9 Eylül

[bullvar_katip]

Olaylar MÖ 479 - Platea Muharebesi gerçekleşti. 1141 - Katvan Muharebesi gerçekleşti. 1543 - Mary Stuart, daha 9 yaşındayken taç giyerek İskoçya Kraliçesi oldu. 1570 - Lefkoşa, Türkler tarafından fethedildi. 1850 - Kaliforniya, 31. eyalet olarak ABD'ye kabul edildi. 1892 - Jüpiter'in beşinci uydusu olan Amalthea bulundu. 1914 - İttihat ve Terakki Cemiyeti, Osmanlı Hükûmeti'nin kabul ettiği tüm kapitülasyonları reddetti. 1922 - İzmir'in Kurtuluşu: Dumlupınar Meydan Muharebesi'nin kazanılmasının ardından Yunan Ordusu'nu önüne katan Türk Ordusu işgal altında bulunan İzmir'e girdi. 1923 - Cumhuriyet Halk Partisi, Mustafa Kemal Atatürk tarafından kuruldu. 1940 - Macar Ordusu, 87 Rumeni ve 6 Yahudiyi Treznea Katliamı'nda öldürdü. 1945 - Çin-Japon Savaşı (1937-1945) sona erdi. 1948 - Kim İl-sung, Kuzey Kore'nin kuruluşunu ilan etti. 1971 - Boğaziçi Üniversitesi'nin kurulmasına ilişkin kanun kabul edildi. 1974 - 11. Altın Portakal Film Festivali'nde, Altın Portakal Ödülü'nü Lütfi Ömer Akad'ın Düğün filmi aldı. 1992 - İspanya, Katalonya bölgesinin özerkliğini tanıdı. 1993 - İsrail ve Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) birbirlerini tanımayı kabul etti. 2001 - 12 Dev Adam, Türkiye'de düzenlenen Avrupa Şampiyonasında ikinci oldu. 2011 - Dünya'nın en büyük mozaik müzesi olan Gaziantep'teki Zeugma Mozaik Müzesi ziyarete açıldı. Doğumlar 214 - Aurelian, Roma İmparatoru (ö. 275) 384 - Honorius, önce Roma İmparatoru sonra Batı Roma İmparatoru (ö. 423) 1349 - III. Albert, Habsburg Hanedanı'nın üyesi, 1365'ten ölümüne kadar Avusturya dükü (ö. 1395) 1466 - Ashikaga Yoshitane, Ashikaga şogunluğunun 10. şogunu (ö. 1523) 1583 - Girolamo Frescobaldi, İtalyan besteci (ö. 1643) 1585 - Armand Jean du Plessis de Richelieu, Fransız din adamı, asilzade ve siyasetçi (ö. 1642) 1737 - Luigi Galvani, İtalyan fizikçi (ö. 1798) 1778 - Clemens Brentano, Alman yazar (ö. 1842) 1823 - Joseph Leidy, Amerikalı bilim insanı (ö. 1891) 1828 - Lev Tolstoy, Rus yazar (ö. 1910) 1855 - Houston Stewart Chamberlain, İngiliz yazar ve filozof (ö. 1927) 1869 - Abdullah Cevdet, Osmanlı siyaset adamı ve düşünür, göz doktoru, şair ve tercüman (ö. 1932) 1901 - Jürgen Wagner, Alman general (ö. 1947) 1906 - Ali Hadi Bara, Türk heykeltıraş (ö. 1971) 1908 - Cesare Pavese, İtalyan ozan ve romancı (ö. 1950) 1909 - Arthur Jonath, Alman atlet (ö. 1963) 1912 - Wilhelm Oxenius, Alman asker 1913 - Tarık Levendoğlu, Türk sahne tasarımcısı, tiyatro yönetmeni, çevirmen ve fresk ressamı (ö. 1978) 1919 - Gottfried Dienst, İsviçreli futbol hakemi (ö. 1998) 1922 Bernard Bailyn, Amerikalı tarihçi, yazar ve profesör (ö. 2020) Hans Dehmelt, Alman asıllı Amerikalı fizikçi (ö. 2017) 1923 - Marcel Zanini, Türk-Fransız caz müzisyeni (ö. 2023) 1924 Sylvia Miles, Amerikalı oyuncu Russell M. Nelson, Amerikalı dini lider, İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi'nin şu anki başkanı ve peygamberi, 12 Havariler Kurulu'nun eski başkanı 1925 Berni Alder, Almanya doğumlu Amerikalı fizikçi (ö. 2020) Soňa Červená, Çek opera sanatçısı, aktris ve keman sanatçısı (ö. 2023) 1926 Jan-Olaf Strandberg, İsveçli aktör Erhard Eppler, Alman Sosyal Demokrat siyasetçi, eski bakan ve eğitimci (ö. 2019) Yusuf el-Karadavi, Mısırlı din bilgini ve Dünya Müslüman Alimler Birliği başkanı (ö. 2022) 1928 - Sol LeWitt, Amerikalı heykeltıraş ve ressam (ö. 2007) 1929 Aleksey Maslennikov, Rus Sovyet tenor ve opera sanatçısı (ö. 2016) Stu Phillips, Amerikalı besteci, şef ve plak yapımcısı 1930 Gültekin Oransay, Türk müzikbilimci, tarih ve dil araştırmacısı Frank Lucas, Amerikalı uyuşturucu baronu, gangster ve suç patronu 1932 - Müşfik Kenter, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (ö. 2012) 1935 Demir Özlü, Türk öykü ve roman yazarı Haim Topol, İsrailli tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 2023) 1936 - David Gold, İngiliz iş adamı ve yönetici (ö. 2023) 1939 Alexandre Benmakhlouf, Fransız hukukçu Sharon Ambrose, Amerikalı siyasetçi (ö. 2017) Froilan Tenorio, Amerikalı siyasetçi ve bürokrat 1940 - Cihangir Gaffari, İranlı aktör 1941 - Dennis Ritchie, Amerikalı bilgisayar mühendisi (ö. 2011) 1942 Ataman Yalgın, Türk büyükelçi (ö. 2021) Ted Herold, Alman rock and roll şarkıcısı ve aktör (ö. 2021) 1943 Başar Sabuncu, Türk oyun ve senaryo yazarı, tiyatro ve sinema yönetmeni, çevirmen, sahne tasarımcısı, oyuncu (ö. 2015) Frank Clark, İngiliz futbolcu ve teknik direktör Hélène Vincent, Fransız oyuncu ve tiyatro yönetmeni Art LaFleur, Amerikalı oyuncu (ö. 2021) Madeline Kripke, dünyanın en büyük sözlük koleksiyonlarından birine sahip kitap koleksiyoncusu (ö. 2020) 1944 - Álvaro Gil-Robles, İspanyol hukukçu ve siyasetçi 1945 - Erbil Tuşalp, Türk gazeteci ve yazar 1946 Pablo Alarcón, Arjantinli oyuncu Adrian Smith, İngiliz istatikçi 1947 - Emin Kansu, Türk doktor ve akademisyen 1949 - John Curry, Olimpiyat ve Dünya Şampiyonu İngiliz buz patenci 1951 Fikri Arkan, Türk ülkücü militan Robert Desiderio, Amerikalı aktör (ö. 2021) Ildikó Schwarczenberger, Macar eskrimci (ö. 2015) 1952 - David A. Stewart, İngiliz müzisyen ve prodüktör 1953 Janet Fielding, Avustralyalı oyuncu Sami Dedeoğlu, Türk iş insanı ve siyasetçi 1956 - Ayhan Kavas, Türk oyuncu 1957 - Šefik Džaferović, Boşnak siyasetçi 1958 Almasbei