Arpalı, Şavşat

[bullvar_katip]

Arpalı, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür. Tarihçe Arpalı köyünün eski adı Zendaba'dır. Gürcüce bir yer adı olan Zendaba (ზენდაბა), "Zena Daba"dan (ზენა დაბა) değişime uğramıştır ve "Yukarı köy" anlamına gelir. Bu yer adı Türkçeye Zenduba / Zendoba gibi farklı biçimlerde girmiştir. Zendaba, orta çağda Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Şavşeti'de yer alır. Nitekim bu yerleşimi Osmanlılar 16. yüzyılın ortalarına doğru Gürcülerden ele geçirmiştir. Natievi (ნათიევი), Ahoti (ახოთი), Çuta (ჭუტა), Lertzmana (ლერწმანა) gibi günümüzde de kullanılan yer adları da buranın eski bir Gürcü yerleşimi olduğunu göstermektedir. Zendaba, Osmanlı idaresinin 1835 yılında vergi belirleme ve askere alma amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği sırada Çıldır Eyaleti'nin İmerhevi sancağına bağlı köylerden biriydi. Köyde 34 hanede 108 erkek yaşıyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Zebdaba'nın toplam nüfusunun yaklaşık 216 kişiden oluştuğu söylenebilir. Zendaba, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması'yla Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin Zendaba (Зендаба) olarak kaydettiği yerleşim, Artvin sancağının Şavşet-İmerhevi kazasına bağlı Anklia nahiyesinin 11 köyünden biriydi. Zendaba köyünde, 97'i erkek ve 86'sı kadın olmak üzere, 32 hanede 183 kişi yaşıyordu. Bir hane hariç nüfusun tamamı Türk olarak kaydedilmişti. 1 hanede ise, 3'ü erkek ve 2'si kadın olmak üzere 5 Gürcü yaşıyordu. Zendaba, Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarında Rusların bölgeden çekilmesinin ardından Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 7 Mayıs 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya Artvin sancağını Gürcistan'ın bir parçası olarak tanıdı. Ancak Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Ankara Hükümeti'nin Tiflis hükûmetine verdiği ültimatom üzerine Gürcü idaresinin çekilmesinin ardından Zendaba köyü fiilen Türkiye'ye katıldı. Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında 16 Mart 1921 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla bu köyü de kapsayan Artvin bölgesi Türkiye'ye bırakıldı. Zendaba, 1922 yılında Artvin livasında yapılan nüfus tespiti sırasında Artvin livasının Şavşat kazasının merkez nahiyesinin bir köyüydü ve nüfusu 48 hanede yaşayan 330 kişiden oluşuyordu. Bu tarihte köyün nüfusunun tamamı "Türk" olarak yazılmıştır. Zendaba Türkçe olmadığı için köyün adı 1925 yılında Arpalı olarak değiştirildi. Arpalı, 1940 genel nüfus sayımında Çoruh vilayetine bağlı Şavşat kazasının merkez nahiyesinin köylerinden biriydi ve nüfusu 456 kişiden oluşuyordu. 1965 yılına gelindiğinde köyde yaşayan insan sayısı 669 kişiyi bulmuştu ve bu nüfus içinde 366 kişi okuma yazma biliyordu. Coğrafya Köy; Artvin il merkezine 74km, Şavşat ilçe merkezine 9km uzaklıktadır. Nüfus Kaynakça Dış bağlantılar Kategori:Şavşat belde ve köyleri