At nalı yörünge

[bullvar_katip]

küçükresim|sağ|Şekil 1: Karmaşık bir at nalı yörüngesi (dikey döngü, daha küçük cismin yörüngesinin Dünya'nınkine olan eğiminden kaynaklanır ve her ikisi de aynı düzlemde yörüngede dönerse bu hareket gerçekleşmez) At nalı yörünge, kendisine göre çok daha büyük bir cisimle (Dünya gibi) eş-yörünge hareketi yapan cismin yörüngesine verilen addır. Küçük cismin yörünge periyodu neredeyse büyük cismin yörünge periyoduna eşittir ve büyük cisimden bakıldığında dönen referans çerçevesinde izlediği yol at nalına benzer. Aslında gözlenen döngü kapalı değildir ancak her seferinde ileri ve geri kayma gösterdiğinden uzunca bir periyot sürecinden sonra sanki gözlendiği gezegeni merkez alıyormuş gibi algılanır. Gözlem yapılan gezegene yaklaştığı vakit ise yörüngesinin belirgin bir yön değişikliği gösterdiği görülür. Yörüngenin tüm döngüsü ele alındığında yörünge Dünya ile boynuzlar arasında atnalının anahattını oluşturacak bir yol izler. Dünya için düşünüldüğünde at nalı yörüngesindeki astreoidler; 54509 YORP, 2002 AA29, 2010 SO16 ve belki 2001 GO2'dir. İfade daha genişletilirse geçiş yörüngesinde bulunan 3753 Cruithne veya (85770) 1998 UP1 ve 2003 YN107'de içerir.küçükresim|upright=1.14| Şekil 2: At nalı yörüngenin olası hareket şekilleri|solSatürn'ün ayları Epimetheus ve Janus birbirleri için bakıldığında at nalı yörüngesi izlerler. Tekrar eden bir döngüleri yoktur ve her biri diğerine göre tam bir at nalı yörüngesi çizerler. küçükresim|Şekil 3: Yerçekimi konturları boyunca olası yörüngeleri gösteren plan. Bu görüntüde, Dünya (ve onunla birlikte tüm görüntü) Güneş'in etrafında saat yönünün tersine dönmektedir. İribaş yörünge Şekil 3, L ve L Lagrange noktaları etrafındaki daha kısa yörüngeleri göstermektedir (örneğin mavi üçgenlere yakın çizgiler). Bunlara iribaş yörüngeler adı verilmektedir. (Bkz. Şekil 4) Asteroidin Dünya'ya olan uzaklığının Güneş'in diğer tarafındaki L noktasına kadar kadar salınım yapmaması dışında at nalı yörüngeler ile benzer şekilde açıklanabilir. Dünya'ya yaklaştıkça ya da uzaklaştıkça, Dünya'nın yerçekimi alanının değişen çekimi, cismin hızlanmasına ya da yavaşlamasına neden olarak yörüngesinde librasyon olarak bilinen bir değişikliğe neden olur. İribaş yörüngeye örnek olarak, Satürn'ün küçük uydusu Polydeuces'in daha büyük bir uydu olan Dione'ye göre L noktası etrafında dönmesi verilebilir. Dünya'nın yörüngesiyle ilişkili olarak, 300 metre çapındaki 2010 TK asteroidi, önünde bulunan L noktası etrafında bir iribaş yörüngesinde salınmaktadır. 2020 VT1 ise Mars'a göre geçici bir at nalı yörüngesi izlemektedir. [[Dosya:Animation of 2010 TK7.gif|küçükresim|Şekil 4: Bir iribaş yörüngeye örnek olarak 2010 TK7'nin 1600 ve 2500 yılları arasındaki hareketi verilebilir. ]] Kaynakça Kategori:Yörüngeler Kategori:Satürn (gezegen)