Kchach, Abhazyalı siyasetçi (ö. 2012) Mrinal Haque, Bangladeşli heykeltıraş (ö. 2020) 1959 Ruhsar Öcal, Türk opera solisti, tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu Ali Buysaim, Birleşik Arap Emirlikli eski futbol hakemi 1960 Nurullah Genç, Türk iktisatçı ve şair Hugh Grant, İngiliz oyuncu ve film yapımcısı Ruth Jacott, Hollandalı şarkıcı Urmas Sisask, Eston besteci 1961 - Faruk Çaturoğlu, Türk siyasetçi 1962 Kaija Kärkinen, Fin şarkıcı Renato Gaúcho, Brezilyalı eski futbolcu ve teknik direktör 1963 Eymen Mansur, Mısırlı milli futbolcu Roberto Donadoni, İtalyan teknik direktör ve eski millî futbolcu 1964 Lance Acord, Amerikalı görüntü yönetmeni ve yapımcı Aleksandar Hemon, Bosnalı yazar, gazeteci, denemeci ve eleştirmen 1965 Cihat Levent, Türk millî basketbolcu, spor yöneticisi ve sivil toplum kuruluşu aktivisti Yücel Savaş, Türk siyasetçi ve iş insanı Erick Lonnis, Kosta Rikalı millî futbolcu 1966 - Adam Sandler, Amerikalı oyuncu 1967 Akshay Kumar, Hint-Punjablı oyuncu, yönetmen ve yapımcı Anna Malle, Amerikalı porno yıldızı (ö. 2006) Akshay Kumar, Hint oyuncu 1969 Rachel Hunter, Yeni Zelandalı manken, oyuncu ve reality Tv şov sunucusu Özlem Zengin, Türk avukat ve siyasetçi 1970 Tülay Günal, Türk oyuncu Cüneyt Mete, Türk oyuncu 1971 - Eric Stonestreet, Amerikalı aktör ve komedyen 1972 Natasha Kaplinsky, İngiliz haber sunucusu Xavier Pascual, İspanyol profesyonel basketbol antrenörü George Perez, Amerikalı oyuncu Goran Višnjić, Hırvat oyuncu 1974 - Ece Uslu, sinema, dizi ve tiyatro oyuncusu 1975 İlker Kızmaz, Türk sinema ve dizi oyuncusu Michael Bublé, Kanadalı müzisyen, pop-caz sanatçısı ve oyuncu 1976 Emma de Caunes, Fransız oyuncu ve yönetmen Mick Blue, Avusturyalı porno oyuncusu 1977 Fatih Tekke, Türk futbolcu ve teknik direktör Ferzad Mecidi, İranlı milli futbolcu 1978 - Arzu Şahin, Türk halk müziği sanatçısı 1979 Nikki DeLoach, Amerikalı oyuncu ve performans şarkıcısı Gökçe, Türk şarkıcı ve şarkı yazarı 1980 Václav Drobný, Çek eski millî futbolcu (ö. 2012) Michelle Williams, Amerikalı oyuncu 1981 - Lyn, Güney Koreli R&B şarkıcısı 1982 Isabelle Caro, Fransız manken ve oyuncu (ö. 2010) Welissa De Souza Gonzaga, Brezilyalı voleybolcu 1983 - Rodrigo Souto, Brezilyalı futbolcu 1984 Brad Guzan, Amerikalı futbolcu Mihalis Sifakis, Yunan eski millî futbolcu 1985 Lior Eliyahu, İsrailli profesyonel basketbolcu Luka Modrić, Hırvat millî futbolcu 1986 İbrahim Kendirci, Türk oyuncu Luc Mbah a Moute, Kamerunlu profesyonel basketbolcu 1987 Afrojack, Hollandalı DJ ve prodüktör Alex Song, Kamerunlu futbolcu Clayton Snyder, Amerikalı oyuncu Gökhan Keser, Türk şarkıcı 1988 - Danilo D'Ambrosio, İtalyan futbolcu 1989 Beta Berk Bayındır, Türk rapçi ve söz yazarı (ö. 2022) Dairis Bertāns, Letonyalı basketbolcu 1990 Hüsnü Başkurt, Türk futbolcu Muhammed er-Rumeyhi, Bahreynili futbolcu 1991 Oscar, Brezilyalı millî futbolcu Danilo Luís Hélio Pereira, Portekizli futbolcu 1992 - Başaran Saraçoğlu, Türk futbolcu 1993 Sarah Logan, Amerikalı profesyonel güreşçi Pablo Insua, İspanyol futbolcu 1994 Yuliana Korolkova, Rus manken Jure Balkovec, Sloven futbolcu Lucas Ontivero, Arjantinli futbolcu Gilbert Koomson, Ganalı millî futbolcu Matt Macey, İngiliz futbolcu Ali Faiz Atiyye, Iraklı futbolcu Yuto Horigome, Japon futbolcu Yuta Toyokawa, Japon futbolcu William Guzmán, Meksikalı futbolcu 1996 - Lennard Kämna, Alman profesyonel yol bisikletçisi 1997 - Fredrik Jensen, Fin futbolcu 1998 - Colin Dagba, Fransız futbolcu 1999 - Bilal Hassani, Fransız şarkıcı Ölümler 276 - Florianus, Roma İmparatoru 1087 - I. William, İngiltere Kralı (d. 1028) 1271 - III. Yaroslav, 1264'ten 1271'e kadar ilk Tver Prensi ve Vladimir'in onuncu Büyük Prensi (d. 1230) 1483 - IV. Edward, İngiltere Kralı (d. 1442) 1487 - Chenghua, Çin İmparatoru (d. 1447) 1513 - IV. James, İskoç Kralı (d. 1473) 1569 - Pieter Brueghel, Hollandalı ressam (d. 1525) 1583 - Humphrey Gilbert, I. Elizabeth döneminde görev yapmış İngiliz maceraperest, kâşif, milletvekili ve asker (d. 1539) 1596 - Anna Jagiellon, 1575'ten 1586'ya Polonya kraliçesi ve Litvanya Büyük Düşesi (d. 1523) 1806 - William Paterson, New Jerseyli devlet adamı ve Birleşik Devletler Anayasası'nın imzacısı (d. 1745) 1830 - Bailey Bartlett, Amerikalı siyasetçi (d. 1750) 1841 - Augustin Pyramus de Candolle, İsviçreli botanikçi (d. 1778) 1891 - Jules Grévy, Fransız devlet adamı (d. 1807) 1898 - Stéphane Mallarmé, Fransız şair (d. 1842) 1901 - Henri de Toulouse-Lautrec, Fransız ressam (d. 1864) 1941 - Hans Spemann, Alman embriyolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1869) 1942 - Şevki Savaşçı, Türk asker ve İstiklâl Savaşı gazisi (d. 1878) 1943 - Charles McLean Andrews, Amerikalı tarihçi (d. 1863) 1959 - Ramón Fonst, Kübalı eskrimci (d. 1883) 1960 - Jussi Björling, İsveçli tenor (d. 1911) 1976 - Mao Zedong, Çinli devrimci, siyasetçi ve Çin Komünist Partisi'nin kurucusu (d. 1893) 1978 - Ida Noddack, Alman kimyager ve fizikçi (d. 1896) 1978 - Jack Warner, Kanada doğumlu Amerikalı film yapımcısı (d. 1892) 1981 - Jacques Lacan, Fransız psikiyatr (d. 1901) 1983 - Luis Monti, Arjantinli futbolcu (d. 1901) 1984 - Yılmaz Güney, Türk yönetmen ve sinema oyuncusu (d. 1937) 1985 - Sırrı Atalay, Türk siyasetçi ve hukukçu (d. 1919) 1985 - Paul Flory, 1974 