Ali Hamenei

bullvar_katip · 21 Mayıs 2024

Seyyid Ali Hüseyni Hamenei (Farsça: سید علی حسینی خامنه‌ای, d. 17 Temmuz 1939; Meşhed), İranlı Şii merci-i taklid ve 1989'dan beri İran'ın ikinci yüce lideri. 1981-1989 yılları arasında İran'ın üçüncü cumhurbaşkanı olarak görev yapmıştır. Hamenei, Orta Doğu'da en uzun süre görev yapan devlet başkanı ve Şah Muhammed Rıza Pehlevi'den sonra geçen yüzyılın en uzun süre görev yapan ikinci İran lideri olmuştur. Resmi web sitesine göre Hamenei, Muhammed Rıza Pehlevi'nin saltanatı sırasında üç yıl sürgüne gönderilmeden önce altı kez tutuklandı. İran Devrimi'nin Şah'ı devirmesinden sonra, Haziran 1981'de sağ kolunu felç eden bir suikast girişiminin hedefi oldu. Hamenei, 1980'lerde İran-Irak Savaşı sırasında İran'ın liderlerinden biriydi ve şimdi kontrol ettiği ve komutanlarını kendisinin atadığı Devrim Muhafızları ile yakın ilişkiler geliştirdi. Devrim Muhafızları, ona karşı gelişen muhalefeti bastırmak için görevlendirildi. Hamenei 1981'den 1989'a kadar İran'ın üçüncü cumhurbaşkanı olarak görev yaptı ve ilk Dini Lider Ruhullah Humeyni'nin yakın müttefiki oldu. Ölümünden kısa bir süre önce Humeyni, vekil olarak seçtiği yerine gelecek olan Hüseyin Ali Muntazeri ile bir anlaşmazlık yaşadı, bu yüzden Humeyni öldüğünde halefi üzerinde anlaşmaya varılmadı. Uzmanlar Meclisi, 4 Haziran 1989'da 50 yaşındayken Hamenei'yi dini lider olarak seçti. Ekber Haşimi Rafsancani'ye göre Hamenei, Humeyni'nin ölmeden önce halefi olarak seçtiği adamdı. Hamenei, 14 Nisan 1979'dan beri Şah İsmail zamanında kurulan bir vakıf olan Astan Kuds Razavi'nin hizmetkarlarının başında bulunuyor. Dini lider olarak Hamenei, İslam Cumhuriyeti'ndeki en güçlü siyasi otoritedir. İran devletinin başı, silahlı kuvvetlerinin başkomutanıdır ve İran'da hükûmetin ekonomi, çevre, dış politika, ulusal planlama ve benzeri birçok alanda temel politikaları hakkında kararnameler çıkarabilir ve nihai kararları alabilir. Kerim Secadpur'a göre, dini lider olarak Hamenei, hükûmetin yürütme, yasama ve yargı organlarının yanı sıra ordu ve medya üzerinde doğrudan veya dolaylı kontrole sahip. Uzmanlar Meclisi, cumhurbaşkanlığı ve İran Parlamentosu için seçilecek olan tüm adayların başvuruları, üyeleri doğrudan veya dolaylı olarak İran Dini Lideri tarafından seçilen Anayasa Koruma Konseyi tarafından incelenir. Ayrıca, Anayasa Koruma Konseyi'nin Hamenei tarafından emir verildikten sonra belirli kişilere yönelik yasağını tersine çevirdiği durumlar da oldu. Hamenei'nin saltanatı sırasında büyük protestolar oldu; 1994 Kazvin protestoları, 1999 İran öğrenci protestoları, 2009 İran seçimleri gösterileri, 2011–2012 İran protestoları, 2017–2018 İran protestoları, 2018–2019 İran genel grevleri ve 2019-2020 İran protestoları. Gazeteciler, blogcular ve diğer kişiler İran'da dini lider Hamenei'ye hakaret suçlamasıyla, genellikle dine hakaret suçlamalarıyla bağlantılı olarak yargılandı. Cezaları arasında kamçılama ve hapis cezası vardı; bazıları ise gözaltında öldü. İran'ın nükleer programıyla ilgili olarak Hamenei, 2003 yılında her türlü kitle imha silahının üretimini, stoklanmasını ve kullanılmasını yasaklayan bir fetva yayınladı. Gençliği ve eğitimi Babası Ayetullah Seyyid Cevad Hüseyni Hamenei İran Azerisi annesi Hatice Mirdamadi Yezdlidir. Dini ilimleri öğrenmeye Meşhed şehrinde başladı. Daha sonra 2 yıl Necef'te, 6 yıl Kum'da okudu. Meşhed'de Ayetullah Milani'nin fıkhın harici derslerine katıldı. Daha sonralar yeniden Kum'a döndü. Burada Ayetullah Humeyni'nin fıkıh ve usul derslerine, Ayetullah Burucerdi ve Allame Tabatabai'nin felsefe derslerine katıldı. Ayetullah Burucerdi ve Ayetullah Şahrudi'nin yanında içtihada ulaştı. Siyasi eylemleri 1963 yılında Ayetullah Ruhullah Humeyni önderliğindeki İslami Hareket'e katıldı. 1977 yılında İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi tarafından sürgüne gönderilmek istense de mensubu olduğu İslami Hareket'in büyümesi üzerine sürgüne gönderilmedi ve Meşhed şehrine geri döndü. İran İslam Devrimi'nin gerçekleşmesi ve Ayetullah Humeyni'nin sürgünden dönmesi üzerine İslam İnkılabı Yüksek Şurası üyeliğine atandı. Bu görev üzerine Meşhed'den Tahran'a geldi. 1979 yılında İran Savunma Bakan Yardımcısı oldu. Aynı yıl Tahran vekili olarak İslami Şûra Meclisi'ne seçildi. 1980 yılında Humeyni tarafından İran Yüksek Savunma Şurası üyeliğine atandı. İran-Irak Savaşı'nda görev aldı. 27 Haziran 1981 tarihinde Ebuzer Camisi'ne yapılan bombalı saldırıda ağır yaralandı. İran Cumhurbaşkanı Muhammed Ali Recai'nin bombalı saldırı sonucunda ölmesi üzerine Ekim 1981'de yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday oldu ve Humeyni'nin de onayıyla 16 milyon oy alarak 3. İran Cumhurbaşkanı seçildi. 1985 yılında ikinci kez cumhurbaşkanlığına seçildi. Ayetullah Humeyni tarafından 1986 yılında kurulan Düzenin Yararını Teşhis Konseyi'nin Başkanlığı'na getirildi. Dini lider seçilmesi ve tepkiler 3 Haziran 1989 tarihinde Ayetullah Humeyni'nin vefat etmesi üzerine, 4 Haziran 1989 tarihinde Haşimi Rafsancani'nin tavsiyesi ile Uzmanlar Meclisi tarafından dini lider seçildi. Seçilmesine hocalarından olan eniştesi Şeyh Ali Tehrani ve Ayetullah Ali Montazeri karşı çıktı. İnsan hakları, özgürlükler, protestolar, İslam hukuku Eleştirmenler, Hamenei'yi dünya çapında sürgüne gönderilen 160 kadar sığınmacının öldürülmesine nezaret etmekle, protestoculara ağır baskı uygulamakla, Halkın Mücahitleri Örgütü paramiliter grubun on binlerce üyesinin öldürülmesini yönetmekle ve diğer insan hakları ihlallerinin yanı sıra İran'daki muhalif yazar ve entelektüelleri baskılayarak "özel bir hedef" haline getirmekle suçladılar. Bununla birlikte Hamenei'nin kendisi insan haklarının, Batı'nın insan hakları endişesinden yüzyıllarca önce gelen İslami öğretilerin altında yatan temel bir ilke olduğunda ısrar etmiştir. İslam Cumhuriyeti'nin hak sicilini ikiyüzlülükle eleştiren Batılı güçlere, bu ülkelerin Üçüncü Dünya ülkelerindeki insanlara ekonomik olarak baskı yaptığını ve despotları ve diktatörleri desteklediğini söyleyerek saldırdı. İslam Cumhuriyeti'nin hak sicilini ikiyüzlülükle eleştiren Batılı güçlere, bu ülkelerin Üçüncü Dünya ülkelerindeki insanlara ekonomik olarak baskı yaptığını ve despotları ve diktatörleri desteklediğini söyleyerek saldırdı. Batılıların İran'daki insan hakları ihlallerine ilişkin şikayetlerine yanıt olarak, Amerikan yönetiminin birçok suç işlediğini ve bu nedenle İslam Cumhuriyeti'ni yargılamaya yetkileri olmadığını belirtti. Ekonomik durumu ile ilgili iddialar Ali Hamenei'nin çeşitli şirketler aracılığı ile 95 milyar dolar değerinde bir serveti yönettiği iddia edilmektedir. Kaynakça Dış bağlantılar Resmî internet sayfası İslam İnkılabı Rehberi Aytullah'ıl Uzma Seyyid Ali Hamenei'nin Bürosu - Türkçe Kategori:1939 doğumlular Kategori:20. yüzyılda İranlılar Kategori:21. yüzyılda İranlılar Kategori:İran cumhurbaşkanları Kategori:İran yüce liderleri Kategori:Görev başındaki ulusal liderler Kategori:İran Devrimi'nde kişiler Kategori:Yaşayan insanlar Kategori:İran Azerileri Kategori:Azerbaycan Türkü Şiiler Kategori:Meşhed doğumlular Kategori:Antisiyonistler

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Ali Hamenei

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi