9 Kasım

[bullvar_katip]

Olaylar 1888 - Karındeşen Jack, beşinci kurbanı olan Mary Jane Kelly'yi öldürdü. 1912 - Yunanistan, Selanik'i işgal etti. 1918 - Almanya'da Weimar Cumhuriyeti ilan edildi. 1921 - Benito Mussolini, İtalya'da Ulusal Faşist Parti'yi kurdu. 1924 - Refet Paşa (Refet Bele), Rauf Bey (Rauf Orbay) ve Adnan Bey'in (Adnan Adıvar) aralarında bulunduğu bir grup milletvekili Halk Fırkası'ndan istifa etti. 1930 - Avusturya'da yapılan seçimleri sosyalistler kazandı. Naziler ve komünistler Parlamentoya giremedi. 1936 - Montreux Boğazlar Sözleşmesi yürürlüğe girdi. 1937 - Japonya, Şanghay'a girdi. 1938 - Kristal Gece: Yahudilere karşı toplu saldırılar başladı. Berlin'de 7 bin Yahudi dükkânı yağmalandı, yüzlerce sinagog ateşe verildi ve çok sayıda Yahudi öldürüldü. 1953 - Kamboçya, Fransa'dan bağımsızlığını ilan etti. 1968 - ABD'nin Illinois Eyaletinde, 5,4 büyüklüğünde deprem meydana geldi. 1977 - Başbakan Süleyman Demirel eleştirileri yanıtladı. "70 sente muhtaç olduğumuz devirde hacılarımıza 70 milyon dolar bulduk" dedi. 1982 - İki gün önce %91,37 "EVET" oyuyla kabul edilen 1982 Anayasası yürürlüğe girdi. Kenan Evren, Türkiye'nin 7. Cumhurbaşkanı olarak göreve başladı. 1985 - Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in Necmettin Erbakan'a tepkisi: "Yarın aynı zamanda Atatürk'ün ölümünün yıl dönümü. Erbakan böyle bir günde Ankara'da bulunur mu? Onun başkenti Konya. Elbette oraya gidecek." 1985 - Satrançta Gary Kasparov, Anatoly Karpov'u yendi; Dünya satranç şampiyonu oldu. 1988 - Galatasaray Futbol Takımı, Şampiyon Kulüpler Kupası'nda çeyrek finale çıktı; Galatasaray İstanbul'da Neuchâtel Xamax takımını 5-0 yendi. 1988 - Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) Milletvekili Fikri Sağlar, 1980-1988 arasında işkenceden 149 kişinin öldüğünü açıkladı. 1989 - Kenan Evren'in Cumhurbaşkanlığı görevi bitti, Turgut Özal Cumhurbaşkanı seçildi. 1989 - Doğu Alman Hükûmetinin, iki Almanya arasında seyahati serbest bırakması üzerine, binlerce kişi Berlin Duvarı'nı aşarak Batıya geçmeye başladı. 13 Ağustos 1961'de inşa edilen Duvar'ın yıkılmasıyla Soğuk Savaş dönemi sona erdi. 1990 - Mary Robinson, İrlanda'nın ilk kadın Devlet Başkanı oldu. 1993 - Hırvat topçu bataryaları, Bosna'nın Mostar kentindeki Osmanlı Mostar Köprüsü'nü tahrip etti. Köprü 16. yüzyılda yapılmıştı. 1994 - Urfa tüneli'ne törenle su verildi. Tünel, Fırat'ın suyunu Harran'a kavuşturacak. 1994 - Aziz Nesin, "Uluslararası Basın Özgürlüğü Ödülü"nü aldı. Ödülü, merkezi New York'ta bulunan Gazetecileri Koruma Komitesi verdi. 1995 - Avrupa Parlamentosu, hapisteki DEP milletvekili Leyla Zana'ya Sakharov Düşünce Özgürlüğü Ödülü verdi. 2005 - Şemdinli'de patlayan bir bombanın ardından olaylar çıktı. 2011 - Van'da 5.6 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. 2020 - Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki Dağlık Karabağ Savaşı'nı bitiren Ateşkes Antlaşması imzalandı. Doğumlar küçükresim|upright=0.68|sağ|İvan Turgenyev. 1389 - Isabella, II. Richard’ın ikinci eşi olarak İngiltere Kraliçesi (ö. 1409) 1606 - Hermann Conring, Alman entelektüeli (ö. 1681) 1683 - II. George, 1727-1760 arasında Büyük Britanya kralı ve Hannover elektörü (ö. 1760) 1818 - İvan Sergeyeviç Turgenyev, Rus romancı ve oyun yazarı (ö. 1883) 1819 - Annibale de Gasparis, İtalyan astronom (ö. 1892) 1841 - VII. Edward, Büyük Britanya Kralı (ö. 1910) 1868 - Marie Dressler, Akademi Ödülü sahibi Kanadalı sinema ve tiyatro oyuncusu (ö. 1934) 1877 - Muhammed İkbal, Pakistanlı şair (ö. 1938) 1877 - Enrico De Nicola, İtalya Cumhuriyeti'nin 1. Cumhurbaşkanı. (ö. 1959) 1883 - Edna May Oliver, Amerikalı tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 1942) 1885 - Theodor Kaluza, Alman matematikçi ve fizikçi (ö. 1954) 1885 - Hermann Weyl, Alman matematikçi (ö. 1955) 1891 - Louisa E. Rhine, Amerikalı botanik doktoruydu ve parapsikoloji alanındaki çalışmaları ile tanınıyordu (ö. 1983) 1894 - Dietrich von Choltitz, II. Dünya Savaşı sırasında Alman general (ö. 1966) 1894 - Varvara Stepanova, Rus ressam ve desinatör (ö. 1958) 1897 - Ronald George Wreyford Norrish, İngiliz kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1978) 1904 - Viktor Brack, Nazi savaş suçlusu, Ötanazi Programı, T4 operasyonu'nda bulundu (ö. 1948) 1914 - Hedy Lamarr, Avusturyalı oyuncu ve mucit (ö. 2000) 1918 - Spiro Agnew, Amerikalı siyasetçi ve ABD'nin 39. Başkan Yardımcısı (Richard Nixon'ın yardımcısıydı) (ö. 1996) 1918 - Thomas Ferebee, Amerikalı pilot (Hiroşima'ya atom bombası'nı atan Enola Gay uçağının pilotu) (ö. 2000) 1919 - Eva Todor, Brezilyalı oyuncu (ö. 2017) 1921 - Viktor Çukarin, Sovyet jimnastikçi (ö. 1984) 1922 - Dorothy Dandridge, Amerikalı sinema oyuncusu ve şarkıcı (ö. 1965) 1922 - Imre Lakatos, Macar filozof (ö. 1974) 1923 - Elizabeth Hawley, Amerikalı kadın gazeteci ve gezi yazarı (ö. 2018) 1925 - Alistair Horne, İngiliz gazeteci ve tarihçi (ö. 2017) 1925 - Lelio Lagorio, İtalyan siyasetçi ve bürokrat (ö. 2017) 1926 - Vicente Aranda, İspanyol film yönetmeni, yapımcısı ve senarist (ö. 2015) 1928 - Anne Sexton, Amerikalı şair ve yazar (ö. 1974) 1929 - Imre Kertész, Macar yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 2016) 1931 - Carmencita Reyes, Filipinli siyasetçi ve hukukçu (ö. 2019) 1933 - Hamdi Ahmed, Mısırlı aktör, gazeteci ve siyasetçi (ö. 2016) 1934 - Ingvar Carlsson, İki kez İsveç Başbakanı olarak görev yapan İsveçli siyasetçi 1934 - Ronald Harwood, Güney Afrikalı doğumlu İngiliz yazar ve senarist (ö. 2020) 1934 - Carl Sagan, Amerikalı gök bilimci (ö. 1996) 1936 - Mikhail Tal, Sovyet Dünya satranç şampiyonu (ö. 1992) 1936 - Mary Travers, Amerikalı müzisyen ve şarkıcı (ö. 2009) 1944 - Phil May, İngiliz şarkıcı, söz yazarı ve müzisyen (ö. 2020) 1945 - Charlie Robinson, Amerikalı oyuncu ve yönetmen (ö. 2021) 1946 - Marina Warner, İngiliz romancı, kısa öykü yazarı, tarihçi ve mitograf 1948 - Bille August, Danimarkalı senarist ve film yapımcısı 1948 - Luiz Felipe Scolari, Brezilyalı futbol teknik direktörü 1950 - Parekura Horomia, Yeni Zelandalı siyasetçi (ö. 2013) 1951 - Lou Ferrigno, Amerikalı oyuncu ve vücut geliştirici 1952 - Nejat Alp, Türk müzisyen 1955 - Fernando Meirelles, Akademi Ödülü'ne aday olmuş film yönetmeni 1960 - Andreas Brehme, Alman eski millî futbolcu ve teknik direktör 1961 - Jill Dando, İngiliz televizyon sunucusu ve gazeteci (ö. 1999) 1964 - Sonja Kirchberger, Avusturyalı oyuncu 1967 - Daphne Guinness, Büyük Britanyalı ve İrlandalı sanatçı 1968 - Erol Sander, Türk asıllı Alman aktör 1969 - Roxanne Shante, Amerikalı hip hop müzisyeni ve rapçi 1970 - Chris Jericho, Amerikalı güreşçi 1970 - Scarface, Amerikalı hip hop sanatçısı 1971 - Sabri Lamouchi, Fransız millî futbolcu ve teknik direktör 1972 - Eric Dane, Amerikalı oyuncu 1973 - Gabrielle Miller, Kanadalı aktris 1974 - Alessandro Del Piero, İtalyan futbolcu 1974 - Giovanna Mezzogiorno, İtalyan oyuncu 1978 - Birol Namoğlu, Türk müzisyen ve Gripin'in vokalisti 1979 - Caroline Flack, İngiliz oyuncu, televizyon ve radyo sunucusu (ö. 2020) 1980 - Vanessa Minnillo, Amerikalı televizyon kişiliği 1980 - Mandy Lynn, Amerikalı manken 1981 - Gökçe Bahadır, Türk oyuncu 1981 - Jobi McAnuff, Jamaikalı millî futbolcu 1982 - Boaz Myhill, ABD doğumlu, Galler vatandaşı futbolcu 1983 - Maite Perroni, Meksikalı oyuncu, şarkıcı ve şarkı sözü yazarı 1984 - Delta Goodrem, ARIA Ödülü sahibi Avustralyalı pop şarkıcısı, aktris ve piyanist 1984 - Seven, Güney Koreli şarkıcı 1987 - Şanışer, Türk müzik sanatçısı 1988 - Dakoda Brookes, Amerikalı porno oyuncusu 1988 - Analeigh Tipton, Amerikalı artistik buz patenci, oyuncu ve manken 1990 - Nosa Igiebor, Nijeryalı futbolcu 1993 - Halil Akbunar, Türk futbolcu 1993 - Peter Dunne, İngiliz profesyonel güreşçi 1996 - Momo, Japon şarkıcı, rapçi ve dansçı Ölümler 959 - VII. Konstantinos, Makedon Hanedanının dördüncü imparatoru (d. 905) 1187 - Gaozong, Çin'in Song Hanedanı'nın 10. imparatoru (d. 1107) 1492 - Molla Câmî, İranlı İslam alimi ve şair (d. 1414) 1778 - Giovanni Battista Piranesi, İtalyan arkeolog, mimar ve bakır gravürcü (d. 1720) 1801 - Carl Stamitz, Alman besteci (d. 1745) 1856 - Étienne Cabet, Fransız felsefeci, ütopik sosyalist ve kuramcı (d. 1788) 1911 - Howard Pyle, Amerikalı yazar ve çizer (d. 1853) 1918 - Guillaume Apollinaire, Fransız şair (d. 1880) 1923 - Max Erwin von Scheubner-Richter, Alman siyasi aktivist (d. 1884) 1932 - Nadejda Alliluyeva, SSCB lideri Josef Stalin'in ikinci eşi (d. 1901) 1937 - Ramsay MacDonald, Britanyalı siyasetçi ve Birleşik Krallık Başbakanı (d. 1866) 1938 - Vasili Blyuher, Sovyetler Birliği Mareşali (d. 1889) 1939 - Ali Cemal Ben'im, Türk asker ve ressam (d. 1881) 1940 - Neville Chamberlain, İngiliz siyasetçi ve Birleşik Krallık Başbakanı (d. 1869) 1942 - Edna May Oliver, Amerikalı tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1883) 1952 - Chaim Weizmann, İsrail'in ilk Devlet Başkanı (d. 1874) 1953 - Dylan Marlais Thomas, İngiliz şair (d. 1914) 1953 - İbn Suud, Suudi Arabistan'ın kurucusu ve ilk kralı (d. 1875) 1961 - Ferdinand Bie, Norveçli atlet (d. 1888) 1970 - Charles de Gaulle, Fransız asker, siyasetçi ve Cumhurbaşkanı (d. 1890) 1972 - Namık Zeki Aral, Türk maliyeci (Rahşan Ecevit'in babası) (d. 1888) 1983 - Rüştü Erdelhun, Türk asker ve Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 10. Genelkurmay Başkanı (d. 1894) 1990 - Kerim Korcan, Türk yazar (d. 1918) 1991 - Yves Montand, İtalyan asıllı Fransız aktör ve şarkıcı (d. 1921) 1995 - Yılmaz Zafer, Türk sinema oyuncusu (d. 1956) 1997 - Helenio Herrera, Arjantin kökenli Fransız futbolcu ve teknik direktör (d. 1910) 1997 - Carl Gustav Hempel, Alman filozof (d. 1905) 2001 - Giovanni Leone, İtalyan siyasetçi (d. 1908) 2003 - Art Carney, Amerikalı oyuncu (d. 1918) 2004 - Emlyn Hughes, İngiliz millî futbolcu (d. 1947) 2004 - Stieg Larsson, İsveçli yazar ve gazeteci (d. 1954) 2006 - Ed Bradley, Amerikalı gazeteci (d. 1941) 2006 - Markus Wolf, Doğu Alman casus ve Stasi'nin Başkanı (d. 1923) 2008 - Miriam Makeba, Güney Afrikalı şarkıcı ve sivil haklar eylemcisi (d. 1932) 2010 - Enver Demirbağ, Türk halk müziği sanatçısı (d. 1935) 2012 - Milan Čič, Slovak siyasetçi (d. 1932) 2013 - Savaş Ay, Türk gazeteci ve muhabir (d. 1954) 2015 - Ernst Fuchs, Avusturyalı ressam, grafiker, heykeltıraş, mimar, sahne tasarımcısı, besteci, şair ve şarkıcı (d. 1930) 2016 - Greg Ballard, Amerikalı eski NBA oyuncusu (d. 1955) 2017 - Mehmet Baturalp, Türk eski millî basketbolcu ve antrenör (d. 1936) 2017 - Shyla Stylez, Kanadalı porno yıldızı (d. 1982) 2017 - Chuck Mosley, Amerikalı şarkıcı (d. 1959) 2018 - Albert Bitran, Fransız ressam ve heykeltıraş (d. 1931) 2019 - Džemma Lija Skulme, Letonyalı sanatçı ve modernist ressam (d. 1925) 2020 - Virginia Bonci, Rumen atlet (d. 1949) 2020 - Tom Heinsohn, profesyonel basketbolcu (d. 1934) 2020 - Israel Horovitz, Amerikalı yazar (d. 1939) 2020 - Marco Santagata, İtalyan akademisyen, yazar ve edebiyat eleştirmeni (d. 1947) 2020 - Amadou Toumani Touré, Mali eski devlet başkanı (d. 1948) 2021 - Jerry Douglas, Amerikalı aktör (d. 1932) 2022 - Gal Costa, Brezilyalı şarkıcı (d. 1945) 2022 - Mattis Hætta, Norveçli şarkıcı (d. 1947) 2022 - Garrick Roberts, İrlandalı müzisyen (d. 1950) Tatiller ve özel günler 1109 09