Alaca, Aziziye

[bullvar_katip]

Alaca, Erzurum ilinin Aziziye ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir. Tarihçe İlk yerleşme yeri, Karasu ile Pulur Çayı arasındaki verimli bölge olan Aziziye (Ilıca) ilçesi ve bu ilçenin 6km. batısında bu bölgenin sınırları içinde yer alan Alaca mahallesi ve aynı coğrafi bölgede bulunan Karaz (Kahramanlar) mahallesinde yapılan kazılar ve arkeolojik araştırmalar, buradaki hayatın milattan önce 4000'li yıllara kadar uzandığını göstermektedir. Bölge sırayla; Huriler, Hayaşa, Azzi krallığı, Urartular (MÖ 900-600), İskitler, Medler ve Persler'in istilâsına uğramıştır. MÖ 65 yıllarında Romalılar'ın hâkimiyetine geçmiştir. MS 1040 ile 1063 yıllarında Büyük Selçuklu Devleti komutanlarından İbrahim Yınal ile Kutalmış, Erzurum'u ele geçirmek için Ilıca ve yöresinde ordugâh kurmuşlardır. Malazgirt Zaferi'nden sonra Alaca 'nın da içinde bulunduğu bölge tamamen Türklerin eline geçmiştir. Daha sonra 1080'li yıllarda Ilıca ve yöresi Saltukoğulları ’nın yönetimine girmiştir. 1230 yılında Konya Selçuklularının eline geçen bu yöre, 1242 yılanda Anadolu’yu istila eden Moğollar tarafından yağmalanmıştır. (1295-1304) İlhanlılar'ın, 1385 yılında Karakoyunlular'ın, 1387'de de Timur‘un himayesinde kalmıştır. Osmanlıların eline geçtikten sonra Osmanlı Sultanları Yavuz Sultan Selim ve Kanuni Sultan Süleyman doğu seferinde bu bölgeyi konaklama yeri olarak kullanmışlardır. 1639 Kasr-ı Şirin Antlaşması'yla IV. Murat'ın Tebriz beylerbeyi ve Valisi Mahmut Beyin kurduğu ve yerleştiği köylerden biridir. Köy halkı, Oğuz Türklerinin Bayındır boyuna bağlı Akkoyunlu oymaklarına mensuptur.Ayrıca Bozulus Türkmenleri olarak da adlandırılmışlardır. küçükresim|sol|upright=0.64|Alaca mahallesindeki Alacahöyük (Yörede "Tilkitepesi" diye adlandırılır) Mahallede Urartu, Pers, Roma, Bizans,Selçuklu, Osmanlı eser kalıntıları mevcuttur. Köy adı Güney Azerbaycan şehir ve köylerinin adlarını taşımaktadır. Bu şekilde adlandırmanın nedeni; göç edilen yerlerin hatırasının yaşatılmasıdır. Bugün İran-Tebriz'de Alaca adı ile köy bulunmaktadır.Türkiye’de Sivas, Elazığ, Batman, Bayburt, Gaziantep, Diyarbakır,Artvin, Şanlıurfa, Kars ve Erzurum illerinde toplam oniki adet Alaca adında köy bulunmaktadır.Bunlardan üçü Erzurum ili sınırları dahilinde Aziziye(Ilıca), Köprüköy, ve Hınıs ilçelerindedir. Alaca mahallesi ve Anadolu'nun muhtelif benzeri yerlerinde vuku bulanMüslüman - Türk katliamları konusu dünya komuoyunda tartışılmaya günümüzde de devam etmektedir. küçükresim|sol|upright=1.5|Mahallede,1918 yılında Ermeniler tarafından toplu olarak öldürülen Türklere ait toplu mezar anıtı ön taraf küçükresim|sağ|upright=1.36|Mahallede,1918 yılında Ermeniler tarafından toplu olarak öldürülen Türklere ait toplu mezar anıtı üzerindeki levhalardan biri Günümüz tarihi Mahalle, 1922 yılından beri aynı adı taşımaktadır. Daha önceleri Erzurum ili Merkez ilçesine bağlı olan köy, 1990 yılında, yeni kurulan Erzurum ili Ilıca ilçesine bağlanmıştır. 2008 yılında bağlı olduğu Ilıca İlçesinin adı Aziziye olarak değiştirilmiştir. 1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Aziziye Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur. Tarih galerisi Dosya:Erzurum-Alaca ky. Şehitlik.jpg|Erzurum-Alaca mahallesi Şehitlik Dosya:Erzurum-Alaca ky.Şehitlik Anıtı1.jpg|Erzurum-Alaca mahallesi Şehitler Anıtı Dosya:Erzurum-Alaca ky.Şehitler Anıtı5.jpg|Erzurum-Alaca mahallesi Şehitler Anıtı Dosya:Erzurum-Alaca ky. Şehit Mezarları.jpg|Erzurum-Alaca mahallesi Şehit Mezarları Dosya:Erzurum-Alaca ky.Müze.jpg|Erzurum-Alaca mahallesi Soykırımı Müzesi Coğrafya Mahalle, Erzurum il merkezine 28km, Aziziye ilçe merkezine 15km uzaklıktadır. Mahalle, Aziziye'nin batısında olup, yakınıdaki TCDD Erzincan-Erzurum Demiryolu ve Karasu Nehri'ni geçerek Kandilli-Aziziye yoluyla, ilçe merkezine bağlanır. Yerleşim Daphan Ovası ve Karasu Havzası arasında yer alan yamaç kesimdedir. Deprem kuşağı üzerinde bulunmaktadır. Yakın tarihte 1924, 1983 ve 2004 yıllarında büyük hasarlar veren depremler yaşanmıştır. küçükresim|sağ|upright=0.64|Alaca mahallesindeki Alacahöyük (Yörede "Tilkitepesi" diye adlandırılır) Köy girişinde, Karasu kıyısında yer alan ve köy halkı tarafından “Tilki Tepesi” diye adlandırılan Alaca höyük tarihi sit alanı olarak değerlendirilmektedir. Zaman zaman define arayıcılar tarafından gizlice yapılan illegal kazılar, bu tarihi dokuya zarar vermektedir. Etrafı verimli tarlalarla çevrili höyüğün tepe noktasında büyükçe bir kaçak kazı çukuru bulunmaktadır. Nüfus Resimler küçükresim|sol|upright=3.41|Ilıca-Kandilli asfalt karayolu üzerindeki Alaca köy sapağı upright=0.82|küçükresim|sol|Yunus Emre Yücelik İlköğretim Okulu |küçükresim|sağ|upright=1.05|Yunus Emre Yücelik İlköğretim Okulu ve bahçesi Kaynakça Dış bağlantılar Erzurum İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Aziziye İlçe Millî Eğitim Müdürlüğü Kategori:Aziziye'nin mahalleleri