Arıkonak, Hanak

[bullvar_katip]

Arıkonak, Ardahan ilinin Hanak ilçesine bağlı bir köydür. Tarihçe Arıkonak köyünün eski adı Komk'tur. Nitekim Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı ve 1595 tarihli Osmanlı tahrir defterinde de Komk (كومك) olarak geçer. Bu yer adı Gürcüce kaynaklarda Komki (ქომქი / კომქი) biçiminde yer alır. Komki, tarihsel Gürcistan'ın güneybatı kesimini oluşturan bölgelerden biri olan Eruşeti'de yer alıyordu. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve Komki köyünü 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden ele geçirdi. 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre Komki köyü, Gürcistan Vilayeti içinde Ardahan-i Büzürg livasının Meşe nahiyesine bağlıydı. Köyün nüfusu 13 Hristiyan haneden oluşuyordu. İspenç vergisi vermekle yükümlü hane reisleri Laşkara, Revaza, Gogiça, Vardzel, Badura, Giorgi, İoseb, Onana gibi Gürcü adları taşıyordu. Köyde buğday, arpa ve yonca tarımı ile arıcılık yapılıyor, koyun ve domuz besleniyordu. Bu defterde Ardahan-i Büzürg livasının Kuzay nahiyesinde aynı adı taşıyan başka bir köy bulunuyordu. Öte yandan Komki'deki megalit yapı kalıntısı, buranın çok daha eski yerleşim alanı olduğunu göstermektedir. Eruşeti bölgesi ve Komki köyü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinde köy Ardahan sancağının Ardahan kazasına bağlıydı. 1886 yılında köyün nüfusu 92 kişiden oluluyordu. Bu nüfus içinde 88 kişi Türk, 4 kişi Kürt olarak kaydedilmiştir. Komki köyünün nüfusu 1896 yılında 144 kişiye, 1906 yılında 261 kişiye çıkmıştır. Yirmi yılda nüfusun iki katından fazla artmış olması, bu süre içinde köye yeni insanların yerleştirildiğini göstermektedir. Nitekim 1907 yılında Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Göle bölgesinde göç nedeniyle boşalmış köylere yeni nüfus yerleştirildiğini yazmıştır. Komk köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bir süre fiilen Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması uyarınca köy Türkiye'ye bırakıldı. Komk köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Konk / Könk" (كونك) adıyla Kars vilayetinin Ardahan kazasının Hanak nayihesinv bağlıydı. 1935 genel nüfus sayımında "Könk" adıyla kaydedilmiş olan köy, aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 303 kişiden oluşuyordu. Komk veya Könk "yabancı kökten geldiği" için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Arıkonak olarak değiştirilmiştir. 1965 genel nüfus sayımında Arıkonak köyünün nüfusu 556 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde sadece 132 kişi okuma yazma biliyordu. Arıkonak köyünde bugün caminin bulunduğu yerde eskiden köyün kilisesi vardı. Bu kilise yıkılıp yerinde cami inşa edilmiştir. Köyün 3,3 km doğusunda ise, megalit bir kalenin (115 × 100 m) varlığı günümüze ulaşan kalıntılardan anlaşılmaktadır. Kalenin güneydoğu ucunda bir yapının, muhtemelen kulesinin izleri fark edilmektedir. Coğrafya Arıkonak köyü, Ardahan il merkezine 36km, Hanak ilçe merkezine 8km uzaklıktadır. Nüfus Kaynakça Dış bağlantılar Kategori:Hanak belde ve köyleri