmaları arasında Çeşme Muharebesi gerçekleşti. Rus Donanması, Osmanlı Donanması'nı tamamen yok etti. 1811 - Venezuela, İspanya'dan bağımsızlığını ilan etti. 1830 - Fransa, Cezayir'i işgal etti. 1921 - İtalyan Birlikleri, Antalya'dan tamamen çekildi. 1924 - VIII. Olimpiyat Oyunları, Paris'te başladı. 42 ülkenin katıldığı Olimpiyat Oyunları'na; Almanya, Fransa ile ilgili sorunları nedeniyle katılmadı. 1932 - Portekiz'de faşist rejimin başkanlığına Antonio de Oliveria Salazar getirildi. 1938 - Türk Birlikleri Hatay'a girdi. Fransızların 1936'da ilan ettiği sıkıyönetim kaldırıldı. 1939 - Valilerin CHP il başkanlığı görevlerine son verildi. 1939 - Enver Paşa'nın çocuk ve torunlarının Türk vatandaşlığına alınmalarına ve yurda dönmelerine izin veren yasa çıktı. 1940 - II. Dünya Savaşı: Birleşik Krallık ve Vichy Fransası, karşılıklı olarak diplomatik ilişkilerini kestiler. 1941 - II. Dünya Savaşı: Alman Birlikleri, Dinyeper Nehri'ne ulaştılar. 1946 - Fransız modacı Louis Réard, Paris'te "Bikini" adını verdiği iki parçalı mayoyu tanıttı. Mayonun adı, ABD'nin atom bombası denemeleri yaptığı Pasifik'teki Bikini Adası'ndan geliyordu. 1950 - Kore Savaşı: Amerika Birleşik Devletleri ve Kuzey Kore Birlikleri arasındaki ilk çarpışmalar. 1954 - BBC, ilk televizyon haber bültenini yayınladı. 1954 - Elvis Presley, ilk şarkı kaydını gerçekleştirdi. 1962 - Cezayir, Fransa'dan bağımsızlığını ilan etti. 1971 - Amerika Birleşik Devletleri'nde oy verme yaşı, 21'den 18'e düşürüldü. 1977 - Pakistan Genelkurmay Başkanı Ziya ül Hak darbe yaptı; Başbakan Zülfikar Ali Butto tutuklandı. 1989 - İran-Kontra Skandalı: Oliver North, 3 yıl hapis, 2 yıl gözetim, 150.000 dolar para cezası ve 1200 saat gönüllü kamu hizmeti ile cezalandırıldı. 1989 - Televizyon dizisi Seinfeldin ilk bölümü yayımlandı. 1996 - Dolly adı verilen bir koyun, bir erişkin hücreden klonlanmış ilk memeli oldu. 1998 - Japonya, Mars'a bir uzay aracı gönderdi ve uzay araştırmaları alanında, ABD ve Rusya'dan sonra üçüncü ülke oldu. 2006 - Kuzey Kore altı kısa ve orta ve bir uzun menzilli füze denemesi yaptı. 2020 - Dominik'te genel seçimler yapıldı. Doğumlar 1029 - Mûstensir, Fâtımî İmâmı ve Hâlifesi (ö. 1094) 1675 - Marry Walcott, Salem Cadı Mahkemeleri'nde tanık (ö. 1752) 1781 - Stamford Raffles, İngiliz sömürge yöneticisi ve Singapur'un kurucusu (ö. 1826) 1801 - David Farragut, Amerikan İç Savaşı sırasında Birleşik Devletler Donanması'nda bayrak subayıydı (ö. 1870) 1802 - Pavel Nahimov, Rus amiral (ö. 1855) 1805 - Robert FitzRoy, İngiliz meteorolog ve denizci (ö. 1865) 1810 - P. T. Barnum, Amerikalı iş insanı ve "Ringling Bros. and Barnum & Bailey" sirkinin kurucularından (ö. 1891) 1820 - William John Macquorn Rankine, İskoç mühendis, fizikçi ve matematikçi (ö. 1872) 1832 - Pavel Çistyakov, Rus ressam (ö. 1919) 1853 - Cecil Rhodes, İngiliz siyasetçi ve iş insanı (ö. 1902) 1857 - Clara Zetkin, Alman devrimci sosyalist politikacı ve kadın hakları savunucusu (ö. 1933) 1872 - Édouard Herriot, Fransız siyasetçi (ö. 1957) 1873 - Eugene Lindsay Opie, Amerikalı hekim ve patolog (ö. 1971) 1879 - Dwight F. Davis, Amerikalı tenis oyuncusu ve politikacı (ö. 1945) 1882 - Inayat Khan, Sufi müzisyen ve ruhani öğretmen (ö. 1927) 1885 - Blas Infante, İspanyol denemeci, noter ve politikacı (ö. 1936) 1885 - André Lhote, Fransız heykeltıraş, ressam, sanat eğitimcisi ve yazar (ö. 1962) 1886 - Willem Drees, Hollandalı siyasetçi (ö. 1988) 1888 - Herbert Spencer Gasser, Amerikalı fizyolog (ö. 1963) 1889 - Jean Cocteau, Fransız şair, romancı, ressam ve film yönetmeni (ö. 1963) 1898 - Yeoryos Grivas, Kıbrıslı Yunan asker (ö. 1974) 1891 - John Howard Northrop, Amerikalı kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1987) 1904 - Ernst Mayr, Alman-Amerikan evrim biyoloğu (ö. 2005) 1910 - Georges Vedel, Fransız kamu hukuku profesörü (ö. 2002) 1911 - Georges Pompidou, Fransız politikacı (ö. 1974) 1918 - Zekeriya Muhiddin, Mısırlı asker ve devlet adamı (ö. 2012) 1921 - Viktor Kulikov, Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Mareşali (ö. 2013) 1924 - János Starker, Macar müzisyen (ö. 2013) 1925 - Natuk Baytan, Türk senarist, oyuncu ve film yönetmeni (ö. 1986) 1925 - Jean Raspail, Fransız yazar, gezgin ve kâşif (ö. 2020) 1926 - Salvador Jorge Blanco, Dominik Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı (ö. 2010) 1928 - Pierre Mauroy, Fransa Başbakanı (ö. 2013) 1929 - Katherine Helmond, Amerikalı oyuncu (ö. 2019) 1932 - Gyula Horn, Macaristan Başbakanı (ö. 2013) 1936 - Shirley Knight, Amerikalı tiyatro, sinema ve dizi oyuncusudur (ö. 2020) 1936 - James Mirrlees, İskoç ekonomist. 1996 yılında William Vickrey ile birlikte Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanmıştır (ö. 2018) 1940 - Chuck Close, Amerikalı ressam (ö. 2021) 1941 - Epeli Nailatika, Fiji'nin eski Cumhurbaşkanı 1942 - Hannes Löhr, Alman futbolcu ve teknik direktör (ö. 2016) 1946 - Gerard 't Hooft, Hollandalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi 1950 - Carlos Caszely, Şilili eski futbolcudur 1952 - Nesim Malki, Yahudi asıllı Türk iş insanı ve tefeci (ö. 1995) 1955 - Peter McNamara, Avustralyalı profesyonel tenis oyuncusu ve antrenör (ö. 2019) 1956 - Horacio Cartes, Paraguaylı devlet adamı 1956 - Ahn Ho-young, Güney Koreli diplomat 1957 - Cem Toker, Türk siyasetçi 1957 - Doug Wilson,' Kanadalı profesyonel bir buz hokeyi oyuncusudur 1958 - Avigdor Liberman, İsrailli siyasetçi 1958 - Veronica Guerin, İrlandalı gazeteci (ö. 1996) 1960 - Pruitt Taylor Vince, Amerikan oyuncu 1963 - Edie Falco, Amerikalı kadın tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu 1964 - Piotr Nowak, Polonyalı futbolcu 1965 - Kathryn Erbe, Amerikalı oyuncudur 1965 - Reha Özcan, Türk oyuncu 1966 - Gianfranco Zola, İtalyan futbolcu 1967 - Mustafa el-Kazımi, Iraklı siyasetçi 1967 - Steffen Wink, Alman oyuncu 1968 - Hedi Slimane, Fransız moda tasarımcısı ve fotoğrafçı 1968 - Michael Stuhlbarg, Amerikalı oyuncu 1968 - Susan Wojcicki, Polonyalı iş insanı 1969 - RZA, Amerikalı Grammy Ödüllü albüm yapımcısı, rapçi, yazar, oyuncu, senarist ve yönetmen 1973 - Marcus Allbäck, İsveçli eski millî futbolcu 1973 - Róisín Murphy, İrlandalı şarkıcı, söz yazarı ve yapımcı 1974 - Márcio Amoroso, Brezilyalı millî futbolcu 1975 - Ai Sugiyama, Japon profesyonel tenis oyuncusu 1975 - Hernan Crespo, Arjantinli futbolcu 1975 - Sebahat Tuncel, Kürt kökenli Türk siyasetçi 1976 - Nuno Gomes, Portekizli eski futbolcu 1976 - Çiğdem Can Rasna, Türk voleybolcu 1977 - Nicolas Kiefer, Alman tenis oyuncusu 1977 - Royce da 5'9", Amerikalı rapçi 1978 - İsmail YK, Türk şarkıcı 1979 - Amelie Mauresmo, Fransız tenis oyuncusu 1979 - Barış Çakmak, Türk sinema oyuncusu 1979 - Stiliyan Petrov, Bulgar futbolcu 1980 - David Rozehnal, Çek eski millî futbolcu 1980 - Tanem Sivar, Türk sunucu 1981 - Ryan Hansen, Amerikalı aktör ve komedyen 1982 - Tuba Büyüküstün, Türk dizi oyuncusu 1982 - Alberto Gilardino, İtalyan eski millî futbolcu 1986 - Eşkan Dijage, İranlı millî futbolcu 1986 - Piermario Morosini, İtalyan futbolcu (ö. 2012) 1987 - İlkin Tüfekçi, Türk sinema ve dizi oyuncusu 1988 - Samir Ujkani, Kosovalı millî futbolcu 1989 - Dejan Lovren, Hırvat millî futbolcu 1989 - Sean O'Pry, Amerikalı model 1992 - Alberto Moreno, İspanyol futbolcu 1994 - Şeyma Ercan, Türk voleybolcu 1996 - Dolly, klonlanan ilk memeli (ö. 2003) Ölümler 967 - Murakami, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 62. İmparatoru (d. 926) 1044 - Samuel Aba, 1041-1044 yılları arasında hüküm sürmüş Macar kralı (d. 990) 1572 - Longqing, Çin'in Ming Hanedanı'nın 12. imparatoru (d. 1537) 1826 - Stamford Raffles, İngiliz sömürge yöneticisi ve Singapur'un kurucusu (d. 1781) 1833 - Nicéphore Niépce, Fransız mucit (ilk fotoğrafı çeken) (d. 1765) 1884 - Victor Massé, Fransız opera bestecisi ve müzik eğitimcisi (d. 1822) 1911 - Johnstone Stoney, İngiliz-İrlandalı fizikçi (d. 1826) 1920 - Max Klinger, Alman sembolist ressam ve heykeltıraş (d. 1857) 1927 - Albrecht Kossel, Alman biyokimyacı ve genetik çalışmalarının öncüsü bilim insanı (d. 1853) 1932 - René-Louis Baire, Fransız matematikçi (d. 1874) 1938 - Otto Bauer, Avusturyalı sosyal demokrat politikacı Avusturya Marksizmi'nin teorisyenlerinden biri (d. 1881) 1943 - Franco Lucchini, İtalyan 2. Dünya Savaşı as pilotu (d. 1914) 1945 - John Curtin, 1941'den 1945'teki ölümüne kadar Avustralya'nın 14. Başbakanı olarak görev yapan Avustralyalı politikacı (d. 1885) 1945 - Julius Dorpmüller, 1937-1945 yılları arası