Ankara-Kars demiryolu

[bullvar_katip]

Ankara - Kars demiryolu, Türkiye'nin başkenti Ankara'yı sınır şehri Kars'a bağlayan TCDD'ye ait konvensiyonel demiryolu hattıdır. Demiryolu hattı Cumhuriyet Dönemi'nde devlet eliyle inşa edilen ilk demiryolu hattıdır. Hattın inşasına ilk devlet demiryolları şirketi olan Chemins de fer d'Anatolie Baghdad / Anadolu - Bağdat Demiryolları (CFAB) Şirketi başlamış, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD) ise inşaatı tamamlamıştır. Ankara'dan başlayan hat Kırıkkale, Yozgat, Nevşehir, Kayseri, Sivas, Erzincan ve Erzurum illerinden geçerek Kars'ta sonlanmaktadır. Demiryolu hattında özellikle günümüzde yerli ve yabancı turistler arasında popülerliği giderek artan Doğu Ekspresi ve Turistik Doğu Ekspresi seferleri yapmaktadır. Demiryolu hattının elektrikli ve elektriksiz kısımları ile elektrifikasyon işlemi devam eden kısımları bulunmaktadır. Ankara Garı - Kayseri Garı - Bedirli ve Bostankaya - Çetinkaya - Divriği arasındaki kısımlar elektriklidir. Bedirli - Sivas Garı - Bostankaya kesimiyle Hanlı - Bostankaya varyantında elektrifikasyon çalışmaları devam etmektedir. Divriği - Kars Garı arasındaki hat ise elektriksizdir. Demiryolu hattı üzerindeki Yerköy Tren İstasyonu'nun kuzeyinde inşa edilen Yerköy YHT Garı ile Sivas'ın Yıldızeli ilçesinde yer alan Yıldızeli YHT Garı arasında Ankara - Sivas yüksek hızlı demiryolu inşa çalışmaları devam etmektedir. Kars Garı'nın biraz ilerisinden başlayarak Ardahan'ın Çıldır ilçesinde yer alan Aktaş Sınır Kapısı yakınlarındaki Karakale mevkiinde Türkiye Cumhuriyeti sınırlarından çıkan Bakü - Tiflis - Kars demiryolu hattı 2017 yılında hizmete girmiştir. Demir İpek Yolu olarak da adlandırılan bu hat, İstanbul Boğazı'nı geçen Marmaray Tüneli ile birlikte, Pekin'den Londra'ya alternatif ve kesintisiz bir demiryolu bağlantısı sağlanmıştır. Demiryolu, Ankara - Kars demiryolu hattı aracılığıyla Türkiye'nin diğer demiryolu hatlarıyla bağlantılıdır. Ankara - Kars demiryolu, İstanbul-Haydarpaşa - Ankara demiryoluyla Eskişehir, Bilecik, Sakarya, Kocaeli ve İstanbul'a bağlanmaktadır. Bununla birlikte Çetinkaya, Kalın, Boğazköprü ve Irmak'taki müselleslerden başlayan demiryolu hatlarıyla Malatya, Samsun, Adana, Zonguldak gibi birçok şehirle de bağlantısı mevcuttur. Hattın gelecekte Kars - Iğdır - Nahçıvan demiryolu aracılığıyla Iğdır üzerinden Nahçıvan'a bağlanması planlanmaktadır. Demiryolu hattının devamı niteliğinde olan ve Kars Garı'ndan başlayarak Kars'ın Akyaka ilçesinde yer alan Doğukapı Tren İstasyonu'ndan sonra Türkiye Cumhuriyeti sınırlarından çıkarak Ermenistan'a geçen Kars - Gümrü - Tiflis demiryolu hattında, sınırın 1993 yılından beri kapalı olması sebebiyle, Akyaka Tren İstasyonu'ya kadar yolcu ve yük taşımacılığı yapılmaktadır. Tarihçe Demiryolu hattının Doğukapı - Kars Garı - Sarıkamış arasındaki bölümü 1894 - 1899 yılları arasında Kars, Rus toprağıyken Transkafkasya Demiryolu (ZZhD) Şirketi tarafından Transkafkasya Demiryolu hattı için Rus hat açıklığı (1524mm) ile inşa edilmiş ve 1899 yılında hizmete girmiştir. Hattın Sarıkamış - Erzurum arasındaki kısmı ise I. Dünya Savaşı sırasındaki Rus işgali döneminde Rus İmparatorluk Ordusu tarafından metre hat açıklığı (1000mm) ile inşa edilmiştir. 1920 yılında imzalanan Gümrü Antlaşması ile Türkiye Kars ve çevresini tekrar ele geçirmiş ve 1927 yılında bölgede bulunan Transkafkasya Demiryolu'na ait demiryolu hatlarını satın almıştır. Osmanlı İmparatorluğu Dönemi'nde Chemins de Fer Ottomans d'Anatolie / Osmanlı Anadolu Demiryolları (CFOA) Şirketi tarafından Ankara Garı'na kadar demiryolu hattı inşa edilmişse de ülkenin doğusuna bir demiryolu hattı inşa etmek, Bağdat Demiryolu'nun fikir babası olan Wilhelm von Pressel'in de öngördüğü gibi, hem ekonomik hem de siyasi sebeplerle mümkün olmamıştır. Ancak I. Dünya Savaşı sırasında Kızılırmak'ın stratejik öneminden faydalanmak amacıyla Irmak'a kadar dar hat açıklığında bir demiryolu hattı inşa edilmiş, bu hat Kurtuluş Savaşı sırasında Yahşihan'a kadar uzatılmıştır. İnşa edilen bu demiryolu hattı Ankara - Kars demiryolu hattının öncülüdür. Hükûmet, 23 Mart 1924 tarihinde yayımlanan 499 sayılı Kanun ile Ankara ile Kars arasında bağlantı sağlanması ve dar hat açıklığı ile inşa edilmiş mevcut demiryolu hatlarının standart hat açıklığı (1435mm) ile yeniden inşa edilmesi konusunda yetkilendirilmiştir. Hattın inşaatını ilk devlet demiryolları şirketi olan Chemins de fer d'Anatolie Baghdad / Anadolu - Bağdat Demiryolları (CFAB) Şirketi üstlenmiş ve hattın Ankara - Yahşihan - Yerköy arasındaki kısmı 1925 yılında, Yerköy - Kayseri Garı arasındaki kısmı ise 1927 yılında hizmete girmiştir. Hattın Kayseri - Sivas Garı arasındaki kısmı ise TCDD tarafından inşa edilerek 1930 yılında hizmete girmiştir. Hattın Anadolu Yaylası'nda inşa edilmesi birçok mühendislik sorununa sebep olmuş, bu sorunları aşmak amacıyla inşa edilen tünellerin toplam uzunluğu ise 4km.yi bulmuştur. Hattın Sivas - Erzurum arasındaki kısmı ise 1935 - 1939 yılları arasında inşa edilmiş ve Erzurum - Kars arasındaki mevcut demiryolu hattı ile bağlantı sağlanmıştır. Erzurum - Kars arasındaki mevcut hat 1949 - 1961 yılları arasında TCDD tarafından standart hat açıklığı ile yeniden inşa edilmiştir. Hat üzerinde, belirli yerlerde mesafeleri kısaltmak ve ulaşımı hızlandırmak amacıyla iki adet varyant inşa edilmiştir. Her iki varyant da Sivas il sınırları içinde olup, bunlardan ilki 1994 yılında hizmete giren Hanlı - Bostankaya Varyantı, diğeri ise 1974'te inşa edilmeye başlanan ancak maddi ve coğrafi zorluklar nedeniyle 2010'da hizmete girebilen Tecer - Kangal Varyantı'dır. Bu varyant üzerinde bulunan Deliktaş Tüneli, Türkiye'nin en uzun konvansiyonel demiryolu tünelidir. Hattın Kısımları ve Açılma Tarihleri Tren Hatları A. TCDD Taşımacılık Tarafından İşletilen Hatlar 1. Anahat Trenleri Doğu Ekspresi Erciyes Ekspresi Güney Kurtalan Ekspresi Turistik Doğu Ekspresi Van Gölü Ekspresi Kaynakça Dış bağlantılar TCDD resmî sitesi TCDD Taşımacılık resmî sitesi Kategori:Türkiye'deki demiryolu hatları Demiryolu Demiryolu Demiryolu Demiryolu Demiryolu Demiryolu Demiryolu Demiryolu Demiryolu Demiryolu Kategori:Türkiye'deki standart hat açıklıklı demiryolu hatları Kategori:1899'da tamamlanan ulaşım altyapısı Kategori:1961'de tamamlanan ulaşım altyapısı