Atatürk Kültür Merkezi (İstanbul)

bullvar_katip · 23 Mayıs 2024

Atatürk Kültür Merkezi (AKM), İstanbul'da Taksim Meydanı'nda bulunan opera, bale, tiyatro, konser ve kongre amacı ile kullanılan içinde bir sergi salonu ve sinema da bulunan yapıdır. İlk defa 1969 yılında dünyanın dördüncü büyük sanat merkezi olarak hizmete giren bina, Türkiye’de Cumhuriyet döneminin simge yapılarından biridir. Kültür merkezi, 2008’den 2018'e kadar kapalı kaldı ve Şubat 2018'de yenisinin yapımı için yıkıldı. Yeni yapılan bina ise 29 Ekim 2021 tarihinde açıldı. Tarihçe Orijinal yapı sol|küçükresim|upright=1|Binanın inşasından bir görünüm (1960'lar) sol|küçükresim|AKM'nin "Kültür Sarayı" olarak açılmasını duyuran bir dergi haberi. Mimar Feridun Kip ile mimar Rüknettin Güney tarafından projesi çizilen, 29 Mayıs 1946’da temeli atılan bina, ödenek yokluğu nedeniyle tamamlanamayınca 1953 yılında Bayındırlık Bakanlığına devredildi ve 1956’da mimar Hayati Tabanlıoğlu projesi ile inşaata devam edildi. Bina, 12 Nisan 1969’da İstanbul Kültür Sarayı adıyla hizmete girdi. Açılışta Ferit Tüzün’ün Çeşmebaşı Balesi ile Verdi’nin Aida Operası sahnelendi. 23 yılda tamamlanabilmiş olan İstanbul Kültür Sarayı binası, kısa bir süre sonra 27 Kasım 1970'te Arthur Miller’in Cadı Kazanı adlı oyun oynanırken çıkan yangında harap oldu. Yangında can kaybı olmadı ancak bina ile beraber IV. Murad adlı oyunun galası için Topkapı Sarayı'ndan getirtilmiş eşyaların bir kısmı da yandı (IV. Murad'a ait bir kaftan, değerli bir Kur’an, IV. Murat’ı gösteren bir tablo). Yangının kaynağı tespit edilemedi. Yangından sonra Hayati Tabanlıoğlu tarafından onarılan bina 8 yıl sonra 6 Ekim 1978 tarihinde ikinci kez açıldı. 2000'li yıllara kadar o haliyle hizmete devam etti. 2005 yılında, binanın ekonomik ömrünü tamamlamış olduğu gerekçesiyle dönemin Kültür Bakanı Atilla Koç tarafından binanın yıkılması önerilmiştir. Ancak sanat ve mimarlık platformlarının, sivil inisiyatiflerin yoğun tepkisi, ısrarlı gösteriler ve basının desteğiyle yeniden yapılan değerlendirmeler sonucunda Kasım 2007’de İstanbul 2 No'lu Koruma Kurulu, Atatürk Kültür Merkezi'ni 1. grup kültür varlığı olarak tescil etti ve böylece yıkım gerçekleşmedi. küçükresim|Atatürk Kültür Merkezi'nin yıkılmış hâli, Mart 2018 Kasım 2008’de Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından imzalanan protokolle İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı’nın üstlendiği Atatürk Kültür Merkezi'nin yenileme projesini hazırlamak üzere Tabanlıoğlu Mimarlık görevlendirildi. Tadilat, Kültür Sanat ve Turizm Emekçileri Sendikası’nın açtığı dava nedeniyle mahkeme kararıyla durduruldu. Şubat 2012'de Sabancı Holding ve Kültür ve Turizm Bakanlığı arasında Atatürk Kültür Merkezi'nin restorasyonu mutabakat imzalandı. Atatürk Kültür Merkezi'nin yenileme çalışmalarına Sabancı Holding 30 milyon TL'lik katkı sağlayacaktı. Ancak o yıl, Taksim Gezi Parkı ve Taksim Meydanı bölgesi için önerilen imar planları kapsamında AKM'nin yıkılıp yerine başka bir opera binası ve cami yapılacağı bildirildi. 28 Mayıs 2013'te başlayan Gezi Parkı olaylarında gece çok sayıda gösterici meşalelerle AKM çatısına çıktı. Çökme tehlikesi nedeniyle çatı boşaltıldı. Polis boş binaya yerleşti ve lojistik merkez olarak kullanmaya başladı. 