ASALA

bullvar_katip · 21 Mayıs 2024

küçükresim|upright=1.4|1975-1985 arası ASALA saldırıları. küçükresim|upright=1.41|CIA'in bir terörizm raporunda kullandığı ASALA'nın yaptığı eylem tiplerini gösteren tablo. ASALA ( tamlamasının kısaltmasıdır; Hayastani Azatagrut'yan Hay Gaghtni Banak) veya tam adı ile Ermenistan'ın Kurtuluşu için Ermeni Gizli Ordusu, 1975 ve 1994 yılları arasında, Türkiye dahil 16 farklı ülkede Türk ve diğer sivil, mülki ve diplomatik hedeflere karşı bombalı ve silahlı eylemlerde bulunmuş solcu ve aşırı milliyetçi silahlı örgüttür. Dünyanın çeşitli yerlerinde gerçekleştirilmiş toplamda 50'den fazla bombalı saldırının sorumluluğunu üstlenen örgüt kimi kaynaklarda 'terör örgütü' olarak nitelendirilmektedir. 1980-1990 yıllarında ABD'nin terör örgütü listesinde de yer almaktaydı. 1985 yılından sonra aktif olmayan ASALA, ABD'nin 2001'de hazırladığı "Yabancı Terörist Örgütler (Foreign Terrorist Organisations)" listesine ve "Ülkeye Girişi Yasak Olan Teröristler (US Terrorist Exclusion List)" listesine, Birleşik Krallık'ın "Yasadışı Gruplar (UK Proscribed Group)" listesine, Avustralya'nın, Kanada'nın, Avrupa Birliği'nin ve Rusya'nın "Tanımlanmış Gruplar (Specified Groups)" listelerine dahildir. Tarihi 1975 yılında Lübnan İç Savaşı esnasında, Beyrut şehrinde, sempatizan Filistin Halk Kurtuluş Cephesi'nin yardımı ile Agop Agopyan tarafından kurulmuştur. Agopyan'a göre, örgütün temel amaçları Ermeni ilkesininin dünya kamuoyuna tanıtılması ve yurtdışı Ermeni toplumunda milliyetçi duygunun yükseltilmesi olmuştur. ASALA bağımsız bir Ermenistan kurmak, Ermeni Kırımı'nın Türkiye Cumhuriyeti tarafından soykırım olarak kabul edilmesini ve tazminat ödenmesini sağlamak ve Büyük Ermenistan için çalışmıştır. ASALA militanları bir dönem Yunanistan ve Suriye İstihbarat servislerinin her türlü eğitim, öğrenim ve lojistik destek kolaylıklarından yararlanmışlardır. Saldırıları 1970'li ve 1980'li yıllarda, genelde Türk hedeflere karşı saldıran ASALA, aynı zamanda değişik nedenlerle Madrid'de Trans World Airlines ve Los Angeles'ta Air Canada ofislerini de bombaladı. Asala'nın eylemlerinde 1979 yılından itibaren artış gözlenmeye başlandı. Eylemciler, 21 ülkenin 38 kentinde, 39'u silahlı, 70'i bombalı, biri de işgal şeklinde olmak üzere toplam 110 silahlı saldırı gerçekleştirdi. Bu saldırılarda Türkiye'nin 42 diplomatı ile 4 yabancı uyruklu kişi hayatını kaybederken, 15 Türk ve 66 yabancı uyruklu kişi de yaralandı. ASALA'nin Türkiye içindeki ilk eylemi 1982'nin 7 Ağustos tarihinde Ankara Esenboğa Havalimanı'nda gerçekleştirdiği bombalı saldırı olmuştur. Saldırı sonucunda 9 kişi hayatını kaybetmiş, 72 kişi yaralanmıştır. ASALA'ya mal edilen saldırılar farklı kaynaklarda değişiklikler arz etmektedir. Amerikan hükûmet kaynaklarına göre 1968'den itibaren ASALA, 84 olayda 299 kişiyi yaralamış 46 kişiyi öldürmüştür. Paris'te Türk Hava Yollarını bombalayan örgüt üyelerine 30 ay ceza verilmiştir. 1983 Temmuz'unda örgüt tarafından gerçekleştirilen Orly Havaalanı katliamında 8 kişi ölmüş 52 kişi yaralanmıştır. ASALA, kendi milliyetçi hedeflerinin yanı sıra benzer eğilimleri olan İrlanda Cumhuriyet Ordusu (IRA), PKK/Kongra-Gel/KADEK, ve Kızıl İtalyan Tugayları (Italian Red Brigades) gibi diğer uluslararası silahlı örgütler ile işbirliği yapmıştır. Örgüt; saldırılarının hepsini sivil hedeflere karşı gerçekleştirmiştir. 