Atletizmde dünya rekorları listesi

[bullvar_katip]

[[Dosya:Bolt200.jpg|küçükresim|sağ|upright=1.14|Usain Bolt (sağda) 200 metre dünya rekorunu kırmaya doğru ilerlerken (2008 Pekin Olimpiyatları)]] [[Dosya:Bundesarchiv Bild 183-1986-0608-300, Jürgen Schult.jpg|küçükresim|sağ|Jürgen Schult kırdığı disk atma rekorunu gösteren tabelanın yanında, 1986]] [[Dosya:Bundesarchiv Bild 183-1984-0402-025, Marita Koch.jpg|küçükresim|sağ|Doğu Alman kadın sporcular 1970'ler ve 80'lerde birçok tartışmalı dünya rekoruna imza attı. Yayımlanan bazı dokümanlar ilaç kullanımlarını detaylandırmış olsa da, dünya rekortmeni atlet Marita Koch bunları reddetmişti.]] Atletizmde dünya rekorları listesi 1896'dan bu yana pist, saha ve yol yarışmaları ile yürüyüşteki en iyi performansları içerir. Rekorlar Uluslararası Atletizm Federasyonları Birliği (IAAF) tarafından onaylanarak kaydedilmektedir. Olimpiyat Oyunları'ndaki tüm mesafeler ve birkaç başka yarış için rekor kaydı tutulmaktadır. Resmî rekor kaydı tutulan tek metrik olmayan yarış mil koşusudur. Kurallar Tıpkı ülke rekorları veya Yaz Olimpiyat Oyunları elemeleri dereceleri gibi, dünya rekorlarının kabulü için de belli kriterlerin sağlanması gerekir. Bu kriterler: Pist boyutları ve kullanılan ekipmanlar standartlara uygun olmalıdır. Yol yarışlarında mesafenin uzman bir ölçüm görevlisi tarafından, tam olarak belirlenmesi zorunludur. Yol yarışları dışında (yol koşuları ve yürüyüş), rekor kaydı için yarışlar karma olmamalıdır; yalnızca erkek ya da kadın sporcular yarışmalıdır. Bayrak yarışlarında bütün takım üyeleri aynı ülkenin vatandaşı olmalıdır. Yarışta tavşan atletlerin bulunmasına izin verilmiştir. Rekorun kabulü için yarışın hemen sonrasında doping testi yapılması zorunludur. Hâlen bu kuralın uygulanmadığı rekor kayıtları mevcuttur. Yarış sonrası testten geçen ancak daha sonra doping yaptığı ortaya çıkan atletlerin dereceleri iptal edilmektedir. 200 m'ye kadar olan koşular ve yatay atlama müsabakalarında, 2,0 m/s'ye kadar rüzgâr desteğine izin verilmiştir. Dekatlon ve heptatlonda ise rüzgâr hızı tüm yarışmalar boyunca ortalama 2,0m/s ve en fazla 4,0m/s olmalıdır. 800 m'ye kadar olan koşularda, foto finişle tam otomatik zamanlama zorunludur. Herhangi bir rakım sınırı yoktur. Yüksek rakımda daha az hava direnci olması sebebiyle, Meksiko ve Sestriere gibi şehirler sprint ve atlama rekorlarının kırıldığı yerler olmuştu. 1968 Yaz Olimpiyatları'nda bunun örnekleri görüldü. Yüksekliğin etkisi altındaki dereceler "A" harfiyle etiketlenmiştir. Böylece istatistiklerde "deniz seviyesi" en iyi dereceleri de görülebilmektedir. Uzun mesafe koşularında ise, yükseklik daha az oksijen anlamına geldiğinden atletler dezavantajlıdır. Yüksek rakımdaki performanslar yine A ile işaretlenmektedir. Yol koşularında güzergahın bir çevrim olması gerekmez ancak başlangıç ve bitiş arasındaki yükseklik düşümü 1.1000 (örneğin 1 m/km)'i geçmemelidir. Yol koşularında başlangıç ve bitiş noktalarının arasındaki teorik direkt mesafenin, yarış güzergahının %50'sinden az olmaması gerekir. Para ödülleri Dünya rekorlarının kırılışına tanıklık etmek, atletizm seyircisinin ilgisini çekmekte, bu sepele atletlerin sponsorları ve Golden League gibi turnuvaların orgazitörleri, rekor kıran atletlere para ödülü vermektedir. Sırıkla atlamada verilen rekor ödülleri, atletlerde dünya rekoru büyük farkla geride bırakmak yerine, kabul edilen en küçük miktarda (bir santimetre) geliştirerek, her defasında ödül kazanma fikrini ortaya çıkardı. Bu taktik erkeklerde Sergey Bubka, kadınlarda ise Yelena İsinbayeva tarafından uygulandı. Bazı spor yorumcuları, atletlerin bu durum yüzünden yeteneklerinin elverdiği kadar yüksek dereceleri yapmadıkları eleştirisini getirmişti. Sırıkla atlama dışındaki sporlarda ise derecenin tam olarak ayarlanması mümkün olmadığından buna benzer durumlar yaşanmamaktadır. Dünya rekorları 2000 yılı öncesinde, açık alan ve salon yarışmaları için ayrı ayrı rekor kaydı tutulmaktaydı. 2000'de IAAF'ın 260.18a kuralı (eski 260.6a) "dünya rekoru" derecelerinin "açık veya kapalı" herhangi bir tesiste yapılabileceği, şeklinde düzenlendi. Yeni kural geçmişe dönük olarak işletilmedi. Örneğin Sergey Bubka'nın 6,15 m'lik sırıkla atlama dünya salon rekoru, 2000 yılı öncesinde yapıldığı için dünya rekoru olarak kabul edilmemektedir. Bu derece dünya rekorundan daha iyi olan tek dünya salon rekorudur (6,15 dünya salon rekoru, Sergey Bubka - 6.14 dünya rekoru, Sergey Bubka). Bunun dışındaki mevcut dünya rekorlarının tamamı açık alanda kaydedilmiştir. Erkekler Kadınlar Not: 2004 yılına kadar, maratondaki en hızlı derece resmi olarak "dünya rekoru" yerine "dünyanın en iyi derecesi" olarak isimlendirilmekteydi. Maraton güzergahlarının eşdeğer olmayan yapısı sebebiyle uygulanan bu eski kullanıma hâlen rastlanabilmektedir. Dünya salon rekorları Erkekler Kadınlar IAAF kapsamı dışı yarışlarda en iyi performanslar IAAF'ın rekor tuttuğu yarışlar dışındaki etkinliklerdeki dereceler, dünya rekoru yerine dünyanın en iyi derecesi olarak anılır. 20. yüzyılın ilk yarısında yaygın olan birçok yarış, ölçü sistemlerinin değişmesi sonucu, IAAF tarafından 1976'da dünya rekoru listesinden çıkarılmıştı. Bu konudaki istisna, atletizmdeki tarihi önemi sebebiyle, mil koşusudur. Yol yarışlarındaki bazı mesafelerle, bazı etkinliklerin salon versiyonları da IAAF listesi dışı kalmıştı. IAAF kapsamı dışındaki yarışlar için yapılan rekor kayıtlarında diğerleri gibi sınırlayıcı kriterler bulunmamaktadır. Örneğin 150 metre rekoru Usain Bolt tarafından düz pistte kırılmıştır; bu alandaki diğer performanslar ise (Bailey–Johnson 150-metre yarışı gibi) geleneksel dönüşlü pist bölümünde kaydedilmişti. Rekorlar Erkekler Kadınlar Salon rekorları Erkekler Kadınlar Notlar Kaynakça Dış bağlantılar İstatistikler Rekorlar - IAAF Resmi dünya rekorları - erkekler - IAAF Resmi dünya rekorları - kadınlar - IAAF Resmi dünya salon rekorları - erkekler - IAAF Resmi dünya salon rekorları - kadınlar - IAAF Atletizmde dünya rekorlarının gelişimi - athletix.org Tüm zamanlar atletizm dereceleri Kurallar 2009 Yarış Kuralları - IAAF.org (PDF dosyası, 1,4 MB)