Antanas Poška

bullvar_katip · 28 Mayıs 2024

Antanas Paškevičius - Poška(24 Mart 1903 - 16 Ekim 1992), Litvanyalı bir gezgin ve antropologun yanı sıra Litvanya'daki Esperanto hareketinin aktif bir üyesiydi. En çok 1929-36 yıllarında Hindistan'a yaptığı yolculukla tanınır. Hindistan'da Sanskrit eğitimi aldı ve Bombay Üniversitesi'nden antropoloji dalında lisans derecesi aldı ardından Shina dilini konuşan insanlar üzerine Kalküta Üniversitesi'nde doktora tezini yazdı, ancak savunamadı. Hindistan'ın entelektüel seçkinleriyle etkileşime girdi ve antropolojik keşiflere katıldı. Rabindranath Tagore ile bir araya geldi ve bazı eserlerini Litvancaya çevirdi. Poška 1936'da Litvanya'ya döndü ve gazeteci olarak çalışmaya başladı. Litvanya'daki Holokost sırasında üç Litvanyalı Yahudi'yi sakladığı için Uluslararası Dürüstler arasında yer aldı. 1945'te Sovyetler Birliği'nde, Gulag'da hapsedildi. Litvanya'ya dönemeyen Poška daha sonra Orta Asya'daki çeşitli müzelerde çalıştı. 1959'da Litvanya'ya dönmesine izin verildi. Litvanya'da öğretim görevlisi ve gazeteci olarak çalıştı ayrıca antropolojik çalışmalarına devam etti, ancak siyasi bir mahkum olarak geçmişi daha belirgin bir pozisyon almasını engelledi. 60 yaşına geldiğinde 75 ülkeyi ve 120 ülkeyi ziyaret etmişti. Poška, Litvanyalı ve yabancı basına makalelere katkıda bulunan üretken bir yazardı. Biyografi bağlantı=https://tr.wikipedia.org/wiki/Dosya:Gripkeliai_Village,_around_1940.jpg|sol|küçükresim|Gripkeliai köyü, 1940 Poška 1903 yılında, Litvanya'nın kuzeyinde, Pasvalys bölgesindeki Gripkeliai köyünde çiftçi bir aileye doğdu. Esperanto'ya olan ilgisi, ilk Esperanto ders kitabını hediye olarak aldığı 1913'te ortaya çıktı. Dili bağımsız olarak öğrendi ve 1917'de I. Dünya Savaşı sırasında bir Alman askeri'nin Esperanto kitabını okuduğunu fark etti. Asker, kendisine Esperantistlerin adreslerini paylaştı ve Poška birçok entelektüelle bu şekilde yazışmaya başladı. Bu bağlantılar daha sonraki yolculuklarında kendisi için hayati bir önem taşıyacaktı. Daha sonra Poska, Saločiai'de bir Esperantist grubunun aktif bir üyesi oldu. Hala bir öğrenci olan Poška, Litvanya basınına makale yazmaya başladı. Ailesi çeşitli etkinlikleri onaylamadı ve 1921'de Kaunas'a taşındı. Kaunas'ta Poška, Žiburėlis toplumu tarafından idare edilen bir yurtta kaldı ve okul hayatı süresince inşaat da dahil olmak üzere çeşitli işler de çalıştı. 1922'de Veisiejai'yi ziyaret etti ve Esperanto'nun mucidi Ludwik Lejzer Zamenhof hakkında yerli halktan bilgi topladı. 1923'te Nürnberg, Almanya'daki Esperanto Dünya Kongresi'ne katıldı ve bir yıl sonra Litvanya Eğitim Bakanlığı'ndan bir Esperanto öğretmen sertifikası aldı. 1926'da, Kaunas'ta ilk Litvanya radyo istasyonu açıldığında, Poška düzenli bir Esperanto dil programı Nia anguleto'ya ev sahipliği yaptı. 1926-29'da Poška Vytautas Magnus Üniversitesi'nde tıp okudu. Poška Litvanya'da ve yurtdışında seyahat etmeye oldukça erken yaşlarda başladı. Temmuz 1925'te, Litvanya'daki ilk bisiklet turunu üç arkadaşıyla tamamladı. Üç yıl sonra, bir motosiklet satın aldı ve 12 ülkeyi ziyaret eden Baltık Denizi etrafında bir yolculuğa çıktı. Yolculuğunu Hindistan'a ulaşarak tamamlamak ile iddialı bir fikir tasarladı. [[Dosya

oška_at_the_seat_of_Taj_Mahal,_1931-32.jpg|bağlantı=https://tr.wikipedia.org/wiki/Dosya

o%C5%A1ka_at_the_seat_of_Taj_Mahal,_1931-32.jpg|küçükresim|Poška, 1931-32'de Tac Mahal'de ]] Hindistan'a Yolculuk (1929–36) Litvanca ve Sanskrit dilleri arasındaki dilsel benzerliklerden etkilenen Poška, Sanskrit eğitimi almak, Hint kültürünü araştırmak ve Litvanya'nın Hindistan ile kültürel bağlantılarını keşfetmek için Hindistan'a gitmeye karar verdi. Belçikalı motorsiklet üreticisi FN'den aldığı bir motosikletle seyahat etmeyi planladı. Yolculuğa hazırlanırken, çok eski ve zaten deneyimli bir gezgin olan gazeteci Matas Šalčius ile tanıştı. İkili, 20 Kasım 1929'da Kaunas'tan yola çıkarak motosiklet gezisine başladı. Gezginler önce İstanbul'a sonra da Kahire'ye ulaştı ve daha sonra Orta Doğu üzerinden yolculuklarına devam ettiler. Yanlarına çok az bir miktarda para aldılar, 69 ABD doları ile yolculuğa çıkmışlardı ve bu sebeple yol boyunca para kazanmanın yollarını bulmak zorunda kaldılar. Esperanto, Litvanya ve diğer konularda konferanslar vererek Litvanyalı ve yabancı basınlara makale ve fotoğraf göndererek geziyi finanse ettiler. Ancak, Šalčius ve Poška arasındaki ilişki mali sıkıntılar ve mekanik problemlerle karşılaştıkça kötüleşmeye başladı. Tahran'dayken Poška kötü bir şekilde hastalandı. Šalčius, Poška'yı terk etti ve daha sonra anılarında ona hiç değinmedi. Poška yerel Esperantistlerden yardım aldı ve yaklaşık yarım yıl iyileşebilmek için çaba harcadı. Daha sonra Buşehr'de bir gemiye binerek 23 Mart 1931'de Mumbai'e geldi. [[Dosya:A_tribal_woman_from_the_Andamans,_picture_taken_by_Poška_in_1935.jpg|bağlantı=https://tr.wikipedia.org/wiki/Dosya:A_tribal_woman_from_the_Andamans,_picture_taken_by_Po%C5%A1ka_in_1935.jpg|sol|küçükresim|Andaman Adaları'ndan bir kabile kadını, 1935'te Poška tarafından çekilen fotoğraf.]] Jivanji Jamshedji Modi ve NA Thooti de dahil olmak üzere yerel Esperantistlerin ve aydınların yardımıyla Mumbai Üniversitesi'ne kaydoldu. 1931'de Sanskrit okumak ve Bhagavad Gita ve Rigveda'yı Litvancaya çevirmek için 42 gün Varanasi Üniversitesi'ni ziyaret etti (Bhagavad Gita'nın el yazması kayboldu; Rigveda'nın çevirisi Martynas Mažvydas Litvanya Millî Kütüphanesi'nde yer aldı). 1933'te Poška, Aryanlar, kökenleri ve göçleri üzerine antropoloji lisans tezini tamamladı. Mezun olduktan sonra Poška Kalküta'ya taşındı ve Kalküta Üniversitesi'ne kaydoldu. Mohenjo-daro'yu ziyaret ederken, kendisini Hint Müzesi Antropoloji Laboratuvarı'nda çalışmaya davet eden profesör Biraja Sankar Guha ile tanıştı. Litvanya basını, 1933'te Poška'nın Orta Asya'daki Taklamakan Çölü'nde antropolojik bir keşifte Oxford Üniversitesi profesörü Aurel Stein'e eşlik ettiğini belirtmektedir. Ancak, 1932-36 yıllarında Stein İran'da arkeolojik kazılar keşfetti. 1933-36 yıllarında, Güneydoğu Asya ve Himalayalar'daki antropolojik keşiflere katıldı ve burada kuzeybatı Himalayaların Şin dili konuşan halkları hakkında veri topladı. 1935'te, Hindistan Müzesi'nden genç akademisyenlerden oluşan bir ekiple Poška, Avustralyalı bilim adamı Dr. ME Smith tarafından yönetilen Andaman ve Nikobar adaları'na üç aylık bir keşfe çıktı. Takımadaların çeşitli bölgelerine seyahat ettiler ve yerel yerli kabileleri incelediler. Poška ve ekibi, yerel halkın yaşam tarzı, alışkanlıkları ve gelenekleri hakkında Antropometrik ölçümler ve diğer antropolojik verileri topladı. Bengal'deyken Poška, Calcutta'nın entelektüel seçkinleri, üniversite profesörleri ve genç araştırmacılar Biraja Sankar Guha, Himangshu Kumar Bose, Achyuta Kumar Mitra, Bajra Kumar Chatterji ve diğerleri ile aktif bir etkileşimde bulundu. Ayrıca daha sonra karşılaştırmalı bir çalışma olan Balts ve Aryans'a giriş yapan ve Hindistan'ın Vedalar ve Baltık pagan ayinleri arasındaki benzerlikleri araştıran Suniti Kumar Chatterji ile arkadaş oldu. Ünlü Hint Esperantist Sinha Laksmiswar ile arkadaşlıĞI Poška'yı Shantiniketan'a yönlendirdi ve Rabindranath Tagore ile iletişim kurma şansı buldu. Tagore'un kişisel denetimi altında Poška, Tagore'un şiirlerinden bazılarını Litvancaya çevirdi; Bu elyazmalarının bazıları 2013'te bir Sovyet kadın sansürlerinden yıllarca korunmasından sonra Poška'nın kızına verildiğinde yeniden ortaya çıktı. Poška Mahatma Gandi ile iki kez (Bombay ve Allahabad'da ) bir araya geldi ve Litvanya halkının desteğini Hindistan Bağımsızlık Hareketine taşıdı; Gandi, Poška'ya çeşitli zorluklara rağmen koruduğu dekoratif el yapımı bir mendil sundu. 1936'da Poška, fizik antropoloji doktorasını profesör Biraja Sankar Guha denetiminde, Batı Himalayaların Şina konuşan Halkının Fiziksel Affiniteleri başlıklı tezi ile sundu . Ancak, onu savunma şansı yoktu ve tezi kayboldu. 2014 yılında ölümünden sonra fahri diploma aldı. Sonraki Yaşamı (1936–92) [[Dosya:Easter_table_in_Osh,_Kyrgyzstan,_mid-1950s.jpg|bağlantı=https://tr.wikipedia.org/wiki/Dosya:Easter_table_in_Osh,_Kyrgyzstan,_mid-1950s.jpg|küçükresim|1950'lerin ortalarında Osh, Kırgızistan, Paskalya bayramında çekilmiş bir fotoğraf.]] Poška, 1936'da Hindistan'dan ayrıldı. Litvanya'ya dönerken Afganistan, İran ve Türkiye'den geçti. Türkiye'de Kürtler ve tutuklanmaları hakkında bir makale yazdı ve Haziran 1936'da tutuklanarak sınır dışı edilmek üzere Bulgaristan'a götürüldü. Serbest bırakıldı, ancak Bhagavad Gita'nın çevirisi de dahil olmak üzere eşyalarının ve araştırma materyallerinin çoğuna el konuldu ve hiçbir zaman geri verilmedi. Bulgaristan'da biraz zaman geçirdi ve burada 19. yüzyılın sonunda Bulgaristan'da yaşayan bağımsız Litvanya'nın kurucu babalarından Dr. Jonas Basanavičius'ta hakkında Bulgarlar'dan bilgi topladı. Poška,1936 Noel'inden hemen önce Litvanya'ya döndü. 1937–40'ta Poška, Akademikas, Lietuvos aidas, Trimitas gibi akademik gazete ve dergilerde gazeteci olarak çalıştı ve Darbas gazetesinin genel yayın yönetmenliğini yaptı. 1937-40 yıllarında Litvanya Esperantlar Birliği Başkanlığı yaptı. Litvanya'ya döndükten sonra Poška, Hint yolculuğu hakkındaki anılarını yazmaya başladı. Baltık Denizi'nden Bengal Körfezi'ne kitabının iki cildi Haziran 1940'ta Sovyetler'in Litvanya'yı işgalinden hemen önce yayınlandı; üçüncü cilt, bir basında yer alan eserler ile beraber yok edildi. Nazi işgali sırasında (1941-44) Poška, Vilnius Halk Kütüphanesi No. 3'ün yöneticisi olarak çalışmaya başladı. Tehlikelere rağmen, Poška en az üç Litvanyalı Yahudi'yi evinde Schutzstaffel birliklerinden saklayarak kurtardı. Poška, 1998 yılında Litvanya Cumhurbaşkanı tarafından Hayat Kurtarıcı Haç ile