Aşıküzeyir, Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı bir köydür. Tarihçe Köyün eski adı, Heoti'dir. Gürcüce bir yer adı olan Heoti (ხეოთი), Hevati'den (ხევათი) değişime uğramış olmalıdır. Bu yer adı, 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde Heva (خوا) olarak geçer. Bununla birlikte zaman içinde bu adın Türkçe yazılışı değişime uğramıştır; nitekim 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde, Gürcüce Hevati'ye uygun biçimde Hevat (خەوات) olarak geçer. 93 Harbi'nde Ardahan bölgesine hakim olan Ruslar ise, köyün adını Gürcüce yazılışına uygun biçimde Heot (Хеот) olarak kaydetmiştir. Heoti veya Hevati, "vadi" veya "dere" anlamına gelen Gürcüce "hevi" (ხევი) kelimesinden türemiştir. Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde bugün de Heoti adını taşıyan bir köy bulunmaktadır. Heoti ya da Hevati, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan Mesheti bölgesinin yerleşim yerlerinden biriydi. Osmanlılar köyü, birleşik Gürcistan Krallığı'ın ardından bu bölgeye hakim olan Samtshe Atabeyliği'nden 16. yüzyılın ortasında ele geçirdi. 1595 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre, Gürcistan Vilayeti içinde, Poshov livasının Kuzay nahiyesine bağlıydı. Bu tarihte köyde 4 hane yaşıyordu. Her hane, Osmanlı Devleti'nin Hristiyan köylülerden aldığı ispenç vergisi vermekle yükümlü kılınmıştı. Hane reislerinin ve babalarının adlarından hareketle Heoti'nin bir Hristiyan Gürcü köyü olduğu anlaşılmaktadır. Köyde buğday, arpa, yonca tarımı ve arıcılık yapılıyor, domuz ve koyun besleniyordu. Heoti, uzun süre Osmanlı yönetimi altında kaldıktan sonra, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ardından Rusya İmparatorluğu’nun eline geçti. Rus idaresinde Ardahan sancağının (okrug) Poshov kazasına (uçastok) bağlıydı. Bu kaza içinde Tsurtskabi nahiyesinin köylerinden biriydi. 1886 yılında köyün nüfusu 121 kişiden oluşuyordu. Rus idaresinde Heoti köyünün nüfusu, 1896’da 170 kişiye, 1906’da da 182 kişiye yükselmişti. Bu tespitlerde nüfusun tamamı "Türk" olarak kaydedilmiştir. Ardahan bölgesini gezen Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli ise, Hevati'de 1917 yılında 18 hanede 202 Müslüman Gürcünün yaşadığını yazmıştır. Heoti, Rus hakimiyetinin sona ermesinden sonra, bir süre bağımsız Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 1921 yılında, Sovyet Rusya'nın Gürcistan'ı işgali sırasında, Ankara Hükümeti'nin verdiği ültimatom üzerine Gürcüler Ardahan ve Artvin bölgelerinden çekildi. 16 Mart 1921'de, Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında imzalanan Moskova Antlaşması'yla da Heoti köyü Türkiye'ye bırakıldı. Heoti ya da Hevati, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Hevat" (خەوات) adıyla, Kars vilayetinin Poshof kazasının Merkez nahiyesine bağlıydı. 1935 genel nüfus sayımıda "Hivat" olarak kaydedilmiş olan Heoti, aynı idari konuma sahipti ve köyde 250 kişi yaşıyordu. Türkçe kaynaklarda farklı biçimlerde yazılmış olan Heoti ya da Hevati adı, "yabancı kökten geldiği" için 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Boşdere olarak değiştirilmiştir. Bununla birlikte köyün eski adı yeni adıyla birlikte resmî kayıtlarda "Boşdere (Hevat)" biçiminde bir süre daha kullanılmıştır. Boşdere'nin adı daha sonra Aşıküzeyir olarak değiştirilmiştir. Coğrafya Aşıküzeyir köyü, Ardahan il merkezine 90km, Posof ilçe merkezine 18km uzaklıktadır. Nüfus Kaynakça Dış bağlantılar Kategori
osof belde ve köyleri
osof belde ve köyleri