"Haydi Abbas, Vakit Tamam!"
Bu başlık altında, Diyarbakırlı Kürt bir ailenin çocuğu olan Yedeksubay Cahit Sıtkı Tarancı ile Midyat'ın Cobin köyünden "Türkçesi kıt" Emir Eri Abbas Oğlu Abbas arasındaki ilişki ele alınıyor. Bu ilişki, İngiliz Robinson Crusoe ile yamyam Cuma arasındaki efendi-köle ilişkisini anımsatıyor.
Cahit Sıtkı, Abbas'ın kendisine sadakatini ve hizmetini anlatırken, "Herhangi bir şeye ihtiyacım olur diye, mahfel civarından ayrılmazdı. Akşamları parkta bile beni uzaktan kollar, hal ve hareketimden bir şeye, mesela sigara ya da mendil ihtiyacım olduğunu sezerek koşar gelir, bermutad esas vaziyetinde ve kılı kıpırdamadan:
'- Buyur komtanım! Derdi.'
Cumhuriyet Gazetesi, 30 Temmuz 1944 tarihli sayısında yayınlanan bu diyalog, iki karakter arasındaki dinamikleri açık bir şekilde ortaya koyuyor.
Öte yandan, Daniel Defoe'nun "Robinson Crusoe" romanındaki yamyam Cuma karakteri de efendisine benzer bir sadakat ve bağlılık gösteriyordu. Defoe, "Fakat hiç kimse bana Cuma'dan daha sadık, sevgi dolu ve içten hizmet etmeyeceğinden bu önlemlerin hiçbirine ihtiyacım yoktu... Bütün ilgisi bir çocuğun babasına duyacağı türden bana yönelikti ve diyebilirim ki her ne olursa olsun kendi yaşamını benimki için feda etmeye hazırdı..." sözleriyle Cuma'nın efendisine duyduğu bağlılığı anlatıyor.
Cahit Sıtkı'nın Abbas'a soruları ve Abbas'ın cevapları, bu dinamikleri daha da belirginleştiriyor:
'- Abbas!
'- Buyur komtanım!
'- Askerlik nasıl?
'- Çoh iyi komtanım!
'- Memleketten mektub geliyor?
'- Yoh komtanım!
'- Niye ulan?
'- Ben de yazmıyor komtanım!
'- Sen niye yazmıyor Abbas? Köyde senin karın, çoluk çocuğun var. Sen merak etmez hiç?
'- Ben merak eder, eder komtanım! Ben yazdı beş ay var. Cevab yoh. Şimdilik ben de yazmıyor komtanım.'
Daniel Defoe, Cuma'ya efendi demesini öğreterek bu ilişkinin doğasını pekiştirir:
'Aynı biçimde ona efendi demesini öğrettim ve bunun da benim adım olacağını belirttim!' (s. 221)
Bu alıntılar, Cahit Sıtkı Tarancı ile Abbas Oğlu Abbas arasındaki ilişkiyle, Robinson Crusoe ile yamyam Cuma arasındaki ilişki arasındaki paralellikleri ortaya koymaktadır. Her iki efendi-köle ilişkisinde de sadakat, hizmet ve bağlılık ön plana çıkmaktadır.
Bu başlık altında, Diyarbakırlı Kürt bir ailenin çocuğu olan Yedeksubay Cahit Sıtkı Tarancı ile Midyat'ın Cobin köyünden "Türkçesi kıt" Emir Eri Abbas Oğlu Abbas arasındaki ilişki ele alınıyor. Bu ilişki, İngiliz Robinson Crusoe ile yamyam Cuma arasındaki efendi-köle ilişkisini anımsatıyor.
Cahit Sıtkı, Abbas'ın kendisine sadakatini ve hizmetini anlatırken, "Herhangi bir şeye ihtiyacım olur diye, mahfel civarından ayrılmazdı. Akşamları parkta bile beni uzaktan kollar, hal ve hareketimden bir şeye, mesela sigara ya da mendil ihtiyacım olduğunu sezerek koşar gelir, bermutad esas vaziyetinde ve kılı kıpırdamadan:
'- Buyur komtanım! Derdi.'
Cumhuriyet Gazetesi, 30 Temmuz 1944 tarihli sayısında yayınlanan bu diyalog, iki karakter arasındaki dinamikleri açık bir şekilde ortaya koyuyor.
Öte yandan, Daniel Defoe'nun "Robinson Crusoe" romanındaki yamyam Cuma karakteri de efendisine benzer bir sadakat ve bağlılık gösteriyordu. Defoe, "Fakat hiç kimse bana Cuma'dan daha sadık, sevgi dolu ve içten hizmet etmeyeceğinden bu önlemlerin hiçbirine ihtiyacım yoktu... Bütün ilgisi bir çocuğun babasına duyacağı türden bana yönelikti ve diyebilirim ki her ne olursa olsun kendi yaşamını benimki için feda etmeye hazırdı..." sözleriyle Cuma'nın efendisine duyduğu bağlılığı anlatıyor.
Cahit Sıtkı'nın Abbas'a soruları ve Abbas'ın cevapları, bu dinamikleri daha da belirginleştiriyor:
'- Abbas!
'- Buyur komtanım!
'- Askerlik nasıl?
'- Çoh iyi komtanım!
'- Memleketten mektub geliyor?
'- Yoh komtanım!
'- Niye ulan?
'- Ben de yazmıyor komtanım!
'- Sen niye yazmıyor Abbas? Köyde senin karın, çoluk çocuğun var. Sen merak etmez hiç?
'- Ben merak eder, eder komtanım! Ben yazdı beş ay var. Cevab yoh. Şimdilik ben de yazmıyor komtanım.'
Daniel Defoe, Cuma'ya efendi demesini öğreterek bu ilişkinin doğasını pekiştirir:
'Aynı biçimde ona efendi demesini öğrettim ve bunun da benim adım olacağını belirttim!' (s. 221)
Bu alıntılar, Cahit Sıtkı Tarancı ile Abbas Oğlu Abbas arasındaki ilişkiyle, Robinson Crusoe ile yamyam Cuma arasındaki ilişki arasındaki paralellikleri ortaya koymaktadır. Her iki efendi-köle ilişkisinde de sadakat, hizmet ve bağlılık ön plana çıkmaktadır.