ödüllendirildi ve 2000 yılında İsrail Hükümeti tarafından Uluslararası Dürüstler arasında kendisine de yer verildi. Naziler'in Yahudi kitaplarını imha etmesine rağmen, daha sonra Yahudi Müzesi'ne transfer edilen 1000'den fazla yayını koruyarak sakladı. Sovyetler 1944'ün ortalarında Litvanya'ya döndükten sonra Poška, Sovyet Litvanya Eğitim Komiserleri Kütüphane Departmanının başına getirildi. Juozas ugiugžda'nın Sovyet işgalinden önce yayınlanan kitapları yok etme emirlerini reddettiği için Poška, Haziran 1945'te tutuklandı ve Sibirya'daki bir zorunlu çalışma kampında hapse mahkum edildi. Önce Velsk, Arkhangelsk Oblastı, ve daha sonra Komi Cumhuriyeti'nde bir zorunlu çalışma kampına yollandı. 1948'de zorunlu çalışma cezası sonrası, Litvanya'ya geri dönme hakkı olmadan zorla Orta Asya'ya tehcir edildi. Akademik bilgisi sayesinde, 1949-59 yıllarında Orta Asya'nın çeşitli etnografya müzelerinde pozisyonlarda çalıştı, ancak siyasi bir mahkum statüsü nedeniyle önde gelen görevleri üstlenemedi ve çalışmalarını yayınlamakta zorlandı. Kazakistan'daki Petropavl müzesinde (1949–53), Kırgızistan'daki Osh Müzesi'nde (1953-57), Özbekistan'daki Andican Müzesi'nde ve Tacikistan'daki Duşanbe Devlet Müzesi'nde (1958-59) çalıştı. Ayrıca Orta Asya'daki çeşitli arkeolojik seferlere katıldı. Oş'tayken Poška, Süleyman Dağı ve petroglifleri olmak üzere özellikle Rusha-Unkur Mağarası veya Kartal Mağarası gibi mağaraları inceledi. Mağaradaki arkeolojik kazılar sırasında Poška, Neolitik dönemine ait bir mikrolit envanteri buldu. Stalin'in 1953'te ölümü üzerine, Sovyet siyasi mahkumlarının birçoğu, Stalinizasyon kampanyası sırasında Sovyet yetkilileri tarafından yeniden incelendi ve Poška'nın 1959'da Litvanya'ya dönmesine izin verildi. Eve döndükten sonra Poška öğretim görevlisi, birkaç gazetenin muhabiri ve 1964-69'da yeniden kurulan Vilnius Esperantist Kulübü başkanı olarak çalıştı. Eski bir siyasi tutuklu olarak Sovyet yetkilileri tarafından şüpheli görüldü ve 1985'teki Perestroika reformlarına kadar akademik faaliyetlerine devam etmesine veya kitaplarını yayınlamasına izin verilmedi. Poška bu sırada seyahat etmeye devam etti. Örneğin, 1960 yılında biyolog Tadas Ivanauskas ile birlikte Tacikistan'daki Tigrovaya Balka Doğa Koruma Alanı'nı ziyaret etti ve daha sonra Leningrad ve Moldova'ya otostop ile seyahatlerde bulundu. 1972 yazında, 70 yaşındayken, son büyük yolculuğuna çıktı. Gürcistan, Ermenistan, Azerbaycan ve Karadeniz'deki Sohum'a giden Gürcistan Askeri Yolu üzerinden Kafkas Dağları'ndaki Elbruz Dağı'na beş haftalık bir motosiklet yolculuğu yaptı. Poška, hayatının son on yılını kurtarılan arşivinin yığınları altında geçirdi, yayınlamaya çalıştı fakat başarısız oldu. Büyük eseri, Hindistan'a yaptığı yolculuğun sekiz ciltlik kitabı Baltık Denizi'nden Bengal Körfezi'ne kadar, destekçileri tarafından ölümünden sonra yayınlandı. Kalküta Üniversitesi Fahri Doktoralık Unvanı [[Dosya

oška’s_daughter_Laimutė_Kisielienė_receives_the_regalia_of_Hon._Causa_D.Litt.,_awarded_to_his_father_posthumously_by_the_University_of_Calcutta.jpg|bağlantı=https://tr.wikipedia.org/wiki/Dosya

o%C5%A1ka%E2%80%99s_daughter_Laimut%C4%97_Kisielien%C4%97_receives_the_regalia_of_Hon._Causa_D.Litt.,_awarded_to_his_father_posthumously_by_the_University_of_Calcutta.jpg|küçükresim|Poška'nın kızı Laimutė Kisielienė, Kalküta Üniversitesi'ndeki ödül töreni sırasında çekilmiş bir fotoğraf.]] 1936'da Kalküta'dan ayrılmadan önce Poška, fizik antropolojide doktora tezini hazırladı ve Batı Himalayaların Şina konuşan Halkının Fiziksel Affiniteleri başlıklı tezini profesör Biraja Sankar Guha'ya sundu. Poška'nın günlüğüne göre, tezi 1936'da Londra'daki British Museum'a gönderildi ve kendisi tezini orada savunmak için Londra'ya gitmeyi planlıyordu. Ancak ayrılırken mali sıkıntılar ve II. Dünya Savaşı'nın patlak vermesi bu görevi tamamlamasını engelledi. 1966'da Litvanya ziyaretinden sonra, Dr. Suniti Kumar Chatterji, Poška'nın doktora tezini Londra'dan kurtarmasına ve derecesini korumasına yardım etmeyi kabul etti. Daha sonra Poška günlüğüne, Dr. Chatterji'den Kalküta Üniversitesi'nin Poška'ya doktora verdiğini bildiren bir mektup aldığını yazdı. Ancak, bu Kalküta Üniversitesi arşivleri tarafından doğrulanamadı. 2014 yılında, Yeni Delhi'deki Litvanya Büyükelçiliği, ölümünden sonra Poška'ya doktora derecesini vermek için Kalküta Üniversitesi ile ilitişime geçmeyi üstlendi. 28 Kasım 2014 tarihinde, Poška'ya Batı Bengal Valisi ve Kalküta Üniversitesi Rektörü Resen Keshari Nath Tripathi tarafından D.Litt onursal ödülü verildi. Bu arada Hindistan Cumhurbaşkanı Pranab Mukherjee de ödül töreninde hazır bulundu. Ödül, Antanas Poška'nın kızı Laimutė Poškaitė tarafından kabul edildi. Poška'nın Kalküta Üniversitesi ile bağlantısını anmak için 16 Ocak 2015'te üniversitenin kütüphanesinde bir anma töreni açıldı. Çalışmaları Poška'nın 2006 yılında yayınlanan bibliyografyasında 3.756 kayıt bulunmaktadır. Bunların çoğu Litvanya ile diğer ülkelerde (Hindistan, SSCB, Polonya, İngiltere) ve uluslararası Esperanto dergilerinde yayınlanan makalelerdir. 1932-35 yılları arasında Hindistan basında en az 30 makale yazdı. Litvanya basınında Hindistan hakkında 100'den fazla makale yayınlandı. Poška'nın Kazakistan ve Kırgızistan'daki arkeolojik araştırmaları hakkındaki makaleleri, Orta Asya'nın çeşitli gazete ve dergilerinde ve SSCB'deki arkeolojik dergilerde, bazen varsayılan bir isim kullanarak yayınlandı. Ayrıca Poška, çok sayıda kitap yazdı, ancak sadece birkaç tanesini yayınlandı: Esperanto raktas (Esperanto'nun Anahtarı), 1929 (Kaunas), 1969 (Vilnius) ve 2003 (Vilnius) 'da yeniden basıldı - Cenevre'de yayınlanan 1925 kitapçığının çevirisi Nuo Baltijos iki Bengalijos (Baltık Denizi'nden Bengal Körfezi'ne), 1939'da ilk iki cilt (Kaunas), 2002-2012'de yayınlanan 8 ciltlik set (Klaipėda) Indoeuropiečių istorijos pėdsakais (Hint-Avrupa Tarihinin İzini Sürmek), 1988 (Vilnius) Requiem, şiirsel minyatürler, 1989 ve 2004 (Vilnius) ve 2005 (Kaunas) - huş ağacı kabukları üzerine hapishanedeyken yazılmış Mano gyvenimo pasaka (Hayatımın Masalı), 2003 (Vilnius) Kaynakça Kategori:Kalküta Üniversitesinde öğrenim görenler Kategori:KB1 Litvanca kaynakları (lt) Kategori:1903 doğumlular Kategori:1992 yılında ölenler Kategori:Esperantistler Kategori:Esperanto eser veren yazarlar Kategori:Mumbai Üniversitesinde öğrenim görenler

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Antanas Poška

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi