8. Süvari Kolordusu (Sovyetler Birliği)

[bullvar_katip]

8. Süvari Kolordusu (Rusça: 8-й кавалерийский корпус), Sovyetler Birliği'nin Kızıl Ordu'suna bağlı ve II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi'nde katılan süvari kolordusu. II. Dünya Savaşı 18 Ocak 1942'de Korgeneral P. P. Korzun komutasında Tula'da kurulmuştur. Ocak - Haziran 1942'de kuruluşu tamamlanmış ve Orel ve Tula bölgelerine yerleştirilmiştir. Uranüs Harekâtı 21. Dağ Süvari Tümeni (sonraki 14. Muhafız Süvari Tümeni), 55. Süvari Tümeni (sonraki 73. Süvari Tümeni, 15. Muhafız Süvari Tümeni), 112. Süvari Tümeni (sonraki 16. Muhafız Süvari Tümeni) 13. Bağımsız Muhabere Taburu ve 23. Muhabere Uçuş birimi'nden oluşan kolordu, Stalingrad (bugünkü Volgograd)'ın kuzeybatısında toplanmıştır. Güneybatı Cephesi'ne verilerek Stalingrad'ın kuzeyinde Serafimoviç'te bulunan 5. Tank Ordusu'nun bölgesine konuşlandırılmıştır. Uranüs Harekâtı sırasında Bolşaya Osipovka, Suruvikino ve Oblivskaya istasyonları ve civarındaki demiryolu bağlantılarını kesme görevi için V. V. Butkov komutasındaki 1. Tank Kolordusu ile işbirliği etmiştir. Skaçok Harekâtı 30 Ocak 1943'te Dmitri Lelyushenko komutasındaki 3. Muhafız Ordusu'nun kolu olarak Donets Nehri bölgesinde Voroşilovgrad (sonraki Lugansk, bugün Ukraynaca adıyla Luhansk) istikametinde taarruza katılmış ve kente yaklaşırken şiddetli çarpışmalara girmiştir. 14 Şubat şafak saatinde saldırıya başlatmış ve neticede Voroşilovgrad, Orta Ukrayna'da kurtulan ilk il merkezi olmuştur. Bu harekâtta 59, 243, 279 muhafız nişancı tümenleri ve 2. Muhafız, 2. Tank kolorduları baş rolü oynadıysa, Tümgeneral M. D. Borisov komutasındaki 8. Süvari Kolordusu kentin "kurtuluş"unda etkin destekte bulunmuştur. Debaltsevo baskını ve kuşatılması Kolordu, Güneybatı Cephesi tarafından Voroşilovgrad kentine yakın Debaltsevo'da Alman Ordusunun Mius savunma hattını yarma harekâtına verilmiş ve Alman bağlantıları kesmiştir. 8 Şubat gecesi, kolordu bu görevi başarmış ve 14 Şubat'ta muhafız statünü almış ve kolordu 7. Muhafız Süvari Kolordusu, kolorduya bağlı 21. süvari, 35. süvari ve 112. süvari tümenleri de 14. muhafız süvari, 15. muhafız süvari ve 16. muhafız süvari tümeni olmuştur. Baskın sırasında 148. Motorize Alayı, 263. Bağımsız Süvari Topçu Taburu ve 8. Bağımsız Tanksavar Topu Taburu da kolorduya dahil edilmiştir. Kolordu, Alman hattının arkasında yapılan en zor baskınlarında birini tamamlamış ve Alman Ordusu'nun kayda değer güçlerinin dikkatini dağıtarak cepheyi takviye etmesini engellemiştir. Debaltsevo'da kuşatılmış kolordu, çok ağır kayıp vermiştir. Fakat Alman Ordusuna da cephedeki birlikleri takviye etmek için esaslı olan insan kaynağı açısından ve maddi açıdan kayıp vermiştir. 7. Muhafız Süvari Kolordusu 1943-1944 yılları arasında 7. Muhafız Süvari Kolordusu (7-й гвардейский кавалерийский корпус), Ukrayna'nın Dinyeper sol kıyıları ve Doğu Belarus'un "kurtuluş"larına yardımcı olmuş ve Lublin-Brest harekâtına katılmıştır. 1945'te Varşova-Poznan, Doğu Pomeranya ve Berlin taarruzlarına katılmıştır. Nisan 1945'te "Brandenburg" onursal unvanı verilmiştir. Savaş sonrası 31. Muhafız Mekanize Tümeni Temmuz 1945'te 14. ve 16. muhafız süvari tümenleri birleştirilerek 31. Muhafız Mekanize Tümeni kurulmuştur. Öte yandan kolordunun diğer tümeni olan 15. Muhafız Süvari Tümeni, 12. Muhafız Mekanize Tümeni olmuş ve en son 15. Muhafız Tank Tümeni olmuştur. 23. Motorize Piyade Tümeni 1957'de 31. Muhaf Mekanize Tümeni, 23. Motorize Piyade Tümeni olmuş ve 4. Ordu (III kuruluş)'ye verilerek Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin Şaumyan Rayonu ve Kirovabad (bugünkü Gence) kentine yerleştirilmiştir. Koltso Harekâtı 1988'de 13. Tank Taburu dahil BMP ile donatılmış Stepanakert'te konuşlu 366. Muhafız Motorize Alayı ve BTR ile donatılmış 368, 370 muhafız motorize alaylarından ibaretti. Tümenin alay topçu taburları 122mm D-30 obüsüyle donatılmıştır. Mayıs 1991'de tümen birlikleri Koltso Harekâtı'na katılmıştır. Harekât sırasında Albay Budeykin tümeni komuta etmiştir. Akabinde, Stepanakert bölgesinde daha büyük kapsamlı çatışmalar meydana gelmiş ve Şubat 1992'e doğru BM-21 Grad çok namlulu roket atarlar ve Mi-24 saldırı helikopteri de kullanılmıştır. SSCB'nin dağılması 1992 yılının Mayıs ve Haziran aylarında 4. Ordu'ya bağlı diğer üç tümen ile birlikte Karabağ Savaşı'nın ortasından çekilmesi emredilmiştir. Fakat 21 Haziran 1992'de sivil Azeriler tümenin konvoyunun Gence'den ayrılmasını engellemeye çalışmışlardır. Azeriler Azerbaycan'ın bağımsızlık ilanı sırasında tümenin askerî donanımlarının bırakılmasını talep etmiş ve tümen komutanı Tümgeneral Yury Pokhamov, sivil ölümlerini önlemek için buna razı olmuştur. Bu olay büyük ölçüde Transkafkasya Askerî Bölgesi karargâhı ve Genelkurmay Başkanlığının talimatının olmayışı ve kararsızlıklarından kaynaklanmaktadır. Bu durum 366. Motorize Piyade Alayı'nın subaylarının çoğu için geçerli olmamış ve Ermenilere yardımcı olmaya başlamıştır. Öte yandan Gence konuşlu birlikler Azerilerin tarafını tutmaya karar vermiştir. Bu durum büyük ölçüde 366. Motorize Piyade Alayı'nın geri kalan 350 personelinin 50'sinin Ermeni olmasından kaynaklanmaktadır. Alayın 2. Taburu komutanı Binbaşı Seyran Ohanyan da bunların arasında yer almıştır. Ermeniler alayın tank bölüğüne ait 10 tankı kullanmıştır. Tümenin geri kalan personelleri ve donanımları, yeni kurulan Azerbaycan Kara Kuvvetleri'ne dahil edilmiştir. Not Kaynakça Glants, D.M. (1), Soviet Military Deception in the Second World War, Frank Cass, London, 1989 Glantz, D.M. (2), Companion to Colossus Reborn: key documents and statistics, University of Kansas2005 Perecheni No.4, Command of Corps which were a part of the active Army during the years of the Great Patriotic War 1941-45, Supplement to the direction of the General Staff for year 1956 No.168780, Moscow, 1956 Murphy, David E. "'Operation Ring': The Black Berets in Azerbaijan." The Journal of Soviet Military Studies, Vol. 5, No. 1, March 1992. Kategori:Sovyetler Birliği'nin kolorduları Kategori:Kızıl Ordu'nun askerî birimleri Kategori:Süvari birimleri