Alcina

[bullvar_katip]

Alcina (HWV 31: dizini) George Frideric Handel tarafından bestelenmiş üç perdelik "Dramma per musica" janrında bir opera seria eseridir. Libretto İtalyanca olarak hazırlanmıştır. Ama librettonun kesinlikle kimin tarafından yazıldığı bilinmemekte ve müzikologlar tarafından "Riccardo Broschi"'nin 1711'de hazırladığı "L'isola di Alcina" adlı oyunundan Handel Roma'ya seyahat ettiği zaman satın alındığının çok muhtemel olduğunu kabul etmektedirler. Her ne olursa olsun, bu opera metni ünlü şair Ludovico Ariosto tarafından 1516/1532'de yazılmış Ludovico Ariosto'nun Çılgın Orlando (Orlando Furioso) Epik şiirinden uyarılmıştır. Handel bu kaynak eseri ve içinde bulunan bazı kısımları Ariodante ve Orlando (17353 operalarının metinlerini uyarlamak için kullanmıştır. Alcina operası için bu epik şiirin VI. kanto ve VII. kantosu kullanılmamıştır ve bunlar şövalye Rugierro ile buyucu Alcina arasındaki aşkı konu olarak almaktadırlar. Bu eserin prömiyer temsili Londra'da "Covent Garden Tiyatrosu'nda 16 Nisan 1735 tarihinde sahnelenmiştir. Bu opera eseri içinde bulunan bazı müziksel parçalar Handel tarafından özellikle eserin içinde bale ve dans ihtiva etmeye imkân sağlamak için hazırlanmıştır ve prömiyerde bu dansların aranjmanı dansöz "Marie Salle" tarafından yapılmıştır. Sahnelenmeler Bu operanın prömiyer temsili 16 Nisan 1733'te Londra'da Covent Garden Tiyatrosu'nda sahnelenmiştir. Bundan sonra bu eser 1birkac defa daha sahnelenmiştir ve sonra sahneden indirilmiştir. Bundan sonra bu eser, Handel'in diğer 2opera seria" jeanrindaki diğer opera eserleri gibi unutulmuştur. 1738'de Brunswick, Almanya'da yeni bir yapımı sahneye konulmuştur. Ama 1738'den sonra 18. yüzyılda ve 19. yüzyılda Handel'in bu eseri hiç sahnelenmemiştir. 20. yüzyılın başlarında I. Dünya Savaşı'ndan sonra Barok müzik ve Handel yine popüler olmaya başlamıştır. Bu eserinin Handel'in ölümünden sonra ilk sahnelenmesi Leipzing'de 1928'de yapılmıştır. Iberik yarımadasında Alcina'nin ilk yapılanması 1943'te Barselona'da Theatre Tivoli'de olmuştur. Anglo-Sakson ülkelerinde ise 20. yüzyılda bu barok müziği eserlerin ve özellikle Handel'in "opera seria" janri eserlerini popülerliği ii. Dünya Savaşı sonundaki yıllarda ortay çıkmıştır. "Operabase" istatistikleri 2009/10 ile 2013/14 arasındaki 5 sezonda dünya operaevlerinde yapımlanan toplam 2100 sayıda opera eserlerinin arasında değişik opera eserlerinin sayısını incelemektedir. Bu istatistiklere göre aynı 5 sezonda operaevleri repertuvarlarında bulunan 57 Handel operasının 570 sayıda yapımı arasındaki sıralamada "Alcina" eseri 48 tane yapımla 2. sırayı almıştır. Roller Konu özeti Prolog Bu operanın konusu Ludovico Arıosto'nun "Orlando Furiosa" adlı epik şiirinden gelmektedir. Rugerrio adlı bir şövalye kısa olacak ama gayet şanlı bir hayat yaşamaya başlamıştır. Bu hayatının başında sözlüsü Bradamente'dir. Brademente bir ev kuşu değil; sözlüsü gibi cesur bir kahramandır ve sözlüsü Rugerrio'yu kahramanlık olaylarında kendisi