Aktaş, Şenkaya

[bullvar_katip]

Aktaş, Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı bir mahalledir. Tarihçe Aktaş köyünün eski adı Vardaneti'dir. Gürcüce bir yer adı olan Vardaneti (ვარდანეთი), Gürcüce “vardi” kelimesinden türemiş olup “Gül yeri” anlamına gelir. Tbetis Sulta Matiane (12-16. yüzyıl) adlı Gürcüce elyazmasında ise Vardaneti aile adı olarak geçer. Vardaneti Türkçeye Vartanot / Vartanut (وارطانوت) şeklinde girmiştir. Vardaneti, Murgul ilçesinde Erenköy’de (Ereguna) bir mevkiinin de adıdır. Vardaneti köyünün bulunduğu Tao, tarihsel Gürcistan’ı oluşturan bölgelerden biridir. Nitekim Osmanlılar Vardaneti’yi 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden ele geçirmiştir. Gürcüce bir ad taşıyor olması buranın Osmanlı döneminden önce de bir yerleşim olduğunu göstermektedir. Köydeki Megalit yapı kalıntıları da buna işaret etmektedir. Vardaneti köyünde 1574 tarihli Osmanlı mufassal defterine göre 12 Hristiyan hane yaşıyordu. Bu tarihte köy, Olltu sancağının Bardız nahiyesine bağlıydı. 1835 yılında köyde 19 hanede 114 kişi yaşıyordu. Bu tarihte köyün nüfusu Müslüman halktan oluşuyordu. Vardaneti köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya’ya bırakıldı. Rus idaresi köyü Vartanut (Вартанутъ) adıyla kaydetmiştir. Nitekim Vardaneti adı Ermenicenin etkisiyle Vartanut’a dönüşmüştür (9:809). Vardaneti köyü 1886 Rus nüfus sayımında Oltu sancağının Oltu kazasına bağlı Nüsüng nahiyesinin 12 köyünden biriydi. Vardaneti köyünde, 68’ erkek ve 67’si kadın olmak üzere, 18 hanede yaşayan 135 kişiden oluşuyordu. Nüfusun tamamı “Türkmen” olarak kaydedilmiştir. Köyün nüfusu 1896 yılında 151 kişiye, 1906 yılında da 177 kişiye yükselmiştir. Vardaneti, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Vartanut / Vartanot (وارطانوت) adıyla Kars vilayetinde Sarıkamış kazasının Bardız nahiyesine bağlıydı. 1940 genel nüfus sayımında “Vartanot” adıyla aynı idari konuma sahip olan köyün nüfusu 318 kişiden oluşuyordu. 1946 yılında Şenkaya ilçesi kurulunca, Bardız nahiyesi ve Vardaneti bu ilçeye bağlandı. 1950’lerin ilk yarısında köye Aktaş adı verilmiştir. 1965 genel nüfus sayımında Akşar köyünün nüfusu 382 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 168 kişi okuma yazma biliyordu. Bugünkü yerleşimin 500 metre kuzeyinde megalit bir yapının kalıntıları bulunmaktadır. Yapı, kaba yontulmuş iri taşlarla harç kullanılmadan inşa edilmiştir. Günümüze ulaşan duvarların yüksekliği 1 metreyi bulur. Vardaneti köyünde eski bir kilise bulunuyordu. Bu kilise yıkılmış, taşlarıyla 1955 yılında bir cami inşa edilmiştir. Günümüzde cami de yıkık haldedir. Coğrafya Erzurum il mekezine 130km, Şenkaya ilçe merkezine 50km uzaklıktadır. Nüfus Kaynakça Kategori:Şenkaya'nın mahalleleri