Alman Reich Ulaştırma Bakanı (d. 1869) 1948 - Carole Landis, Amerikalı film oyuncusu (d. 1919) 1950 - Salvatore Giuliano, Sicilyalı köylü (d. 1922) 1952 - Safiye Ali, Türk tıp doktoru (d. 1894) 1964 - Talat Aydemir, Türk asker ve 22 Şubat 1962 ve 20 Mayıs 1963 başarısız darbe girişimlerinin lideri (d. 1917) 1968 - Hermann-Bernhard Ramcke, II. Dünya Savaşı sırasında Alman general (d. 1889) 1969 - Leo McCarey, Amerikalı film yönetmeni, yapımcı, senarist ve Oscar ödülü sahibi (d. 1898) 1969 - Walter Gropius, Alman mimar ve Bauhaus akımının kurucularından (d. 1883) 1975 - Otto Skorzeny, Alman Schutzstaffel askeri (d. 1908) 1983 - Harry James, aktör ve trompetçi (d. 1916) 1983 - Hennes Weisweiler, Alman futbolcu ve teknik adam (d. 1919) 1987 - İdris Küçükömer, Türk iktisatçı ve düşünür (d. 1925) 2001 - George Dawson, Amerikalı yazar (d. 1898) 2001 - Hannelore Kohl, Eski Almanya Başbakanı Helmut Kohl'ın eşi first lady (d. 1933) 2002 - Katy Jurado, Meksikalı aktris (d. 1924) 2008 - Adil Erdem Bayazıt, Türk yazar, şair ve Milletvekili (d. 1939) 2008 - Hasan Doğan, Türk iş insanı ve Türkiye Futbol Federasyonu Başkanlarından (d. 1956) 2010 - Nasr Hamid Ebu Zeyd, İslam bilgini ve düşünürü (d. 1943) 2013 - Daniel Wegner, Amerikalı toplumsal ruhbilimci (d. 1948) 2015 - Yoichiro Nambu, Japonya doğumlu Amerikalı fizikçi (d. 1921) 2017 - Pierre Henry, Fransız besteci (d. 1927) 2017 - Joaquín Navarro-Valls, İspanyol gazeteci, hekim ve akademisyen (d. 1936) 2018 - Claude Lanzmann, Fransız film yapımcısı, yönetmeni ve yazar (d. 1925) 2018 - Ed Schultz, Amerikalı radyo ve tv sunucusu (d. 1954) 2019 - Joel Holden Filártiga, Paraguaylı hekim, sanatçı ve insan hakları aktivisti (d. 1932) 2020 - Ragaa Al Geddawy, Mısırlı aktris (d. 1934) 2020 - Antônio Bivar, Brezilyalı yazar (d. 1939) 2020 - Nick Cordero, Kanadalı aktör (d. 1978) 2020 - Ayetullah Durrani, Pakistanlı siyasetçi (d. 1956) 2020 - Cleveland Eaton, Amerikalı siyahi caz gitaristi, aranjör, besteci, yayıncı ve prodüktör (d. 1939) 2020 - Bettina Gilois, Alman-Amerikalı senarist ve yazar (d. 1961) 2020 - Mahendra Yadav, Hindistan Ulusal Kongresi'nden politikacı (d. 1950) 2021 - Raffaella Carrà, İtalyan şarkıcı, oyuncu (d. 1943) 2021 - Roger Cudney, Amerikalı aktör (d. 1936) 2021 - Richard Donner, Amerikalı film yönetmeni (d. 1930) 2021 - Vladimir Menşov, Sovyet-Rus aktör ve film yönetmeni (d. 1939) 2021 - Gillian Sheen, İngiliz eskrimci (d. 1928) 2022 - Naci Bayamlıoğlu, Türk voleybolcu, antrenör ve spor yöneticisi (d. 1939) 2022 - Manuel Charlton, İskoç hard rock gitaristi (d. 1941) 2022 - Lenny Von Dohlen, Amerikalı aktör (d. 1958) 2023 - Coco Lee, Çinli-Amerikalı şarkıcı-söz yazarı, müzik yapımcısı, dansçı ve aktris (d. 1975) Tatiller ve özel günler Kurtuluş Günü: Hatay/İskenderun'un Fransız işgalinden kurtuluşu (1938) 0705 05