de şövalye zırhını giyerek onu takip edip ona devamlı destek sağlamaktadır. Rugerrio ve Bradamente birlikte oldukları zaman iyi niyetli bir büyücü olan Zoroastro tarafından birbirlerinden ayrılıp yeni yeni kahramanlık maceralarına atılmaktadırlar. Bradamente bu eserin hemen başından önce sözlüsünü bir büyülü şatodan kurtarmıştır. Fakat bu şatoda birlikte iyi bir hayata başlamakta iken Bradamente'nin sihirli uçan atı hippoGrif Ruggierro'dan çok hoşlanmış ve o sırtında bilinmeyen bölgelere doğru uçuşa başlamıştır. Uçan At ve Ruggiero uçsuz bucaksız bir okyanusu geçerek okyanus ortasında bulunan bir adaya inmişlerdir. Uçan at aç olduğu için hemen oradaki mersin çalısının yapraklarını yemeye başlamıştır. Birden onları şaşırtacak olarak mersin çalısı konuşmaya başlar. Çalı onlara kendisinin gerçekte bir çalı değil Sir Astolfo adlı bir şövalye olduğunu ve adanın Alcina ve Morgana adlı büyücü iki kızkardeşe ait olduğunu bildiri. Gayet güzel olan Alcina bu adaya ayak basan her şövalyeyi kandırıp, onunla bir aşk hayatı yaşamaktadır; ama gayet çabuk canı sıkıldığı için kısa bir müddet sonra daha önce kendine sevgili seçtiğinden bıkıp onu (bitki, taş, hayvan gibi) hayalinden ne geçmekte ise o türlü yaratığa çevirmektedir. Ascolfo'nun şiddetli ihtarlarına rağmen Ruggiero onun laflarına hiç aldırmadan bu iki büyücüyü bulmak üzere tekrar yürüyüşe başlar. I. Perde Bradamante sevgilisini bulmak için Okyanus ortasındaki Alcina'nın adasına erişmiştir. Yanında sevgilisi Rugerrio'nun eski mürebbiyesi Melisso bulunmaktadır. Bradamento zırhlara bürünmüş olduğu için bir genç erkek görünüşündedir. Bir erkek olarak kabul edilmesini sağlamak için ismini de değiştirmeye karar vermiş ve kardeşi olan Ricciardo'nun ismini taşımaya karar vermiştir. Bradamente and Melisso'nun yanlarında bir büyülü yüzük bulunmaktadır. Bu yüzük onu parmağına takan herkesin bir büyücünün yarattığı her türlü yanılsamayı hiçe sayarak gerçeği görmelerini sağlamaktadır. Bu büyülü aleti kullanarak Bradamente ve Melisso Alçına'nın yaptığı büyüleri kırmayı ve bu büyü ile eline geçirdiği herkesi serbest bırakmayı planlamaktadırlar. Adada ilk gördükları Alcina'nın kızkardeşi büyücü Morgana olur. Morgana insanlığını hemen hemen unutmuştur ve gerçek sevginin ne olduğunu hiç anlamamaktadır. Morgana Bradamente'yi görür görmez o zamanki sevgilisi Oronte'yi hemen bir kenara itip onu bırakarak "Ricciardo" ismiyle tanıdığı yakışıklı genç adamı, yani Bradamente'yi, sevgilisi yapmak ister. Morgana Bradamente ve Melisso'yu adanın ortasında bulunan Alcina'nın büyük sarayına götürür. Burada Bradamente Alçına'ya sırılsıklam âşık olmuş; onunla birlikte olmaktan başka hiçbir şeyde gözü olmayan ve daha önceki hayatını tamamıyla unutmuş olan Ruggiero'yu görür ve ona gayet acıma ile bakmaya başlar. Alcına'nın sarayında bulunan bir başka kişi ise küçük yaşta bir erkek çocuk olan Oberto'dur; babasını bulmak için aolmuştur. Bradamante Astolfo'nun Alçına tarafından yapılan bir büyü ile bir yaratığa dönüştürüldüğünü tahmin eder. Fakat Bradamente sinirlerine hiç kapılmaz ve o anda ilgisini sadece Ruggiero üzerine teksif eder. Bradamente ve Melisso Ruggierio ile konuşmaya çalışarak onu kendilerini yalnız başlarına bırakmakla azarlarlar. Fakat Ruggiero onlarla hiç ilgilenmez ve aklı sıf Alçına'dadır. Bu sırada Oronte Morgana'nın genç "Riciardo"'ya aşık olmasını görmüştür ve "Ricciardo"'yu kendiye düello etmeye çağırır. Morgana çıkan itiş kakışı kesmelerini söyleyip bir düello yapılmasını önler. Fakat Oronte gayet kızgındır ve bu safer kızgındır ve kızgısını Rugerrio'ya hakaret etmekle almaya çalışır. Genç Rugerrio'ya Alçına'nın eski sevgililerine nasıl muamele ettiklerini ayrıntıları ile açıklar ve kendisinin anlayabildiğine göre Alçına 'nın genç "Riciardo"'ya âşık olduğunu ve onu yeni sevgilisi yapacağını Rugerrio'ya söyler. Ruggerio buna gayet şaşırmış ve öfkelenmiştir. Geçirdiği kıskançlık nöbeti ile Alçına'yı gayet şaşkına döndürürüz. Alçına Ruggerio'yu sakinleştirir. Fakat bu sefer Brademente kendisinin nişanlısının kendi gözü altında açıkça ayrılmaya çalışılmasını görünce gayet sinirleri bozulur ve gerçek hüviyetini Ruggerio'ya ifşa eder. Melisso hemen bunun yalan olduğunu iddia eder. Bu da Ruggerio'nu kafasını iyice karıştırır. küçükresim|Alcina Ruggiero ile Karşılaşması, Alcina Morgana ile konuşur ve bu konuşmasında Morgana gerçekten Ricioardo'yu ne kadar çok sevdiğini açıklar ve ona bu gerçek aşkını açıkça göstermek için onu bir hayvana dönüştürmek istediğini söyler. Morgana Ricciardo'ya gidip onun mutlaka adadan ve böylece Alcina'nın etkisinden kaçmasının gerekli olduğunu ona bilirir ve ona adadan ayrılması için yalvarır. Fakat o adada kalmayı tercih ayrılması ettiğini açıklar ve buna neden olarak adada Alcina'dan başka bir kadını sevdiğini söyler. Morgana bu başka kadının kendisi olduğuna hiç şüphesiz inanmaya başlar. Bu perde Alcına'nın söylediği "Tornami a vagheggiar" aryası ile sona erer. (Bazı yapımlamalarda bu arya Morgana tarafından söylenir.). II. Perde Melisso taşımış olduğu yüzüğü Ruggiero'ya verip yüzüğü onun parmağına taktırır. Bu yüzüğün etkisiyle Ruggiero aklını başına toplayıp şövalyelik görevini yerine getirmek istemeye yeniden başlar. Bu yüzüğü takınca adanın büyü ile değişik görünmesi sağlandığı anlaşılır. Yüzük sayesinde Ruggiero adanın gerçek yüzü olan bir sürü canavarlarla dolu ıssız bir çöl olduğunu açıkça görür. Bu onu o kadar tiksinir ki hemen adadan ayrılmayı düşünür. Bu sırada tanınmış bir arya olan "Verdi prati (Yeşil meralar" şarkısını söyler Artık adanın ve Alcina'nın sadece büyü aldatmacaları olduğunu bilmektedir. Buna rağmen daha önceden burada büyü dolayısıyla gördüğü güzelliği hayatı boyunca unutamayacağını ve bu aldatmaca güzelliği hiçbir zaman aklında bulunduracağını açıklar. Melisso, Ruggiero'yu burayı hemen geride bırakıp kendini adadan kurtarmanın imkânı olmadığını ona ikaz eder. Alcina büyük bir büyü gücüne sahiptir. Adadan kaçmak için onu bir av için buradan ayrılmak istediğini inandırıp kandırması gerekmektedir. Ruggiero bununla hemfikirdir ama büyü ve bu büyünün yarattığı aldatmaca nedeniyle hala hislerine hakim olamamaktadır. En sonunda Bradamente ile buluşunca ve yüzüğün gücü ile onu gerçekten güzel kadın şekli ile görünce gözlerine inanamaz ve Brademente'nin gerçek şeklinin Alcina'nın yarattığı büyülü bir aldatmaca olduğunu sanır. Buna Bradamente gayet üzülür. Alcina'da Ruggiero'nun Bradamente'ye pek aldırmaz görünmesinden dolayı bunu fırsat bilip "Ricciardo"'yu bir hayvana dönüştürür. Ruggiero Alcına'yı sevmediğine ve sevgisinin sözlüsü Ricciardo kılığındaki Bradamente olduğunu ve ona olan aşkını başka kimseye ispat etmesi gerekmediğini bildirip Alcina'nın bu büyüsüne karşı Ruggierio gayet sert reaksiyonda bulunur ve Ricciardo/Bradamente'nin hayvan şeklinden geri dönmesini sağlar. Bu noktada seyircinin Alcina'nın Ruggerio'ya olan aşkının geçici değil gayet sağlam temelli olduğunu anlaması gerekmektedir. Bundan sonra ta operanın sona ermesine kadar Alcina'nın bu aşkının gerçek olduğu besteci tarafından onu sempatik göstermekle açıkça seyirciye kabul ettirmek istenmektedir. Oronte Ricciardo, Melisso ve Ruggiero'nun birlikte hareket ettiklerini anlamıştır. Alcina ve Morgana ds birlikte hareket edince bunların kendi güçlerinin üstünde geldiğini anlamıştır. Özellikle Alcina'nın Ruggeriero'na gerçekten aşık olması onun büyü gücünü gittikçe zayıflatmıştır. Örneğin Ruggerio'nun kendinden ayrılmasını istemeyen Alcina gerçek fena niyetli ruhları çağırmaz. Ama bu sahne sonunda tüm mantığını yitiren Alcina buna da başvurmak isterse de büyü gücü gayet azaldığı için bunda da başarı kazanamaz. Alcssina'nın büyüsü sadece illüzyon ve aldatmaca yapmaya kalmıştır. Ama büyülü yüzük taşıyan Roggiero bunu da alt etmiştir. III. Perde Bundan sonra opera çok hızlı gelişip sona erer. Morgana ve Oronte aralarında ilişkiyi yenileyip pekiştirmeye çalışırlar. Morgana Oronte'ye geri dönmek istediğini belirtir ve Orontes onu önce reddeder ama Morgana sahneden çıkınca onu hala sevdiğini açıklar. Ruggiero Alcina'ya aşık olmadan önceki kahraman şekline geri döner ve tiz sesli kornolar eşliğinde bir arya söyler. Oberto bir aslanla tanıştırılır ve neden olduğunu anlamadan ona karşı yakınlık hisseder. Alcina bir perişanlık hissi ile bir arya söyler ve unutulmayı arzu ettiğini belirtir. Bradamente ve Ruggierio, genellikle bir çömlek şeklinde olan, Alcina büyüsünün kaynağını tahrip etmenin mutlaka gerektiği üzerine fikir birliğine varırlar. Alcina bunu yapmamaları için onlara yalvarır ama onlar Alcina'yı duymamazlıktan gelirler ve Ruggiero çömleği yere çarpıp bin parçaya dönüştürür. Bunu yaparken adada her şey önce yıkılıp harap olur ve sonra yeniden şekillenir. Alcina'nın büyülü sarayı harabeye döner ve Morgana yerlere kapanıp kalır. Alcina'nın şeklllerini değiştirdiği eski sevgilileri eski insan şekillerine geri dönüşürler. Oberta'nın tanıştığı aslan Oberto'nun babası Asfolfo olarak ortaya çıkar. Diğer bazıları dönüşmelerini açıklamaya başlarlar: "Ben bir ağaç olmuştum", "Ben denizde bir dalga olmuştum". Bütün bu geri değişen insanlar bir ferahlama ile büyük sevinçlerini kutlamaya başlarlar. Bu mesut ortamda Alçına unutulmuştur. Enstrümentasyon "Alcina" operası için Handel'in orijinal partitür notaları ve kopyalarında bu operanın sahnelenmesi için gereken müziksel çalgılar ve sayıları şöyle verilmiştir: 2 blokflüt, 2 düz ahşap flüt, 1 pikolo flüt, 2 ahşap obua, 1 fagot, 2 valfsız Barok trompeti, telli çalgılar olarak solo keman, solo viyolonsel ve Barok müzikte kullanılan "basso continuo" ensambli (genel olarak viyolonsel, lavta, klavsen) . Müziksel parçalar Uvertür I. Perde Arya O s'apre al riso Koro: Questo è il cielo di contenti Gavot Saraband Minuet Gavot: Ecco l'infido! veya Taci. Alta reina Arya: Di', cor mio, quanto t'amai Arya: Chi mi insegna il caro padre? Arya: Di te mi rido Arya: È gelosia, forza è d'amore Arya: Semplicetto! A donna credi? Arya: Sì, son quella! Arya: La bocca vaga, quell'occhio nero Arya: Tornami a vagheggiar II. Perde Ariyoso: Col celarvi a chi v'ama un moment Kavatina: Qual portento mi richiama Arya: Pensa a chi geme d'amor piagata Arya: (Vorrei vendicarmi Arya: Mi lusinga il dolce affetto Arya: Ama, sospira Arya: Mio bel tesoro Arya: Tra speme e timore Arya: Ah! mio cor! Schernito sei! Arya: È un folle, è un vil affetto Arya: Verdi prati, selve amene Refakatli resitatif: Ah! Ruggiero crudel, tu non mi amasti! Arya: Ombre pallide, lo so, mi udite III. Perde Senfoniya: Voglio amar e disamar Arya: Credete al mio dolore Arya: Un momento di contento Arya: Ma quando tornerai Arya: Sta nell'ircana pietrosa tana Arya: All'alma fedel Arya: Mi restano le lagrime Koro:Sin per le vie del sole Arya: Barbara! Io ben lo so Üçlü Non è amor, né gelosia Koro: all'orror di notte cieca Entrée Tamburino Koro: Dopo tante amare pene Seçilmiş ses ve video kayıtları Ses kayıtları Videyografi Kaynakça Dış kaynaklar Dean, Winton ve Knapp, John Merrill (2009) Handel’s Operas 1726–1741 Woodbridge: The Boydell Press ISBN 978-1-84383-525-7. Hicks, Anthony, "Alcina", Stanley Sadie (ed.) (1992)The New Grove Dictionary of Opera, Londra: Macmillan Reference ISBN 0-333-73432-7 Kobbé, Gustav "", (Ed.: Earl of Harewood) (1987) The Definitive Kobbé's Book of Opera; 1. American ed. New York: G. P. Putnam's Sons; Dış bağlantılar IMSLP Petrucci Music Library websitesi "Alcina, HWV 34 (Handel, George Frideric)" maddesi "Dlib.indiana.ede" websitesinde "Alcina" oparası partitur notalari "Old.Warnerclassics" websiteinde "Alcina" oparası İtalyanca libretto ve İngilizce (Harriet Mason), Almanca (Martina Seeber) ve Fransizca (Michel Orcel) cevirileri "Librettidopera" websitesinde "Alcina" oparası İtalyanca librettosu Dresden "Sempreoper Mediathek" websitesinde "Alcina" oparasınin Kasim 2011 temsilinden bir video clip YouTube websitesinde "Handel - Alcina - Sardelli " adlı tüm eserin konser verziyonunun video kaydı (Erişim tarihi:2-2-2016) Kategori:1735 operaları Kategori:İtalyanca operalar Kategori:George Frideric Handel operaları