2015 yılında boş binanın yağmalandığı, teknik tesisatının, aydınlatma ve ses ekipmanlarının yanı sıra birçok eşyanın polis korumasında olmasına rağmen ikinci el pazarlarında veya hurdacılarda satıldığı ortaya çıktı. Orijinal AKM'nin yerine yeni bir bina yapılması için, on yıl önce terk edilen binanın yıkım çalışmalarına 13 Şubat 2018'de başlandı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, binanın yıkımının ardından "AKM için de çok bağırdı Geziciler. İstediğiniz kadar bağırın, çatlayın, patlayın yıktık." sözlerini kullandı. Yaklaşık üç buçuk ay sonra aynı yıl 30 Mayıs'ta yıkım tamamlandı. Yeni AKM küçükresim|Yeni Atatürk Kültür Merkezi'nin gece görünüşü 10 Şubat 2019'da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da katıldığı temel atma töreniyle yeni kompleksin yapımına başlandı. Yeni kültür kompleksi, toplam 95.000 m alana sahip beş bölümden oluşmaktadır. Tiyatro, sinema ve konser salonlarının yanı sıra sergi merkezi, kongre salonu, kütüphane, müze, sanat galerisi, kafe ve restoranlar yer almaktadır. Yeni binanın mimarı, 1969 yılında inşa edilen AKM'yi tasarlayan Hayati Tabanlıoğlu'nun oğlu Murat Tabanlıoğlu'dur. Yeni AKM, 29 Ekim 2021 tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın katılımıyla Sinan Operası performansıyla açılmıştır. Özellikleri Orijinal yapı Orijinal Atatürk Kültür Merkezi'nde 1307 kişilik Büyük Salon, 502 kişilik konser salonu, 296 kişilik tiyatro salonu, 190 kişilik "Aziz Nesin Sahnesi" ve 206 kişilik sinema salonu bulunmaktaydı. Üst katlarda büyük de bir sergi salonuna sahip olan AKM, İstanbul Devlet Tiyatrosu, Devlet Opera ve Balesi, Devlet Senfoni Orkestrası'nın daimi sahnesi olarak da hizmet vermekteydi. küçükresim|Ekim 2023 tarihinde Atatürk Kültür Merkezi girişi. Hayati Tabanlıoğlu'nun son şeklini verdiği çalışma, 1950'lerin yalın ve işlevsel mimari anlayışının tipik bir örneği olarak kabul edilmektedir. Özellikle Büyük Salon'un yüksek sofitası, derin ve geniş sahnesi, yine bu sahnenin çeşitli asansörlerden oluşan gelişmiş mekanik kapasitesi ile farklı kullanımlara imkân vermesi, AKM'yi Türkiye'nin en gelişmiş gösteri sanatları mekanı yapmaktadır. Yeni AKM küçükresim|Yeni AKM'deki sanat eserlerinden biri Yeni AKM 95 bin 600 metrekare kapalı alana sahiptir. 29 Ekim 2021 tarihinde Türkiye cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açılışı yapılan yapının 4 bodrum, zemin ve 9 katı bulunan yapının 2 bin 40 kişilik opera salonu ve 16 bin 228 metrekare büyüklüğüne sahip 4 bodrum, zemin ve 5 kattan oluşan 805 kişilik bir tiyatro salonu bulunmaktadır. Yapının tam ortasında yer alan opera salonunun dışı 15 bin adet özel imalat seramikle kaplanmıştır. Ayrıca yapı içerisinde yer alan Kültür Yolu'nda çeşitli fuaye alanı, AKM Müzik Platformu, çocuk sanat merkezi, sinema, sergi salonu ve çok sayıda kafe yer almaktadır. Galeri Orijinal yapı Yeni AKM Ayrıca bakınız Taksim Meydanı Taksim Yayalaştırma Projesi Taksim Camii İstiklal Caddesi Taksim Gezi Parkı Yenikapı-Hacıosman metro hattı Kaynakça Dış bağlantılar Kategori:Taksim Kategori:İstanbul'daki kültür merkezleri Kategori:İstanbul'daki tiyatrolar Kategori:Türkiye'deki opera binaları Kategori:Tabanlıoğlu Mimarlık'ın eserleri Kategori:Türkiye'deki brütalist yapılar Kategori:Gezi Parkı olayları

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Atatürk Kültür Merkezi (İstanbul)

bullvar_katip

Administrator

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi