Atalar, Şavşat

[bullvar_katip]

Atalar, Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı bir köydür. Tarihçe Atalar köyünün eski adı Tsitveti'dir. Gürcüce bir yer adı olan Tsitveti (წითვეთი), "çeyiz" anlamındaki "tsitvi" (წითვი) kelimesinden türemiş ve "çeyizlik" anlamına geliyor olabilir. Bu yer adı Türkçeye Zitvet olarak girmiştir. Nitekim 1835 tarihli Osmanlıca nüfus defteri ile Artvin vilayeti üzerine 1927 tarihli bir kaynakta Zitvet (زیتوەت) olarak yer alır. Tsitveti, tarihsel Gürcistan'ın güneybatı kesimini oluşturan bölgelerden biri olan Şavşeti'nin köylerinden biridir. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Bir köy kilisesi olan Tsitveti Kilisesi bu dönemdem kalmış olmalıdır. Zitvet, Osmanlı idaresinin askere alma ve vergi belirleme amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği 1835 yılında Çıldır Eyaleti'ne bağlı Mirhev (İmerhevi) sancağının köylerinden biriydi. Bu tarihte Tsitveti köyünde 38 hanede 115 erkek yaşıyordu. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, köyün toplam nüfusunun yaklaşık 230 kişiden oluştuğu ortaya çıkar. Tsitveti, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin Tsitvet (Цитветъ) olarak kaydettiği köy, Artvin sancağının Şavşet-İmerhevi kazasına bağlı Garkloba nahiyesinin 10 köyünden biriydi. 1886 yılında yapılan tespite göre köyde, 229'u erkek ve 195'i kadın olmak üzere, 55 hanede 424 kişi yaşıyordu. İki hane hariç nüfusun tamamı Gürcülerden oluşuyordu. İki nanede ise, 3'ü erkek ve 4'ü kadın olmak üzere 7 Türk yaşıyordu. Bu nüfus tespiti sırasında Tsitveti köyü, “Berek-ogli” (Berekidze), “Demurçi-ogulari”, “Duğabidze”, “Hilvadze” ve "Lasuridze" mahallelerini kapsıyordu. Köyde Duğabidze (დუღაბიძე), Lasuridze (ლასურიძე), Mçedlidze (მჭედლიძე) gibi kişi adlarından türemiş yer adları da buranın eski bir Gürcü yerleşimi olduğunu göstermektedir. Tsitveti veya Zitvet, Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarında Rusların bölgeden çekilmesinin ardından Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 7 Mayıs 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya Artvin sancağını Gürcistan'ın bir parçası olarak tanıdı. Ancak Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Ankara Hükümeti'nin Tiflis hükûmetine verdiği ültimatom üzerine Gürcü idaresinin çekilmesinin ardından Tsitveti köyü fiilen Türkiye'ye katıldı. Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında 16 Mart 1921 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla bu köyü de kapsayan Artvin bölgesi Türkiye'ye bırakıldı. 1922 yılında Artvin livasında yapılan nüfus tespitinde "Zizvet" adıyla kaydedilmiş olan köy, Artvin livasının Şavşat kazasında, Merya nahiyesinin 15 köyünden biriydi. Köydeki 73 hanede, 223'ü kadın ve 245'i erkek olmak üzere 468 kişi yaşıyordu. Bu tespitte nüfusun tamamı Türk olarak kaydedilmiştir. Tsitveti veya Zitvet, Türkçe olmadığı için köyün adı 1925 yılında Atalar olarak değiştirildi. Atalar, 1940 genel nüfus sayımında Çoruh vilayetinin Şavşat kazasına bağlı Merya nahiyesinin köylerinden biriydi ve nüfusu 440 kişiden oluşuyordu. 1965 yılına gelindiğinde köyde yaşayan insan sayısı 541 kişiyi bulmuştu ve bu nüfus içinde 251 kişi okuma yazma biliyordu. Tsitveti köyünde bir kilisenin varlığı bilinmektedir. Köyün güney kesiminde bulunan Tsitveti Kilisesi'nden geriye duvar parçası ve birkaç yapı taşı kalmıştır. Coğrafya Atalar köyü, Artvin il merkezine 91km, Şavşat ilçe merkezine 26km uzaklıktadır. Nüfus Kaynakça Dış bağlantılar Kategori:Şavşat belde ve köyleri