yılında Nobel Kimya Ödülünü kazanan Amerikalı kimyacı (d. 1910) 1985 - Erkan Yücel, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1944) 1989 - Elevter Andronikaşvili, Gürcü fizikçi (d. 1910) 1990 - Nicola Abbagnano, İtalyan varoluşçu felsefeci (d. 1901) 1993 - Maurice Yaméogo, Burkina Fasolu siyasetçi (d. 1921) 1995 - Erik Nilsson, İsveç futbolcu (d. 1916) 1996 - Bill Monroe, Amerikalı mandolist, şarkıcı ve şarkı sözü yazarı (d. 1911) 1997 - Burgess Meredith, Amerikalı oyuncu (d. 1907) 1998 - Semiha Şakir, Türk hayırsever (d. 1905) 2001 - Ahmet Şah Mesut, Afgan askeri lider (d. 1953) 2003 - Edward Teller, Macar asıllı Amerikalı kuramsal fizikçi (d. 1908) 2006 - Mehmet Emin Aga, Batı Trakya Türkü İskeçe seçilmiş müftüsü (Batı Trakya-Yunanistan) (d. 1932) 2007 - Saide Arifova, Kırım Tatarı İkinci Dünya Savaşı 74 Yahudi çocuğu kurtaran kadın (d. 1916) 2010 - Bent Larsen, Danimarkalı satranç oyuncusu (d. 1935) 2010 - Rauno Mäkinen, Fin güreşçi (d. 1931) 2013 - Patricia Blair, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1931) 2014 - Denny Miller, Amerikalı oyuncu (d. 1934) 2016 - Mario Spezi, İtalyan gazeteci ve yazar (d. 1945) 2017 - Frank Aarebrot, Norveçli siyaset bilimci ve akademisyen (d. 1947) 2018 - Frank Andersson, İsveçli güreşçi ve tv gösteri sanatçısı (d. 1956) 2018 - Javier Usabiaga Arroyo, Meksikalı iş insanı ve siyasetçi (d. 1939) 2018 - Mr. Catra, Brezilyalı pop-funk müziği şarkıcısı, müzisyen ve aktör (d. 1968) 2019 - Seher Hüdayari, Tahran'da İslami Devrim Mahkemesi önünde kendisini ateşe vermesiyle bilinen İranlı kadın (d. 1990) 2019 - Lavrendis Maheriças, Yunan rock müzisyeni ve şarkı sözü yazarı (d. 1956) 2019 - Dinçer Sümer, Türk tiyatro oyuncusu, yönetmen ve seslendirme sanatçısı (d. 1938) 2020 - Henrietta Boggs, Amerikalı yazar, gazeteci ve aktivist (d. 1918) 2020 - KS Firoz, Bangladeşli aktör (d. 1946) 2020 - Shere Hite, ABD doğumlu Alman seksolog ve feminist (d. 1942) 2020 - Yopie Latul, Endonezyalı şarkıcı (d. 1953) 2020 - Amos Luzzatto, İtalyan yazar (d. 1928) 2021 - Borhane Alaouié, Lübnanlı film yönetmeni (d. 1941) 2021 - Marianne Battani, Amerikalı siyasetçi ve hukukçu (d. 1944) 2021 - Urbain Braems, Belçikalı eski futbolcu, teknik direktör (d. 1933) 2021 - Wiesław Gołas, Polonyalı aktör (d. 1930) 2021 - Lucette Michaux-Chevry, Fransız merkez sağ siyasetçi, eski bakan (d. 1929) 2021 - Danilo Popivoda, Sloven profesyonel futbolcu ve teknik direktör (d. 1947) 2022 - Jack Ging, Amerikalı aktör (d. 1931) 2022 - Mark Miller, Amerikalı aktör, senarist, yapımcı ve yönetmen (d. 1924) Tatiller ve özel günler İzmir'in Kurtuluş Günü (1922) Kaynakça 0909 09