Abbas bin Saîd Cevherî

bullvar_katip · 28 Mayıs 2024

Abbas bin Saîd Cevherî, ( 800 Bağdat ? - 860 Bağdat?) Bağdat'taki Beyt'ül Hikmet'inde ve kısa bir süre Şam'da astronomik gözlemler yapan bir geometriciydi. Muhtemelen İran asıllıydı. En önemli eseri, yaklaşık 50 ek önerme içeren ve paralellik postülatını ispatlamaya çalışılan bir kanıtını da içeren Öklid'in Elemanları Üzerine Yorumu idi. Hayatı MS 813 yılında iç savaşı kazanan Halife Memun, babası Harun Reşid ile başlayan politikaları sürdürdü ve Teşvik Cemiyeti'ni devraldı. Başkent Bağdat'taki Bilgelik evine, Kindî, Hârizmî, Huneyn bin İshak, Sâbit bin Kurre, Beni Musa gibi çok sayıda astronom/astrolog himaye etmiştir. El-Cevheri'nin Beyt'ül Hikmet'de ne zaman işe alındığı belli değildir, ancak Bağdat'ta Hicri 214-215 (829-830) arasında astronomik bir gözlemde yer aldığı kaydedilmektedir. Hakkında çok az şey bilinmektedir. Bir saray astronomu ve astrologuydu. Halife tarafından astronomik aletler yapmakla görevlendirildi. Ayrıca Şam'da (832-833) önemli gökyüzü gözlemlerinde yer aldı. Bağdat'taki Beyt'ül Hikmet'de Öklid ve Batlamyus'un eserlerini tartışmak için diğer bilim adamlarıyla bir araya geldi. Bir astronomik el kitabı (Zic) yazdı, ancak günümüze kadar korunmadı ve içeriği hakkında sadece dolaylı olarak bir şeyler bilinmektedir. En çok, bir kısmı el yazısıyla korunmuş olan Öklid'in eserine olan yorumu ile tanınır. Öklid'in Elemanlarının beşinci kitabına eklemeler içerir. Nasîrüddin Tûsî tarafından yazılan bir el yazmasında, Öklid'in paralellik varsayımını kanıtlamaya çalıştığı Elemanlar'ın ilk kitabına yaptığı eklemelerden parçalar da vardır. Simplikios'un ispat girişiminden esinlenmiştir, ancak bundan bağımsızdır. Tusi, el-Cevheri'nin ispatındaki hatayı fark etti; ancak bu, Arap dünyasında paralellik postülatını ispatlamak için bilinen ilk girişimdi. Ayrıca, Farsça'dan Arapça'ya zehirler üzerine -muhtemelen aslen Hintçe olan- bir kitabı çevirdiği söylenir. Eserleri Kitâbü Tefsîri Kitâbi Uḳlidis. Kitâbü’l-Eşkâl elletî zâdehâ fi’l-maḳāleti’l-ûlâ min Uḳlidis Kitâbü’z-Zîc El-Iṣlâḥ li-Kitâbi’l-Uṣûl Tercemetü Kitâbi’s-Sümûm Ez-Ziyâdât fi’l-maḳāleti’l-ḫâmise min Kitâbi Uḳlidis Notlar Kaynakça Sayılı, Aydın (1960). The Observatory in Islam. Ankara: Turkish Historical Society. (See chap. 2, “Al Mamûn's Observatory Building Activity,” pp.50–87, for a valuable discussion, beginning with a thorough analysis of early Islamic astronomical observations.) Dış bağlantılar (PDF version ) Kategori:860 yılında ölenler Kategori:800'lerde doğanlar Kategori:9. yüzyıl matematikçileri Kategori:Orta Çağ Müslüman matematikçileri Kategori:Geometriciler

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Abbas bin Saîd Cevherî

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi