Aşağıserdarlı, Tortum

[bullvar_katip]

Aşağıserdarlı, Erzurum ilinin Tortum ilçesine bağlı bir mahalledir. Tarihçe Bugün Aşağıserdarlı ve Serdarlı adlarını taşıyan yerleşimlerin eski adı Odeki (ოდეკი) veya Odik'tir. Nitekim 1574 tarihli Osmanlı mufassal defterinde bu yerleşimler Odik (اودك) adıyla tek köy olarak kaydedilmiştir. 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde ise bu köyler sırasıyla Aşağı Odik (آشاغی اودك) ve Yukarı Odik (یوقاری اودك) olarak geçer. Odik köyü, orta çağda Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Günümüze kalıntıları ulaşan kiliseler ve kale de buranın eski bir yerleşim olduğunu göstermektedir. Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı ve 1574 tarihli Osmanlı mufassal defterinde tek yerleşim olarak geçen Odeki veya Odik, Tortum sancağına bağlı Hahuli (Haho) nahiyesinin köylerinden biriydi. Büyük bir yerleşim olan köyün nüfusu 611 haneden oluşuyordu. Köydeki 7 hane Müslüman olmuş, 604 hane Hristiyan olarak kalmıştı. Odik köyün 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterinde de tek köy olarak geçer. Bu tarihte Erzurum vilayetinin Tortum kazasına bağlı olan köydeki 145 hanede 387 Müslüman erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince Odik köyünün nüfusunun yaklaşık 774 kişiden oluştuğu ortaya çıkar. Odik köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Aşağı Odik ve Yukarı Odik şeklinde iki ayrı köy olarak kaydedilmiştir. Aşağı Odik bu tarihte Erzurum vilayetinin Tortum kazasının Azort nahiyesine bağlı köylerden biriydi. Bu yerleşim 1940 genel nüfus sayımında aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 981 kişiden oluşuyordu. Ödik veya Ödük Türkçe olmadığı için Aşağı Odik köyünün adı 1950'lerin ilk yarısında Aşağıelmalı olarak değiştirilmiştir. 1959 yılında ise köye Aşağıkatıklı adı verilmiştir. Nitekim genel nüfus sayımlarında köy 1955 yılında Aşağıelmalı, 1960 yılında Aşağıkatıklı adıyla geçer. 1965 genel nüfus sayımına göre Aşağıkatıklı köyünde 1.319 kişi yaşıyor ve bu nüfus içinde 219 kişi okuma yazma biliyordu. Köyün adı yakın dönemde Aşağıserdarlı olarak değiştirilmiştir. Aşağıserdarlı köyünde iki kale ve dört kilisenin kalıntıları günümüze ulaşmıştır. Köyün merkezinde bulunan Odeki Kalesi, “Katıklı Kalesi” adıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 2017 yılında korumaya alınmıştır. Diğer kale ise yerleşimin 3 kilometre güneyinde bulunmaktadır. "Katıklı Kalesi" içinde bulunan Kale Kilisesi'nde Gürcüce yazıt tespit edilmiştir. Köyün yerleşim alanında bir köylünün bahçesinde bulunan Odeki Kilisesi'nde de Gürcüce yazıtlar bugüne ulaşmıştır. Diğer iki kilise ise köyün Marabgil ve Kale mahallelerinde yer alır. Coğrafya Nüfus Kaynakça Kategori:Tortum'un mahalleleri Kategori:Evrifaessa Bot tarafından oluşturulan mahalle maddeleri Kategori:Tao-Klarceti