1985 yılından sonra ise ASALA tarafından kayda değer bir eylem gerçekleştirilmemiştir. Örgütün hedef seçimi Hedeflerin dağılım yüzdeleri şu şekildedir: Sivil şahıslar ve malları %2 Havaalanları ve havayolu şirketleri %34 İş yeri %14 Diplomatik hedefler %41 Basın-yayın %1 Dini şahıslar ve kuruluşlar %1 Taşımacılık %2 Diğer %2 Hedefler Mehmet Baydar, Santa Barbara, Kalifornia, Başkonsolos, 27 Ocak 1973 Bahadır Demir, Konsolos, Santa Barbara, Kalifornia, 27 Ocak 1973 Daniş Tunalıgil, Viyana, Büyükelçi, 27 Ekim 1975 İsmail Erez, Paris, Büyükelçi, 24 Ekim 1975. Talip Yener, Şoför, Paris, 24 Ekim 1975 Oktar Cirit, Türk Büyükelçiliği Birinci Sekreteri, Beyrut, 16 Şubat 1976 Taha Carım, Büyükelçi, Vatikan, 9 Haziran 1977. Necla Kuneralp, Madrid, Türk Büyükelçisi Zeki Kuneralp'in eşi, 2 Haziran 1978 Beşir Balcıoğlu, Madrid, Emekli Büyükelçi, Bayan Kuneralp'ın erkek kardeşi 2 Haziran 1978 Ahmet Benler, Lahey, Büyükelçinin oğlu, 12 Ekim 1979 Yılmaz Çolpan, Paris, Turizm Müşaviri, 22 Aralık 1979. Galip Özmen, Atina, Ataşe, 31 Temmuz 1980 Neslihan Özmen, Atina, Ataşe Özmen'in kızı, 31 Temmuz 1980 Şarık Arıyak, Sidney, Başkonsolos, 17 Aralık 1980 Engin Sever, Ataşe, 17 Aralık 1980 Reşat Moralı, Paris, Çalışma Ataşesi, 4 Mart 1981 Tecelli Arı, Din Görevlisi, 4 Mart 1981 Mehmet Savaş Yergüz, Cenevre, Yerel Sekreter, 9 Haziran 1981 Cemal Özen, Paris, Ataşe, 24 Eylül 1981 Kemal Arıkan, Los Angeles, Başkonsolos, 28 Ocak 1982 (ESAK üyeleri Hampig Sassounian ve bir suç ortağı tarafından Los Angeles'te öldürüldü.) Orhan Gündüz, Boston, Fahri Başkonsolos, 4 Mayıs 1982 Erkut Akbay, Lizbon, İdâri Ataşe, 7 Haziran 1982 Atilla Altıkat, Ottawa, Albay, Askerî Ataşe, 27 Ağustos 1982 Bora Süelkan, Burgaz, İdâri Ataşe, 9 Eylül 1982 Nadide Akbay, Lizbon, İdâri Ataşenin karısı, 8 Ocak 1983 Galip Balkar, Belgrad, Büyükelçi, 9 Mart 1983 Dursun Aksoy, Brüksel, İdâri Ataşe, 14 Temmuz 1983 Cahide Mıhçıoğlu, Lizbon, Danışmanın karısı, 27 Temmuz 1983 Işık Yönder, Tahran, Yerel Sekreterin karısı, 28 Nisan 1984 Erdoğan Özen, Viyana, Çalışma Ataşesi, 20 Haziran 1984 Evner Ergun, Viyana, Uluslararası Memur, 19 Kasım 1984 Çağlar Yücel, Bağdat, Ataşe, 11 Aralık 1993 Dağılışı 1983 Paris Orly Havaalanı saldırısından sonra örgüt birçok ufak gruba bölünmüştür. Zamanla örgüt içi çekişmeler ve anlaşmazlıklar ortaya çıkmış, kurucularından Agopyan 1988 yılında öldürülmüş. Ermeni halkından da yeterli destek görememiş ve 1994 yılında eylemlerini sonlandırmıştır. Ayrıca bakınız Ermeni Devrimci Federasyonu Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları Ermeni Devrimci Ordusu (ESAK'ın devamı) Yeni Ermeni Direnişi Kitaplar Erich Feigl. "A Myth of Terror", Zeitgeschichte, 1987. Kaynakça Dış bağlantılar Öldürülen diplomatlar Ermenistan Erivan ASALA Mezarlığından Resimler Kaliforniya Ermenileri tarafından hazırlanan bir anı sitesi ASALA üyesi Levon Ekmekçiyan mahkeme görüntüleri Agop Agopyan'ın Orhan Gündüz'ün öldürülmesi eylemini üstlenişi (Konuşma İngilizce) Alek Yenikomşiyan ve Monte Melkonyan bir ASALA konferansında 12 Mart 1981'de Lübnan'da düzenlenen bir ASALA konferansı Ocak 1984'te Ermenistan'ın Kurtuluşu için Ermeni Gizli Ordusu: Devam Eden Bir Uluslararası Tehdit başlığı ile CIA tarafından hazırlanmış ASALA raporu ASALA hakkında bir dergi yayını; Armenian Terrorism in the Twentieth Century Kategori:Milis gruplar Kategori:Amerika Birleşik Devletleri tarafından terör örgütü olarak tanımlanmış örgütler Kategori:Birleşik Krallık tarafından terör örgütü olarak tanımlanmış örgütler Kategori:Ermeni örgütleri Kategori:Türk karşıtlığı Kategori:Kanada tarafından terör örgütü olarak tanımlanmış örgütler Kategori:Rusya tarafından terör örgütü olarak tanımlanmış örgütler Kategori:Avustralya tarafından terör örgütü olarak tanımlanmış örgütler Kategori:Türkiye tarafından terör örgütü olarak tanımlanmış örgütler Kategori:Almanya tarafından terör örgütü olarak tanımlanmış örgütler Kategori:Komünist terörizm

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

ASALA

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi