Arnavut diasporası

[bullvar_katip]

Arnavut diasporası (Arnavutça: Mërgata Shqiptare veya Diaspora Shqiptare); Kosova, Makedonya, Karadağ ve Sırbistan'daki büyük azınlıklar da dahil olmak üzere, resmi Arnavutluk toprakları dışında yaşayan ve Arnavut kökenli insanların oluşturduğu bir yayılım alanıdır. Bu dört ülke dışında; Yunanistan, İtalya, Türkiye, Almanya, Amerika ve İsviçre'de de azımsanmayacak derecede fazla Arnavut vatandaşı yaşamaktadır. Arjantin, Kanada, İngiltere, Avusturya, Fransa, Hırvatistan ve Avustralya da; üzerinde 10.000'den fazla Arnavut kökenli insanın yaşadığı ülkeler arasındadır. Balkan coğrafyasının da içinde bulunduğu Avrupa kıtası başta olmak üzere, Arnavut nüfusu; Kuzey Amerika, Güney Amerika ve hatta Avustralya kıtasında her geçen daha fazla büyümektedir. Modern anlamda ilk Arnavut diasporası 1991 yılında ülkedeki komünist rejimin sona ermesiyle oluşmaya başlamıştır. Bu baskıcı süreç boyunca Arnavutluk vatandaşların ülke dışına çıkması olabildiğince engellenmiş, bu da yurt dışında bir diaspora oluşmasına mani olmuştur. İkili ilişkiler Arnavutluk-Türkiye ilişkileri Arnavutlar ile Türkler arasındaki ilk temaslar, 14. yüzyılda Osmanlı Devleti'nin Balkanlar'da izlediği yayılmacılık politikasının bir sonucu olarak başlamıştır. 1385 yılında yapılan Savra Savaşı ile Osmanlı egemenliği altına giren Arnavut halkı, 1913 yılındaki Balkan Savaşı'nın ardından imzalanan Bükreş Antlaşması ile bağımsızlığını kazanmıştır. Aynı zamanda Arnavutlar, Balkan halkaları arasında Osmanlı'dan ayrılan ve kendi devletini kuran en son halktır. Günümüze gelene kadar birçok kez yönetim ve rejim değiştiren Arnavutluk, 1913-1922 yılları arasında Türkiye ile sağlıklı ilişkiler yürütemiştir. Buna rağmen Türkiye, geçmişteki ilişkiler sebebiyle Arnavut nüfusun en çok bulunduğu ülkelerden biridir. Osmanlı'dan beri Türk topraklarında önemli bir azınlık olan Arnavutlar, yıllar boyunca önemli görevlerde bulunmuş ve sosyal yaşamdaki birçok meslek alanında önemli ve ünlü kişiler çıkarmışlardır. Türk millî marşı olan İstiklal Marşı'nın yazarı Mehmet Akif Ersoy, Galatasaray futbol takımının kurucusu Ali Sami Yen, Yeşilçam sinemasının kadın yıldızı Filiz Akın, son yılların popüler dizi oyuncusu Barış Arduç ve Balkan müziğinin Türkiye'deki önde gelen temsilcilerinden Candan Erçetin; Türkiye'de yaşayan Arnavut asıllı Türk vatandaşlarıdır. Osmanlı'nın ünlü Köprülü ailesinin kökleri de Arnavutlara dayanmaktadır. Türkiye'de etnik kökene dayalı herhangi bir nüfus sayımı veya belgeleme işlemi yapılmadığı için, Türkiye Cumhuriyeti topraklarında yaşayan güncel Arnavut nüfusu hakkında kesin bilgiler yoktur. Bu azınlığın 500.000 ile 1.500.000 arasında olabileceği düşünülmektedir.