Ali Botuş Tabiatı Koruma Alanı

[bullvar_katip]

Ali Botuş , ayrıca Alibotoush, Bulgaristan ve Yunanistan arasındaki sınırda yer alan Slavyanka'nın küçük dağlık bölgesinde bir doğa koruma alanıdır. Koruma alanı, Bulgaristan topraklarında bulunan ve adını Slavyanka'nın eski adından alan dağın kuzey bölümünü kaplar. Blagoevgrad ili, Sandanski ve Hadzhidimovo belediyelerinde bulunmaktadır. 1951'de Balkan Yarımadası'ndaki endemik Bosna çamının (Pinus heldreichii) en büyük ormanlarını bu alanda yer aldığı açıklandı. Toprakları birkaç kez daha genişletildi ve 638ha ya da 16,38km'lik bir alana yayıldı. 1977 yılında UNESCO Biyosfer Rezervi ilan edildi. Koruma alanı, Balkanlar'daki en büyük Bosna çam ormanlarını (Pinus heldreichii) korumak için kuruldu ve zengin florasıyla bilidmeye başladı. Sınırlı bir bölge içinde 1500'den fazla tür bulunmaktadır. Coğrafya Koruma alanı, Slavyanka sıradağlarının kuzey yamaçlarında 1140 ve 2212 metre arasındaki rakımlarda yer almaktadır. Paril Eyer ile daha kuzeydeki Pirin sıradağından ayrılır. Dağ, metamorfik Paleozoik kireç taşı ve granit çekirdeği kaplayan mermerden oluşur. Ali Botuş toprakları çeşitli jeomorfolojik formlara ve Brezata, Saint Constantine, Mitnitsata, Tepleshki Zirvesi ve Chaplen Bair gibi çeşitli sırtlara sahiptir. Koruma alanı, karasal Akdeniz iklim bölgesi içinde yer alır ve yüksek rakımı nedeniyle Alp iklimi özellikleri sergiler. Bununla birlikte, Akdeniz etkisi çok güçlüdür ve en fazlası sonbahar-kış ve en azı yaz aylarında olacak şekilde yağış oranını belirler. Kışın ortalama sıcaklıklar, ülkenin geri kalanındaki aynı yüksekliklerde ortalama sıcaklıklardan çok daha yüksektir. Fön rüzgarının etkisi kışın çok güçlüdür. Koruma alanının alt kısımları için yıllık ortalama sıcaklık 14°C, yüksek kesimlerde ise yaklaşık 6°C'dir. Sıcaklığın 10°C'nin üzerinde olduğu ortalama süre koruma alanının alçak kesimleri için 200−220 gün ve yüksek kesimler için 130 gündür. Yıllık yağış 700 ile 900mm arasında değişmektedir ve en yüksek bölgelerde 900mm'yi geçmektedir. Dağın karst rölyefi nedeniyle koruma alanının yüzey suyu kaynakları azdır. Akarsu esas olarak yeraltı suları ile sürdürülmektedir; yağmur toplam akış hacminin %25−30'unu sağlarken, kar %20−25'lik bir kısmı oluşturur. Toprak örtüleri alt zeminde tarçın ormanı toprakları ve yüksek rakımda kahverengi orman topraklarından oluşur. Humus-karbonat toprak tipi baskındır, ancak yüksek bölümlerde dağ-çayır toprakları da görülür. Humus-karbonat toprakları sığ ile orta derecede derindir. Genellikle kuru ve sıcaktırlar. Flora alt=A meadow and a forest|sağ|küçükresim| Koruma alanından bir manzara alt=A meadow and a forest|sağ|küçükresim| Koruma alanının yüksek bölümlerinde içme suyu bulunan tek yer Marina Polyana mevkii Ali Botuş, koruma alanının sınır bölgesindeki göreceli izolasyonu nedeniyle bozulmamış ve izole edilmiş kalan çeşitli floraya ev sahipliği yapmaktadır. Küçük topraklarında 1500'den fazla vasküler bitki türü bulunur ve bu onu Balkan Yarımadası'nda önemli bir floristik oluşum merkezi haline getirir. Beşi yalnızca koruma alanında gözlemlenebilen 20'den fazla Bulgar endemik türü ve 42-46 Balkan endemik taksonu bulunmaktadır. Bitki türleri hem Akdeniz yaprak dökmeyen ormanları biyomundan hem de ılıman ormanlar biyomundan gelmektedir. Koruma alanın en alt bölgelerindeki yaprak döken ormanlara Avrupa kayını (Fagus sylvatica) ve Avrupa şerbetçiotu (Ostrya carpinifolia) hakimdir ve daha nadiren - tatlı kestane (Castanea sativa) görülür. İğne yapraklı orman kuşağı İskoç çamı (Pinus sylvestris), kara çam (Pinus nigra), Norveç ladini (Picea abies), Avrupa gümüş köknarı (Abies alba), Bulgar köknarı (Abies borisii-regis), Makedon çamı (Pinus peuce)) ve Bosna çamından (Pinus heldreichii) oluşmaktadır. 1000 ile 1450 m arasında alt iğne yapraklı kuşağın baskın ağaç türleri karaçam, 1800–1900 m arasındaki daha yüksek rakımda ormanlar Bosna çamı tarafından oluşmaktadır ve bu ormanlar Balkanlar'da türünün en büyüğüdür. Koruma alanının yanı sıra Pirin Milli Parkı, Bulgaristan'daki bu çam türlerinin tek habitatlarıdır. Bosna çam ormanlarının yaşı 60 ila 120 yıl arasındadır, bu ağaçlar zaman zaman 200 yaşın üzerindedir ve nadiren 400 yaşına ulaşmaktadır. Bazı ağaçların yüksekliği 30 metreyi aşabilmektedir. Kayın ve köknar zengin topraklı gölgeli habitatlarda büyürken, Bosna çamı daha az besin içeren bölgelerde yaşamaktadır. Koruma alanındaki çalı bitkileri de değişkenlik göstermektedir ve Avrupa porsuğu, (Taksus baccata) Bulgar sütleğen defnesi (Daphne kosaninii), sütleğen defne (mezeryon), Daphne oleoides ve diğerlerinden oluşmaktadır. Otsu bitki örtüsü elverişli iklim ve toprak koşulları ile kireç taşı anakayası nedeniyle çok çeşitlidir. Slavyanka'nın Bulgar kesimi, endemik Convolvulus suendermanii'nin tek yaşam alanıdır. Önemli korunan türler arasında siyah baldırıkara eğreltiotu (Adiantum capillus-veneris), Polygala nicaeensis, Rhamnus fallax ve ayrıca Slavyanka, Pirin ve kuzey Yunanistan'a endemik türler arasında olan Fritillaria drenovskii, Bulgaristan'ın bu bölgesi ve Yunanistan ile sınırlı Pulsatilla rhodopaea, Saxifraga siribrnyi, spur violet (Viola delphinantha), Slavyanka ve güney Pirin ile sınırlı Paril centaurea (Centaurea parilica), vb. gösterilebilir. 2012 yılında dünyanın en nadir mantarlarından biri olan Zeus olympius, o zamana kadar sadece Yunanistan'daki Olympus Dağı'ndan biliniyordu, ancak aynı yıl Ali Botuş'ta da keşfedildi. Bu mantar sadece Bosna çamı ile birlikte yaşamaktadır. Fauna Koruma alanının faunası da çeşitlidir. En yaygın büyük memeliler arasında kahverengi ayı, gri kurt, karaca, yaban domuzu, Avrupa tavşanı, kızıl tilki, Avrupa porsuğu ve altın çakal bulunur. Sürüngenler çeşitlidir ve iki kaplumbağa türü, mahmuzlu Akdeniz kaplumbağası ve Hermann'ın kaplumbağasının yanı sıra nadir Avrupa kedi yılanı ve Erhard duvar kertenkelesi gibi çok sayıda yılan ve kertenkele görülür. Bulgaristan'daki Makedon tepeli semenderinin görüldüğü tek yerdir. Omurgasız türlerinin %55 ile 60 arasındaki oranı Akdeniz biyomuna aittir. Koruma alanında şimdiye kadar, 1200'den fazla böcek türü tanımlanmıştır. Kısa ömürlü olan kelebekler özellikle ilgi çekicidir. 1992'de biyolog Zdravko Kolev Bulgaristan'a özgü beş yeni kelebek türü belirledi - doğu yeşilimsi siyah kuyruklu (Euchloe penia), Phalakron mavisi (Polyommatus andronicus), Yunan anormal mavisi (Polyommatus aroaniensis),, Higgin'in anormal mavisi (Agrodiaetus nephohiptamenos) ve Dils'in grayling'i (Pseudochazara orestleri); doğu yeşilimsi siyah kuyruklusu hariç hepsi Balkanlara endemik türleridir ve Yunan anormal mavisi dışındaki hepsi Bulgaristan'da sadece Slavyanka ve Pirin dağlarında görülebilir. Ayrıca bakınız Pirin Kaynakça Konuyla ilgili yayınlar Dış bağlantılar Kategori:1951'de kurulan korumalı bölgeler Kategori:Bulgaristan'daki doğa koruma alanları