Antik Çağ

[bullvar_katip]

Antik Çağ, antik tarih ya da İlk Çağ, insanlık tarihinin başlangıcından erken dönem Orta Çağ'a (geç antik çağ’a) kadar uzanan zaman dilimindeki belirgin kültürel ve siyasi olayları konu alır. Her ne kadar bitiş tarihi olan erken Orta Çağ büyük oranda göreceli olsa da, çoğu Batılı akademisyenler Batı Roma İmparatorluğu'nun 476'daki çöküşünü antik Avrupa tarihinin sonu olarak tanımlarlar. Antik tarih için kullanılan bir başka terim de antikitedir (antiquity). Yine de bu terim (antikite) daha çok Antik Yunan ve Antik Roma uygarlıklarını özel olarak tanımlamakta kullanılmaktadır. Sümerce çivi yazısının keşfedilmiş en eski yazım türü olduğuna göre, kayıtlı tarihin süresi yaklaşık 5000 yıldır. Genetik delillere göre ise insanoğlunun ilk ortaya çıkışı yaklaşık 1,5 milyon yıl öncedir. Ayrıca, Homo sapiensin Afrika'yı yaklaşık 60.000 yıl önce terk ettiğine dair gelişen bir düşünce ve deliller vardır. Antik tarih, MÖ 3000 MS 500 döneminde insanların yaşadığı tüm kıtaları kapsar. Üç çağ sistemi, eski tarihi Taş Devri, Bronz Devri ve Demir Devri olarak dönemlere ayırır ve kayıtlı tarihin genellikle Tunç Devri ile başladığı kabul edilir. Üç çağın başlangıcı ve bitişi dünyanın bölgelerine göre değişir. Birçok bölgede Tunç Çağı'nın genellikle MÖ 3000'den birkaç yüzyıl önce başladığı kabul edilirken, Demir Çağı'nın sonu bazı bölgelerde MÖ ilk binyılın başlarından diğerlerinde MS birinci binyılın sonlarına kadar değişir. Antik Tarihin İncelenmesi Antik tarihin incelenmesindeki en temel sorun, sadece bir kısmının kayıtlı ve belgelenmiş olması ve bu belgelenmiş kısmından sadece bir bölümünün günümüze ulaşabilmiş olmasıdır. Antik tarihin bitişinden çok sonraya kadar okuryazarlık herhangi bir kültüre yaygınlaşmamıştır, böylece tarihi yazma fırsatına sahip olmuş insan sayısı azdı. Yazılmış tarihler bile yaygınlaşmamış, dağılamamıştır, zira o dönemlerde matbaa makinesi olmadığı için bir eseri çoğaltmanın tek yolu el ile kopyasını çıkartmaktı. Antik Batı'nın okuryazarlık oranı en yüksek uygarlıklarından olan Roma İmparatorluğu'nun en ünlü ve önemli tarihçilerinden birçoğunun eserlerinin çoğu kayıptır. Örneğin, M.Ö. 1. yüzyılda yaşamış Romalı tarihçi Livy Roma'nın tarihini yazmış ve eserinin adını Ab Urbe Condite (Kentin Buluşundan) koymuştur. Eserin 142 cilt olduğu düşünülmektedir, bugüne sadece 35 cildi ulaşabilmiştir. Tarihçilerin antik dünyaya dair bilgi edinmelerinin iki ana yolu vardır: arkeoloji ve birincil kaynakların incelenmesi. Arkeoloji Ana madde: Arkeoloji Arkeoloji, geçmiş medeniyetlerden kalma eserleri bulmak, tarih ve sanat açısından incelemektir. Antik tarihin incelenmesinde, arkeologlar antik kentlerin kalıntılarında kazılar yaparak o dönemlerde insanların yaşayışlarına ve kurdukları uygarlığın özelliklerine dair ipuçları ararlar. Birincil Kaynaklar Antik dünya hakkında bilinenlerin çoğu, o dönemlerde yaşayan tarihçilerin çevreleri, geçmişleri ve dönemleri hakkında yazdıklarındandır. Her ne kadar yazarın bakış açısı ve önyargıları eserleri etkilemiş olsa da, onların ilk elden yaptıkları bu izah ve tasvirler antik geçmişi anlamak için büyük önem arz etmektedir. Tanınmış antik yazarlardan bazıları: Herodot Josephus Livy Polybius Suetonius Tacitus Thucydides Sima Qian Antik Tarihteki Bazı Önemli Uygarlıklar Avrupa ve Akdeniz Antik Mısır Antik Yunanistan Antik Roma Kartaca Etrüskler Fenike İskitler Doğu Asya Antik Çin Antik Japonya Antik Kore Moğollar Antik Türkler Hunlar Orta ve Güneybatı Asya Antik Hindistan Antik İran Asur Babil Gutiler İndus Vadisi Uygarlığı İsrail Krallığı Yehuda Krallığı Medler Mezopotamya Mitanni Sümer Urartu Sahra ve Alt-Sahra Afrikası Aksum Krallığı Kuşi Amerika Uygarlıkları Adena Aztekler İnkalar Mayalar Kızılderililer Olmekler Ayrıca bakınız Antik felsefe Historiyografi Antik çağlarda savaş Kaynakça ve diğer okumalar Everyman His Own Historian, Carl Becker (1931) Speech delivered to the American Historical Association Eyewitness Testimony, Elizbeth Loftus, Harvard, (1996) Decoding Ancient History : A toolkit for the historian as detective, Carol G. Thomas, D.P. Wick, Prentice Hall. (1993) Changes in the Roman Empire: Essays in the Ordinary, Ramsay Mac Mullen, Princeton (1993) Greeks and the Irrational, E. R. Dodds, U of Calif Press (1964) History of Magic and Experimental Science, Lynn Thorndike (1923) Enemies of the Roman Order: Treason, Unrest & Alienation in the Empire, Ramsay Mac Mullen, Harvard (1966) Directory of Ancient Historians in the USA The Idea of History, R.G. Collingwood (1946) What is History?, E.H. Carr (Becker 1931, Loftus 1996, Mac Mullen 1990, Thorndike 1923, Mac Mullen 1966, Thomas & Wick 1993) Project Livius. Articles on Ancient History Dış bağlantılar Dünya Tarihi - Birçok makaleye sahip büyük bir veritabanı (İngilizce)