Ak Hun-Sasani savaşı (484)

bullvar_katip · 27 Mayıs 2024

Ak Hun-Sasani Savaşı, 484'te I. Fîrûz komutasındaki Sasani İmparatorluğu'nun istilacı gücü ile Aksuvar komutasındaki Ak Hun İmparatorluğu'nun daha küçük bir ordusu arasında gerçekleşmiş olan askeri bir çatışmadır. Savaş, neredeyse tamamen yok olan Sasani güçleri için büyük bir yenilgiydi. Savaşta Sasani Kralı Fîrûz öldürüldü. Akhun lideri Aksuvar Sasanileri vergiye bağlamış bu olayda İstemi Yabgu'nun Sasanilere aynı vergiyi istemesi sonucunda yeni bir Göktürk-Sasani savaşının çıkmasına yol açtı. Arka plan 459'da Ak Hunlar Baktriya'yı işgal etti ve Sasani Kralı III. Hürmüz'ün güçleri ile karşı karşıya kaldı. Fîrûz, Ak Hunlar'la yapılan anlaşmada kardeşi Hürmüz'ü öldürdü ve kendisini yeni kral ilan etti. Ailesinin çoğunu öldürmeye devam edecek ve topraklarındaki çeşitli Hristiyan mezheplerine karşı zulüm başlatacaktı. Fîrûz, Batıda Bizans İmparatorluğu ile barışçıl ilişkileri sürdürmek için hızla harekete geçti. Doğuda, orduları doğu İran'ı fethetmeye başlamış olan Ak Hunları kontrol etmeye çalıştı. Romalılar, bu çabalarda Sasanileri destekleyerek onlara yardımcı birimler gönderdiler. Ak Hun genişlemesini caydırma çabaları, Fîrûz güçlerini Ak Hun topraklarının derinliklerinde kovalayıp kuşattığında başarısızlıkla karşılaştı. Fîrûz 481'de esir alındı ve oğlu I. Kubâd'ı üç yıl boyunca rehin olarak teslim etmek zorunda kaldı ve serbest bırakılması için fidye ödedi. Bu yenilgi Fîrûz'u Ak Hunlara karşı yeni bir sefer başlatmaya yöneltti. Savaş 484'te oğlunun kurtuluşundan sonra Fîrûz muazzam bir ordu kurdu ve Ak Hunlar ile yüzleşmek için kuzeydoğuya yürüdü. Kral, birliklerini Belh'e kadar yürüttü ve burada ana kampını kurdu ve Hun Kralı Aksuvar'ın elçilerini reddetti. Fîrûz'un kuvvetleri Herat'tan Belh'e ilerledi. Hunlar, Fîrûz'un ilerleme yolunu öğrenerek, onun için bir pusu kurdu. Sonraki savaşta Fîrûz, Belh yakınlarındaki bir Ak Hun ordusu tarafından yenildi ve öldürüldü. Vücudu hiçbir zaman bulunamadığı halde ordusu tamamen yok edildi. Oğullarından ve erkek kardeşlerinden dördü de öldü. Horasan'ım doğu Bölgesi'ndeki başlıca Sasani şehirler Nişabur, Herat ve Merv Ak Hun egemenliği altında geçti. Sonrası Hunlar, kralın ölümünden sonra merkezi bir hükümete sahip olmayan Sasani topraklarını işgal etti. Sasani topraklarının çoğu iki yıl boyunca defalarca yağmalandı. Karen hanedanlığından Pers soylu olan Sukhra, Fîrûz'un kardeşlerinden biri olan Belâş'ı yeni kral olarak ilan edip, düzeni yeniden kurana kadar. Sasani topraklarına yönelik Hun tehdidi, I. Hüsrev dönemine kadar devam etti. Belâş, Ak Hun saldırılarına karşı koymak için yeterli önlemleri alamadı ve dört yıllık bir yönetimden sonra, yeğeni ve Fîrûz'un oğlu I. Kubâd lehine tahttan indirildi. Babasının ölümünden sonra Kubâd krallıktan kaçtı ve daha önce onu rehin olarak tutan Ak Hunlar'a sığındı. Orada Hun kralının kızlarından biriyle evlendi ve ona eski krallığını fethetmesi ve tahta geçmesi için bir ordu verdi. Sasaniler, Kubâd'ın devrildiği ve bir kez daha Ak Hun topraklarına kaçmaya zorlandığı 496 yılına kadar Ak Hun İmparatorluğu'na haraç ödemeleri sağlandı. Kral Câmasb, Kubâd 30.000 kişilik bir ordunun başında geri dönüp tahtını yeniden ele geçirene kadar iki yıl boyunca tahta oturdu. 498'den 531'deki ölümüne kadar, yerine oğlu I. Hüsrev geçti. İrfan Şahid'e göre bu savaşta Ak Hunlar tarafından siper kullanma taktiği, daha sonra Thannuris Savaşı'nda (528) Bizanslılara karşı başarılı bir şekilde kullanan Persler tarafından benimsenmiştir. Pers taktiği daha sonra Bizanslılar tarafından Dara Muharebesi'nde (530) ve hatta Hendek Muharebesi'nde (627) Müslümanlar tarafından benimsenmiş ve başarıyla kullanılmıştır. Kaynakça Ek kaynaklar David Christian (1998). Rusya, Orta Asya ve Moğolistan'ın tarihi . Oxford: Wiley-Blackwell, . Richard Nelson Frye (1996). Antik çağlardan Türkiye'nin yayılmasına kadar Orta Asya mirası . Princeton: Markus Wiener Yayıncıları, . Ahmad Hasan Dani (1999). Orta Asya medeniyetleri tarihi: Volumen III . Delhi: Motilal Banarsidass Yayını, . (kayıt gerekebilir) Kategori:Sasani İmparatorluğu'nun muharebeleri Kategori:484 Kategori:İncelenmemiş çeviri içeren sayfalar

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Ak Hun-Sasani savaşı (484)

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi